ساوه اجتماعی درگذشته
-
شرايط قومي :
ساوه
هالي اصلي مردم اين شهرستان داراي نژاد آريايي هستند ولي اين خطه ميزبان مهاجرت ايل هاي مختلف ترك و كرد نژاد از قبيل شاهسون بغدادي طايفه مستقل علمدار ، طايفه مستقل كله كوهي ايل مغان و ايل كرد در طي سال ها بوده است.
شرايط زباني :
زبان مردم ساوه فارسي با لهجه اي محلي است ولي روستائيان اغلب به يك گويش تركي سخن مي گويند در يمان زبان متداول مردم لغاتي كه منشاء مغولي و تركي دارد نيز وجود دارد.
شرايط مذهبي :
در زمان ساسانيان كه مذهب زرتشت دين رسمي ايران بود مردم ساوه نيز زرتشتي بودند و افزون بر پيروان زرتشت، مسيحيان نسوري و مانويان نيز در منطقه ساوه فعاليت مذهبي داشته اند بعد از ورود اعراب مسلمان به ايران شهرك آوه مركز رشد تشييع شده ساوه ايها پيرو امام شافعي بودند در زمان حكومت صفوي شافعي مذهبان ساوه اي تحت الشعاع اهل تشيع قرار گرفتند و به مرور ايام مذهب شيعه را پذيرا شدند، در حال حاضر اكثريت مطلق جمعيت آن مسلمان شيعه مذهب هستند.
کليات
موقعيت شهرستان ساوه:
شهرستان ساوه در شمال استان مركزي واقع شده و جمعيتي حدود 250 هزار نفر را در خود جاي داده است. اين شهرستان حدود 30 در صد از مساحت استان مركزي را در برگرفته و داراي چهار بخش به نامهاي مركزي، زرند، خرقان و نو بران مي باشد. اين 4 بخش 13 دهستان را در خود جاي داده اند.بخش مركزي شامل: دهستانهاي قره چاي، نور علي بيگ، شاهسون كندي و طراز ناهيد.بخش زرند شامل: دهستانهاي خشك رود، رود شور و حكيم آباد. بخش خرقان شامل: دهستانهاي الوير، عليشار و دوزج.بخش نوبران شامل: دهستانهاي كوهپايه، آق كهريز، و بيات.
وضعيت اجتماعي:
جمعيت:
روستاهاي آوه و خشكرود از روستاهاي پر جمعيت شهرستان ساوه مي باشند.
مهاجرين :
مهاجرين به اين شهرستان عمدتا" جنگزده هاي جنوب كشور و نيز كردهاي عراق مي باشند همچنين تعداد انبوهي از افغانيان مهاجر نيز در اين استان سكني گزيده و به كار مشغولند. مهاجرين از بين شهرستان عمدتا" به قم، تهران و استانهاي گيلان مازندران ، همدان كرمانشاه مهاجرت نموده اند.
پيشينه تاريخي:
بنابر اظهار مورخين پيشينه ساوه به زمان پارتها رسيده و از اين لحاظ، قديمترين شهر استان محسوب مي گردد. شهر ساوه در زمان ساسانيان به اوج شكوفايي خود مي رسد قاليهاي ابريشمي و سفال ساوه داراي پيشينه قوي بوده به پيش از دوره سلاجقه بر مي گردد. از تاريخي ترين و قديمي ترين نقاط اين شهرستان از روستاي كهن آوه مي توان نام برد.
مكانهاي تاريخي و باستاني :
مسجد جامع ساوه، مسجد سرخ ساوه گنبد تاريخي چهار سوق ساوه، امامزاده سيد منصور مامونيه ، امامزاده پنج تن زرند، مقبره اشهوئيل نبي، قلعه قديمي سه در آقچه قلعه ، كاروانسراهاي خشكه رود و باغ شيخ ، پلهاي سرخده و امامزاده زكريا جوجين.
وجه تسميه آوه:
ساوه به معني خرده طلا و سودمند و مفيد آمده است. روايتي محلي نيز در منطقه وجود دارد كه به خاطرسه رودخانه و فرقان ( قره چاي) مزلقان و شور در اين شهرستان، ساوه از مجموع اين سه رود به سه آب بعدها به سه آو و در پايان به ساوه موسوم گشته است .
رشد و توسعه:
رشد و توسعه شهر بواسطه شهر ساوه به واسطه انتخاب آن به عنوان يكي ازمراكز صنعتي كشور مي باشد.
محلات :
ساوه از محل هاي قديمي اي به نام باروت كوبها، كاروانسرا محله، قلعه بهادني، گونه محله، قوزي محله و يورخاره محله ، ترخينه قلعه نو، حاج سالار و حاج تقي شكل گرفته است.
