روش مطالعهٔ وضع موجود شهر
براى مطالعهٔ وضع موجود شهر، تمام اجزاء، عوامل و عناصر شهري، خاصه از اين ديدگاه که چه تأثيرى در رشد و توسعهٔ موجود و آينده شهر داشته باشند. مورد دقت و مطالعه قرار مى‌گيرند. براى مطالعهٔ وضع موجود شهر، روش‌هاى مختلفى وجود دارد. اين روش‌ها در رابطه با تخصص‌هاى مختلف وابسته به شهرسازى و اهدافى که مطالعه به‌منظور رسيدن به آنها انجام مى‌گيرد، متفاوت مى‌باشد.
مطالعه شهر مى‌تواند به چند عنوان مشخص تقسيم‌بندى شود که عبارتند از:
- بررسى شهر در سطح منطقه‌اى و شناخت حوزه‌هاى نفوذى آن.
- بررسى‌هاى طبيعى و جغرافيائى.
- بررسى‌هاى تاريخى.
- بررسى‌هاى جمعيت و عوامل اجتماعى.
- بررسى‌هاى اقتصادى.
- بررسى‌هاى فيزيکى (کاربردى اراضي، معمارى و بافت شهري، مسکن).
- بررسى‌هاى تأسيسات و تجهيزات شهرى.
- بررسى ترافيک و شبکه‌هاى ارتباطى. مطالعات منطقه‌اى
مطالعات منطقه‌اى بيشتر به‌منظور شناخت متقابل حوزه‌هاى نفوذى شهر و جايگاه آن در سطح منطقه و آگاهى از امکانات، استعدادها، مشکلات و محدوديت‌هاى توسعهٔ اجتماعى و اقتصادى شهر و حوزه نفوذى آن، انجام مى‌پذيرد. اهم اين مطالعات به قرار زير هستند:
۱. بررسى قلمرو جغرافيائى در منطقه‌اى که شهر در آن واقع شده است. (موقعيت، خصوصيات جغرافيائي، مشخصات اقليمى).
۲. بررسى حمل و نقل و شبکه‌هاى ارتباطى منطقه شامل:
- راه‌هاى شوسه و آسفالته، خاکى و عوامل مربوط به آن.
- راه‌آهن و عوامل مربوط به آن (طول مسير، تعداد مسافر. کالاى حمل شده و ديگر مشخصات).
- طرق هوائى (حمل بار، مسافر و مشخصات فرودگاه)
- بنادر و مشخصات اسکله‌ها، انبارها، تجهيزات بنادر (در صورتى‌که شهر بندرى باشد).
۳. بررسى جمعيت در سطح منطقه
- تعداد جمعيت در سنوات مختلف برحسب مرد و زن.
- درصد و تعداد جمعيت شهرنشين، روستانشين و تحولات آن.
- سير مهاجرت جمعيت از روستا به شهر.
- جمعيت فعال و غيرفعال.
- حوزه نفوذى و کشش.
۴. بررسى آموزش و پرورش
- ميزان جمعيت باسواد، در حال تحصيل و فارغ‌التحصيل برحسب نوع مدرک تحصيلى.
- تعداد کودکستان‌ها، دبستان‌ها، مدارس راهنمائي، دبيرستان‌ها، هنرستان‌ها، انستيتوها، مدارس عالي، دانشگاه‌ها و موقعيت هر يک.
- تعداد کارکنان، مربيان، دانش‌آموزان يا دانشجويان، نسبت به هر يک از انواع واحدهاى آموزشى.
۵. بررسى بهداشت و مراکز درمانى
- تعداد بيمارستان‌ها و تخت‌هاى بيمارستانى همچنين تجهيزاتى که بيمارستان واجد آن است، مثل آزمايشگاه، داروخانه و غيره.
- بررسى درمانگاه‌ها و مراکز اورژانس.
- تعداد پزشک برحسب نوع تخصص و نسبت آنها به جمعيت.
- بررسى بيمارى‌هاى بومى منطقه.
- بررسى تعداد مراجعين در سال‌هاى گذشته و ترسيم نمودار کاهش يا افزايش مراجعين.
- موقعيت هريک از تأسيسات بهداشتى روى نقشه.
۶. کشاورزى و دامدارى
- کشاورزى و سطوح زيرکشت هر يک از محصولات کشاورزى (براى چند سال).
