خانه‌هاي تهران در دوره قاجار

در دوران قاجار، نظام كهن زيست تحت تاثير عواملي كه بيشتر خاستگاه جهاني داشت دستخوش تحول و دگرگوني شد و جنبه هاي نويني ار زندگي شهري با سلسله مراتب خاص پديدار گرديد.

تحت تاثير اين تحولات تهران نيز به عنوان پايتخت، بستر اساسي‌ترين و عميق‌ترين تحولات و تغييران كالبدي شد تا جايي كه سبك جديدي بنام سبك تهران پا به عرصه گذاشت.

در اين دوره براي اولين با در ايران، ساختمان سازي با تهيه نقشه مرسوم شد. همچنين طراحي و ساخت، برخلاف نظام استاد-شاگردي به فرد واگذار گرديد و تدريس معماري با حضور معلمان اروپايي در دارالفنون برقرار شد.

معماري دوره قاجار را معماري خانه‌سازي  و يا معماري خانه‌هاي مسكوني ناميده‌اند. چرا كه بيشترين ساخت و سازها در اين دوره به علت افزايش جمعيت شهرنشين معطوف به ايجاد سرپناه و خانه براي مردم مهاجر و تازه‌وارد به شهر گرديد. كثرت ساخت و ساز به همراه شرايط نامساعد اقتصادي مانع از پويايي و ايجاد تحول چشم‌گير در نظام فضايي و ساختاري خانه‌ها بود.

خانه هاي عوام برا طبق همان بافت محله‌اي و در تبعيت از ضوابط الگوي متداول خانه ايراني ساخته مي‌شد. اين خانه ها داراي حياط مركزي، اتاق‌هاي سه دري و پنج دري با ارسي بود و فضاهاي ورودي نيز شامل هشتي و دالان دهليز مي‌شد.

در اين ميان تنها خانه‌هاي اشراف و طبقات مفرح در محلات شمال شهر مشابه با كاخ‌ها و عمارت‌هاي سنتي ساخته مي‌شد.

تزئينات بكاررفته در اين خانه ها عبارتند از :

-      آيينه‌هاي قديمي با گچبريهاي پركار و ظريف

-      ستونها و سرستونهاي مرمرين به سبك اروپايي

-     نقاشي‌هاي ديواري با موضوعات مختلف از قبيل وقايع تاريخي مهم، چهره پردازي‌ها، نگارگري‌ها و مناظر، كه تمام سطوح داخلي ديوارها را پوشانده است.

 

-     مجموعه‌هاي مرمرين و مفرغي در داخل و خارج ساختمان

-     ارسي و شيشه‌هاي رنگي

-    محوطه‌سازي انگليسي و فرانسوي با سطوح وسيع چمن‌كاري، درختان زينتي و بوته‌اي، حوضچه‌ها و حوض‌هاي مربع مستطيل كوچك و بزرگ، گلكاري باخچه‌ها و خطوط كلي محوطه‌سازي و باغ‌سازي كه تا حدي ار حالت محوري خارج گرديده است.

 

-     آذين‌بندي فضاهاي داخلي و خارجي با استفاده از ميزها، صندلي‌ها و مبل‌ها

همچنين ويژگيهاي كالبدي فضاها را مي‌توان به شكل زير دسته‌بندي كرد:

-     پلان‌هاي كشيده در امتداد نما، برجك‌هايي مه در يك طرف يا طرفين بنا قرار گرفته است.

-     ايوانهاي وسيع در جلوي ساختمان

-     تالارها و سرسراهاي بزرگ همراه با پله‌هاي مركزي

-     بخاريهاي ديواري، شيرواني‌ها و سقف‌هاي سبك

-     ايجاد چشم‌اندازهاي وسيع بوسيله پنجره‌ها و نورگيرهاي كوچك و بزرگ در نماي ساختمان

بطوركلي سبك معماري در اين دوره تلفيقي از خانه‌هاي سنتي ايران به همراه برخي از نماهاي فرهنگي مي‌باشد. در پي تحول سبك معماري در احداث خانه‌ها، كم‌كم اصلي‌ترين مفهوم فكري و كالبدي معماري ((درونگراي)) جاي خود را به ((برونگرايي)) در شكل‌گيري خانه‌ها مي‌دهد كه نمونه‌هاي متعددي از آنرا در تهران آن زمان مي‌توان ديد.


مطالب مشابه :


خانه های دوره ی صفویه

خانه های دوره ی بخشی از پلان طولی خانه ی بعدها - احتمالاً در دوره ی قاجار - این




خانه‌هاي تهران در دوره قاجار

خانه‌هاي تهران در دوره معماري دوره قاجار را معماري خانه‌سازي و يا نوشته های




خانه هاي تهران در دوره قاجار

خانه هاي تهران در دوره قاجار معماري دوره قاجار را معماري خانه نوشته های




خانه های قدیمی تهران

بنا در دوره قاجار ساخته شده و برخی دیگر از خانه های دوره ثبت شده است، پلان خانه پدر از




کشف سردابه دوره قاجار وسط پروژه‌ شهرداری آمل/مرمت و زیباسازی به زودی

آثاری تاریخی شهر قدیم آمل در زیر خانههای ساخته شده آن خانههای قدیمی دوره قاجار.




تاریخچه خانه کلبادی

در بیشتر خانه های سنتی دارای پلان مستطیل می دوره قاجار که در این




معماری قاجار

در دوره های میانی قاجار تزئینات بکاررفته در خانه ها: - آیینه های استانداردها پلان




خانه معين تجار-خانه مرعشي-خانه دکتر اعلم-خانه چرمی -خانه مستوفي

اين بنا از خانه های اشرافی دوره قاجار اين بنا متعلق به دورة قاجار است كه توسط پلان. نما




بازکاوی معماری صفویه تا قاجار

نسبت به معماری های دوره فضای حیاط، در دوره قاجار صورت می گیرد گنبد خانه مسجد




برچسب :