پروژه طرح (3) موزه

عملكردهايي كه در موزه بايد تأمين شود:

در موزه ها سه بخش بزرگ مشاهده مي شود :

1 ـ بخش نمايشگاه (گالري ها)

2 ـ بخش لوژيستيكي : نگهداري، مركز اسناد، كتابخانه، كارگاهها ( عكاسي، مراقبت و تعميرات )، اتاقهاي مخصوص پرسنل نگهباني، محلهاي فني و مخزنها.

3 ـ فضاهاي فعاليت و بحث و معرفي آثار : سالنهاي نمايشگاه موقتي، سالن كنفرانس، كارگاه براي كودكان، پذيرايي؛ اين فعاليتهاي ويژه محلهاي اختصاصي لازم دارد.

بخش نمايشگاه دائمي ( گالري )

به تبع نيازهاي ويژه ي موزه ي فرهنگ و هنر، بخش نمايشگاه دائمي (گالري) مي تواند شامل فضاها و روابط زير باشد:

مجموعه اي از سالنها كه ويژگي فضايي آنها پاسخگوي توقعات برنامه ي علمي موزه باشد كه :

ــ از طريق تجمع هماهنگ مراحل مختلف آن

ــ به كمك انعطاف در سازماندهي آنها كه نرمش زيادي در نحوه ي نمايش آثار تضمين خواهد كرد

ــ به كمك ظرفيت پذيرش؛ انسجام ميان ابعاد، تجهيزات تكنيكي ( نور محيط، بار بيش از ظرفيتي كه كف اتاقها مي توانند تحمل كنند و . . .) به هدفش می رسد.

بخش لوژيستيكي

به تبع از نيازهاي ويژه ي موزه ي فرهنگ و هنر، بخش لوژيستيكي است که مي تواند شامل فضاهاي زير باشد:

نگهداري

ــ يك يا چند دفتر براي حافظ موزه و معاونانش

ــ اتاق انتظار

ــ سرويس هاي بهداشتي

ــ يك يا چند دبيرخانه

كتابخانه

ــ مخزن كتابخانه

ــ فضاي متصدي

ــ فضاي مطالعه

مركز اسناد

ــ آرشيوهايي که تعداد ، تنوع واهميت آنها متناسب با کلکسيونهاي موزه است

ــ اتاقهاي مشورت مسائل تخصصي

كارگاهها

ــ يك يا چند فضا براي انجام كار تحقيق آتليه اي

ــ يك لابراتوار عكاسي با استوديوي مجهز عكسبرداري

ــ کارگاههاي تعميرات ، مونتاژ نقاشيها و تمبرها و قاب گرفتن آنها ، ...

اتاق كامپيوتر

ــ اتاق كاربران شبكه

ــ فضاي متصدي و پرسنل

ــ فضاي اسكن و پرينت با توجه به نياز

بخش فعاليتها و كنفرانسها

به تبع نيازهاي ويژه ي موزه ي فرهنگ و هنر، بخش فعاليتها و كنفرانسها مي تواند نيازهاي زير را داشته باشد:

يك سرسراي وسيع و متناسب (لابي) براي پذيرايي مراجعه كنندگان شامل قسمتهاي زير

ــ بليط فروشي

ــ رخت كن

ــ سرويسهاي بهداشتي

كافه تريا يا بوفه

سالن كنفرانس و آمفي تأتر

فضايي براي نمايشگاههاي موقت

نمايشگاههاي موقت عنصري با اهميت را در جذب مراجعه كنندگان به موزه، تشكيل مي دهند و موجب توجه و اقبال روزافزون مردم مي شوند؛ اما عموما گران تمام مي شوند و اين كار مستلزم صرف وقت بسيار براي آماده سازي، استقرار و برچيدن است. براي برگزاري نمايشگاههاي موقت بايد در برنامه ي هر موزه فضايي در نظرگرفته شود، فضايي كه نبايد كمتر از 300 متر مربع براي يك موزه ي متوسط باشد.

اداره ي علمي موزه

اساس موزه و غني كردن آن

يک موزه هنگامي ارزش دارد که کلکسيونهاي غني داشته باشد و نخستين کاري که بايد انجام دهد حفاظت وارزش دادن به اين مواريث فرهنگي در سالنها و محلهاي نگهداري موزه است. بنابراين بايد هميشه براي سياست مطالعه، نگهداري و تعمير کلکسيونهاي موجود اولويت قائل شد.

