تهران چگونه پایتخت شد(3)

خيابان هاي تهران

خيابان هاي تهران در زمان قاجاريه به حدود 15 خيابان محدود مي شد:

ـ خيابان باب همايون (باب عالي): چون در محاذي باب همايون يا سردرالماسيه واقع شده بود آن را باب همايون مي گفتند. مدرسه نظام، قورخانه و مجمع الصنايع و مسجد مهد عليا در اين خيابان قرار داشت.

ـ خيابان ناصريه: همان ناصر خسرو فعلي است که به دليل وجود ساختمان شمس العماره در اين خيابان جلوه و موقعيت فاخر يافته بود. اين خيابان اولين خيابان تهران است.

ـ خيابان جباخانه (بوذر جمهري): حدفاصل خيابان ناصري تا گلوبندک بوده است که جباخانه دولتي در آن قرار داشته است. قهوه خانه قنبر در اين خيابان قرار داشت.

ـ خيابان چراغ گاز (چراغ برق يا اميرکبير فعلي) : که کارخانه چراغ گاز در آن وجود داشت و سپس اين کارخانه تعطيل و تبديل به کارخانه چراغ برق شد.

ـ خيابان جليل آباد (خيام): اين خيابان حدفاصل ميان محله سنگلج و عودلاجان بود که امنيت آن به هيچ اداره اي مربوط نمي شد. لذا محل اجتماع دزدان، اراذل و اوباش محله ي سنگلج بود. بعدها اولين سازمان منتظم انتظامات در اين خيابان تشکيل گرديد.

ـ خيابان لاله زار: در زمان فتحعلي شاه خارج از محدوده ي تهران و به لاله زار معروف بود. ناصرالدين شاه آن را تخريب و خياباني شبيه شانزه ليزه پاريس به نام خيابان لاله زار ايجاد کرد و به دليل خط واگن اسبي يکي از خيابان هاي پرزرق و برق تهران شد. خيابان دکتر طراوزان(پزشک ناصر الدين شاه) نام ديگر آن است.

ـ خيابان لختي ( سعدي): يکي از خيابان هايي است که در اثر تخريب باغ لاله زار بوجود آمد. تردد جمعيت بسيار کم باعث مي شد تا راهزنان و شبروها مردم را لخت کنند. وجه تسميه آن به همين علت است.

ـ خيابان علاءالدوله (فردوسي يا خيابان باغ ايلخاني): باغ ايلخاني که هم اکنون به بانک ملي شعبه مرکزي خيابان فردوسي تبديل شده است از توپخانه تاسفارت ترکيه فعلي (عثمانيه) ادامه داشته است.

ـ خيابان مريضخانه ( باغ شاه، سپه يا امام خميني): زندان دارالخلافه و اولين مريضخانه تهران در اين خيابان قرار داشت. مرحوم مدرس در همين بيمارستان بستري شد.

ـ کوچه نايب السلطنه (داور): در شرق کاخ دادگستري قرار دارد.

ـ خيابان دولت: از اين خيابان طويل و باصفاي قديمي که محل سکونت صاحب منصبان و اعضاي سفارتخانه ها بوده، اکنون اثري نيست. اولين حوض خانه ( رستوران امروزي) در اين خيابان به وجود آمد.

ـ خيابان اميريه (اميرکبير): اين خيابان يکي از دل انگيزترين تفريح گاههاي مردم تهران به ويژه اعيان و اشراف و امرا و امناي دولت بوده است. اولين کالسکه در اين خيابان ساخته و پرداخته شد. نام منيريه منشعب از اين خيابان گرفته شده از نام دختر ناصرالدين شاه و خواهر نايب السلطنه بوده است.

ـ خيابان دوشان تپه (فرح آباد): از ميدان ژاله (دروازه دوشان تپه) به شرق تا فرح آباد (قصر فيروزه) ادامه داشت.