تاسيسات عمومي:
كمتر نقاط روستايي در شهرستان ساوه داراي دبيرستان و كراكز و درمانگاه، بوده ولي امكانات لازمه در اين نقاط روستايي وجود دارد.
گروههاي مذهبي:
اكثر اهالي شهرستان ساوه داراي مذهب اثني عشري بوده و اقليتي از ارامنه نيز در نقاطي از بخش خرقان ساكن مي باشند ( چناقچي بالا) ساير اقليتهاي مذهبي موجود در اين شهرستان شامل درويشان خاكساري و وكس نزائي مباشند. ازمهاجرين نيز كردهاي عراقي موسوم به كردهاي بارزائي و مهاجرين افغاني غالبا" اهل تسنن هستند.
گروههاي قومي:
جمعيت ساكن در شهرستانساوه به لحاظ قومي داراي تنوع قابل توجهي است. شاهسونهاي بغدادي و اينانلو، ايل مغان، طايفه كله كوهي، ايل سنگسر، ايل كلهر، ايل كرده ايل عرب خراسان خلجها، مهاجرين كرد عراقي بازراني و افغاني هاي مهاجر عمده ايلان و عشاير منطقه را به همراه اقوام فارسي تشكيل مي دهند.
گروههاي شغلي:
معيشت عمده اهالي شهرستان ساوه از طريق زراعت و دامداري تامين شده و بخش صنعت نيز در چند دهه اخير جايگاه ويژه اي در معيشت منطقه پيدا كرده به طوريكه يكي از قطبهاي صنعتي استان و حتي كشور محسوب مي گردد.گروههاي زباني:
شهرستانساوه تنوع گويشي بسيار جالبي دارد .فارسي بالهجه محلي، تركي شاهسونها و مغنها، تركي و فارسي كردها كلهر، فارسي به لهجه شيرازي كله كوهيها، گويش خاص سنگسري ايل سنگسر، ارامني ارامنه روستا چناقچي بالا و اندكي گويش خلجي عمده گويشهاي محلي اين شهرستان را تشكيل ميدهند.
خويشاوندي:
در كل مطنقه پدر تباري متداول بوده و محدوديتها در ازدواج شامل ازدواجهاي درون گروهي ارامنه محل واقوام كرد مهاجر بوده و ساير اقوام دراز ازدواج محدوديتهاي خاصي ندارند.
طوايف :
طوايف و فاميلهاي معروف منطقه شامل فاميلهاي:
فخاريان، كشانس، رئيس، نيگنام، مبصري، شمسي، مغني، نورمحمدي، نصيري، اسدي، پير علي، ضريب خاني، نظري، غفاري، جعفري، اميراصلاني، رشيدي، دوراخان، مهدي خانه، كرد و تركمن.
طوايف كوچنده:
كوچ در ايلات عشايري منطقه معمول بوده وايلات شاهسون بغدادي، كله كوهي، مغان، سنگسريها و ايل كرد جزو ايلات كوچ رو بوده و محدوده كوچ آنها شامل : اطراف ساوه، بخش زرند، خرقان، نوبران، شرق، همدان، مسيله، قم، بوئين زهرا، شهريار، كرج، پلور و لاريجان در مازندران مي باشد.
شيوه هاي حل اختلاف ومديريت سنتي:
ريش سفيدان، عالمان و معتمدان در راس هرم مديريت سنتي و اداره محلات گوناگون شهرستان ساوه مي باشند.
راهها و ارتباطات :
مراكز داد وستد:
شهرهاي ساوه، قم، تهران و اراك مراكز مهم داد وستد اهالي شهرستان ساوه مي باشد.
صادرات:
محصولات زراعي گندم، جو، پنبه، طالبي، خربزه، نخود، لوبيا، پياز، سيب زميني، انار، انگور، انجير، گردو، و بادام و محصولات دامي.
مرامز زيارتي :
شاهزاده عبدا.. اوجان، سيد ابورضه، سيد اسحاق و شاهزاده عبدا.. شهر ساوه، امامزاده نوح، بالقو، امامزادگان پنج تن زرند ( مامونيه)، عمده مراكز زيارتي منطقه بوده و از بين آنها شاهزاده عبدا.. ساوه شاخص ترين زيارتگاه منطقه است.
تاسيسات بين راهي:
وجود كاروانسراهاي عبدالغفارخان بلغ شيخ و مجد آباد، خشكه رود و كاروانسراي آوه نشان دهنده مسير كاروان رو بسيار مهمي است كه خط گذر آن از اين منطقه مي گذرد.
