اثرات صدا بر انسان

اثرات صدا بر انسان

صدا به صورت امواج مكانيكي مي تواند بر كل بدن از جمله دستگاه شنوائي تأثير سوء داشته باشد . البته اين تأثير از نظر اپيدميولوژيك زماني مي تواند اهميت داشته باشد كه سبب اختلال فيزيولوژيك در بدن نمايد . در محيط هاي كاري نيز صدا از اين ديدگاه مورد توجه قرار مي گيرد . اثرات صدا بر انسان از چند جنبه مورد توجه مي باشد :

1ـ صدمه به دستگاه شنوائي :

2ـ تداخل با مكالمه :

مكالمه در محيط هاي كاري به عنوان يكي از راه هاي ارتباط مي باشد كه در صورت وجود صداي زمينه مخصوصاً در فركانسهاي حدود مكالمه ( 4000 ـ 1000 هرتز ) مي تواند ارتباط بين افراد را از طريق كلامي مختل سازد و باعث بروز اشتباه و نيز حوادث گردد .

3ـ اثر روي اندام بينايي :

درمواجهه با صدا ،كنترل تطابق وتعقيب اشياء بهم مي خورد وعكس العمل به نوركم مي شود .

4ـ اثر بر سيستم تعادلي :

گيجي ، تهوع ، اختلال در راه رفتن .

5ـ ناراحتي اجتماعي :

مانند اثر بر خواب و روابط اجتماعي و خانوادگي خصوصاً هنگامي كه افت شنوائي به ناحيه مكالمه سرايت نموده باشد . افرادي كه دچار افت دائم شنوائي شوند ميل دارند اين عارضه مخفي بماند ، لذا در مناسبات اجتماعي كمتر شركت مي كنند .

6ـ اثرات عصبي :

اثر بر دستگاه گوارش شامل اختلالات و حتي دردهاي شكمي و ترشح زياد اسيد معده و تشديد بيماريهاي مرتبط .

7ـ اثر روي الكتروليت ها :

مخصوصاً روي نگهداري سديم در ادرار نقش محدود كننده اي دارد ، مواجهه با صدا در تطابق بدن با گرما نقش منفي دارد .

8ـ اثرات جانبي :

شامل كاهش راندمان كار ، افزايش ريسك حوادث .

9ـ اثرات رواني :

هيجان ، تحريك پذيري و اختلالات رواني ، مطالعات نشان داده است كه افرادي كه با صدا مواجهه دارند بيشتر به اختلالات رواني دچار مي گردند .

10ـ اثرات فيزيولوژيك عمومي :

صدا مي تواند باعث تحريك عصبي شده و ضربان قلب ، فشارخون و مصرف اكسيژن و تعداد تنفس را افزايش دهد كه اين تغييرات بر عملكرد دستگاههاي بدن اثر نامطلوب دارد . اين عوارض براي كساني كه داراي بيماريهاي قلب و عروق هستند و همچنين زنان باردار بسيار خطرناك است .

11ـ اثر ذهني صدا :

براي همه افراد چه در محيط كار و چه در اجتماع اثر ذهني صدا يكسان نبوده و افراد مختلف از نظر اثرات رواني و عصبي آن يكسان تحت تأثير قرار نمي گيرند لذا ممكن است يك صداي واحد براي بعضي افراد قابل تحمل و براي ديگران آزار دهنده باشد . اين عامل مستقل از تراز فشار است و منحصر به ترازهاي بالا نيز نيست .

صدمات صوتي به دستگاه شنوائي

اين صدمات بطور عمده شامل چند اثر مي باشد :

الف . افت موقت شنوايي (Temporary Threshold Shift ) و افت دائم شنوايي (Permenent Threshold Shift ) اين دو تحت عنوان كلي افت شنوايي (Noise Induced Hearing Loss ) ناشي از صدا بيان مي شوند .

ب . ضربه صوتي (Acoustic Throuma )

ج . وزوز گوش (Tinitus )

افت موقت شنوائي

تغيير موقت آستانه شنوايي يا افت موقت شنوايي زماني اتفاق مي افتد كه فرد بطور اتفاقي يا بصورت غيرشغلي با امواج صوتي بالاتر از 65 دسي بل مواجهه داشته باشد . اين تغيير به صورت افزايش آستانه شنوايي مي تواند از چند دسي بل تا ده ها دسي بل باشد .