ـ خيابان قوام السلطنه (سي ام تير)

ـ خيابان گار ماشين (خيابان ري)

ـ خيابان حسن آباد

ـ خيابان استانبول

ـ خيابان علاءالدوله (فردوسي)

ـ خيابان ملک (سه راه اميريه تا ميدان قزوين)

ـ خيابان ارامنه (از ميدان وحدت اسلامي تا پل امير بهادر)

ـ خيابان فرهنگ

ـ خيابان امير بهادر

ميدان هاي تهران:

در دوره قاجار5 ميدان در تهران وجود داشت: بهارستان، توپخانه، ارگ، پاقاپوق و مشق. بعدها ميادين ديگري نيز به آن اضافه شد:

1. ميدان حسن آباد: اين ميدان را که چهار راه هشت گنبد نيز مي گفتند در زمان زنديه، خارج از محدوده تهران قرار داشت و در زمان رياست کريم آقا بوذرجمهري بر بلديه تهران ساخته شد.ميدان حسن آباد را به نام ميرزا حسن مستوفي الممالک فرزند ميرزا يوسف آشتياني صدر اعظم ناصر الدين شاه نامگذاري کرده بودند. گورستان حسن آباد در شمال غربي ميدان قرار داشت که بعدها آن را تخريب و اداره ي آتش نشاني بنا کردند.در مجاورت گورستان حمامي بود که شايع شده بود محل رفت و آمد اجنه است. به همين دليل اين حمام متروکه شد و تبديل به بانک و مراکز خريد و فروش گرديد.

2. محله سبزه ميدان: از محله هاي مهم تهران و ميدان اصلي شهر بود. درزمان زنديه و قاجاريه در اين مکان دشت وسيعي قرار داشت که در آن سبزيجات کشت مي شد.

3. ميدان مشق: در اين ميدان قشون نظامي، آموزش نظامي مي ديدند. اين ميدان در محل فعلي اداره گمرک، باغ وزارت امورخارجه و شهرباني و در شمال ارگ قرار داشت.

ميدان مشق سابق يا باغ ملي فعلي همچون ميدان توپخانه از ميادين تاريخي تهران با تاريخچه‌اي مملو از مسائل سياسي، اجتماعي، نظامي، فرهنگي و هنري به‌شمار مي‌آيد. اين ميدان كه محل سربازخانه مركزي در آن واقع بوده و نظاميان در آن مشق نظام مي‌كردند، از شمال خيابان سرهنگ سخايي (خيابان سوم اسفند سابق)، از جنوب خيابان امام خميني (ره) (خيابان باغ‌شاه، سپه و مريض‌خانه سابق)، را شامل مي‌شده و محوطه بناهاي قديمي كنوني اداره پست (موزه پست و مخابرات)، سردر باغ ملي، ساختمان شماره 3 وزارت امور خارجه (شركت نفت ايران و انگليس سابق)، موزه 13 آبان، موزه ايران باستان، كتابخانه ملي، كاخ شهرباني (ستاد مركزي نيروي انتظامي فعلي)، كاخ وزارت امور خارجه، عمارت ثبت اسناد و املاك، مركز قزاق‌خانه (سازمان تأمين خدمات درماني نيروهاي مسلح فعلي)، ساختمان شماره 7 وزارت امور خارجه (باشگاه افسران سابق)، بناي وزارت جنگ سابق (بيمه بازنشستگي نيروهاي مسلح فعلي)، ساختمان هنرستان دختران يا مدرسه‌ي كودكان بي‌سرپرست را در بر مي‌گرفته و بنا به نوشته سفرنامه‌ي جكسون، اين محوطه كه از بزرگترين ميدان‌هاي نظامي بوده در حدود 400 متر طول و 400 متر عرض داشته است. مساحت ميدان مشق چهل اكر (هر اكر برابر 4047 مترمربع) يعني 161880 مترمربع ارزيابي شده است كه حدوداً برابر 16 هكتار مي‌باشد.