جاده ابريشم:
نكته ديگر در مورد پيشينه و راهها وراتباطات اين محل قرار گرفتن اين منطقه بر سر راه جاده باستاني ابريشم مي باشد كه خود گوياي پيشينه پر بار منطقه است.
خوراك:
غذاهاي محلي ويژه شهرستان ساوه:
دملمه، آش كشك، آش انار، بلغور، رشته، آش جو، اشكنه، و شله،
عمده مواد اوليه تهيه خوراكهاي محلي در اين شهرستان را فراورده هاي گياهي تشكيل داده و بعد از آن فراورده هاي دامي در درجه بعدي قرار دارند.استفاده از چاشني رب انار در اين شهرستان در تهيه خوارك محلي يكي از نكات ويژه اين شهرستان مي باشد.
شيريني هاي محلي:
چوكه، اگيردك، نون قندي، باسلق، فتير محلي، قطاب، نون ماستي، روايسا، نون گل و نون چايي.
شربتهاي محلي:
آب شره و شربت شيره.
حلواهاي محلي:
قاووت و ترمي.
ترشي هاي محلي:
ترشي تركالك، ترشي هفت بيجاره وترشي موسير.
مرباي محلي:
مرباي كدو و مرباي به.
خوراك ويژه مناسبتها:
چلو مرغ، پلو خورشت، آبگوشت، كله جوش همراه بانان كال خوراك ويژه مناسبتهاي مهم و اعتقادي و محلي اهالي است.
نانهاي محلي:
نان با تلاماج و نان كوله.
پوشاك : ع
پوشاك محلي مردان ساوه:
سرپوشها: كلاه نمدي و كلاه گوشي.
تن پوشها: شال، قباد نوعي بالاپوش ، پيرهن، جليقه، پوستين ، نوعي بالا پوش تهيه شده از پوست گوسفند يا بن ، تمان.پاپوشها: شال پا، كلش ، نوعي كفش شبيه گيوه، اوزي چيه، نوعي كفش سچرمي، گيوه ملكي، دوستك يا ارسي نوعي كفش تمامي چرمي.
پوشاك محلي زنان :
سرپوشها: چرقد ( روسري)، چاقچو ( نوعي روسري توري بلند، كلاه بورك)، كلقي ( نوعي روسري بلند ريشه دار، چادر .تن پوشها: كونيك ( نوعي پيراهن)، جليقه، قربند ( نوعي دامن ين دار بلند)، پاچين ( پيراهن بلند زنانه)، تمان ( شلوار ) .
پاپوشها: ارسي، كلشن .
در تهيه و دوخت لباس كرباس در گذشته بيشترين استفاده را داشته و امروز پارچه هاي متقال، كودري بيز و فاستوني كار برد دارد . براي تهيه البسه مردان از پارچه هاي رنگ سفيئد، مشكي، قهوه اي و سرمه اي و براي زنان از پارچه هاي طرح دار و پارچه هايي در رنگهاي سفيد، مشكي، قهوه اي و آبي استفاده مي گردد.
پوشش ويژه چوپانان:
كپنك، نوعي پوشش نمدين و پوستين، نوعي پوشش از پوست گوسفند پوشاك ويژه چوپانان محل در زمستان مي باشد.
مسكن :
بافت كلي نقاط جمعيتي منطقه:
سابقا" بيشتر نقاط جمعيتي شهرستان ساوه بافت قلعه اي داشته اند. ولي امروزه بافت آنها با گسترش روستا و گذشت زمان به مجتمع توده اي تغيير يافته است. شايد تنها نقطه اي كه بافتي متفاوت با ساير نقاط شهرستان ساوه را دارد. روستا غاذم آباد است كه بافتي پلكاني دارد.
انواع مساكن موجود در منطقه :
مساكن متحرك: شامل چادر بوده و ويژه عشاير كوچ رو مي باشد.
مساكن ثابت: ويژه نقاط شهري و روستاي و جمعيت ساكن منطقه است.
فضاهاي موجود در خانه هاي سنتي شهر ساوه:
اتاق نشيمني، مهمانخانه، ايوان، مهتابي، ( ايوان رو به بيرن منزل)، زير زميني ( شامل مطبخ)، ذغالدان، سرداب، و آب انبار مي باشد، انبار و آغل دام:
فضاهاي موجود درخانه هاي سنتي روستايي شهرستان ساوه:
دالان و هشتي ( ورودي خانه ها)، اتاق نشيمن، مهمانخانه، مطبخ، تندورشان، ( محل پخت نان)، انباري، كاهدان، آغل، حصار ( حياط)، ايوان و صندوقخانه ( محل نگهداري مواد غذايي) مصالح به كار رفته در بناي خانه هاي سنتي:
سنگ، خشت، گل، آجر، چوب، كاه، گچ، آهك و ني.
