آناتومی و فیزیولوژی ماهی مرکب
آناتومی:
ماهی مرکبها نرم تنانی بابدن هایی کوتاه و صاف ویک سر بزرگ هستند و پوست
ماهی مرکب نرم و ترد است و به راحتی در یک جبه تخم مرغی ماهیچه ای عقب
جلو می رود که این جبه به یک استخوان سخت و داخلی از ماهی مرکب متصل
است آن توسط کروماتوفورها یا کیسه های رنگدانه ای پوشیده شده است که به
ماهی مرکب امکان می دهد رنگ خود را برای اهداف استتارعوض کند وبرای
آئین های جفت گیری و نشان دادن احساسات بکارمی روند ماهی مرکبها دارای 8
زائیده مکنده هستن که به سر خود در یک حلقه دور دهان چسبیده اند آنها همچنین
دارای لایه های پوستی در هر طرف بدن هستند که دو زایده تغذیه ای برگشت
پذیررا پوشش می دهند که درازتر از بقیه هستند در انتها صاف هستند.
در زیر شکم یک محفظه باز رو به جلو وجود دارد که حاوی آبشش ها و
ورودیهایی برای معده، کلیه ها و اندامهای جنسی می باشد یک سیفون دقیقاً در
زیر سر وجود دارد که به ماهی مرکب کمک می کند تا حرکت کند و شنا کند
ماهی مرکبها دارای چشمانی بزرگ با یک عدسی W شکل و یک پوشش آشکار و
مژه هستند بدن آن در لبه دارای یک لاله نازک پیچ مانند است که بطور افقی حول
بدن می چرخد.
ماهی مرکب معمولاً تا بین 5 تا 30 سانتی متر طول رشد می کند وماهی مرکبهای
غول پیکر خیلی بیشتر رشد می کند ماهی مرکبهای عظیم فقط در آب های سواحل
جنوب استرالیا یافت می شوند و آنها استخوان های ماهی مرکبهای تا 1 متر طول
را می سازند.
ماهی مرکبها فقط بطور معمول در نزدیکی ساحل در هنگام زمستان در زمان جمع
شدن در تپه های کم عمق برای جفت گیری و تخم ریزی به تعداد زیاد یافت می شوند.
ماهی مرکب ها:
ماهی مرکب ها جانورانی دریایی از دسته سپیدا متعلق به رده سفالوپودا هستند (که
شامل اسکوئیدها، اختاپوس ها و حلزون های مارپیچی هم هستند.
علیرغم نام مشترک آنها ماهی مرکبها ماهیها نیستند بلکه نرم تن هستند تحقیقات
اخیر بیانگیر این هستند که ماهی مرکبها جزو باهوش ترین گونه های بی مهرگان
هستند .ماهی مرکبها دارای یک پوسته داخلی باله های w شکل بزرگ و 8 بازو و
دو شاخک هستند که در کنار مکنده هایی قرار گرفته اند که آنها با آن از طعمه
خود محافظت می کنند.
ماهی مرکبها از نرم تنان کوچک، خرچنگ ها، میگو ها، ماهیها و دیگر ماهی
مرکبها تغذیه می کند شکارچیان آنها شامل دولفین ها کوسه ها، ماهیها و خوک آبی
ودیگر ماهی مرکبها می باشند امید به زندگی در آنها در حدود یک تا دو سال
است.
آناتومی ماهی مرکب:
ماهی مرکبها دارای ساختار درونی به نام استخوان ماهی مرکب هستند که روزنه
دار و تشکیل شده از کربنات کلسیم است که شناورشدن را برای ماهی مرکب به همراه دارد.
شناور شدن رامی توان با تغییر نسبت گاز به مایع در استخوان محا فظ دار تنظیم
کرد هرگونه دارای یک شکل اندازه و الگوی با حتی متفاوتی دراستخوان ماهی
مرکب می باشد.
استخوان ماهی مرکب برای خودش محضر بفرد است ویکی ازخصوصیاتی است
که آنها رابا خویشاوندان خود از اسکوئید متمایز می سازد.
استخوان های ماهی مرکبها بطور سنتی توسط جواهر فروشان و آهنگران به
عنوان خاک نرم برای اشیاء کوچک مورد استفاده قرار گرفته اند آنها شاید امروزه
به نحو بهتری به عنوان مواد سخت داده شده به طوطی ها و دیگرپرندگان قفسی و
حلزونها به عنوان یک منبع کلسیم در رژیم غذایی شناخته شوند.
