تعریف نقشه ومقیاس

تعریف مقیاس : نسبتی را که بین ابعاد روی نقشه و اندازه های نظیرشان بر روی زمین وجود دارد مقیاس می گویند پس در حقیقت مقیاس عبارت است از تقسیم فاصله تصویر دو نقطه بر روی نقشه بر فاصله همان دو نقطه بر روی زمین .معولا مقیاس را در نقشه ها به هر دو شکل عددی و ترسیمی نشان می دهند . مقیاس عددی اغلب به صورت کسری نشان داده می شود که صورت آن یک و مخرجش عددی است که نشان می دهد اندا زه های پیاده شده در نقشه چند مرتبه کوچک شده اند و این بیشتر برای این منظور است که به راحتی بتوان دریافت که هر میلی متر روی نقشه معادل n متر بر روی زمین است ، n معمولا یکی از اعداد .5 1 2 2.5 2.5 و یا حاصلضرب این اعداد در 0 یا 100 یا 1000 است . مقیاس خطی یا ترسیمی: از آنجا که در اثر رطوبت و یا تغییرات دما امکان تغییر ابعاد نقشه و اثر گزاردن بر روی اندازه های نقشه وجود دارد ، معمولا علاوه بر مقیاس عددی که طبق تعریف فوق مشخص می شود ، یک مقیاس خطی نیز در زیر نقشه رسم می کنند که در صورت تغییر ابعاد کاغذ اندازه های این مقیاس متناسب با آن تغییر کند و همواره اندازه گیری صحیح بر مبنای آن انجام شود. مقیاس خطی یا ترسیمی عبارت است از پاره خطی که به فواصل مساوی تقسیم شده و هر تقسیم آن طول معینی از زمین را(که به عنوان واحد اختیار شده است )نشان می دهد . این پاره خط از چپ به راست مدرج شده است و در قسمت چپ آن قبل از تقسیم صفر یک واحد را به اجزا متساوی تقسیم و واحد های کوچکتر بر روی نقشه را با استفاده از آن اندازه گیری می کنند این قسمت را پاشنه مقیاس می گویند. به کمک مقیاس خطی می توان اولا طول زمینی را مستقیما روی نقشه پیدا کرد و ثانیا طولی که بر روی زمین اندازه گیری و تبدیل به افق شده است را بر روی نقشه منتقل کرد . این عمل با یک پرگار ساده معمولی انجام می شود که یک بار بر روی نقشه و بهر دیگر بر روی مقیاس ترسیمی قرار داده می شود . مقیاس هر نقشه با توجه به عواملی چون ابعاد زمین و کاغذ نقشه دقت لازم برای استفاده خاصی از نقشه امکانات موجود در زمان تهیه نقشه و جنبه های اقتصادی انتخاب می شود. واضح است که هر چه مقیاس نقشه بزرگتر باشد دقت اندازه های آن بیشتر است و به همین مقیاس هزینه ، صرف وقت و امکانات بیشتری را طلب میکند . طبقه بندی نقشه ها: نظرات مختلفی در مورد طبقه بندی نقشه ها ارائه شده است عمده این طبقه بندی بر دو محور اصلی قرار دارد یکی طبقه بندی از نظر مقیاس و دیگری از لحاظ محتوی. از لحاظ مقیاس: پلان با مقیاس 100/ تا1 500/1 بزرگ مقیاس با مقیاس های 1000/1 تا 5000/1 متوسط مقیاس با مقیاس های 10000/1 تا 5000/1 کوچک مقیاس با مقیاس های 100000/1 تا 500000/1 نقشه های جغرافیایی با مقیاس های یک میلیونیم و کو چکتر. طبقه بندی از نظر محتوی : این طبقه بندی شامل نقشه های مسطحاتی توپوگرافی ثبت املاکی آماری هواشناسی شهر سازی تاریخی گیاه شناسی زمین شناسی ژئو فیزیکی و غیره است. در رشته های مختلف مهندسی نقشه های مسطحاتی و توپوگرافی بیشتر از سایر نقشه ها کاربرد دارند و در این بین به روشهای تهیه این دو نوع نقشه می پردازیم: الف- نقشه های مسطحاتی: این نوع نقشه ها فقط عوارض مسطحاتی را نشان می دهند و موارد استفاده آنها منحصرا در جایی است که شناخت ارتفاعی زمین مورد نظر می باشد. ب- نقشه های توپوگرافی: در این نوع نقشه ها علاوه بر نشان دادن وضعیت مسطحاتی زمین وضعیت ارتفاعی آن نیز توسط خطوط تراز یا منحنی های میزان مشخص می گردد.خطوط تراز مقطع سطح خارجی زمین با صفحات افقی متوازی و متساوی الفاصله است، بنابر این هر خط تراز مکان نقاط هم ارتفاع است.

تعریف نقشه ومقیاس

مطالب مشابه :

انواع نقشه از نظر مقیاس

مقیاس نقشه

تعریف نقشه ومقیاس

مقیاس در نقشه

مقیاس در نقشه

مقياس در نقشه

مقیاس در نقشه