اطلاعاتی در مورد تاریخچه صنایع غذایی

گروه علوم و صنایع غذائی در سال 1342 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به عنوان اولین گروه آموزشی تخصصی در رشته صنایع غذائی در کشور تأسیس شد. نخستین دوره ریاست گروه صنایع غذایی را آقای مهندس ابراهیم ریاحی عهده دار شدند. اولین جلسه شورای آموزشی و پژوهشی گروه صنایع غذائی در تاریخ 12/10/1342 با حضور اعضاء هیئت علمی گروه آقایان مهندس ابراهیم ریاحی، مهندس جعفر شریف، مهندس محمود ریاحی و دکتر ناصر ملامد تشکیل شد. در همین سال آقای مهندس ابراهیم ریاحی به عنوان ریاست دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران معرفی شد و ایشان آقای مهندس جعفر شریف را به عنوان دومین مدیر گروه علوم و صنایع غذایی منصوب نمودند. اولین برنامه توسعه آموزشی و پژوهشی گروه در پنجمین جلسه شورای گروه در تاریخ 8/12/1342 که ناظر بر پیش بینی 18 نفر کادر هیئت علمی و چهار رشته تحصیلی ذیل بود مورد تصویب قرار گرفت.

1- رشته مواد غذائی: شامل نانوایی، میکروبیولوژی صنعتی و کشاورزی، کنسروسازی، خشکبار، سردخانه، بسته بندی و بازاریابی

2- لبنیات سازی: شامل صنایع شیر و فرآورده های شیر و مارگارین سازی

3- مواد استخراجی: شامل قندسازی، تهیه سیلو برای دامداری، چای، توتون، الیاف نباتی

4- صنایع تخمیری: شامل تقطیر و الکل کشی، سرکه سازی و تهیه مایه ها

جهت تدریس علمی و عملی دروسی مانند کنسرو سازی و خشکبار از کارشناسان یونسکو استفاده گردید.

در سال 1346 پایلوت لبنیات و نیز انستیتو قند در گروه صنایع غذائی تأسیس گردید.

• مقدمه

• سطوح رشته

• درسهای رشته

• صنعت و بازارکار

مقدمه

مجموعه علوم و صنایع کشاورزی که با عنوان مهندسی کشاورزی توسط داوطلبان گروههای آزمایشی علوم ریاضی و علوم تجربی انتخاب می شود، به علوم و صنایعی اطلاق می شود که طی آن مواد خام غذایی گیاهی و حیوانی، تولید، برداشت و فرآوری شده، برای مصرف آماده می گردد. رشد بی رویه جمعیت همراه با کاهش منابع غذایی، اهمیت به کارگیری روشهای علمی موثر برای افزایش تولید محصولات کشاورزی و دامی، بهبود کیفیت و کاهش ضایعات این محصولات را آشکار می سازد و دست یابی به این اهداف در قالب رشته های مهندسی کشاورزی ممکن و میسر است.

بدین سبب در آزمون سراسری، مجموعه مهندسی کشاورزی برای تربیت متخصصان این رشته در گرایشهای مختلف با مقاطع کارشناسی و کاردانی در نظر گرفته شده است.

- علوم و صنایع غذایی

1-1) تعریف و هدف

این رشته در گذشته با نام مهندسی کشاورزی – صنایع فرآورده های کشاورزی در دانشگاههای کشور ارائه شده و از سال 1371 به طور رسمی به علوم و صنایع غذایی تغییر نام داده است. کلیه عملیاتی که پس از صید و برداشت محصولات زراعی و باغی و یا ذبح دام انجام شده و مواد خام را به ماده غذایی آماده مصرف تبدیل می کند، شامل روشهای نگه داری، فرآوری، بسته بندی و... زیر مجموعه این گرایش می باشند.

هدف از این رشته، تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در زمینه هایی چون اجرای عملیات تبدیل مواد غذایی، نگه داری محصولات کشاورزی، کنترل کیفیت، کمک به طراحی و بهینه سازی خطوط تولید در کارخانه های مورد نظر فعالیت کرده هدایت، نظارت و مسوولیت فنی واحدهای تولید فرآورده های مختلف غذایی را بعهده گیرند.

1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه

نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد بی رویه جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهمترین مسائلی است که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است. در این راستا، لزوم استفاده بهینه از منابع غذایی موجود و به کارگیری روشهای مطلوب نگه داری و جلوگیری از ضایعات بی رویه محصولات کشاورزی، تأمین منابع جدید غذایی، بسته بندی مناسب به منظور حفظ و بهبود کیفیت محصولات و ...، از جمله مواردی است که اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست.

علاوه بر این، رشد و توسعه جوامع و پیشرفت علوم و صنعت، سبب پیدایش عادات و سبک های نوین غذایی شده، به گونه ای که نیاز به تنوع محصولات و پیدایش فرآورده های جدید غذایی و کمک غذایی به شکل روز افزونی احساس می گردد. بدین سبب رابطه مستقیم رشته صنایع غذایی با سلامت مردم و توجه خاص دولت و مردم به کمیت و کیفیت غذایی جامعه و ایجاد کارخانجات جدید صنایع غذایی و ...، همگی دلایل بارزی هستند که اهمیت این رشته تحصیلی را نشان می دهند.