به‌غير از بناي قزاق‌خانه سابق كه قديمي‌ترين بناي منطقه (1280 ه.ق) مي‌باشد از ميدان مشق سابق ، امروزه اثري نمانده و فقط سردر زيبايي از آن دوران براي نسل جديد به ميراث و يادگار نهاده شده است كه تحت عنوان «سردر باغ ملي» به‌صورت مرمت شده در سال‌هاي اخير معرف حضور اهالي شريف تهران مي‌باشد. اين ميدان و بناهاي موجود در آن فراز و نشيب‌هاي زيادي به‌مانند اكثر بناهاي تاريخي به خود ديده تا نظاره‌گر خاموش وقايع بي‌شماري از زمان احداث آن در عهد فتحعلي‌شاه قاجار تا دوران توسعه ناصري و تجديد و تغيير پهلوي اول باشد.
ميدان مشق محلي براي تمرين و مشق‌هاي نظامي قشون دولتي توسط افسران روسي و اروپايي با شيوه‌هاي غربي بوده و روزانه از ساعت 8 تا 10 صبح در آن سان، رژه و مانور مستمراً تكرار و اجرا مي‌شده. گاهي در روزهاي معين سران نظامي و زماني هم نايب‌السلطنه كامران ميرزا براي تماشاي تمرين‌ها و حتي سان و رژه رفتن آنها به اين ميدان مي‌آمدند و از بدو ورود تا لحظه عزيمت تيري هم به رسم احترام شليك مي‌شد.
اين رويه تا دوره پهلوي اول ادامه داشته است. در اين زمان با احداث بناهاي دولتي محوطه ميدان كوچكتر شده و دروازه‌هاي جديد با سردري زيبا براي آن ساخته مي‌شود و نقاره‌خانه شهر از ايوان ارگ به اين سردر منتقل مي‌گردد. بعد از مدتي اين رسم منسوخ شد و به همين خاطر سردر باغ ملي به‌عنوان آخرين نقاره‌خانه تهران معرفي مي‌شود.
«به گفته دكتر فووريه (1306- 1309 ه.ق) طبيب مخصوص ناصرالدين شاه در آنجا (نقاره‌خانه) صبح و عصر يك عده مطرب و رقاص با البسه خاص طلوع و غروب را به شادي تمام اهالي شهر اعلام مي‌كردند.»
در دوره پهلوي اول تا مدتي به رسم عملكرد قديم تمرين‌هاي نظامي در ميدان مشق انجام مي‌شد، ولي بعدها فضاي باز آن با احداث بناهاي دولتي اشغال گرديد و مدتي نيز به باغي تبديل گرديد كه به باغ ملي و دروازه آن به سردر باغ ملي معروف گرديد. اين باغ در سال 1307 ه.ش احداث و در سال 1312 با احداث ابنيه وزارت امور خارجه و موزه ايران باستان برچيده شد و فقط نام آن بر منطقه باقي مانده كه تا به امروز همچنان به نام آن باغ ناميده مي‌شود. در اين ميدان خاكي كودكان بازي الك دولك و چلتوب (به‌جاي الك از توپ نخي استفاده مي‌شده) مي‌كردند و در سال‌هاي بعد تمرين دوچرخه و موتور سيكلت و مانند آن رواج يافت. در اين ميدان بود كه دو پسر بچه انگليسي نمايش دوچرخه سواري مي‌دادند تا آن را باب و جوانها را تشويق به خريد و بازاريابي كنند. همچنين جايي بود براي پرواز بالن‌ها و نشان دادن آن به مردم شهر، و باز در اين ميدان بود كه اولين هواپيما به زمين نشست. در زمان جنگ بين‌الملل اول، هواپيمايي از نوع بلريو و به خلباني كوزمينسكي لهستاني (تبعه روسيه) به سال 1332 ه.ق در ميدان مشق فرود آمد و آن را به‌عنوان اولين فرودگاه ايران و اولين فرود به ثبت رسانيد. مردم در تهران جهت ديدن هواپيما در ميدان مشق سه روز در آمد و شد بودند.
به‌غير از عملكردهاي نظامي مانند مشق و مانور قشون دولتي و كارهاي ورزشي، اجتماعي، سنتي و تبليغي مانند نمايش دوچرخه سواري، هوا كردن بالن، پرواز طياره، تعليم و بازي موتورسيكلت و در اواخر مسابقات اسب دواني، خر دواني، دويدن، فوتبال و امثال آن خاصيت ديگري هم داشت و آن اينكه در زمستان‌ها و برف‌ريزان‌هاي چله به‌صورت كاغذ مشق يكي از خطاطان شيرين قلم آن روزگار به‌نام حفظ‌كمالله كه شيخ شوريده‌اي بود در مي‌آمد به اين صورت كه چون برف سطح ميدان را مي‌پوشانيد و رفت و آمد در آن متروك مي‌گرديد او كه ظاهراً داراي اختلال و باطناً از هنرمندان و هوشمندان بود، پارويي به‌دست مي‌گرفت و بر روي برفها تمرين خط درشت مي‌كرد و با اين عمل خود نام ميدان مشق را به نوعي تأييد و تثبيت مي‌نمود.
