عادت ماهانه
قاعدگی‌های بی‌‌قاعده
خیلی خانم‌ها از خستگی و کاهش انرژی برای فعالیت‌های روزانه گله دارند و نمی‌دانند که گاهی
دلیل مشکلشان صرفا این است که خون، ماده حیاتی بدنشان، کم شده است. چرا؟ چون
مدت‌هاست به قاعدگی بیمارگونه و غیرطبیعی دچار شده‌اند اما تصور می‌کنند طبیعی است. با
دکتر ملک‌منصور اقصی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران دراین باره گفتگویی کرده‌ایم که پیش
روی شماست...
آقای دکتر! علت خون‌ریزی‌های غیرطبیعی زنانه چیست؟
این خون‌ریزی‌های غیرطبیعی دو نوع‌اند: قبل از یائسگی و بعد از یائسگی. برای خانمی كه
مدت‌ها یائسه بوده و ناگهان دچار خونریزی می‌شود، این مساله بسیار جدی است و پزشك،
اولین تشخیصش متوجه سرطان است و سعی می‌كند دریابد كه آیا سرطانی در كار است یا نه.
اما عمدتاً علت اصلی خون‌ریزی‌های غیرطبیعی قبل از دوران یائسگی، غیر سرطانی یا
خوش‌خیم است. خون‌ریزی‌های قبل از یائسگی معمولا به دو شكل هستند: اول، سنگین‌تر شدن
خونریزی ماهانه و طولا‌نی‌تر شدن مدت آن و دوم، خونریزی مابین دو عادت ماهانه متوالی.
و چه عللی دارد؟
سه علت می‌تواند داشته باشد که اولینش ناهنجاری هورمونی است؛ یعنی تخمدانها تخمك
رها نمی‌كنند. حتما می‌دانید كه به طور متوسط هر ماه یك تخمك از یكی از دو تخمدان باید رها
شود و اگر این تخمك به موقع رها نشود، نظم به هم می‌خورد و خونریزی غیرطبیعی صورت
می‌گیرد. در نوجوانی، علت رها نشدن تخمك، عدم بلوغ در رابطه مغز و تخمدانها است.
خونریزی دختران نوجوان معمولانامنظم است و علتش در سنین زیر 20 سالگی معمولا رابطه
بین مغز و تخمدان‌های نابالغ است. رابطه بین مغز و تخمدان اغلب از 17 یا 18 سالگی، بالغ
می‌شود و همه چیز به حالت طبیعی درمی‌آید و خونریزی ماهانه منظم می‌شود. در نزدیك
دوران یائسگی هم به خاطر آنكه ذخیره تخمك‌ها در تخمدانها كم شده است، خانم‌ها دیگر
نمی‌توانند به طور مرتب هر ماه یك تخمك رها كنند و این نیز از عوامل خونریزی در این خانم‌هاست.
و علت دوم؟
علت دوم، تومورها یا توده‌های سلولی خوش‌خیم است؛ مثل پولیپ یا فیبروم كه در رحم یا گردن
رحم پدیدار می‌شوند و در 25 تا 40 سالگی بسیار متداولند و گاهی می‌توانند بدخیم باشند كه
در این صورت معمولاً در گردن رحم یا دیواره مهبل قرار دارند. خونریزی ناشی از تومورهای بدخیم
معمولا‌به صورت خونریزی در بین دو عادت ماهیانه دیده می‌شود.
و علت سوم؟
علت سوم، اختلالات التهابی و عفونی (مقاربتی یا غیرمقاربتی) است. این را هم اضافه کنم که
ورود اجسام خارجی و ضربه‌ها، سوءاستفاده‌های جنسی و زگیل‌های تناسلی كه كودك در تماس
با والدینش به آن دچار می‌شود نیز از علل شایع خونریزی قبل از بلوغ است. اختلالات انعقادی
در نخستین قاعدگی دختران 10 تا 11 ساله نیز باعث بلوغ زودرس می‌شود كه در نتیجه،
سیكل‌های آن سریع‌تر از حالت طبیعی می‌شود اما هر قدر كه این اتفاق دیرتر رخ دهد، تكامل
سیستم دیرتر اتفاق افتاده و خون‌ریزی‌های نامرتب و عدم تخمك‌گذاری در آنها مشهودتر است.