سطوح رشته

ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا

1 آزاد- سبزوار *

2 ارومیه * *

3 تبریز * *

4 تربیت مدرس *

5 تهران * *

6 زابل *

7 شیراز * *

8 صنعتی اصفهان * *

9 علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان *

10 فردوسی مشهد * *

درسهای رشته

ردیف نام درس ردیف نام درس

1 آشنایی با کامپیوتر 2 آمار و احتمالات

3 اصول طراحی کارخانجات مواد غذایی

4 اصول عمل آوری خشکبار

5 اصول مهندسی صنایع غذایی

6 اصول نگهداری مواد غذایی

7 اقتصاد و مدیریت صنعتی

8 اقتصاد کشاورزی

9 بارداری و زایمان 4

10 باغبانی عمومی

11 بسته بندی مواد غذایی

12 بهداشت و ایمنی کارخانه

13 بیوشیمی عمومی

14 تجزیۀ مواد غذایی

15 تصفیه آب و فاضلاب

16 تغذیه

17 تغذیه درمانی

18 تکنولوژی نوشابه های صنعتی و سنتی

19 تکنولوژی روغن

20 تکنولوژی غلات

21 تکنولوژی قند

22 دامپروری عمومی

23 رسم فنی 1

24 ریاضیات 1

25 ریاضیات 2

26 زراعت عمومی

27 زراعت نباتات صنعتی

28 زیست شناسی

29 سردخانه و انبار

30 سمینار

31 شیمی آلی

32 شیمی تجزیه

33 شیمی عمومی

34 شیمی فیزیک

35 شیمی مواد غذایی

36 صنایع لبنیات

37 صنایع تخمیری

38 صنایع گوشت و شیلات

39 عملیات کشاورزی

40 عملیات کارگاهی

41 فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

42 فیزیک عمومی

43 گیاهشناسی 1(فیزیولوژی و تشریح )

44 مسئله خصوص

45 میکروبیولوژی عمومی

46 میکروبیولوژی مواد غذایی

47 کارآموزی

48 کنترل کیفی مواد غذایی

49 کنسروسازی

با توجه به برنامه های توسعه گروه و نیازهای کشور در سال 1346 مقرر شد در رشته های زیر تا مقطع دکتری دانشجو پذیرفته شود.

1- صنایع استخراجی

2- صنایع تخمیری

3- توسعه و نگهداری مواد غذایی

4- صنایع لبنیات

همچنین در همین سال به دنبال راه اندازی انستیتو قند برنامه درسی قند سازی در چهار بخش زیر مورد تصویب قرار گرفت.

1- تکنولوژی قند

2- آزمایشگاه صنعتی و تحقیقات قند

3- مهندسی آب و بخار و برق در کارخانجات قند

4- استفاده از محصولات جانبی کارخانه قند

در سال 1347 پایلوت آموزشی وتحقیقاتی کمپوت و کنسرو راه اندازی گردید.

در سال 1348 اولین دوره فوق لیسانس رشته صنایع غذائی در کشور در گروه برگزار و 3 نفر پذیرش شدند.

در سال 1350 اولین تجدید نظر در سرفصل دروس مورد تصویب شورای گروه قرار گرفت.

در سال 1351 در شورای گروه موضوع پذیرش دانشجوی فوق لیسانس در دو رشته قند و صنایع غذائی مورد تصویب قرار گرفت.

اولین تغییرات در سرفصل دروس پس از انقلاب فرهنگی در سال 1359 و سالهای منتهی به 1362 صورت پذیرفت.

اولین دوره کارشناسی ارشد گروه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1368 و اولین دوره دکتری در سال 1379 راه اندازی شد.

با توجه به نیازهای برنامه توسعه کشور در بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی، در سال 1380 مجدداً سرفصل دروس دوره کارشناسی مورد بازنگری قرار گرفته و در سال 1382 مورد تصویب قرار گرفت تا گروه نقش فعالتری در تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز کشور بر عهده گیرد. در همین سال برنامه های آموزشی گروه مشتمل بر رشته ها و گرایش های جدید بشرح زیر مورد تصویب و ابلاغ قرار گرفت که در حال حاضر در حال انجام است.

1- در مقطع کارشناسی : رشته علوم و مهندسی صنایع غذائی

2- در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری: رشته علوم و مهندسی صنایع غذائی

گرایشهای : مهندسی صنایع غذائی

فناوری تبدیل مواد غذایی

بیوتکنولوژی مواد غذایی

علوم مواد غذائی

در حال حاضر گروه در همه گرایشهای فوق و همه مقاطع یاد شده دانشجو پذیرفته و فعالیت های آموزشی و پژوهشی خود را حول محورهای فوق متمرکز نموده است که فعالیتهای پژوهشی در قالب گروههای علمی- تحقیقاتی در آزمایشگاههای تخصصی زیر انجام می گیرد.

1- آزمایشگاه مهندسی فرآیندهای بیوتکنولوژی

2- آزمایشگاه مهندسی و بسته بندی

3- آزمایشگاه پدیده های انتقال

4- آزمایشگاه شیمی مواد غذائی

5- آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذائی

6- پایلوت های تخصصی کمپوت و کنسرو و لبنیات

اطلاعاتی در مورد تاریخچه صنایع غذایی

مطالب مشابه :

تاریخچه صنایع غذایی

تاریخچه صنایع غذایی ایران/اولین کنسرو/مهرام و یک و یک/گفتگو با شاهرخ ظهیری

تاریخچه صنایع غذایی

تاریخچه رنگ در صنایع غذایی

اطلاعاتی در مورد تاریخچه صنایع غذایی

تاريخچه نان

مقاله صنایع غذایی

تاریخچه شرکت صنایع شیر ایران

تاریخچه ماکارونی