ويژگي منازل سنتي محل:
از ويژگيهاي منازل سنتي ساوه مي توان موارد زير را بر شمرد:
فضاهاي داخلي بسته، پنجره هاي كوچك رو به حياط، طاقهاي ضربي وگهواره اي، وجود بادگير وهواكشي جهت تهويه هوا، وجود دالان و هشتي در اكثر منازل و دار بودن ديوارهاي بلند و ضخيم.
سفيد كاري:
براي سفيد كاري منازل روستايي، دوغا بي از خاك سفيد و يا گچ بر روي سطح داخلي ديوارها ريخته مي شود به اين عمل د رمحل لاوا مي گويند.
تهويه هوا:
براي تهويه هوا و بهره مندي ازنور، منفذي در سقف منازل سنتي وجود دارد كه به پاجه معروف مي باشد.
سوخت :
سوخت سنتي اهالي شهرستان ساوه شامل : تپاله( فضولات دامي)، چوب و بوته هاي بياباني مي باشد.
كشاورزي :
مهمترين محصولات زراعي و باغي شهرستان ساوه:
گندم، جو، پنبه، طالبي، خربزه، نخود، لوبيا، پايز، سيب زميني، انار، انگور، انجير، و گرد و و بادام.
نوع كشت.:
كشت آبي و پائيز عمده ترين نوع كشت در محل مي باشد.
مالكيت زمينهاي زراعي :
زمينهاي زراعي در محل به صورت خرده مالكي اداره مي كردند.
ابزار زراعي سنتي:
انواع بيل ( ميله بيل، كته بيل)، مرزكش، اوجار ( وسيله شخم زمين)، انواع ماله ( ماله و برينه كه در تسطيح زمين كاربرد دارند، تخماق ( ابزار كلو خكوبي)، تيشه، سقاله ( ابزار دروي محصول) ، چرخ ( دستگاه خرمنكوب سنتي )، جيوور دو سيله باد دادن خرمن، و پنجه وسيله ويژه حمل كاه.
فصل فعاليتهاي توليدي زراعي:
فعاليتهاي توليدي زراعي اين محل از مهرماه شروع شده و تا تيره ماه سال آينده ادامه مي يابد.
ميزان آبياري گندم:
به گندم كشت پائيز و آبي در محل پنج بار آب مي دهند كه هر كدام از آنها موسوم به خاك، آب، پنج زدن، ساقاب، سهيل و داناب مي باشند.
بنه:
نوعي تعاوني مشاركتي زراعي است كه در آن زارعاني كه زمينهايش در يك دانگ مي باشد به صورت مشاركتي تمام كارهاي زراعي آن دانگ را انجام مي دهند.
شيوه هاي اجاره و نسق بندي زمينهاي زراعي :
نصفي كاري ( سهم بري برابر مالك و زارع)، سه كوت ( سهم بري دو به يك مالك و زارع)،
منابع آب زراعي :
در محل پس از قره چاي و سد احداثي بر روي آن ( العزير)، رودهاي چون مزلقان، رود شور وتعدادي چشمه سار منابع اي سطحي زراعي منطقه را تشكيل داده و منابع آب زير زميني زراعي منطقه شامل تعداد قابلملاحظه اي قنات و چاه عميق و نيمه عميق مي باشند.
تقسيم آب:
تقسيم آب و آبياري در ساوه به صورت نوبتي صورت مي گيرد.
ابزار و روشهاي سنجش ميزان آب زراعي:
سايه ( پي كردن سايه با كف پا) و ساعت كوزه اي.
آسياب:
سابقا" درمحل تعداد قابل توجهي اسياب از نوع تنوره اي وجود داشته كه آرد موردنياز اهالي را تامين مي نموده است.
:p
دامداري :
انواع دام و طيور منطقه:
گوسفند ، بز، گاو، مرغ و خروس.
محصولات دامي محل:
شير، سرشير، ماست، كره، دوغ، روغن زرد، چو كليك، قارا قرون، قروت (كشك)، شور پنير، پچك پنير، گوشت، پوست، پشم و كود، از اين ميان چو كليك، شور پنير و پچك پنير مختص شهرستان ساوه است.
شير دوشي:
شير دوشي در طول در فصل بهار و تابستان در منطقه صورت مي گيرد.
ابزار و وسائل سنتي دامداري:
تولوخ ( وسيله كره گيري)، خيك ( وسيله نگهداري از لبنيات )، سه پايه، قرخي ليق ( ابزار پشم چيني ، ماوك، ( كوزه سفالي ويژه نگهداري روغن).