آیا پای علل طبیعی هم ممکن است در میان باشد؟
بله. معمولا در دو سال اول بلوغ دختران، تخمك‌گذاری ناقص و طول دوره از 21 تا 40 روز متفاوت است
و تا وقتی این مدت سیكل منظم 23 تا 35 روز ادامه پیدا كند، اغلب خون‌ریزی‌های دوره شدید و حتی
با افت شدید هموگلوبین خون همراه خواهد بود كه البته با داروهای هورمونی قابل درمان است.
...و اما بعد
علاوه بر خود خونریزی، عامل زمینه‌ساز و به وجود آورنده آن هم مهم است؛ مثلا خون‌ریزی‌های
مرتبط با بارداری می‌تواند باعث سقط یا بروز بارداری خارج از رحم شود. 30 درصد از زنان با
مصرف قرص‌های ضدبارداری دچار لكه‌بینی می‌شوند كه یكی از علل آن، كم‌كاری یا پركاری
تیرویید است كه خون‌ریزی‌های كم قاعدگی، فاصله زیاد بین دو قاعدگی و افزایش تعداد دفعات
قاعدگی از علایم و نشانه‌های آن است. فیبروم رحمی (افزایش توده عضلانی رحم) نیز باعث
لكه بینی و خونریزی می‌شود كه میزان آن برحسب موقعیت و جایگاهی كه فیبروم قرار دارد،
متفاوت است. اگر فیبروم در نزدیكی عروق رحم باشد، خون‌ریزی‌های نامرتب ایجاد می‌كند و اگر
پشت مثانه باشد، باعث بروز علایم ادراری می‌شود. از طرفی 10 درصد سرطان‌های رحمی در
سنین بالای 35 سال با خونریزی همراهند و با نمونه‌برداری از داخل رحم (كورتاژ تشخیصی)
میتوان علتش را مشخص كرد.
نکته مهم این است که یکی از روش‌های درمان خون‌ریزی‌های غیرطبیعی و بدون علت رحم،
تجویز مسكن‌های ضدالتهابی همچون ایبوپروفن و مفنامیك اسید است و با مصرف 6 تا 8 ساعت
یك بار این داروها میتوان خونریزی را كنترل كرد اما فقط زمانی که تشخیص و بیماری دیگری
مطرح نباشد،باید سراغ این تجویزها رفت. مهم این است که بدانیم 30 درصد از خون‌ریزی‌های
پس از یائسگی به علت سرطان‌های رحم است اما آنچه مشهود است، استفاده از هورمونهای
استروژن و پروژسترون است. به تازگی درمان‌‌های هورمونی برای زنان پس از دوران یائسگی
توصیه نمی‌شود و فقط در موارد گرگرفتگی یا پوكی استخوان شدید، برای این دسته از بیماران،
هورمون‌‌درمانی انجام می‌شود.
قاعگی دختران ، قاعدگی درد ناک ، بی حالی قبل از قاعدگی ، مدت و مقدار قاعدگی (مرجع کامل اطلاعات)
قاعدگی (پریود) یکی از مراحل بلوغ در دختران است. قاعدگی مانند بسیاری از علایم دیگر بلوغ ممکن است برای دختران گیج کننده باشد. بعضی از دختران ممکن است به نوعی از آن ترس داشته باشند یا نگران آن باشند. بسیاری از دختران و پسران درک کاملی از دستگاه تناسلی زنان و چگونگی کارکرد آن در طی یک دوره قاعدگی ندارند و همین موضوع قاعدگی را برای آنان اسرارآمیز جلوه می‌دهد.
