آیین دادرسی کیفری1

.1 تعریف قانونی:
آیین دادرسی کیفری مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف و تحقیق
جرایم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رأی و تجدیقدنرر و اجقرای
) احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی وضع شده است . ) 1
.2 تعریف حقوقی:
آیین دادرسی کیفری مجموعه قواعد و مقرراتی اسقت کقه بقرای کشقف جقرم
تعقیب متهمان و تحقی از آنان تعیقین مراجقع صقتحیتدار قرا شقکایت از
احکام و نیز بیان تکالیف مسئولان قضقایی و انترقامی در قول رسقیدگی بقه
دعوی کیفری و اجرای احکام از یك سو و حقوا و آزدایهای متهمان از سقوی
) دیگر وضع و تدوین شده است. ) 2
.1 ماده 1 ق.آ.د.ک
.2 آیین دادرسی کیفری، محمد آشوری، جلد 1، صفحه 12
.3 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 11
) هدف آیین دادرسی کیفری ) 3
.1 تأمین منافع جامعه:
هدف از ایجاد و اجرای آیین دادرسی کیفری در این قسمت ایجاد نرم امنیت و
آسایش عمومی است.
.2 تأمین منافع فردی:
منرور از فرد اعم از متهم و بزهدیده است. لذا با آیین دادرسی کیفقری هقم
منافع متهم تأمین می شود هم منافع بزهدیده.
حقوق یار نکته به نکته
3
) موضوع آ.د.ک ) 1
.1 موضوع اصلی:
رسیدگی به جنبه ی عمومی جرم موضوع اصلی آیین دادرسی کیفری می باشد.
.2 موضوع فرعی:
رسیدگی به جنبه ی خصوصی جرم موضوع فرعی آییم دادرسی کیفری است.
) رابطه آیین دادرسی کیفری و مدنی ) 2
اشتراک
نقطه اشتراک آیین دادرسی کیفری و آیین دادرسی مدنی در نحوه ی رسقیدگی
مراجع قضایی و دادگاه ها به دعاوی حقوقی یا کیفری است.
نقاط افتراق
.1 تفاوت در هدف یا موضوع:
موضوع اصلی آیین دادرسی کیفری رسیدگی به جنبه عمقومی جقرم اسقت امقا
موضوع آیین دادرسی حقوقی بیشتر رسیدگی به دعاوی مقالی بقه منرقور رفقع
اختتفات موجود بین اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی است.
.2 تفاوت از لحاظ مراجع رسیدگی:
دادگاه های کیفری بقرای موضقوعات کیفقری و دادگقاه هقای حققوقی بقرای
موضوعات حقوقی رسیدگی می کنند.
.3 تفاوت در اصحاب دعوا:
دعوای حقوقی متعل به اصحاب دعواسقت و بقه ایقن دلیق قر تعقیقب یقا
انصراف از آن نیز به آنان سپرده شده است؛ امقا در دعقوای کیفقری د ادسقرا یقا
نماینده جامعه رف مقاب دعوا محسوب می شود.
.1 کلیات آیین دادرسی کیفری، دکتر رجب گلدوست جویباری، صفحه 9
.2 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 12
4 آیین دادرسی کیفری
) رابطه آیین دادرسی کیفری و حقوق جزا ) 1
نقاط افتراق
.1 از نظر ماهیت:
ماهیت حقوا جزا ماهوی است ولی ماهیت آیین دادرسقی کیفقری شقکلی . در
حقوا جزا به جرم و مجازات پرداخته می شقود در آیقین دادرسقی کیفقری بقه
نحوه رسیدگی در مراجع تا زمان اجرای مجازات.
.2 از نظر قلمرو در زمان:
در حقوا جزا اص بر عدم عطف بماسب است مگر ققوانین مسقاعد بقه حقال