از وقايع مهم اين ميدان مي‌توان اعدام ميرزا رضا عقدايي فرزند ملاحسين معروف به ميرزا رضا كرماني قاتل ناصرالدين شاه در روز پنجشنبه دوم ربيع‌الاول سال 1314 در مركز ميدان مشق را نام برد.
در مورد تاريخچه ميدان مشق بايد گفت اين ميدان در زمان فتحعلي‌شاه قاجار (1312- 1250 ه.ق) بنياد نهاده شد و در دوره ناصرالدين‌شاه (1264- 1313 ه.ق) تجديد و توسعه يافت، به اهتمام محمدحسن‌خان سپه‌سالار در سال 1278 ه.ق ميدان مشق به‌صورت ميداني مربع شكل در آمد و ديوارهايي مشتمل بر طاق نماهاي آجري گرداگرد آن ايجاد گرديد و دروازه‌هاي زيبا با يك درب دو لنگه و دو طاق‌نماي مسدود مجاور (دو طرف درب) آن به‌صورت پخي در ضلع جنوب شرقي قزاق‌خانه يعني در شرق دروازه و سردر كنوني ايجاد گرديد كه گاهي ناصرالدين‌شاه از بالاي آن به تماشاي مشق نظاميان مشغول مي‌شد. از لحاظ مكاني سردر زمان ناصري با توجه به شواهد و قراين و بررسي طرحها و نقشه‌هاي تهران قديم در محدودهاي بين كوچه پست و بانك سپه در خيابان امام خميني (ره) قرار داشته است. در سال‌هاي بعد احتمالا 1280 ه.ق بنايي به شيوه معماري روسي در شمال غربي سردر ناصري احداث گرديد كه مركز قزاق‌خانه دولتي بود و توسط مستشاران نظامي اروپايي و روسي اداره مي‌شد. اين عمارت در حال حاضر قديمي‌ترين و در عين حال بزرگترين بناي موجود در ميدان مشق به‌شمار مي‌آيد.
در اواخر دوره قاجاريه متأسفانه به اين ميدان كمتر توجه مي‌شد، به‌طوري كه به يك ميدان بلااستفاده مبدل گشته بود. حتي در نظافت و پاكيزگي آن هم كوششي نمي‌شد تا اينكه در نخستين سال‌هاي حكومت پهلوي اول بناي يادبودي به مناسب فتح تهران در كودتاي سوم اسفند 1299 ه.ش به شكل سردر با سه دهنه دروازه در جنوب قزاق‌خانه احداث مي‌گردد. سردر باغ ملي بعد از تخريب سردر ناصري در غرب آن در سال 1301 ه.ش/ 1341 ه.ق ساخته مي‌شود.
در ساختمان آن از كاشي‌كاري و ساير مصالح سردر قديمي استفاده مي‌شود و سردر بزرگ الماسيه را كه در قورخانه ساخته شده بود، براي آن درنظر مي‌گيرند و همچنين نيم تنه فلزي پهلوي اول را كه به دستور سردار اعتماد رئيس كل قورخانه در آنجا ريخته شده بود بر بالاي سردر، در محيطي بيضي شكل قرار مي‌دهند. در سال‌هاي بعد (1307 تا 1312 ه.ش) قسمت غربي ميدان به باغ عمومي تبديل مي‌شود. اين باغ بعد از 5 سال جاي خود را به ابنيه دولتي مي‌دهد، اما نام آن براي هميشه بر منطقه و سردر باقي مي‌ماند. بدين ترتيب بعد از سردر باغ ملي، ساختمان شماره 4 وزارت امور خارجه، اداره پست، كاخ شهرباني، موزه ايران باستان، كاخ وزارت امور خارجه، ساختمان شماره 7 وزارت امور خارجه (باشگاه افسران)، مدرسه كودكان بي‌سرپرست، كتابخانه ملي، عمارت ثبت اسناد و املاك، بناي وزارت جنگ سابق و … به مرور بين سال‌هاي 1301 تا 1317 هجري شمسي ساخته مي‌شوند. لازم به ذكر است اين منطقه تاريخي بهترين مجتمع معماري جهت بررسي و بازديد ابنيه سبك معماري رضاشاهي مي‌باشد.
بعد از انقلاب به‌غير از ساختمان شماره 8 شرقي و غربي وزارت امور خارجه واقع در جنوب عمارت باشگاه افسران سابق، بناي كتابخانه و موزه ملك كه در سال 1376 در جنوب كاخ وزارت امور خارجه ساخته مي‌شود، در سال‌هاي اخير ساختمان اداره مركزي بانك مسكن در شمال عمارت ثبت و پاركينگ وزارت امور خارجه در بر شمالي خيابان سرهنگ سخايي و شرق كوچه هنرستان دختران احداث مي‌گردد.
در حال حاضر اكثر بناهاي قديمي در حال بازسازي و مرمت مي‌باشند، از جمله: اداره پست، كاخ شهرباني، سردر باغ ملي، اداره ثبت اسناد و املاك، عمارت قزاق‌خانه و ...