یک دوره قاعدگی مدت زمان اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است. مثلاً اگر اولین خونریزی دختری در ۸ اردیبهشت باشد و روز اول خونریزی بعدی وی در ۲ خرداد باشد دوره قاعدگی او ۲۴ روز طول کشیده است (از ۸ اردیبهشت تا ۱ خرداد)
بلوغ و قاعدگی
زمانیکه دختری به بلوغ می رسد (معمولاً در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی)، بدن و ذهن در بسیاری جهات شروع به تغییر و تحول می‌کند. هورمونها در بدن رشد فیزیکی جدیدی را آغاز می‌کنند، مثلاً پستانها شروع به رشد می‌کنند. حدود ۲ الی ۵/۲ سال بعد از شروع رشد پستانها، اولین خونریزی قاعدگی در یک دختر اتفاق می افتد. حدود ۶ ماه قبل از آغاز اولین دوره قاعدگی، دختر ممکن است متوجه افزایش ترشح از دستگاه تناسلی خود شود که مسأله‌ای شایع در میان دختران است و نباید از آن نگران باشد مگر آنکه این ترشحات بسیار بد بو باشد یا باعث خارش گردد. اولین قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که همه اجزاء دستگاه تناسلی دختر بالغ شده باشند و بتوانند با یکدیگر کار کنند.
دختر بچه‌ها در بدو تولد با تخمدانها، رحم و لولههای تخمدانی یا لوله های فالوپ (لوله‌هایی که در ادامه رحم در دو سمت تا تخمدانها کشیده می شوند) به دنیا می آیند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و در دو طرف رحم در پایین شکم که لگن نامیده می‌شود، قرار می‌گیرند و حاوی هزاران تخمک هستند. دو لوله تخمدانی (فالوپ)، لوله هایی نازک و دراز هستند درست مثل یک رشته ماکارونی (البته کمی ضخیم‌تر) که داخل آن سوراخ باشد. هر لوله فالوپ از رحم به سمت یک تخمدان کشیده می‌شود. رحم به شکل یک گلابی وارونه است که در وسط لگن قرار دارد. دیواره رحم از عضلات قوی تشکیل شده است و وظیفه آن نگهداری از جنین در حال رشد است. پس از کامل شدن جنین، رحم با عضلات قوی خود، جنین را به بیرون می‌فرستد و بدین ترتیب جنین با عبور از داخل واژن (عضوی که از دهانه رحم تا بیرون بدن امتداد می‌یابد) از بدن بیرون می‌آید و بدین وسیله نوزاد متولد می‌شود.
با بلوغ دختر، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح می‌شود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت هورمونهای زنانه می‌کنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند که اثرات زیادی در بدن دختر دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می کنند.
پس شروع دوره های قاعدگی یک دختر، در هر ماه یک تخمک کوچک –بسیار کوچک که با چشم دیده نمی‌شود- از درون تخمدان آزاد می‌شود که به این عمل تخک گذاری می‌گویند. تخمک وارد لولههای فالوپ می‌شود و از طریق آن به سمت رحم حرکت می‌کند. اگر در طی این مسیر تخمک توسط یک اسپرم مرد بارور شود تخم ایجاد می‌شود و تخم به سمت رحم رفته و در آنجا لانه گزینی می‌کند و با چسبیدن به دیواره رحم شروع به بزرگ شدن و رشد می‌نماید تا در پایان ۹ ماه به یک نوزاد کامل تبدیل شود. در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد – مسأله‌ای که در اکثر دروه‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد- تخمک بارور نمی‌شود و از بدن دفع می‌شود. در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده بود و با اضافه کردن مخاطات خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود، با تشکیل نشدن تخم (بارور نشدن تخمک) به حالت اول خود برمی‌گردد و برای این کار مخاطات و بافت اضافی رحم شروع به ریزش می‌کند. ریزش بافت و مخاطات که خونی است همان خونریزی قاعدگی است. باید توجه کرد که همانطوریکه توضیح داده شد، خونریزی قاعدگی فقط شامل خون نیست بلکه بافت اضافی و مخاطات خونی است که از رحم به بیرون ریخته می‌شود.
این وقایع هر ماه یکبار اتفاق می‌افتد. رحم خود را برای پذیرش تخم در طی یک ماه به تدریج آماده می‌کند و در نتیجه مخاطات و بافت اضافی در داخل آن بوجود می‌آید. در حدود اواسط یک دوره قاعدگی تخمک گذاری انجام می‌شود که در صورت عدم باروری تخمک با اسپرم مرد، در انتهای ماه همه بافت‌ها و مخاطات اضافی رحم به همراه تخمک به صورت خونریزی قاعدگی از بدن خارج می‌شود و این وقایع ماهانه ادامه می‌یابد تا اینکه زن در حدود سن ۵۰ سالگی به یائسگی برسد. یائسگی به این معنی است که زن همه تخمک‌های موجود در تخمدانها را آزاد کرده است و دیگر تخمک ندارد. بنابراین دوره‌های قاعدگی نیز تمام می‌شود و دیگر امکان بچه‌دار شدن برای او نیست.