در اين عارضه شخص احساس سنگيني و گرفتگی در گوش دارد . ويژگي اين آسيب اين است كه موقت بوده و پس از قطع مواجهه با صدا ، عمدتاً در مدت چند ساعت بهبود پيدا مي كند .

اصوات با فركانس پائين اثر كمتري در ايجاد داشته و محدوده فركانس 2 تا 6 کيلو هرتز بيشترين اثر را دارند . حداقل تراز فشاري كه مي تواند باعث گردد ، 65 دسي بل است . عارضه بسته به تراز فشار صوت و مدت مواجهه مي تواند از چند ساعت تا چند هفته طول به كشد .

افت دائم شنوائي

در صورتيكه مواجهه با صدا تكرار گردد و به صورت دائمي درآيد افت موقت به افت دائم تبديل مي شود . اين افت نه در اثر خستگي دستگاه شنوايي بلكه در اثر تخريب سلول هاي مژكدار اندام كرتي صورت مي گيرد و اغلب بهبودي به دنبال ندارد .

افرادي كه دچار هستند ممكن است بطور همزمان دچار نيز باشند . براي مشخص كردن مقدار واقعي كارگر را صبح روز بعد از كار جهت شنوائي سنجي هدايت مي نمايند.

افت دائم شنوايي در اثر صدا عمدتاً از فركانس 4 کيلو هرتز شروع مي گردد و ميزان آن بسته به عوامل مختلف فردي و محيطي ، متفاوت مي باشد . خصوصيات فردي مهم شامل سن، سابقه كار ، نژاد ، تغذيه و بيماري ها می باشد . مسموميت به اكسيدكربن ، جيوه ، فسفر ، سرب و برخي داروها نظير استرپتومايسين ، ساليسيلات ، جنتامايسين نيز مي تواند با ايجاد كم شنوايي اثر صدا را بر دستگاه شنوايي تشديد نمايد .

ضربه به سر ، عفونت ها و برخي بيماري هاي غير شغلي نيز مي تواند دليل افت شنوايي باشد. عوامل محيطي موثر بر افت شنوايي شامل : نوع صدا ، تراز فشار صوت و مدت زمان مواجهه روزانه فرد مي باشد . مقدار توسط اديوگرام صنعتي معلوم مي گردد كه در آن ميزان افت و درصد معلوليت دستگاه شنوايي تعيين مي گردد .

شنوايي سنج (Audiometer )

دستگاهي است كه مي تواند صداهاي خالص مورد دلخواه آزمايش كننده را توليد كند . صداهاي خالص توسط گوشي هاي بسيار حساس با كيفيت عالي از طريق مجراي گوش خارجي و مياني به ساز و كار ادراكي منتقل مي گردد . ( انتقال هوايي )

وسيله ديگري روي شنوايي سنج نصب شده كه ارتعاش هاي صدا را مستقيماً از طريق جمجمه سر به گوش داخلي هدايت مي كند . ( انتقال استخواني )

1ـ صفحه تنظيم بسامد .

شنوايي سنج در كل داراي سه قسمت اصلي مي باشد : 2ـ صفحه كنترل و تنظيم شدت .

3ـ دكمه قطع و وصل .

پس از اندازه گيري ، شنوايي فرد روي شنوايي نگار رسم و ثبت مي شود . در ثبت نتايج از علائم بين المللي زير بايد كمك گرفته شود :

1ـ گوش راست انتقال هوايي (رنگ قرمز )

2ـ گوش چپ انتقال هوايي (رنگ آبي ) X

3ـ گوش راست انتقال استخواني (رنگ قرمز) >

4ـ گوش چپ انتقال استخواني (رنگ آبي) <

استاندارد صدا در اطاقک اديومتری

طبق استاندارد OSHA برای اطاقک اديومتری ماكزيمم تراز فشار صوتي كه درفركانس هاي مختلف مي تواند وجود داشته باشد تعريف شده است و ما بايد جايي را که برای اين کار انتخاب می کنيم مناسب باشد . در کارخانجاتی که اطاقک اديومتری ندارند روش کار به اين گونه است که چند مکان را که دارای صدای پائيني است را آناليز صدا می کنيم وبا استاندارد می سنجيم و هر کدام که اختلاف بيشتری با نمودار استاندارد داشت را برای اديومتری انتخاب می کنيم .