واره:
واره ياسوت الچماخ تعاوني سنتي زنان نقاط روستايي است جهت كمك به اقتصاد هم محليان و تهيه زنجيره لبنيات.
شيوه هاي نگهداري سنتي دام:
دندون به دندون : سپردن دام به كسي كه دام زيادي دارد.
تراز : سپردن دام به مدت يكساله به شخصي.
چكنه: تشكيل گله اي بزرگ توسط چند نفر.
نوبتي: چراي نوبت دام توسط صاحبان دام.
چكنه چرون: سپردن قراردادي دام به چوپان.
خلمه:
به گله دامهاي تازه زائيد شده ( بره ها و بزغاله ها) در محل خلمه گفته و براي آن چوپان جدايي به نام ولد چرون استخدام مي كنند.
كوچ:
كوچ شيوه ديگري از نگهداري دام در محل است كه توسط عشاير شاهسون ( اينانلو)، ايل مغان، ايل سنگسر و كرد كلهر انجام شده و حوزه كوچ آنها شهرستانهاي ساوه اطراف شهرستانهاي كرج، شهريار، شرق همدان، قم و بوئين زهرا و حوالي بلور ولاريجان در استان مازندران را در بر ميگيرد.
شكار :
شكار در بيشتر نقاط استان ديگر مرسوم نبوده و صرفا" بر حسب سرگرمي و وجود شكار صورت مي گيرد. با اين حال شكار چياني از تهران واراك براي شكار به منطقه مي آيند.
انواع شكار موجود درمنطقه:
كل، بز، آهو، قوچ، كبك، و گهگاه پرندگان مهاجر.
حيوانات مضر:
گرگ، گراز، كفتار، شغال و جوجه تيغي.
ابزار و وسائل شكار:
تفنگهاي ساچمه اي ته پرو تله هاي آهني.
فنون و صنايع دستي :
مشاغل سنتي و دستي محل:
آهنگري، نجاري و سفالگري
ريسندگي:
ريسندگي پشم از فعاليتهاي مرسوم زنان روستايي بوده وابزار سنتي ايشان در اين كار شامل جلك، دوك، چرخك، ( چرخ پشم ريسي)، مي باشد.
صنايع و هنرهاي دستي و سنتي:
قاليبافي، گيلم بافي، نمد مالي، جوراب بافي و تركه بافي ( سبد بافي).
بافت قالي و گليم:
در بعضي از نقاط اين شهرستان، بافت قالي وگليم بر روي دار افقي ( زميني) صورت ميگرد.
نقوش محلي ويژه قالي و گليم:
آقاج نقشه ( نقش درخت)، از نقوش ويژه قالي ونقوش ياراموشلو، ترنج، بندرومي، كمپاني، احمد خاني، و جوشقاني و نقوش ويژه بافت گليم در منطقه مي باشند.
نمد مالي:
نمد زير انداز، كفنك و كلاه نمدي عمده محصولات توليدي نمد مالان محل مي باشد.
مشاغل :
در 25 ساله گذشته مشاغل نوين، بويژه مشاغل خدماتي پيشرفت قابل ملاحظه اي در شهر ساوه داشته اند، با اين حال مشاغل توليدي جز در قسمت صنعت بويژه در شهر صنعتي كاوه، و باغداري رشد آنچناني اي نكرده اند. طبق آمار سال 1375، 43 شغل مختلف به صورت رسمي در شهر ساوه فعال بوده اند.در شهر مونيه نيز روالي چون ساوه طي شده با اين نكته كه مشاغل توليدي جزء در قسمت زراعت و باغداري رشدي نداشته اند.درنقاط روستايي محل، اولويت با مشاغل زراعت و دامداري بوده و پس از آن صنعت دستي قاليبافي قرار گرفته و در اقليتي و در حد نياز مشاغل خدماتي وجود دارد . در اين بين از مشاغل سنتي تنها نجاري در بعضي ازنقاط روستايي فعال مي باشد.
شيوه هاي عرضه و توزيع توليدات:
شركتهاي تعاوني :
در بيشتر نقاط روستائي شهرستان ساوه شركتهاي تعاوني نقش فعالي ايفا كرده و گندم و جو و حتي پنبه، ذرت و آفتابگردان اهالي را خريداري كرده و به بازار تقاضا مستقيما" عرضه مي دارند. مسابقه فعاليت بعضي از اين شركت هاي تعاوني به حدود 40 سال پيش مي رسد.
واسطه ها:
دالالان ( عطاران)، عمده واسطه هاي محل بوده و به خريد مازاد محوصلات زراعي دامي و باغي مي پردازند.پيش فروش:
نوعي پيش فروش درمنطقه ساوه وجود دارد كه به سلف معروف بوده و هب پيش فروش محصول زراعي قبل از به ثمر رسيدن آن گفته مي شود.