چشم ها:
چشم های ماهی مرکب جزو تکامل یافته ترین چشمها در سلسله جانوران است ار
گانوژن درچشمان سفالوپودها بطور اساسی با مهره داران شبیه انسان ، فرق دارند
شباهت های جالب بین چشمان سفالودها ومهره داران گفته می شود که مثالهایی از
تکامل تدریجی است.
باله ماهی مرکبها یک بالهW شکل ومنحنی وار و نرم است .اگر چه آنها
نمی توانند رنگ را ببینند می توانند قطبی شدن نور را درک کنند که باعث افزایش
درک شیء مقابل می باشد.
آنها دارای دو نقطه سلول های حسگر متمرکز در گیرنده های
خود هستند که یکی برای نگاه کردن بیشتر به جلو و یکی برای نگاه کردن بیشتر
به عقب است .عدسی ها بجای اینکه مثل انسان های مجدداً به شکل اولیه بر گردد
با شکل گیری مجدد کل چشم به دور آن میچرخد تا تمرکز راعوض می کند.
دانشمندان چنین می پندارند که چشمان ماهی مرکبها قبل از تولد کاملاً تکامل یافته
است و در حالیکه هنوز در تخم هستند شروع به نگاه کردن به اطراف می کنند.
یک گروه از محققان فرانسوی علاوه بر این می گویند که ماهی مرکبها ترجیح
میدهند طعمه ای را کمی بینند قبل از بیرون آمدن از تخم می بینند، شکار کنند.
خون:
خون یک ماهی مرکب یک سایه غیر معمولی به رنگ سبز- آبی است چون از
پروتئین هموسیانین حاوی مس بجای پروتئین هموگلوبین حاوی آهن قرمز موجود
د ر پستانداران، برای حمل اکسیژن استفاده می کند خون، توسط سه قلب جداگانه
پمپ می شود که دو تا از آنها برای پمپ کردن خون به جفت آبشش های ماهی
مرکب مورد سوم برای پمپ کردن خون دراطراف بقیه بدن مورد استفاده قرار می
گیرند قلب یک ماهی مرکب باید یک جریان خون بیشتری را نسبت به بیشتر
دیگر جانوران پمپ کند چون هموسیانین بطور قابل توجهی کمترازهموگلوبین قادر
به حمل اکسیژن می باشد.
زهردار بودن:
اخیراً کشف شده است که ماهیچه های ماهی مرکب ففر فلامبویانت حاوی یک
ترکیب بسیار زهری است که هنوز باید بیشتر خصوصیات آن مشخص شود.
تحقیقات انجام شده توسط مارک نورمن در موزه ویکتوریا در کوئینزلند استرالیا
نشان داده است این سم در یک سفالوپود و اختاپوس حلقه آبی کشنده است.
مرکب :
کاتل فیش دارای مرکبی شبیه اسکوئیدها و اختاپوس ها هستند این مرکب
قبلاً یک رنگ مهم تحت عنوان سپیا بوده است امروزه رنگ های مصنوعی
جایگزین سپیای طبیعی شده اند بااین حال یک رو آوردی جدید توسط یهودیان
برای استفاده از مرکب برای رنگ تکلت دربند های تالیت خود وجود دارد.
به عنوان غذا:
کاتل فیش در مدیترانه شرق آسیا ، کانال انگلیسی و جاهای دیگری به خاطر غذا
صید می شوند اگر چه اسکوئید به عنوان یک غذای رستورانی در سراسر
جهان مشهورتر هستند و شرق اسیا ماهی مرکب خشک شده و تکه تکه شده یک غذای
مختصر بسیار متداول است.
کاتل فیش بطورخاصی در ایتالیا متداول است که ازآن به عنوان غذایی ریزوتوال
نرودی سپیا مورد استفاده قرارمی گیرد.غذای کرواسی کرنی ریزروت درواقع
همان نوع است.حتی درونیس بوجود امده است و سپس درهر دو ساحل ادریاتیک گسترش یافته است .
نرو و کرنی به معنای سیاه است که وقتی به برنج، مرکب کاتل فیش
اضافه شود به آن رنگ در می اید .مردم اسپانیایی و مخصوصاً مربوط به مناطق
ساحلی ، از مرکب کاتل فیش و اسکوئیدها برای طعم دریایی و نرمی ایجاد شده
استفاده میکنند، این ماده در غذاهایی مثل برنج ،پاستا و قلیه ماهی گنجانده می شود.
