آبسه و فیستول اطراف مقعد

در سراسر روده بزرگ و بويژه در نزديكي محل خروج مدفوع در لبه مقعد، غده هايي وجود دارند كه مانند غده هاي عرق، مسئول ترشح موادي هستند كه بسته به نوع مواد مترشحه نقش خود را در تامين سلامت كلي بدن ايفا مي كنند. دهانه ي اين غده ها به داخل روده باز مي شودوترشحات آنها از اين طريق به داخل روده بزرگ تخليه مي گردد. اگر دهانه غده هایي كه در نزديكي مقعد هستند به دلیلی بسته شود، غده دچار عفونت میگردد و تدريجا متورم مي شود و حاوي چرك خواهد شد. اين حالت باعث ايجاد آبسه در نزديكي مقعد ميگردد.

انواع وعلائم آبسه مقعدي كدام است؟
آبسه مقعدي ممكن است سطحي باشد و به صورت تورم همراه با درد شديد در لبه مقعد بروز مي كند .محل آبسه در لمس گرمتر از ساير نقاط است وممكن است با قرمزي و التهاب بافت هاي اطراف نيز همراه باشد. انواع سطحي آبسه هاي مقعدي، شايع ترين نوع آبسه هاي مقعدي هستند ودر اين مبحث فقط به توضيح در مورد اين نوع پرداخته مي شود. گاهي ممكن است چرك آبسه به قسمتهاي عميقتر نفوذ كند وانواع عمقي آبسه هاي مقعدي را ايجاد كند.آبسه مقعدي به تدريج متورم تر و دردناكترمي شود به طوري كه راه رفتن ونشستن براي بيمار مشكل مي شود وگاهي نيز به طور خودبخود دهانه آن در پوست اطراف مقعد باز مي شود وخون وچرك تخليه مي شود و به دنبال تخليه چرك از شدت درد كاسته مي شود .

روش درمان آبسه مقعدي چيست؟
در مواردی که آبسه بطور خودبخود تخلیه نمیشود تنها روش قطعي درمان ،برش دادن آبسه و تخليه آن است. بدنبال خروج چرك كه با بيحسي موضعي يا بيهوشي عمومي و توسط جراح انجام مي شود، از شدت درد كاسته ميشود. پس از عمل جراحي ، بيمار معمولا عصر همان روز يا روز بعد از بيمارستان مرخص ميشود. پس از تخليه چرك لازم است كه بيمار سه الي چهار مرتبه و هر بار به مدت بیست دقيقه در لگن آب گرم حاوي چند قطره بتادين بشيند تا محل چرك ضد عفوني شود و پس از خشك كردن موضع آن را پانسمان كند. اين كار تا رفع كامل التهاب که حدود دو هفته است ادامه مي يابد. اگر التهاب شديد باشد، بر اساس نظر پزشك جراح، چرك خشك كن تزريقي يا خوراكي نيز براي بيمار شروع مي شود. در صورت وجود درد ناشي از برش ،مي توان از داروي مسكن استفاده كرد. معمولا التهاب پس از حدود يك هفته فروكش خواهد كرد.

اگر آبسه مقعدي به موقع درمان نشود چه عوارضي ايجاد ميكند؟
عدم درمان به موقع اين بيماري باعث ميشود كه علائم عفونت گسترش پيدا كند و عفونت در بدن پخش شود. در صورت شديد شدن اين عارضه نياز به برداشت بافت هاي مرده در اطراف محل آبسه به ميزان زياد است و در افراد مسن و افراد مبتلا به بيماري قند خون يا افرادي كه توان جسمي كمي دارند، ميتواند خطر جاني هم داشته باشد.