مبادلات:مبادلات پاياپاي ( جنس به جنس) هنوز نيز در منطقه ساوه مروسم مي باشد.
حمل و نقل سنتي :
وسايط نقليه :
تنها وسيطه نقليه موجود در منطقه ساوه الاغ مي باشد. البته سابقا" استفاده از شتر و اسب نيز در منطقه معمول بوده است.
مشاغل سنتي حمل و نقل:
نعلبندي و پالان دوزي ( سابقا" چار و اداري وكرايه كشي نيز در منطقه معمول بوده است.
گاهشماري :
اسامي تقسيم بندي فصل بهار در تقويم محلي:
عمده تقسيمات فصل بهار درمنطقه بر اساس ريزش بارانهاي فصلي شكل مي گيرد. زيرا اين بارانها هستند كه درامر كشت وزرع ( معيشت اصلي منطقه) حائز اهميت مي باشند دراين ميان باران بهار از ارزش بالايي برخوردار مي باشد.
باران عقرب:
باران عقرب ( باران پائيزي) مشخصه ويژه اقليم منطقه ساوه بوده و اهالي بهترين مقطع ريزش آنرا آبنماه مي دانند.
تقسيم بندي زمستان در تقويم محلي:
چله بزرگ – چله كوچك – اهمن – بهمن – هوت – پوت – سه ماهه زمستان – 40 روز + 20 روز + 10 روز + 10 روز + 5 روز + 5 روز = 90 روز
مبناي گردش سال:
مبناي گردش سال در بين اهالي شهرستان ساوه سال شمسي است.
باران ليسان:
از جمله اعتقادات مربوط به گاهنامه شمسي اعتقاد باران ليسان است. در اين باور اهالي معتقدند كه اگر كسي باران بهار را در ظرفي جمع كرده و پس ازخواندن دعا و دميدن بر آن بنوشد هر دردي داشته باشد شفا خواهد يافت.
پيش بيني آب و هوا:
در بعضي ازنقاط اهالي از روي شرايط اقليمي وآب و هواي هجدهمين روز هر فصل چگونگي شرايط آب و هواي آن فصل را پيش بيني مي كنند. اين هجدهمين روز بند نام دارد.
نقش كشيدن زمين:
اهل ساوه بر اين باورند كه در طول فصل زمستان زمين دو بار نفس ميكشد اول نفس دزده يا پنهان كه 45 زمستان است ونفس آشكار كه در 50 زمستان انجام ميگيرد. نفس كشيدن زمين به معني كم كم بيدار شدن طبيعت از خواب زمستاني است.
نشانه هاي بهار:
نشانه هاي بهار در بين اهالي ساوه پرواز پرندگاني چون سقرچين و هدهد و روئيدن علفها و گلها مي باشد.
طب سنتي :
طبيعت بدن:
در طب سنتي شهرستان ساوه و نوع طبع شناخته شده وجود دارد: طبع گرم و طبع سرد، كه در موقع بروز هر يك بايد خوراكهايي مخالف طبيعت آن را خورد تا درمان حصول يابد. بنابر طب سنتي محل خوراكهاي طبع گرم شامل : كره، خرما، گوشت گوسفند، شيره خرما، ادويه جات، فلفل وخوراكهاي با طبع سرد عبارتند از : گوشت گاو وانواع ميوه جات ، لبنيات و سبزيجات.با توجه به بررسي انجام شده در محل داروهاي سنتي گياهي در شهرستان ساوه بيشتر در طب سنتي محل كاربرد دارند.
داروهاي گياهي مهم محل:
آويشن، چاي كوهي، قاسي، گل با پونه، تزنك، زرين گياه ، علف كبك، اسفند دانه و برگ بيد.
داروهاي غير گياهي و مهم محل:
موميايي، آب طلا، گل سفيد، پشم ، نمك و خاكستر.
بيماريهاي بومي و شايع شهرستان ساوه:
دل درد، پيوست، پادرد، زگيل، سياه سرفه، رماتيسم و دل پيچه.
ضد عفوني جراحات:
براي ضد عفوني جراحات درمحل از پشم سوخته و براي زخم چركين از شيره قاسي استفاده مي گردد.
مرهم شكسته بندي:
پمادي كه در محل بر روي شكستگي ( اعضاء شكسته) مي بندند، متشكل از تخم مرغ ، نمك و علفي به نام بوياخ مي باشد. بعد از ماليدن اين ضماد ( روي عضو شكسته را چند به نام قولفر مي بندند تا عضو شكسته مهار شده و تكان نخورد.