استفاده از پروتئین اسکوئید (هیدرولیسات) به عنوان یک منبع پروتئینی در
رژیم های کوچک برای نوزادان اسپاروس ائروت دریایی سر طلایی.
در تحقیق کنونی استفاده از پروتئین هضم شده به عنوان یک جزاز رژیم های
غذای کوچک پیشنهاد شده برای نوزادان دارای سر طلایی مورد ازمایش قرار
گرفت منبع پروتئینی توسط پروتئاز بصورت هیدورلیز در آمد. سطوح مختلفی از
پروتئین خام اسکوئید و هیدرولیزات به رژیم های غذایی کوچک اضافه شدند
تا یک سطح پروتئین غذایی 65% ایجاد شود برای مقایسه تغذیه مشترک آرتمیا
ناپلی و رژیم غذایی کوچک و همچنین رژیم کوچک با مکمل پانکراتین هم برای
نوزادان پیشنهاد شدند متوسط وزن خشک و نهایی در نوزادان 32 روزه برابر با
به ترتیب :
04/ میلی گرم+65/1، 06/+38/1 میلی گرم و 13/1+1/0 میلی گرم برای
نوزادانی بود که به انها 0%، 50% و 100% غذاهای کوچک هیدرولیزات و
ارتمیا ناپلی داده شده بود زنده ماندند نوزادان تحت تاثیر منبع پروتئین قرار نگرفت
زنده ماندن نوزادانی از این غذاها استفاده کرده بودند بطور قابل توجهی بیش از
نوزادانی که منحصراً از رژیم های کوچک غذایی استفاده کرده بود این نتایج می
دهند که استفاده از هیدرولیز است به عنوان یک منبع پروتئینی در رژیم های
غذایی برای نوزادان سیم ماهی دریایی پیشنهاد نمی شود.
زیست شناسی دریایی- آزمایشگاه کالبد شکافی اسکوئید:
سفالوپود ها شامل اسکوئید، اختاپوس، کاتل فیش و حلزونهای مارپیچ هستند نام
این دسته سفالوپود یا به معنای سر پایان این گروه را بطور مناسبی تشریح می کند
پا در این گروه با تقسیم شدن به بازوهایی مشخص می شود که به سر چسبیده اند
بیشتر سفالوپود ها دارای پوسته خارجی نیستند. اسکوئید دارای یک باقیمانده
داخلی از یک پوسته به نام پن می باشد که شبیه یک صفحه پلاستیکی ضخیم است
این پوسته دراز و با یک به مراقبت از بدن کمک می کندکاتل فیش که خویشاوندان
نزدیک اسکوئید هستند دارای یک صفحه سخت تر و شکننده تر به نام
استخوان کاتل فیش هستند.
بالا و پایین حرکت کننده استخوان انها اغلب اوقات در قفس های پرندگان برای
پرندگان برای نوک زدن به آنها ،تیز کردن نوک خود و خوردن کلسیم که یک ماده
مغذی ضروری است قرار داده می شود. در دهان اسکوئید یک منقار شبیه یک
منقار طوطی وجود دارد. این منقار بخشی از پوسته نمی باشد ولی یک
ساختارجداگانه ای دندان مانند است.وقتی اسکوئید صید خود را شکل می کند
(مثلاً یک ماهی) به آن نوک می زند و قسمتهایی از آنرا قورت می دهد .اسکوئید
دارای یک را دولا است ولی فقط از ان برای کشیدن قطعات غذا به سمت منقار
استفاده می کند.
در سفالوپود ها عضو اصلی شنا گر پوشش ماسکولا است که یک محفظه را شکل
می دهد که باز می شود تا آب را دریا بگیرد وقتی این پوشش بازو بسته می شود
آب دریا از طریق سیفون خارج می شود و با چند تکان کوتاه جانور را به حرکت
در میاورد. اسکوئیدها و کاتل فیش ها با مسیر یابی مجدد سیفون خود
عوض می کند آنها بافشرده کردن بازوهای خود به سمت همدیگر پارو می زنند
آنها می توانند با سرعت یک شکارچی حمله کننده را دور کنند.آنها همچنین می
توانند مرکب را از کیسه مرکب به داخل آن پمپ کنند و یک فضای مرکبی را
برای استتار و گیج کردن شکارچی ایجاد کنند. اسکوئیدها و کاتل فیش ها می
توانند با باله های پارو شکل خود هم حرکت کنند تا به سمت جلو یا
عقب حرکت کنند، باله ها همین به اسکوئید در پارو زدن و ثابت ماندن
درحرکت های خود کمک می کنند. بیشتر سفالوپود ها نسبتاً کوچک هستند کاتل
فیش غول پیکر بزرگرین بی مهره است طول 15 متر می رسد آن طعمه
مطلوب نهنگ ها هستند وریشه بسیاری از افسانه ها در مورد غول های دریایی
هستند.