خونریزی قاعدگی هر چند وقت یک بار تکرار می شود؟
همانگونه که سن شروع بلوغ در دختران متفاوت است، دوره‌های قاعدگی نیز برای دختران متفاوت است. دوره زمانی میان دو خونریزی را دوره قاعدگی می‌گویند. دوره قاعدگی برای بعضی دختران ممکن است ۲۸ روز، برای بعضی دیگر ۲۴ روز، ۳۰ روز و یا حتی ۳۵ روز طول بکشد. حتی این زمان از یک دوره تا دوره بعد ممکن است فرق داشته باشد.
دختران نوجوان و جوان ممکن است قاعدگی نامنظم داشته باشند که بخصوص در اولین دوره‌های قاعدگی بیشتر دیده می‌شود. برای مثال یک دختر که به تازگی قاعده شده است ممکن است ۲ ماه متوالی دور‌های ۲۸ روزه داشته باشد و در طی یک ماه بعد هیچ خونریزی نداشته باشد یا حتی دو خونریزی متوالی با فاصله زمانی بسیار کم بین آنها داشته باشد. معمولاً پس از چندین ماه، دوره‌های قاعدگی از نظم بهتری برخوردار می‌شود امّا بعضی از زنان حتی تا بزرگسالی نیز دوره‌های نامنظم دارند. با گذشت زمان و آشنایی بیشتر دختر با شرایط دوره‌های قاعدگی خود، معمولاًً دختران می‌توانند دوره خونریزی بعدی خود را حدس بزنند
خونریزی به چه میزان است و چند روز طول می کشد؟
مدت زمان خونریزی نیز ثابت نیست و ممکن است تغییر کند. بعضی دختران فقط ۳-۲ روز خونریزی دارند. بعضی دیگر ممکن است ۷ روز و یا حتی بیشتر خونریزی داشته باشند.
مقدار خونریزی نیز ممکن است متفاوت باشد. بعضی از دختران آنقدر مقدار خونریزی اندکی دارند که حتی ممکن است شک کنند که آیا قاعده شده‌اند یا نه. بعضی دیگر ممکن است خونریزی شدیدتری داشته باشند. برای اکثر دختران خونریزی در حد چند قاشق غذاخوری تا کمتر از نصف یک استکان (حدود ۱۲۰ میلی‌لیتر) است که ممکن است زیاد به نظر آید ولی طبیعی باشد. خونریزی بسیار شدید در طی قاعدگی امکان پذیر است اما شایع نیست. در واقع ممکن است خونریزی بسیار شدیدتر از معمول، نشاندهنده اشکالات انعقادی خون باشد که نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر است.
باید متوجه بود که حتی از یک ماه به ماه بعد ممکن است مقدار خونریزی و تعداد روزهای خونریزی در یک دختر متفاوت باشد. در صورتیکه از بی‌نظمی و یا مقدار خونریزی خود نگرانی دارید بهتر است تا با یک پزشک مشورت کنید
دل درد و دل پیچه قبل از قاعدگی و بد حالی قبل از قاعدگی چیست؟
- بعضی از دختران ممکن است در حوالی قاعدگی دچار تغییرات بدنی و احساس شوند. دل پیچه‌های قاعدگی بسیار شایع است. در حقیقت بیش از نیمی از زنانی که قاعده می‌شوند می‌گویند که در طی چند روز اول قاعدگی دچار دل‌پیچه می‌شوند. پزشکان فکر می‌کنند که علت این دل‌پیچه‌ها ماده‌ای به نام پروستاگلندین باشد که باعث انقباض عضلات رحمی می‌شود. انقباض عضلانی ممکن است مبهم، دردناک، تیرکشنده و یا شدید باشد و گاهی ممکن است در پشت یا حتی پاها و یا در شکم احساس شود. معمولاً با افزایش سن شدت این دل‌پیچه‌ها کمتر می‌شود و حتی ممکن است کاملاً از بین بروند. بعضی از داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و مفنامیک اسید می‌تواند این دل‌پیچه‌ها را از بین برد. قرار دادن یک حوله گرم یا یک دوش گرم ممکن است به تسکین دل‌پیچه‌ها کمک کند. داشتن فعالیت جسمی مناسب در کل طول دوره قاعدگی معمولاً باعث کاهش شدت دل‌پیچه می‌شود. در صورتیکه این اقدامات کمکی نکرد می‌توانید با پزشک خود مشورت نمایید.