کروکي محدوده ميدان مشق

بخشي از محوطه ميدان مشق پس از بازسازي

4. ميدان سپه (توپخانه يا امام خميني): اين ميدان به دستور اميرکبير و جهت نظم دهي و ساماندهي تهران ساخته شد. اين ميدان محل استقرار توپها و قشون نظامي بود. بعدها در ضلع شمالي ميدان، ساختمان بلديه تهران و در ضلع شرقي اداره گمرکات بنا گرديد که هم اکنون ساختمان بانک تجارت است.

5. ميدان پاقاپوق (محمديه يا اعدام): اين ميدان در گذشته خارج از شهر قرار داشت. از آنجا که قبلاً مجرمين را پاي تپه اي که در وسط ميدان قرار داشت مي آوردند و مي زدند، آن را ميدان پاقاپوق مي گفتند. بعدها با آمدن طناب دار آن را ميدان اعدام نيز مي گفتند.

6. ميدان بهارستان: در اين ميدان در روز عيد قربان مراسم شتر قرباني برگزار مي شده و نيز نخستين جشن سالانه مشروطيت برگزار شده است.

7. ميدان ارگ: مهم ترين ميدان تهران قديم بود. اين ميدان از دوره زنديه باقيمانده و توسط فتحعلي شاه، ارگ نام گرفت. ميدان توپخانه قديم، باغ گلشن و فعلاً ميدان 15 خرداد نام ديگر آن است.

8. امين السلطان: نزديک دروازه قديم حضرت عبدالعظيم است.

9. سرقبرآقا (مولوي): در پشت بقعه سرقبرآقا که شبهاي جمعه مارگيرها و شعبده بازها معرکه مي گرفتند.

10. ميدان مال فروشها: نزديک بازار آهنگرها قرار داشت و محل خريد و فروش حيوانات بارکش و سواري بود.

11. ميدان کاه فروش ها: جنب ميدان مال فروش ها قرار داشت و محل خريد و فروش کاه و يونجه بود. اين ميدان، پاتوق کريم شيره اي بود.

12. ميدان گمرک (رازي): در انتهاي خيابان اميريه و محل ورود کليه کالاهاي تجاري به تهران بود. گمرک کالاها دراين ميدان اخذ مي شد.

ارگ تهران

اين بناي تاريخي که مجموعه اي از عمارت هاي سلطنتي بود در حدفاصل خيابان ناصرخسرو تا خيابان خيام و ميدان توپخانه تا 15 خرداد شرقي قرار داشت. اگر چه در طول تاريخ تخريب و تغييرات فراوان در اين ارگ روي داده است ولي مي توان بخش هاي آن را به شرح زير تقسيم کرد:

1. ميدان ارگ: که توپ مرواريد در آن قرار داشت. اين توپ فعلاً در باشگاه افسران وزارت امور خارجه در خيابان سي تير نگهداري مي شود.