دستگاه دفعی :
سیستم دفعی شامل کیسه های کلیوی،غده پریکاردیال،مجری کلیوی قلبی
( renopericardial)، ضمائم بزرگ سیاهرگ کلیوی و ضمائم دستگاه
گوارش یا ضمائم پانکراس صورت می گیرد. کلیه ها بصورت دو کیسه
بزرگ هستند که درعقب حفره روپوشی قرار دارند. ضمائم بزرگ
سیاهرگ کلیوی که یک کلیه حقیقی هستند اندام اصلی دفع را تشکیل می
دهند. غده پریکاردیال یک اندام دفعی اضافی است. ضمائم پانکراس در
تنظیم اسمزی نقش داشته و منجر به تشکیل اوره میگردد.
مهمترین نقش در دفع مواد نیتروژن دار و تنظیم اسمزی توسط آبششها
صورت می گیرد.کیسه های کلیوی بیشتر برای ذخیره ادرار هستند.
دستگاه تولید مثلی :
در ماهی مرکب جنس نر و ماده از هم جدا هستند. تا حد زیادی می توان از
خطوط رنگی موجود بر روی جبه و از نظر ظاهری عمل تعیین جنسیت
را انجام داد، بطوری که معمولاً ماهی نر دارای خطوط پررنگ، درشت
تر و کاملاً واضحی است.
دستگاه تولید مثلی ماده شامل تخمدان، مجرای تخم بر،غده تخمدانی و غده
نیدامنتال(Nidamental) است. تخمدان فقط یک عدد و شبیه خوشه انگور
است که در انتهای خلفی بدن قرار دارد. مجرای تخم بر نیز فقط یک عدد
است.تخمکها در داخل تخمدان تشکیل شده و اولین لایه ای که روی تخم را
می پوشاند غشاء تخم(egg membrane) است. دومین لایه تخم کوریون
نامیده می شود و سومین لایۀ پوسته تخم را غدد تخمدانی ترشح می کنند
تخمهای ماهی مرکب به شکل خوشه های انگور به رنگ زرد بوده و
بطور میانگین میزان هم آوری آنها برابر با 700- 500 تخم می باشد.
(ولی نسب 1372).
تخمها با دارا بودن خاصیت چسبناک در داخل آب با یافتن یک جسم سخت
مانند لوله های نفت،سنگ،دیواره قفس... به انها می چسبند.
ماهیان مرکب فاقد مراحل لاروی بوده،رشد مستقیم و پس از تخمه
گشایی افراد جوان کم و بیش شبیه بالغین خود می باشند. مدت زمان تخمه
گشایی حدود 30 روز بطول می انجامد(Aoyama & Nguyan 1989).
دستگاه تولید مثلی نر شامل یک بیضه،مجرای منی(seminal vesicle)،غدۀ
ضمیمه،کیسه اسپرماتوفوریک یا اندام نیدهام(Needhams organ) وآلت تناسلی
می باشد و در نیمه چپ بدن قرار گرفته است.
عمل لقاح به این ترتیب است که چند هفته قبل از تخم ریزی جانور تغذیه اش را
بطور کامل متوقف می نماید با اینکه اشتهایش بطور قابل ملاحضه ای تقلیل می
یابد.بازوی چهارم سمت چپ که بازوی هکتوکوتیل نامیده می شود در هنگام
جفتگیری اسپرماتوفور را از آلت تناسلی دریافت کرده و با حرکت جنس نر بطرف
جانور ماده،بازو از انتها قطع و وارد حفره جبه ماده می گردد و در آنجا
اسپرماتوزوئیدها آزاد شده و با تخمک ترکیب می شود.لقاح در داخل آب موجود
در حفره جبه انجام می شود. ذکر این نکته ضروری است که نبایستی این لقاح را
بعنوان یک لقاح داخلی محسوب نمود بلکه لقاح در ماهی مرکب کاملاً خارجی
است.