- بعضی از دختران احساس می‌کنند که در طی چند روز یا هفته قبل از قاعدگی ناراحت، بی حوصله و افسرده و یا بسیار حساس شده‌اند. ممکن است بیش از معمول گریه کنند و یا به راحتی عصبانی شوند. بعضی دیگر ممکن است مشتاق به خوردن غذاهای خاص شوند. ابن علائم معمولاً در چند روز پس از اتمام قاعدگی بهبود می‌یابد. به این علائم ناخوشی قبل از قاعدگی می‌گویند. علت ناخوشی قبل از قاعدگی تغییرات هورمونی است. افزایش و کاهش هورمونهای زنانه در طی یک دوره قاعدگی می‌تواند باعث تغییرات جسمانی و احساسی دختر شود. به همین دلیل بعضی از دختران دچار علائم جسمی نیز می‌شوند. مثلاً ممکن است احساس کنند که پف کرده‌اند یا پستان آنها متورم شده است و دردناک است و یا دچار سردرد شوند. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که دختران به ورزش و فعالیت بدنی بپردازند. بعضی از داروها نیز می‌توانند کمک کننده باشند که توسط پزشک تجویز می‌شود.
- بعضی از دختران در زمانهای خاصی از دوره قاعدگی دچار تشدید جوش و آکنه بدن می‌شوند که این هم به علت تغییرات هورمونی در بدن است. این مشکل معمولاً با افزایش سن بهبود قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند
تامپون و نوار بهداشتی
پس از شروع قاعدگی شما نیاز دارید که از وسیله‌ای برای جذب خون استفاده کنید. برای این منظور می‌بایستی تامپون و یا نوار بهداشتی تهیه کنید. برای انتخاب نوع نوار بهداشتی می‌توانید با پدر و مادر، معلمان بهداشت و یا خواهر بزرگتر خود مشورت کنید. نوار بهداشتی در بسیاری از داروخانه‌ها و سوپر مارکت‌ها قابل تهیه است.
مطالب مشابه :
تاخير و يا قطع پريود
علت بيماري : ميدون هنوز گزارشي نداريم که نشون حد اقل براي حتي 4-5 ماه پريود نشدن باعث بروز
عوارض خودارضایی در دخترها
تعداد روزهای اون خیلی کم بشه یا خیلی زیاد یا اینکه توی یک ماه اصلا پریود نشه به علت
درمان طبيعي بي‌نظمي قاعدگي
اين حالت به علت انواع علل بروز مي‌کند، ولي، حالات توکسيک اين دستگاه، ريشه‌ي بروز مسأله است.
سوال: قرص ال دی + قرص اچ دی
علت پریود نشدن ایشان بعد از 35 روز با توجه به داشتن پریود منظم در ماهای قبل به چه علتی
درمان مشکلات شایع در دوره بعد از زایمان(2)
گاهی ممکن است به علت اپی زیاتومی در هنگام ادرار ممکن است تا4-6هفته بعد از زایمان پریود
قاعدگي در دختران و زنان
(بارور نشدن تخمک) پزشکان فکر مي‌کنند که علت اين دل‌پيچه‌ها ماده‌اي به نام
چرا پریود نمیشوم؟
مجله پزشکی - چرا پریود نمیشوم؟ - مجله مهمترین علت آمنوره اولیه شامل موارد زیر است:
عادت ماهانه
علت خون‌ریزی‌های در نوجوانی، علت رها نشدن تخمك، عدم بلوغ در رابطه مغز و (پریود) یکی از
اختلال در تخمک گذاری
ناباروری به علت اختلال در تخمک گذاری نیز مانند زنی که به یائسگی میرسد، شایع است.
برچسب :
علت پریود نشدن