اداره ي علمي کلکسيونها

اين مهم از صلاحيت علمي حافظ يا حافظان موزه در پيوند با خاصه هاي کلکسيونها نشأت مي گيرد

ارزشيابي نسبتاً بهتر کلکسيونها :

ملاحظه مي شود که بسياري از اشياي خوب شناخته نشده به سبب فقدان آگاهي در انبارها نگهداري مي شود. مورد اشياي شيشه اي (به استثناي اشياي عتيقه) بسيار پر معناست. در عين حال تغيير سليقه ي پديد آمده ميان قرن نوزده و بيست موجب شده اشياي پرارزش عصر قبلي کنار گذاشته شوند: مورد سلاحها، گوياي اين مطلب است.

ـــ هدايت نحوه ي نمايش يک شيء :

اشيايي خوب به نمايش در مي آيند که در همه ي ابعاد و زمينه ها ارزه شده باشند .

نمايش يک شيء مشهور غالباً خود به خود به دلايل ذيل الزامي مي شود:

ـــ به دليل مقام داراي اولويت يا فرعي که ويژگي تاريخي يا شهرت محلي اش به ارمغان مي آورد ؛

ـــ به دليل محيطي که از آن ارزش مي پذيرد يا به آن ارزش مي دهد

ـــ آگاهي به موجوديت آشناي شئ :

نمايش در موزه

نمايش كلكسيونها در موزه

شناخت كامل و دقيق كلكسيونها از سوي حافظ موزه او را قادر مي سازد طرحي عملي براي سازماندهي آنها بريزد. به طور مثال نبايد در موزه آن قدر آثار ديدني نمايش دهيم كه بازديدكنندگان اشباع شوند، ظرفيت دقت و توجه آنها نامحدود نيست . از اين روست كه محلهاي رفت و آمد در طرح موزه اهميت بسيار دارد. بازديد از موزه بايد ريتم و آهنگ متناسب داشته باشد. سكانسهاي نمايش نبايد بيش از حد طولاني باشد و در جريان بازديد بايد فضاهايي منظم براي استراحت در نظر گرفته شود. آرايش محلهاي قراردادن اشياء و تعيين جاي آنها بايد به دقت هرچه بيشتر مورد مطالعه قرار گيرد و در هيچ حال نبايد اين موضوع را كم اهميت شمرد.

نمايش اشياء در موزه

اشياء در تالارهاي نمايش موزه در داخل ويترين تنظيم مي شوند. ويترينها نيز بايد همانند تالارها انعطاف پذير و قابل تغيير باشند. ارتفاع ويترينها نيز از نكات فني بسيار حساس است: اين ارتفاع بايد چنان باشد كه بازديدكننده بدون خم شدن و نگريستن به پايين و يا بلند شدن بر نوك پنجه هاي پا و نگريستن به بالا بتواند براحتي اشياء را مشاهده كند؛ چه در غير اين صورت بازديدكننده دچار خستگي مي شود و پس از مدت كوتاهي موزه را ترك مي كند. بررسيهاي مختلف معماران داخلي نشان داده است كه ارتفاع مناسب براي اشياء در موزه ها بين 90 سانتي متر پايين تر و 30 سانتي متر بالاتر از سطح چشمها مي باشد. اشياء مرتفع و حجيم را مي توان به طور آزاد در تالارها و يا اتاقها قرار داد تا بازديدكننده براحتي و از هر طرف آن را نظاره كند.

سلسله مراتب صحنه آرايي در موزه

ترتيبات فضايي خردمندانه مي توانند به انتقال برنامه و هدف موزه ياري دهند و پديده هاي خستگي و ملالت را كه نمايش آثار بيش از اندازه مي تواند ايجاد كند، بزدايند. اين عناصر به هم پيوند دهنده و اين فرصتهاي استراحت در راهروهاي موزه هستند كه بيش از همه، كار معماري ويژه اي را طلب مي كنند و اين كاري است كه بر آن است تا تظاهرات نوعي « نبوغ مكان » را قابل لمس سازد. در مقابل، در فضاي محل نمايش آثار موزه، سازماندهي ناچيز و محدودي توصيه مي شود تا توجه بازديدكنندگان قبل از هر چيز بر شيء عرضه شده جلب شود. يك صحنه پردازي خيلي فشرده ممكن است به برخورد و ملاقات ميان بازديدكننده و اثر به نمايش درآمده صدمه بزند. از سوي ديگر يك صحنه پردازي بسيار پيشرفته اين عيب را دارد كه از پويايي صحنه مي كاهد و آن را متحجر مي كند و اين بر خلاف نرمش و تحركي است كه موزه داران براي زنده نگه داشتن موزه ي خود جستجو مي كنند : فقط قطعات بسيار پر ارزش، كه با دقت نظر و معرفت تمام انتخاب شده اند يك چنين صحنه آرايي را كه نوعي تداوم در آرايش آنها به وجود خواهد آورد، توجيه مي كنند.