- کيفيت خاک و درجهٔ مرغوبيت آن براى کشاورزى.
- ميزان توليد محصولات کشاورزى.
- بازدهى هريک از محصولات کشاورزى به هکتار.
- منابع آب (چشمه‌ها، قنوات، رودخانه‌ها و آب‌هاى زيرزمينى).
- ميزان مصرف آب براى استفاده‌هاى کشاورزى.
- بازارهاى فروش محصولات.
- تعداد کارکنان اراضى کشاورزى.
- نوع محصولات (ميزان توليد در سال، متوسط عملکرد در هکتار، مقدار فروش، قيمت فروش).
- کيفيت استفادهٔ کشاورزان از وام‌هاى کشاورزى (نام مؤسسه وام‌دهنده، منظور از دريافت وام، مبلغ و مدت و نرخ و بهرهٔ وام).
- مساحت باغات و نوع محصولات.
- نحوهٔ تصرف واحدهاى کشاورزى.
- نمودار رشد يا کاهش محصولات در طى ساليان مختلف.
- تعداد دام‌هاى موجود برحسب نوع.
- ميزان توليد فرآورده‌هاى داخلى (تخم‌مرغ، شير، پشم، گوشت و غيره)
۷. وضعيت صنايع
- تعداد کارخانه‌هاى مختلف اعم از سبک و سنگين.
- انواع کارخانه‌ها و مراکز صنعتى.
- مساحت کارخانجات.
- ميزان توليد محصولات صنعتى در سال‌هاى مختلف برحسب نوع.
- تعداد کارگران و کارکنان.
- منابع و مواد اوليهٔ محصولات.
- بازارهاى فروش محصولات (ميزان فروش آنها).
- رابطهٔ راه و نفش آن در ارتباط بين کارخانجات و بازارهاى فروش يا مواد اوليه.
- ميزان سرمايه‌گذارى هريک از واحدهاى صنعتى.
- موقعيت اماکن صنعتى روى نقشه و تراکم آنها و هريک از نقاط منطقه مورد مطالعه.
- صنايع دستى يا صنايع سنتى منطقه (مشخصات، ميزان توليد، بازارهاى فروش و غيره).
۸. بررسى حوزه نفوذ ادارى و ارتباطى و خدماتى شهر مورد مطالعه در سطح منطقه.
۹. بررسى حوزهٔ نفوذ مبادلاتى شهر مورد مطالعه در رابطه با شبکه راه‌ها.
۱۰. پوشش و عملکرد حوزه‌هاى عمران روستائى و شهرها و شهرک‌هاى کوچک اطراف.
۱۱. تعيين حوزه‌هاى نفوذى شهر.
۱۲. بررسى عوامل انسانى (دين، زبان، نژاد و آداب و رسوم).
۱۳. تأسيسات و تجهيزات و موقعيت مراکز جمعيتى.
۱۴. موقعيت از نظر تقسيمات کشورى. مطالعات طبيعى و جغرافيائى
در بررسى‌هاى طبيعى و جغرافيائي، شناخت طبيعى شهر و نواحى اطراف آن و تأثيراتى که مى‌تواند اين پديده بر کالبد فيزيکى شهر بگذارد، مورد مطالعه واقع مىشود. بديهى است که نقش آب و هوا در کالبد فيزيکى شهر و دوران زندگى روزمره و ديگر عوامل فيزيولوژيکي، روانى و روحى جمعيت، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است. مهمترين اين مطالعات به قرار زير هستند:
۱. وضع طبيعى (پستى و بلندي، زمين‌شناسي، خاک و انواع آن).
- نقش عوامل طبيعى در جايگزينى شهر و تراکم انسان‌ها.
- تعيين ويژگى‌هاى طبيعى محلات شهر نسبت به هم و اثر آن در سيماى جغرافيائى شهر.
- تعيين و تشريح علل جايگزينى شهر در مقر فعلي، از جهات مرفولوژيکى و فيزيکي.
۲. بررسى پوشش گياهى منطقه (نوع گياهان، جنگل‌ها، مراتع، باغات و مساحت آنها).
۳. بررسى معادن در سطح منطقه (انواع معادن، ذخيره‌هاى پيش‌بينى شدهٔ معادن، معادن در حال بهره‌برداري، اهميت اقتصادى معادن و موقعيت هريک از انواع معادن منطقه روى نقشه).