فيستول اطراف مقعد چيست؟
پس از تخليه آبسه بطور خودبخود یا توسط جراح پس از حدود دو هفته علائم كاملا رفع ميشود و فرد سلامت كامل خود را بدست مي آورد، ولي در بعضي افراد دهانه اي كه براي خروج چرك به روش جراحي يا بطور خودبخود ايجاد شده است، باز مي ماند. اين دهانه در واقع توسط مجراي لوله اي شكل و باريكي به روده بزرگ و در نزديكي مقعد راه دارد و مانند تونل باريكي، پوست اطراف مقعد را به داخل روده بزرگ وصل ميكند. به اين مجراي باريك، فيستول اطراف مقعد گفته ميشود. البته گاهي نيز بدون سابقه بارزی از علائم آبسه مقعدي فرد دچار عارضه مذكور ميشود.

علائم فيستول مقعدي چيست؟
فيستول مقعدي باعث ميشود كه محتويات ميكروبي داخل روده ي بزرگ از طريق مجراي مذكور، به زير پوست راه پيدا كنند و هر چند مدت، باعث ايجاد عفونت يا ترشح يا آبسه يا ايجاد حالتي مثل جوش چركي گردد كه باعث درد و ترشح در ناحيه ميشود و پس از تخلیه شدن ترشحات درد فروکش میکند.

درمان فيستول مقعدي چيست؟
درمان اين بيماري فقط به روش جراحي است و بسته به عمق درگيري، روشهاي جراحي مختلفي مورد استفاده قرار ميگيرد. پس از عمل جراحي ، بيمار معمولا عصر همان روز يا روز بعد از بيمارستان مرخص ميشود. مراقبت محل عمل بصورت نشستن در لگن آب گرم حاوي چند قطره بتادين سه الي چهار بار در روز و هر بار بمدت حدود بيست دقيقه است که بمدت حدود دو هفته ادامه می یابد. در صورت وجود درد از داروي مسكن استفاده ميشود. ساير مراقبت ها بسته به نظر جراح ، براي بيمار شرح داده ميشود.

سوالات رایج:
- از کی راه بروم ؟
انتظار می رود که چند ساعت بعد از عمل بتوانید کم کم بشینید و بتدریج راه بروید.

- رﮊیم غذایی پس از عمل چیست؟
معمولا تا عصر روز عمل چیزی خورده نمیشود تا دستگاه گوارش فرصت لازم برای رسیدن به شرایط قبل از عمل را پیدا کند. البته کم کم غذاهای سبک مثل سوپ مصرف میشوند.پس از ترخیص لازم است از غذاهایی که باعث جلوگیری از یبوست میشوند استفاده کرد. این غذاها شامل سالاد و سبزیجات و میوه جات( نه آب میوه) است که همراه با غذای معمول استفاده میشوند.

- پس از چه مدت مي توان به سركار رفت؟
بيماران قادرند فعاليتهاي شغلی خود را حدود پنج روز پس از عمل جراحی، از سر گيرند.

- چه مدت پس از عمل میتوان حمام رفت؟
پس از یک روز میتوان استحمام کرد و تماس آب با موضع عارضه ای ایجاد نمیکند.

- آیا بخیه محل عمل باید خارج شود؟ معمولا در این جراحی از بخیه استفاده نمی شود.

توصیه های رایج
- قبل از ترخیص زمان مراجعه جهت ویزیت پس از عمل را با پزشک خود هماهنگ نمایید.
- پانسمان در این بیماری روی مقعد را در محل خروج مدفوع میپوشاند. اگر احساس دفع مدفوع داشتید پانسمان را بردارید و پس از اجابت مزاج و شستشو در لگن آب گرم حاوي چند قطره بتادين بشینید و مجدد پانسمان نمائید. از تماس مدفوع با زخم نگران نباشید.

دکتر سیدمحمدرضا حکیمیان – جراح عمومی

آبسه و فیستول اطراف مقعد

مطالب مشابه :

انواع فیستول(شانت)

فیستول

دسترسی عروقی و عوارض ان در همودیالیز مزمن

خواص انواع انار

فیستول (فیشر)، کیست مویی و دمل

آبسه و فیستول اطراف مقعد

فیستول مقعدی

پرستاری از بیمار دیالیزی