نور در موزه

نور در موزه به دو گونه است: طبيعي و الكتريكي

نور طبيعي

نور طبيعي يكي از ابزارهاي اصلي فعاليت موزه ها به شمار مي آيد و جهت صرفه جويي در نيروي برق و روشنايي بديهي است كه بايد ساختمان، تالارهاي نمايش و كليه ي قسمتهاي مختلف موزه به طريقي ساخته شوند كه از نور طبيعي بتوان بيشترين استفاده را كرد.

نور خورشيد مي تواند از سقف تالار و از طريق نورگيرهاي سقفي، تالار را روشن كند و اين نور از آنجا كه به طور يكسان در تالار مي تابد و منتشر مي شود، بسيار مناسب است.

همچنين در ساختماني كه به مناسبت شرايط آن نتوان تالار را با نور سقفي روشن كرد، مي توان به نصب پنجره اقدام نمود و آن را جايگزين نورگيرهاي سقفي كرد. پنجره ها نيز مي توانند ثابت يا بازشو باشند و بايد آنها را در سطحي از ديوار تالار نصب نمود كه بازديدكنندگان بتوانند از آن، بيرون موزه را نگاه كنند

نور الكتريكي

براي روشنايي موزه نور خورشيد به تنهايي كافي نيست و بايد از برق نيز كمك گرفت؛ يك چراغ ثابت و پر قدرت در سقف هر تالار ضروري است.

به منظور بهره گيري از وسايل نمايشگاهي متحرك چون پانل ويترين و ... وجود چند چراغ متحرك در تالارهاي نمايش كاملا ضروري است؛ زيرا گاه اشياء مورد نمايش روي پانلها قرار دارند، گاه بر روي زمين، گاه بر روي سكوها و گاه بر روي ديوارها.

بنابراين، به علت انعطاف پذيري تالار، سيستم نور نيز بايد كاملا انعطاف پذير باشد و به اين منظور بايد پريز و كليد هاي مختلف در تالارها قرار داد كه در مورد لزوم توسط رابطها از آنها استفاده شود.

رنگ و مصالح در موزه

رنگ و جنس ديوار و كفپوش ها در تالارهاي نمايش موزه بسيار اهميت دارند. در گذشته رنگ سفيد را براي ديوارها انتخاب مي كردند، زيرا معتقد بودند كه در برابر رنگ سفيد، اشياء ماهيت خود را بهتر نشان مي دهند، ولي امروزه كارشناسان عقيده دارند در برابر رنگ سفيد، آثار تيره تر جلوه مي كنند. بنابراين، رنگهايي براي ديوارها انتخاب مي شوند كه اشياء در برابر آنها رنگ واقعي و اصلي خود را نشان دهند. براي مقابله با يكنواختي تالارها مي توان از رنگهاي كمرنگ تر در نقاطي كه نور كمتر است استفاده كرده و ديواري را كه نور بر آن مستقيم می تابد اندكي پر رنگ تر نمود. جنس ديوارهاي موزه نيز بايد باشرايط ساختماني، بومي و اقليمي متناسب باشد.

انتخاب كف پوش مناسب نيز از نكات قابل توجه در معماري موزه است، زيرا بازديد كننده تمام مدت در حال حركت است و پوشش زمين مي تواند در خسته شدن يا اشتياق او به ادامه ي بازديد موثر باشد. در انتخاب كفپوش به مسائل مختلف از قبيل دوام، مقاومت و استحكام در برابر رفت و آمد مردم، بي صدايي، عدم توليد گرد و غبار، خسته نكردن بازديدكننده و سهولت نگهداري و نظافت آن كمال توجه را مبذول داشت. جنس كف پوش نيز مانند ساير موادي كه در ساختمان موزه به كار مي رود بايد با شرايط اقليمي سازگار باشد.

ضوابط امنيتي

كليات امنيتي

بايد دانست كه در طرح نخستين آمايش يك موزه، مساله امنيت بايد از همان آغاز در صدر اولويتها و به صورت جامع مورد توجه قرار گيرد. اين دقت عمل در بسياري موارد موجب مي شود از كنترل كننده هاي مكانيكي و الكترونيكي پيچيده و پرخرج بي نياز شويم.