۴. بررسى وضعيت زلزله در سطح منطقه.
۵. بررسى آب‌هاى سطحى (رودخانه‌ها، دبى رودخانه‌ها، ميزان آب رودخانه در سال، ماه‌هاى پرآب و کم‌آب، استفاده‌هائى که از رودخانه به عمل مى‌آيد، کيفيت آب رودخانه، شعبات رودخانه‌ها و مسير رودخانه‌ها روى نقشه).
۶. آب‌هاى زيرزمينى (سفره‌هاى آب زيرزميني، تعداد چاه‌هاى حفر شده، ميزان برداشت انواع سفره‌ها، کيفيت آب، سطح آب زيرزمينى شيب آب‌هاى زيرزمينى در رابطه با توپوگرافى زمين، عمق آب‌هاى زميني، زهکشى آب‌ها) موقعيت استفاده و برداشت آب‌ها).
۷. مشخصات مربوط به وضع طبيعى شهر.
- موقعيت عمومى شهرستان.
- موقع عمومى شهر.
- موقع خصوصى شهر.
- موقع رياضى شهر.
- توپوگرافى و جهات شيب زمين و خطوط هم‌طراز ارتفاع زمين در شهر.
- در صورتى‌که شهر داراى رودخانه است يا در ساحل دريا واقع شده است (مطالعهٔ پيشروى و گسترش شهر در اطراف ساحل (رودخانه يا دريا).
- بررسى ارتفاعات و عوامل طبيعى از نظر ديد و منظر.
- بررسى عوامل اقليمى و شناخت نوع اقليم منطقه‌اى که شهر در آن واقع شده است.
- جريانات آب و هوائى منطقه‌اى که شهر در آن واقع شده است.
- نقش اقليم در توسعه و گسترش شهر و تيپولوژى مساکن و معيشت مردم.
- بررسى درجهٔ حرارت و تغييرات ساليانهٔ آن (متوسط درجه حرارت ساليانه حداکثر مطلق درجه حرارت ساليانه، حداقل مطلق درجه حرارت ساليانه، متوسط حداقل و حداکثر درجه حرارت، تغييرات ماهيانه درجه حرارت، نمودار تغييرات ماهيانه درجه حرارت).
- بررسى بارندگى (زمان ريزش باران، بارندگى به‌صورت برف است يا باران و يا نظاير آن، ميزان کل بارندگى ساليانه برحسب ميلى‌متر، حداکثر بارندگى در چه ماهى صورت مى‌گيرد، تغييرات ساليانهٔ ريزش‌هاى جوي).
- رطوبت (متوسط ساليانهٔ رطوبت، حداکثر و حداقل رطوبت نسبى شهر، تغييرات ساليانهٔ رطوبت شهر برحسب ماه‌هاى مختلف سال).
- بررسى روزهاى يخبندان سال در شهر مورد مطالعه (در صورتى‌که شهر سردسيرى است).
- بررسى جمع ساعات آفتابى و ميزان روزهاى ابرى سال، در شهر مورد مطالعه.
- بررسى فشار هوا و تغييرات ساليانهٔ آن.
- بررسى باد، جهت وزش باد چيره، سرعت متوسط باد و زمان وزش. مطالعات تأسيسات و تجهيزات شهرى
در بررسى‌هاى وضع موجود تأسيسات و تجهيزات عمومى و زيربنائي، مطالعهٔ موارد ذيل مورد توجه مى‌باشد: بررسى وضع مراکز آموزشي، بهداشتى و درماني، مراکز تفريحي، سينماها، پارک‌ها و فضاهاى سبز، موزه‌ها و کتابخانه‌ها، آتش‌نشاني، فاضلاب، سيستم زهکشى و دفع آب‌هاى سطحي، بررسى گورستان‌ها، تأسيسات ورزشي، شبکهٔ آب‌رساني، شبکهٔ برق، شبکهٔ تلفن، مخابرات و راديو تلويزيون، پست، هتل‌ها و مسافرخانه‌ها، ترمينال‌‌ها و ايستگاه‌هاى باربري، راه‌آهن، فرودگاه، شبکه گازرساني، جايگاه بنزين، ادارات و سازمان‌ها، مؤسسات و بانک‌ها، مساجد و معابد، انجمن‌ها و کلوپ‌ها، شيرخوارگاه‌ها و مهدهاى کودک، نوانخانه‌ها و تيمارستان‌ها، ميادين و فضاهاى شهري، جمع‌آورى و دفع زباله، رستوران‌ها و اغذيه‌فروشى‌ها و غيره. براى هر يک از تأسيسات فوق، به نسبت تعداد موجود آنها در سطح شهر، بررسى به عمل آمده و از آن طريق نتيجه‌گيرى کلى مىشود. تأسيسات آموزشى
- نوع مرکز آموزشى (کودکستان، دبستان، راهنمائي، دبيرستان، هنرستان، پسرانه، دخترانه).