2. کاخ گلستان: اين کاخ که محل اقامت شاهان سلسله قاجاري بوده است از زيباترين و کهن ترين بناهاي پايتخت دويست ساله ايران است. شاه عباس صفوي در قسمت شمالي حصار تهماسبي، چهارباغ و چيارستاني احداث نمود که بعدها ديوار بلندي اطراف آن بنا کرد و عمارات مقر سلطنتي را در داخل آن ساخت و اين فضا را "ارگ" ناميد. از بناهاي دوره صفوي در اين منطقه در اين منطقه اثري نيست. قسمت هاي مختلف کاخ گلستان به شرح زير است :

ـ خلوت کريم خاني: در شمال غرب محوطه و چسبيده به تالار سلام قرار دارد. در همين مکان بود که آقا محمد خان قاجار پس از نبش قبر کريمخان زند، باقيمانده استخوان هاي او را دفن کرد.

ـ ايوان تخت مرمر: اين بنا و بناي فوق از قديمي ترين بناهاي کاخ گلستان هستند. اين بنا را قبلاً "ديوانخانه" يا "ايوان دارالاماره" نيز مي گفتند. در آن شش پرده از جنگلهاي فتحعلي شاه، صفويان، نادر شاه و ... وجود دارد. تخت مرمر يا تخت سليماني آن به دستور فتحعلي شاه از سنگ مرمر زرد معادن يزد و توسط سنگ تراشان اصفهاني ساخته شده است، نقوش اين سنگ ديدني است.

ـ تالار آينه يا تالار گلستان: در ضلع شمالي کاخ قرار دارد و به علت موقعيت و زيبايي آينه کاري هاي سقف و ديوارهاي آن و نيز تابلو نقاشي رنگ و روغني که مرحوم کمال الملک از آن تهيه کرده است معروفيت بسيار دارد.

ـ تالار سلام يا تالار موزه: در غرب تالار آينه قرار دارد. در ابتداي آثار هنري و تاريخي ايران و هداياي ارسالي اروپايي براي شاه و غنايم ارزشمند جنگي در اين محل نگهداري مي شد. ولي بعدها به دليل ناامني به سرداب زير عمارت منتقل شد. به دليل اينکه مراسم سلام هاي خاص و رسمي در اين تالار برگزار مي شد، آن را تالار سلام مي ناميدند.

ـ عمارت نارجستان: شامل يک موزه و يک ساختمان زيبا بود که کره جغرافيايي منحصر به فرد و ديدني در آن نگهداري مي شد. بعدها در دوره ي پهلوي تخريب و به جاي آن عمارت خوابگاه بنا شد.

ـ عمارت بادگير: در ضلع جنوبي و از بناهاي دوره فتحعلي شاه است.

ـ تالار الماس: در ضلع جنوبي و به دليل آينه کاريهاي داخلي، آن را الماس خوانده اند.

ـ کاخ ابيض: در جنوب غربي و به شيوه بناهاي قرن هجدهم اروپا گچ بري شده و به دليل استفاده از مرمر سفيد رگه دار در ساختمان و پله ها، آن را ابيض ناميدند. از اين محل در دوره ناصريه براي نگهداري هداياي ارسالي "سلطان عبدالحميد عثماني" و ديگر هداياي اروپايي استفاده مي شد.

ـ شمس العماره: از بناهاي مرتفع و مشخص تهران قديم است که به دستور ناصرالدين شاه احداث شد.

مدرسه دارالفنون، اصطبل توپخانه، اصطبل کالسکه، ديوانخانه عدالت، سر در نقاره خانه و ... از ديگر قسمت هاي اين ارگ مي باشند.

کاخ نياوران

محمد شاه قاجار در دهکده نياوران عمارتي ييلاقي ساخت. ناصرالدين شاه آن را ويران کرد و به جاي آن قصري در دو طبقه ساخت و آن را قصر نياوران ناميد. طبقه اول آن شاه نشين و طبقه دوم آن تالار آينه بود.