متهم ولی در آیین دادرسی کیفری اص بقر عطقف بماسقب و اجقرای فقوری
قوانین جدید است مگر در حقوا مکتسبه افراد.
.1 منبع پیشین، صفحه 11 و کلیات آیین دادرسی کیفری، رجب گلدوست جویباری، صفحه 11
.2 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 11
.3 کلیات آیین دادرسی کیفری، رجب گلدوست جویباری، صفحه 11
) ویژگی ها ) 2
.1 تفسیر موسّع:
چون این قوانین اصولاً برای اجرای بهتر عقدالت و سقهولت کشقف حقیققت
وضع می شوند اص بر تفسیر موسّع در جهت اجرای آسانتر می باشد.
.2 اجرای فوری:
منرور از اجرای فوری همان عطف بماسب شدن این نوع ققوانین اسقت . لقذا
اگر در جریان رسیدگی قانونی در این خصوص وضع شود فوراً اجرا میگردد.
) منابع ) 3
.1 قانون و منابع معتبر فقهی
.2 رویه قضایی
.3 دکترین
.4 عرف و عادت
حقوق یار نکته به نکته
5
) نظام ها یا سیستم های دادرسی ) 1
نظام اسلامی نظام مختلط نظام تفتیشی نظام اتهامی
عدم تفکیك
مرحله تحقی از
محاکمه
تفکیك مرحله
تحقی از
محاکمه
عدم لزوم ر
شکایت شاکی
لزوم ر شکایت
شاکی
وحدت قاضی
تفتیشی بودن
تعقیب
غیرعلنی بودن
دادرسی
علنی بودن
دادرسی
یك درجه ای
بودن رسیدگی
اتهامی بودن
محاکمه
غیرترافعی بودن
دادرسی
ترافعی بودن
دادرسی
فقدان هیئت
منصفه
عنوان دیگرش:
نرام فرانسوی
شفاهی بودن
رسیدگی
کتبی بودن
رسیدگی
اص بر برائت
سرعت در مرحله
تحقی
ادله اثبات دعوا:
اقرار و شهادت
ادله اثبات دعوا:
اوردالی و دوئ
مرحله تحقیقات مقدماتی در ایران به صورت تفتیشی و مرحله محاکمه به صورت اتهامی است.
نکته
.1 تلفیقی از کتب آیین دادرسی کیفری دکتر خالقی، آخوندی، آشوری و گلدوست جویباری
6 آیین دادرسی کیفری
دعوای عمومی
حقوق یار نکته به نکته
7
دعوای عمومی
دعوایی که دادسرا یا نهاد مشابه آن به نمایندگی از سوی جامعقه علیقه مقتهم قر و
) تعقیب می کند دعوای عمومی نامیده می شود. ) 1
) در حال حاضر مرجع تعقیب دعوای عمومی دادسرا است. ) 2
نکته
) ویژگی های دادسرا ) 3
.1 سلسله مراتب:
در یك دادسرا دادستان معاون دادستان و دادیار در ول هقم ققرار دارنقد و
رابطه ی رئیس و مرئوسی بین آنها برقرار است.
بازپرس اگرچه از قضات دادسرا محسوب میشود ولی صرفاً در برخقی مقوارد
مکلّف به پیروی از دادستان است.
.2 وحدت دادسرا:
یعنی قضات دادسرا اعم از دادستان معاون و دادیاران در حکم واحقد بقوده و
تصمیمات آنها بر پیکرهی دادسرا نوشته می شود.
.3 استقلال دادسرا:
دادسرا هم در برابر دادگاه مستق است و هم در برابر رفین دعوا.
.4 قابل رد بودن قضات دادسرا:
) در صورت وجود جهات رد دادرس قضات دادسرا نیز قابلیت رد دارند. ) 4
.5 عدم مسئولیت:
یعنی در صورت صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت نمی توان علیه دادسقرا
دعوی افترا اقامه کرد.
.1 آیین دادرسی کیفری، محمد آشوری، جلد 1، صفحه 99
.2 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 21
.3 همان، صفحه 29
.1 همان، صفحه 33
:

وظایف دادسرا تا صدور کیفرخواست:
الف( شروع به تعقیب
ب( نرارت بر تحقیقات مقدماتی
پ( تعیین تکلیف اموال ناشی از جرم
ت( نرارت بر تحقی و معاینه محلی
) ث( تعلی تعقیب ) 2
ج( صدور کیفرخواست
.2 وظایف دادسرا پس از کیفرخواست )مرحله دادرسی(:
الف( حضور در جلسات دادرسی مگر در صورت عدم نیاز )به تصریح قانون(
ب( درخواست احاله
پ( تقاضای تشدید یا تخفیف تأمین
ت( استرداد مجرمان
ث( درخواست تجدیدنرر
.3 وظایف دادسرا پس از صدور حکم قطعی )مرحله اجرا(:
الف( اجرای حکم
ب( لغو حکم تعلی اجرای مجازات
پ( پیشنهاد آزادی مشروط
ت( اعزام مجانین به مح مناسب
) تشکیلات ) 3
الف( دادسرای دیوان عالی کشور
ب( دادسرای عمومی و انقتب
پ( دادسرای نرامی
ت( دادسرای ویژه روحانیت
.1 آیین دادرسی کیفری، دکتر محمود آخوندی، جلد ششم، صفحه 79
.2 ماده 22 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری، مصوب 1311
.3 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 31
حقوق یار نکته به نکته
9
) دادسرا و تکلیف تعقیب ) 1
.1 اصل قانونی بودن یا الزامی بودن تعقیب:
یعنی با تحق کلیه شرایط شروع به تعقیب اعم از اعقتم جقرم یقا شقکایت
شاکی دادسرا مکلّف به تعقیب بوده و نمی تواند به خواسقت و اراده خقود آن
را ترک کند. ماده 3 ا.ت.د.ع.ا از این اص الهام گرفته شده است.
.2 اصل موقعیت داشتن تعقیب:
در مواردی که تعقیب کیفری متهم به مصلحت جامعه نباشد تحت شرایطی
که در قانون مقرر شده است دادستان )نه سایر مقامات( می تواند از تعقیقب
متهم صرفنرر کند. این اص در ایران با پیش بینی قرار تعلی تعقیب توسط
دادستان در سال 22 مورد قبول قرار گرفت.
) قرار تعلیق تعقیب ) 2
.1 آیین دادرسی کیفری، علی خالقی، صفحه 39
.2 همان، صفحه 12
.1 اقرار مقرون به واقع توسط متهم
.2 فقدان سابقه محکومیت کیفری مؤثر
.3 فقدان شاکی خصوصی یا استرداد شکایت از سوی او
.4 جنحه ای بودن اتهام
.2 عدم پیش بینی اتهام ر باب دوم قانون مجازات عمومی
* استرداد شکایت برای صدور قرار تعلی تعقیب در خصوص جرایم غیرقاب گذشت مقی باشقد؛
زیرا گذشت در جرایم قاب گذشت موجب صدور قرار موقوفی تعقیب است نه تعلی تعقیب.
* در حال حاضر تعقیب آن دسته از جرایمی که تحقیقات مققدماتی آن در صقتحیت انحصقاری
بازپرس است غیرقاب تعلی می باشد. این را می توان با بند چهار تقسیم بندی فوا بقه حسقاب
آورد.
* منرور از باب دوم قانون مجازات عمومی جرایمقی ماننقد جرایم علیه امنیت جرایم علیه
آسایش عمومی تقصیرات مأمورین دولتی و نرایر اینهاست.

آیین دادرسی کیفری1

مطالب مشابه :

خلاصه کتاب آئین دادرسی کیفری دکتر خالقی

خلاصه کتاب آئین دادرسی کیفری دکتر خالقی

درس آیین دادرسی کیفری

جزوه فوق العاده آیین دادرسی کیفری دکتر خالقی

آیین دادرسی کیفری1

جزوه آیین دادرسی کیفری

آیین دادرسی کیفری2