اصول طراحی و فضاهای کلینیک دندان پزشکی

اصول طراحی کلینیک دندان پزشکی

" هر فضایی به واسطه ماهیت و درون‌مایه ی خود می‌بایست دارای کیفیت‌های فضایی ویژه ای برای کارایی ایده آل باشد "
در حقیقت فضا صرفاً یک ظرف مکانی با عملکردهای خاص نیست و طراحی آن منحصر به چگونگی جانمایی اثاثیه میان چند دیوار نمی‌ماند . ایجاد یک محیط مطلوب و کارآمد ، تعاملی چند سویه است بین عناصر تشکیل ‌دهنده یک فضا . یعنی افراد و اشیایی که با فضایی در ارتباطند و کارکردی که برای آن فضا در نظر گرفته شده است هر یک پارامترهای متعدد و متفاوتی را در شکل‌ دهی صحیح و کارآمدی آن پدید می‌آورند

کلینیک دندان پزشکی مرکز درمانی است که دندان پزشکان متخصص در رشته های متعدد بهداشت دهان و دندان کنار یکدیگر جمع شده و در کنار هم به درمان بیمارن می پردازند .تخصص گرایی در میان دندان پزشکان راه را برای ایجاد مراکزدرمانی و تشخیصی که خدمات گسترده ای ارایه می دهد هموار کرده است .مزیت این مراکز برای بیمارن ،کوتاه بودن زمان انتظار و امکان تشخیص و درمان بهتر ،بدون مراجعه به پزشک دیگر است .مزیت این مراکز برای دندان پزشک نیز ،تخصیص ساعت های کاری منظم تر و توانایی تبادل و بهره گیری از تجربیات سایر دندان پزشکان است.
اما موارد ذکر شده نیازمند فضایی مناسب است که باتوجه به نیازهای مصرف کننده آن طراحی می شود و ابعاد و اندازه و چیدمان فضایی مناسب کمک شایانی در برآوردن نیازهای مراجعین خواهد داشت .
طراحی فضاهای درمانی یکی از بزرگترین پروژه های طراحی در زمینه ی معماری است.و طراحی این پروژه نیازمند مشاوره های فشرده با مشتریان ،پزشکان،مهندسین معمار،طراحان و کارشناسان بیمارستانی و کلینیکی است .و ممکن است طراحی یک فضای درمانی سالها به .طول انجامد.یکی از این مراکز درمانی کلینیک دندان پزشکی است
پیش از طراحی هر بنایی باید به خصوصیات و ویژگی های آن توجه نمود .
ویژگی های یک کلینیک دندان پزشکی عبارتند از :
1-بنایی امن،زیبا و پاکیزه .
2-محیطی نوآور،مهیج،پذیرای بیمارن و کارکنان .
3-انعطاف پذیر در برابر تغییرات آتی است سالها به طول انجامد بنابراین باید در انتخاب مصالح(طراحی فضای درمانی ممکن تجهیزات و... نهایت دقت را داشت تا با استانداردهای روز مطابقت داشته باشد .)
4-مصرف بهینه ی انرژی(توجه خاص به مصالح و سیستم های سرمایش و گرمایش.)
5-قابلیت دسترسی برای افراد کم توان و ناتوان جسمی .
6-قابلیت پاسخگویی به نیازهای بیماران .
7-دسترسی سریع و آسان (ارتباط مناسب با شبکه ی معابر و حمل و نقل . )

به طور کلی فضاهای کلینیک دندان پزشکی را از نظر طراحی به 2 بخش فضاهای بحرانی و فضای عمومی تقسیم بندی می کنند.همچنین فضاهای کلینیک از نظر عملکردی به 4 بخش

1-فضای مراجعین
2-فضای اداری
3-فضای اصلی کلینیک
4-تدارکات و پشتیبانی
تقسیم می شوند .
فضای مراجعین :
1-ورودی
2-انتظار بیمار
3-انتظار کودک
4-تسهیلات بهداشتی

فضای اداری :
1-پذیرش
2-اتاق اداری (عمومی)
3-بایگانی
4-دفتر کار دندان پزشک
- دندان پزشک ارشد
-دستیار دندان پزشک
تدارکات :
1-راهروها
2-فضای آموزشی
3-اتاق استراحت وآشپزخانه ی کوچک کارکنان
4-محفظه ی پارچه های تمییز
5-تسهیلات بهداشتی کارکنان
6-انبارعمومی
7-مخزن ملحفه های تمییز
8-انبار خردکردن زباله ها
9-اتاق نظافت
10-بارگیری و پذیرش بار
فضای اصلی کلینیک :
1-مطب دندان پزشکی(اتاق منفرد)
2-مطب دندان پزشکی (پلان آازاد)
3-استریلیزاسیون
4-ریکاوری
5-لابراتوار
-فضای حایل
-مدیریت لابراتوار
-تکنسین ارشد دندان پزشکی
-فضای آماده سازی
-فضای کار تکنسین دندان پزشکی
-سرامیک
-گچ و بسته بندی
-قالب گیری
-تراش
-اتاق کارکنان
-تسهیلات رفاهی
تمای فضاها به غیر از فضای مراجعین باید در منطقه ی امن (به دور از هر گونه آلودگی) قرار گیرند .
البته فضاهای ذکر شده فقط مختص کلینیک های بزرگ دندان پزشکی نیست و تمامی مراکز درمانی دندان پزشکی اعم از مطب های دندان پزشکی باید دارای فضاهای ذکرشده در مقیاسی متناسب با مرکز درمانی باشند .
دیاگرام های 1و2 به خوبی رابطه بین فضاهای یک کلینیک را نشان می دهد

اصول طراحی و فضاهای کلینیک دندان پزشکی

مطالب مشابه :

استانداردهای طراحی بیمارستان

ضوابط طراحی مکان های درمانی