اطباء سنتي:
دلاكان، شكسته بندان و دعا نويسان، در اين بين در بعضي از نقاط براي شكسته بندي به عشاير شاهسون مراجعه مي كنند.
بازيها :
بازيهاي محلي منطقه:
كمر بازي، قاب بازي، خروس جنگي، دستمال بازي، لابادي بازي، داژوال، هوفرگت و دو لاچك.بازيهاي سنتي ساوه، اغلب ويژه جنس مذكور بوده و عمده اين بازيها گروهي صورت گرفته و ساختاري رزمي دارند.
ورزشها سنتي:
از ورزشهاي سنتي شهرستان ساوه تنها كشتي محلي هنوز به حيات خود ادامه مي دهد.
ادبيات شفاهي :
قصه ها و افسانه ها:
در شهرستان ساوه هنوز ادبيات شفاهي محل زنده بوده ويكي از معروفترين افسانه هاي ساين شهرستان پسر پادشاه و اسب پريزاد مي باشد.
ترانه ها:
ترانه هاي محلي شهرستان ساوه بسيار جذاب وشيرين مي باشند در ذيل يك نمونه از ترانه هاي حلي مي آيد.:
خدايا هوا ابرست و گرگك مي برد ميش اگر صد تاش برد هيچ غمم نيست الهي بشكند دست نمد مال نمد ننگ است و جاي دلبرم نيست
ضرب المثلها:
يكي از معروفترين ضرب المثلهاي شهرستان ساوه بدين مضمون است كه:
گهبز بزرگ كامبار كايه، يعني گنبد بزرگ انبار كاه است. اين مثل در مورد افراد پر هيبت بدون عقل و شعور كاربرد دارد.
هنرها :
موسيقي:
موسيقي محلي بويژه درميان ايلات و عشاير منطقه بسيار رواج دارد.
عاشيق:
به نوازندگان دور گرد در محل عاشيق مي گويند. ابزار عاشيقها عبارتست از: چگور و بالابان.
گوشه هاي موسيقي محلي:
گوشه هاي موسيقي محلي ايلات و عشاير در دستگاههاي شور و ماهور را جدا شده و گرم اصلي، شاه اسماعيل، شاه عباس، بهرام خان، كوراو قلي و غريب گوشه هاي معروف اين شهرستان مي باشند.
رقصهاي محلي :
پنج نوع رقص محلي به نامهاي چوبي، اچياق، هراتي، هاله اي و دستمال بازي در منطقه وجود دارد.
چگور:
چگور نوعي ساز شبيه به تار مي باشد. كه در بين عشاير ترك زبان منطقه معمول است.
بالابان:
بالابان نوعي ني جفته مي باشد كه نوازنده آن نوازنده چگور را همراهي مي كند.
مراسم و آئين هاي سنتي :
تولد تا بلوغ:
پيشگويي جنس نوازد:
براي پيشگويي جنس نوازد در محل باورهاي مختلفي وجود دارد به عنوان مثال براي شناسايي جنس نوازد كله گوسفندي را باز ميكند، اگر گوشت به آرواره هاي گوسفند چسبيده بود، نوازد دختر و اگر نجسبيده بود پسر خواهد بود اگر زن حامله در دوران بارداري پر حركت بود نوازادش پسر و اگر كم حركت بود نوزادش دختر خواهد بود.
اسم گذاري :
براي انتخاب نام نوزاد، چند نام بر كاغذهايي جداگانه نوشته و لاي قرآن مي گذارند، سپس آن را ورق زده و يكي از نامها را بر حسب اتفاق بر مي دارند.
حمام زايمان:
بين روزهاي سوم تا دهم از زايمان بچه، زائو را به حمام مي برند.
ختنه:
سن 3 تا 4 سالگي سن ختنه پسر بچه ها در شهرستان ساوه مي باشد.
گندمك:
هنگامي كه نوزادي اولين دندانش را در آورد مقداري گندم، نخود، ماش را بو داده و بين همسايگان پخش مي كنند به اين مراسم كندمگ يا دانان مي گويند.
ازدواج:
ازدواج فاميلي و درون گروهي بيشتر باب پسند اهالي شهرستان ساوه مي باشد.
پيشكش:
در هنگام خواستگاري رسم بود كه گوسفند سفيدي را به عنوان پيشكش مي بردند. به اين هديه در محل " اوكج" مي گفتند. امروزه به جاي آن كله قند، مقداري پارچه، لباس، انگشتري، جعبه اي شيريني و چند بسته چاي به عنوان پيشكش به خانواده عروس به همراه مي برند.
پاگيره:
ميزان مهريه و شيربها در كاغذي نوشته مي شود كه موسوم به " پاگيره" مي باشد.