بعد از گذشت سي سال از حکومت ناصرالدين شاه، فتحعلي شاه خود را صاحب قرآن خواند و اين قصر را "صاحبقرانيه" ناميده شد. کوشک احمد شاهي، موزه جهان نما و موزه هنر ملل از ديگر قسمت هاي اين کاخ هستند.

کاخ سلطنت آباد

در سال 1305 بعد از کاخ نياوران، در نزديکي جلگه قريه رستم آباد به دستور ناصرالدين شاه کاخي با چندين ساختمان کلاه فرنگي زيبا و نهرهاي روان ساخته شد. به همين دليل اين منطقه را سلطنت آباد ناميدند.

کاخ سعد آباد

منطقه سعد آباد که به علت ييلاقي بودن در زمان قاجار مورد توجه قرار گرفته بود در زمان رضا خان توسعه يافت. اين کاخ در شمال غربي تجريش قرار دارد.

کاخ فيروزه

اين کاخ کوچک که در زمان ناصرالدين شاه ساخته شده است، از نظر کاشي کاري داخلي و شيوه معماري اثر هنري جالب توجهي به شمار مي رود و محل شاهان قاجاري هنگام تفريح و شکار بود.

کاخ سليمانيه

اين کاخ به دستور فتحعلي شاه در حوالي کرج ساخته و به فرمان وي "سليمانيه" ناميده شد. اين کاخ امروزه در تملک دانشکده کشاورزي کرج قرار دارد.

کاخ بهارستان

اين کاخ در سال 1300 بنا نهاده شد و هم اکنون به مجلس شوراي اسلامي تعلق دارد.

قصر دوشان تپه (تپه خرگوش ها)

اين مکان به دليل وجود پلنگ هاي متعدد، تفريح گاهي براي شاهان قاجاري بود که ضمن استراحت به شکار پلنگ نيز بپردازند.

مدارس تهران:

مدرسه سپهسالار قديم: در خيابان ناصرخسرو و مربوط به دوره قاجاري

مدرسه صدر: در جلوخان مدرسه شاه تهران و مهمترين مدرسه بود.

مدرسه مروي (مدرسه فخريه): در خيابان ناصريه و بازار مروي و در سال 1323 بنا شد

مدرسه رضا قلي خان: در کوچه خانقاه

مدرسه پامنار: در محله پامنار.

مدرسه دارالفنون: در سال 1267 و به دستور اميرکبير بنا شد.

مدرسه ارفع الدوله، مدرسه فلاحت و مدرسه سياسي مخصوص از جمله ديگر مدارس تهران بود.

باغ هاي تهران

باغ نگارستان: در شمال ميدان بهارستان قرار داشت و اکنون به وزارت ارشاد اسلامي تبديل گرديده است. قبل از آن مدرسه نقاشي کمال الملک بوده است.

باغ ايلچي: محل سفارت شوروي است.

باغ صبا: جاده قديم شميران (خيابان شريعتي).

باغ شاه (ميدان حر): شمال ميدان اسب دواني

باغ پسته بيک: حدفاصل کوچه امام زاده يحيي و خيابان ري که در آن بيشتر پسته مي کاشتند.

باغ حسام السلطنه.

باغ ايلخاني: جنوب سفارت انگليس بين خيابان مخبر الدوله و خيابان باغ ايلخاني.

باغ شعاع السلطنه: در نزديکي خيابان سپه.

تهران چگونه پایتخت شد(3)

مطالب مشابه :

آدرس نمایندگی دوچرخه های مریدا، جاینت، ژیتان، فوجی و ویوا در تهران:

راهکارهای پیشنهادی برای توسعه و گسترش سيستم دوچرخه ‌سواری در تهران

معرفی چند نمونه از مراکز خرید تبریز

مراکز بورس کالا

تهران چگونه پایتخت شد(3)

آپارتمان : متجمع تجاری اداری سپهر شیراز

آشنایی با دوچرخه سواری کوهستان

آموزش خصوصی تضمینی شنا در استخر منزل

تهران، میزبان سیزدهمین نمایشگاه بین المللی ورزش و تجهیزات ورزشی ایران

سینما در چین