- عمر ساختمان.
- سال تأسيس.
- آيا ساختمان مدرسه به همين منظور ساخته شده.
- مالکيت ساختمان.
- تعداد کلاس‌ها.
- تعداد طبقات.
- تجهيزات آزمايشگاهى.
- تعداد سالن‌هاى عمومى بزرگ.
- تعداد کتب در کتابخانه مدرسه.
- تعداد دانش‌آموزان.
- متوسط دانش‌آموزان در هر کلاس.
- تعداد محصلينى که ترک تحصيل کرده‌اند.
- تعداد آموزگاران و دبيران (و تحصيلات آنها).
- تعداد کارمندان و مستخدمين.
- سطح کل طبقات.
- سطح زيربنا.
- مساحت کل زمين.
- مساحت فضاى باز.
- تجهيزات و وسايل ورزشى.
- تعداد وسايل نقليه و وسايل سمعى و بصرى.
- آيا در مدرسه کلاس‌هاى شبانه تشکيل مى‌گردد.
- تعداد کلاس‌ها و دانش‌آموزان شبانه برحسب مرد و زن.
- آيا در مدرسه کلاس‌هاى نهضت سوادآموزى تشکيل مى‌گردد (تعداد دانش‌آموزان).
- برنامه‌ها و طرح‌هاى آينده. مهدهاى کودک و شيرخوارگاه‌ها
- مساحت کل.
- زيربنا و طبقات.
- سال تأسيس.
- کادر موجود.
- تعداد کودک و يا افراد ساکن (برحسب سن و جنس).
- تجهيزات و تأسيسات.
- ساعات کار.
- محل تأمين کمک‌ها.
- سيستم ادارهٔ مؤسسه (دولتي- خصوصى).
- نواقص و مشکلات.
- طرح‌ها و برنامه‌هاى آينده.
- مالکيت زمين و نحوهٔ تصرف واحد. سينماها و تأترها
- نام و محل.
- سازمان مسئول و اداره‌کننده.
- سال تأسيس.
- آيا ساختمان به همين منظور ساخته شده.
- تجهيزات ايمنى و ساختمانى.
- عمر ساختمان.
- مساحت زيربنا.
- تعداد صندلى.
- درجهٔ سينما.
- تعداد مشترى روزانه.
- آيا سينما داراى پارکينگ است.
- امکانات توسعه و برنامه‌هاى آينده.
- ساعات نمايش فيلم. پارک‌ها و فضاهاى سبز
- نام و محل نوع پارک.
- سازمان مسئول
- مساحت پارک به هکتار
- تأسيسات موجود پارک (کتابخانه، رستوران، کيوسک‌هاى غذا، زمين و ورزش، زمين بازى کودکان، استخر شنا، درياچه).
- تجهيزات موجود پارک (گلخانه، شير آب، روشنائى پارک، نيمکت‌ها، توالت عمومي، دفتر)
- نقايص موجود از نظر مسئولين.
- دسترسى و امکانات توسعه.
- تعداد افراد بازديدکننده از پارک در روزهاى مختلف.
- تعداد پارکينگ و ظرفيت آنها در پارک يا اطراف آن. هتل‌ها و مسافرخانه‌ها
- نام و محل هتل يا مسافرخانه.
- سازمان مسئول و اداره‌کننده.
- درجه هتل يا مسافرخانه.
- سال تأسيس و عمر ساختمان.
- آيا ساختمان به همين منظور ساخته شده است.
- تعداد طبقات.
- سطح کل طبقات.
- مساحت فضاى باز.
- تعداد اتاق‌ها (يک تخت‌خوابي، دو تخت‌خوابي، ۳ و ۴ تخت‌خوابي، آپارتمان).