دستگاه عصبی و اندامهای حسی :
سرپایان و از جمله ماهی مرکب نسبت به سایر نرم تنان دارای سیستم عصبی
پیشرفته تری هستند. مغز ماهی مرکب در یک کپسول غضروفی در بالا و پائین
مری قرار دارد که از چهار بخش اصلی تشکیل شده اند : ناحیه فوق مری،ناحیه
زیر مری،لبهای بینایی و عقده های عصبی مربوطه(عقده دهانی و عقده بازویی).
توسط اعصاب نازک حسی اثر محرک به مغز آنها می رسد.اندامهای حسی در
ماهی مرکب شامل قسمتهای مختلف می باشد:چشم،فتورسپتورهای خارج چشمی،
استاتوسیتها،زوائد بویایی، گیرنده های شیمیایی، گیرنده های مکانیکی، بادکشها و ...
در مورد اندام تعادلی استاتوسیت اشاره می گردد که به تعداد یک جفت در ناحیه
پس سری در کپسول غضروفی سر قراردارند و مشابه اتولیت ماهیان از آنها برای
تعیین سن ماهی مرکب استفاده می کنند.
وظایف آنها عبارتند از :
- اندام حفظ تعادل جانور است .
- سرعت جانور را تعیین می کند.
- اندام شنوایی است .
منابع :
نوری نژاد،محسن.گزارش آزادی صید ماهی مرکب.بوشهر. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس : بهمن1373.
نوری نژاد،محسن.نیامندی،نصیر.بیولوژی و مدیریت صید ماهی مرکب. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس : 1373.
ولی نسب،تورج.جگینگ اسکوئید با قایقهای کوچک.تهران.سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران:1371.
ولی نسب،تورج.بررسی تنوع جمعیتی ماهی مرکب صیدی در آبهای خلیج فارس و دریای عمان.
www2.visalia.k12.ca.us/eldiamante/science/biology/biopdfs/SQUID_LAB.
http://animals.howstuffworks.com/marine-life/squid1.htm
http://www.wildsingapore.com/chekjawa/largfoto/g490dx.htm
http://lbandit.lah.cc/2007/03/21/what-is-the-difference-between-squid-and-cuttlefish
http://users.bigpond.net.au/je.st/cuttlefish/anatomy.html
http://www.pir.sa.gov.au/fisheries/recreational_fishing/target_species/cuttlefish
http://animals.howstuffworks.com/marine-life/cuttlefish-info.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Squid
http://en.wikipedia.org/wiki/Cuttlefish
مطالب مشابه :
فتوای مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای درخصوص خوردن کوسه ، ماهی مرکب و خرچنگ
با عرض سلام 1- آیا خوردن کوسه و ماهی مرکب و خرچنگ حلال است یا حرام ؟ 2- اگر حرام است خوراندن به
خوراکی های عجیب
در حال حاضر خرچنگ، ماهی‌مرکب، صدف و هشت‌پا در بعضی رستوران‌های تهران، مشهد، اصفهان
پیتزای خرچنگ در بندرعباس
(نوعی ماهی) و لاک پشت و خرچنگ وی خرچنگ، ماهی مرکب، گربه‌ماهی، یال اسبی، مارماهی
سرپايان و خصوصيات آنها با تکيه بر اختاپوس ها
کاتل فيش ها يا ماهی مرکب و خرچنگ های کوچک و بزرگ و صدف های خوراکی و حلزون ها و ماهی
ماهی
جانوران آبزی دیگر همانند عروس دریایی و ماهی مرکب و ماهی های خرچنگ دريايي و صدف
توصیف یا تعریف قفس های ماهیگیری تله ها ( pots ) و قفس های صیادی (Trap )
بعض ی از صیدگاه ها ،ماهی ، ماهی مرکب و لابستر ، خرچنگ ، ماهی و غیره استفاده می
آناتومی و فیزیولوژی ماهی مرکب
ماهی مرکب نرم و ترد است و به راحتی در ماهی مرکبها از نرم تنان کوچک، خرچنگ ها، میگو ها
قابل توجعه ماهیگیران نیزه ماهی (ماهی مارلین)
طعمه که در این ریسه استفاده شده است ماهی مرکب می طعمه خرچنگ اهداف این سایت آموزش و
برچسب :
خرچنگ و ماهی مرکب