جدول 1 : مقايسه آناليز صدای محل اديومتری با استاندارد Regulation 1910 OSHA

فركانس (HZ )	500	1000	2000	4000	8000
ماكزيمم صوت براي اديومتري ( dBA )	40	40	47	57	62
صدای اطاقک اديومتری(dBA )	32	31	27	21	21

نمودار 1 : مقايسه آناليز صدای محل اديومتری با استاندارد

با توجه به نمودار بالا کاملاٌ مشخص است که تراز شدت صوت در اطاقک اديومتری بسيار پائين تر از مقدار استاندارد آن می باشد .

تعيين ميزان نقص عضو و از كار افتادگي ناشي ازNIHL طبق فرمولAAOO-1979

American Academy of Ophthalmology and Otolaryngology

براي تعيين ميزان نقص عضو و از كارافتادگي جهت مقاصد جبراني به ترتيب مراحل زير صورت مي گيرد :

1ـ ميانگين سطح آستانه شنوايي در فركانس هاي 500 ، 1000 ، 2000 ، 3000 و 4000 هرتز را براي هر يك از گوش ها محاسبه مي كنيم .

2ـ ميزان 25 دسي بل از ميانگين سطح آستانه شنوايي حساب شده درمرحله اول كم مي كنيم

3ـ حاصل مرحله دوم را براي هر گوش به طور مجزا در 1.5 % ضرب می كنيم . بدين ترتيب درصد از كارافتادگي براي هر گوش (Monaural Impairment) محاسبه مي گردد .

4ـ براي تعيين از كارافتادگي هر دوگوش درصد گوش سالم تر را در عدد 5 ضرب كرده و با درصد گوش ضعيف تر جمع نموده و حاصل را بر عدد 6 تقسيم مي كنيم .

: آستانه شنوايي در فركانس مورد نظر در هر گوش .

: افت دائم شنوايي ناشي از صدا .

: درصد معلوليت هر گوش

= درصد معلوليت كلي شنوايي فرد .

= درصد معلوليت گوش بهتر .

= درصد معلوليت گوش بدتر .

اثر سن بر شنوايي

به طور طبيعي با افزايش سن افراد دچار نقصان شنوايي مي گردند . براساس بررسي ها ، نمودارها و جداول مختلفي بدست آمده است كه بايد قبل از محاسبه افت دائم هر گوش در فركانس مربوطه لحاظ گردد

تقسيم بندي درجه شنوايي براساس مقدار افت شنوايي :

جدول 2 : نوع شنوايي بر حسب محدوده ميانگين آستانه طبق استاندارد ANSI و آكادمي گوش و حلق و بيني آمريكا (1965)

محدوده زير براي فركانسهاي 500 تا 2000 هرتز معرفي شده است.

نـوع شـنوايي

محدوده ميانگين آستانه(dBA)

شنوايي طبيعي ( Normal Hearing )

كاهش شنوايي جزئي ( Slight Hearing Loss )

كاهش شنوايي خفيف ( Mild Hearing Loss )

كاهش شنوايي متوسط تا شديد ( Moderately to Sever Hearing Loss )

كاهش شنوايي شديد ( Sever Hearing Loss )

كاهش شنوايي عميق ( Profound Hearing Loss )

كـر ( Total Hearing Loss , Deaf )

-10 – 15

16 – 25

26 – 40

41 – 55

56 – 70

71 – 90

> 90

اثرات صدا بر انسان

مطالب مشابه :

جمعی از دانشجویان رشته حقوق دانشگاه جامع علمی - کاربردی خانه کارگر واحد17 کاشان مهمان صحن علنی مجلس

مصوبات کمیته ها در اردوی سال 91 چمخاله

شرح وظایف بهداشتیاران کارشاغل در خانه بهداشت کارگری و مراکز بهداشت کار

شرح وظایف کارشناس بهداشت حرفه ای شاغل در کارخانجات

ارایه فصل 17 نشریه 102 سازمان حسابرسی

نمونه سوالات حسابداری حقوق ودستمزد

اثرات صدا بر انسان