تعداد مراقبين و كارايي آنها منبع مسلم ديگري است براي حفظ امنيت ؛ تعداد آنها بايد متناسب با ترتيبات سالنهاي نمايشگاه باشد. حضور مراقبين شب نيز مفهوم امنيت را دگرگون مي سازد.

محافظت

خطرات ديگري نيز در كمين كلكسيونها نشسته اند؛ اينها خطراتي هستند وابسته به محيطي كه كلكسيونها در آن نگهداري مي شوند. گرد و خاك، آلودگي نور، رطوبت و هواي راكد مي توانند صدمات جبران ناپذير بر آثار را در پي آورند. از اين رو تمامي فاكتورهاي فيزيكي، شيميايي و زيست شناختي كه بر بقاي آنها اثر دارند بايد شناخته شوند و به منظور يافتن بهترين راههاي محافظت و بهترين نحوه ي سازش ميان الزامات نگهداري و به نمايش گذاشتن ، تحت كنترل در آيند.

افزايش خسارت ناشي از نور

خساراتي كه به اشياي موزه وارد مي شود، با توجه به مطالب ذيل بيشتر مي شود :

1 ـ طولاني بودن زمان نمايش آثار

2 ـ انعكاس شديد روشنايي روي اشياء

3 ـ ناهماهنگي و يكدست نبودن ميزان روشنايي منعكس شده روي آثار.

ميزان روشنايي

ميزان روشنايي در محافظت از اشياء اهميت زيادي دارد. روشنايي بايد مرتبا و بشدت كنترل شود زيرا ميزان آن نبايد از مقدار معيني تجاوز كند ( بين 50 تا 300 لوكس، بر حسب حساسيت اشياء )

پرتو هاي ماوراي بنفش نيز غالبا زيانبارند و هيچ كمكي به عرضه ي بهتر اشياي هنري نمي كنند. جا دارد در حد ممكن آنها را حذف كنيم.

هرچه درجه ي حرارت و رطوبت محيط بالاتر باشد، اشياي موزه بيشتر در معرض تهديد قرار خواهند گرفت.

بنابراين براي رفع اين خطرات و تأمين محيط مناسب براي اشيايي كه در معرض نمايش گذاشته مي شوند ضروري است كه ميان منبع نور ( پنجره، سقف شيشه اي و ... ) و اشياء پرده هايي قرار دهيم كه بدقت انتخاب شده باشند، به نحوي كه فقط شعاع بي ضرر را عبور دهند و مانع نور شديد شوند و روشنايي ملايم و متعادلي برقرار سازند.

روشنايي اشياي به نمايش گذاشته شده

1ـ عموما ويترينها براي آن كه ارزشهاي آثار عرضه شده را بخوبي به نمايش گذارند احتياج به روشنايي الكتريكي دارند. به طور كلي بايد از تعبيه ي منبع نور در داخل ويترينها اجتناب كرد .

2 ـ بايد از انعكاس نور روي آينه ها ــ چيزي كه هميشه مزاحم و ناراحت كننده است ــ جلوگيري شود

3 ـ براي روشنايي سالنهاي نمايش موزه، نخست ضروري است روشنايي محيط را در سطح بسيار ملايمي تامين كرد

4 ـ از سويي اين هم كه به هنگام طرح بناي موزه خود را از ارتباط با دنياي خارج محروم كنيم زياده روي است ؛ مي توان چشم اندازهاي دلپذيري در فضاهاي انتقالي، محلهاي مخصوص استراحت و در تمامي عناصر مهم مسير موزه ايجاد كرد.

5 ـ در برنامه هاي آمايش مجدد موزه، مسأله ي پنجره ها مستقيما مطرح مي شود. براي تعديل شدت نور خارج و ايجاد روشنايي يكنواخت بايد جلو پنجره ها پرده كركره نصب شود

پروژه طرح (3) موزه

مطالب مشابه :

پروژه طرح (3) موزه

رساله موزه , پروژه پایان نامه , دانلود رساله موزه , فروش رساله موزه ,رساله حرفه ای موزه

موزه هنر های معاصر

پایان نامه معماری

پروژه موزه

پروژه آماده مطالعات اوليه پروژه طراحي موزه تخصصي علوم وهنر بروجرد

پروژه نمایشگاه و موزه اتومبیل

نگاهی به وُید موزه گوگنهایم : طرحهای پیشنهادی سازگار با طبیعت

پاورپوینت موزه ها