همراهان عروس و داماد:
در مراسم عروسي به همراهان عروس « اخراكه» و به همراهان داماد « دست به راه » مي گويند.
شب مادر زن سلام:
شب بعد از عروسي و شب مادر زن سلام گفته و خانواده داماد به همراهعروس و داماد به خانه مادر عروس مي روند.
مرگ:
بهنگام كفن نمودن مرده رسم است دو چوب زير بغل مرد مي گذارند تا در هنگام جواب دادن به نكير و منكر عصاي او باشند.
آخرين و داع بامرده:
بعد از دفن هيت، دور قبر وي خطي كشيده سپس هفت قدم از قبر دور شده و باز بر ميگردند. و فاتحه اي مي خوانند به نيت آخرين و داع با ميت.
نشانه هاي مزار:
از نشانه هاي مزار در شهرستان ساوه نقش شير خورشيد نقش شانه دو سر براي زن و شانه يك سر و مهر و تسبح براي قبر مرد است. نماد قبور ارامنه محل صليب مي باشد.
مراسم سنتي در طول سال شمسي:
چهارشنبه سوري:
براي چهارشنبه سوري در شهرستان ساوه سه يا هفت كوپه آش درست مي كنند. دربعضي از نقاط زنان و دختران محل در اين شب مراسم قاشق زني را انجام مي دهند.
روز علفه:
به جمعه آخر سال در محل علفه گفته و به عيد مردها نيز در محل معروف مي باشد. در اين روز به زيارت اهل قبور مي روند.
در اين شب زناني كه نذري داشتن نيتي كرده واسمشان را بر كاغذي نوشته و داخل كوزه سفالي اي موسوم به بيستو مي اندازند . صبح فرداي آن روز ، يك زن مورد اعتماد با خواندن دعايي اسامي زنان را تك تك بيرون مي آورد. بدين ترتيب هر زن به نيتش مي رسد مراسمي نيز موسوم به شال شالاماخ توسط جوانان محل دراين روز انجام ميگيرد.
عيد:
اقلام سفره عيد شامل سير، سنجد، سبزي، تخم مرغ رنگ كرده ، شيريني ، تخمه، نقل، قرآن، آينه و چراغ نفتي مي باشد.
عيدي
-
چند سالی است که ساوه پیشرفت چشمگیری داشته بطوری که مهمترین شهر در استان مرکزیست. بزرگترین شهر صنعتی کشور ( کاوه ) و دانشگاه آزاد و کارخانه عظیم پروفیل باعث جذب افراد غیر بومی و تحصیل کرده به این شهر شده.همینطور پزشکان زیادی به علت نزدیکی به تهران در این شهر به طبابت مشغولند.و نیز چند سالی است که با رتبه های تک رقمی و 2 و 3 رقمی دانشجویان نخبه ای به دانشگاه های تهران تحویل داده و میدهد.
مطالب مشابه :
رزرو اینترنتی فرهنگیان در خانه معلم استانهای سراسر کشور
خیابان کاوه-خیابان جابر انصاری-خیابان آذر-مرکز آموزشی ساوه. میدان سامانه رزرو هتل در
لیست اشپزخانه های فعلا مورد تایید مرکز بهداشت
بهداشت حرفه ای ساوه رزرو هتل کاوه پخت . صادق علی حسینی .
اخرین لیست شرکت های سلامت کار در سال 1393
رزرو هتل پایش طب کاوه. این وبلاگ توسط همکاران محترم بهداشت حرفه ای ساوه اداره می
ساوه اجتماعی درگذشته
ساوه شاخص ترين زيارتگاه منطقه است. ( کاوه ) و دانشگاه رزرو هتل
آتش سوزی زرندیه بدون تلفات جانی مهار شد
رزرو هتل مشهد|مدل خودروی آتش‌نشانی از شهرداری ساوه، شهرک صنعتی کاوه، شهرداری مامونیه
نشانی خانه های معلم و مراکز اسکان
سايت رزرو هتل هتل آپارتمان اينترنتي, 5 اصفهان 4369118 0311 خ کاوه ساوه
غزل هورامی
یاوه‌ێنه وه‌شبۆ ساوه‌که‌ی ؛به‌شما مشۆ تا که‌ی وه بڵبڵ به ته‌حریر ،کاوه‌تر به
فرمول کارگاهی محاسبه وزن میلگرد
وبلاگ مهندس امید کاوه
برگ از درخت خسته میشه، پاییز همش بهونه است
بهداشت حرفه ای ساوه کاوه یغمایی كتاب سامانه رزرو هتل. rss . powered by blogfa.com
برچسب :
رزرو هتل کاوه ساوه