- تعداد اتاق‌هاى داراى حمام.
- تأسيسات هتل يا مسافرخانه.
- غذاخورى.
- سالن ميهمانى.
- استخر شنا.
- پارکينگ.
- تجهيزات هتل و مسافرخانه.
- تهويهٔ مطبوع و کولر.
- آب گرم و سرد.
- تجهيزات ايمنى.
- سردخانه و يخچال.
- تلفن‌هاى فرعى.
- تعداد کادر اداره‌کننده.
- تعداد مسافر روزانه به‌طور متوسط (بهار، تابستان، پائيز، زمستان)
- برنامهٔ گسترش و توسعهٔ هتل يا مسافرخانه
- دسترسى و امکان توسعه
- ظرفيت پارکينگ (در صورتى‌که هتل يا مسافرخانه داراى پارکينگ باشد). بيمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت
- نام و محل.
- نوع مرکز بهداشتى (بيمارستان، درمانگاه، مرکز بهداشتى).
- درجهٔ تخصص و نوع فعاليت.
- سازمان مسئول و اداره‌کننده.
- نحوهٔ اداره (دولتي-خصوصى).
- سال تأسيس
- آيا ساختمان به همين منظور ساخته شده.
- عمر ساختمان.
- تعداد طبقات.
- مساحت.
- مساحت فضاى باز.
- مساحت زيربنا و سطح طبقات.
- تعداد اتاق‌ها و تخت‌خواب در اتاق.
- تعداد پزشک، پرستار و بهيار.
- تعداد کارمندان و پرسنل.
- تجهيزات بيمارستان (آزمايشگاه، اتاق عمل، راديولوژي، اورژانس، آمبولانس، داروخانه، بانک خون، واکسيناسيون، ساير).
- بخش‌هاى مختلف بيمارستان.
- تعداد بيماران بسترى شده در سال گذشته در بخش‌هاى مربوطه.
- تعداد مراجعين سرپائى در سال گذشته.
- آمار بيمارى‌ها و تعداد بيماران مبتلائى که در سال گذشته به اين مرکز براى مداوا مراجعه کرده‌اند.
- به‌طور متوسط روزانه چند نفر به مرکز بهداشتى مراجعه مى‌کنند (سرپائى - بسترى).
- تأسيسات ساختمان (آتش نشاني، آسانسور، تهويهٔ مطبوع، عايق صدا، موتور برق ...).
- نواقص مرکز بهداشتى.
- امکانات توسعهٔ بعدى.
- پارکينگ
- برنامه‌هاى توسعهٔ آينده. جايگاه‌هاى توزيع بنزين
- نام و محل جايگاه.
- مساحت کل و مساحت زيربنا.
- حجم انبارهاى ذخيره بنزين برحسب بنزين، نفت گاز، بنزين سوپر، نفت و غيره به تفکيک.
- سال تأسيس جايگاه.
- متوسط فروش روزانه برحسب ليتر به تفکيک نوع فرآورده.
- آيا جايگاه مجهز به تجهيزات ايمنى و آتش‌نشانى است؟
- تعداد دستگاه‌هاى انتقال بنزين به وسايل نقليه موتورى برحسب نوع مواد سوختى
- کادر اداره‌کنندهٔ جايگاه
- تعداد اتومبيل‌ها يا وسايل نقليه‌اى که روزانه از جايگاه استفاده مى‌کنند.
- امکانات توسعه.
- محل تأمين بنزين.
- نواقص از نظر مسئولين. مؤسسات باربرى و مسافربرى
- نام و محل مؤسسه
- مساحت توقفگاه
- مساحت زيربنا
- مساحت انبار
- مساحت پارکنيگ‌ها
- ميزان بار حمل شده در روز
- تعداد مسافر حمل شده از شهر به مقاصد مختلف و بالعکس
- تعداد دستگاه‌هاى اتوبوس و مينى‌بوس و کاميون
- آيا کالا و مسافرين بيمه مى‌باشند؟
- آيا وسايل حمل و نقل بيمه مى‌باشند؟
- تعداد کادر موجود
- چند در صد از مسافرين و کالا از دهات اطراف مى‌باشند (به تفکيک).
- طرح‌ها و برنامه‌هاى توسعهٔ آينده. گورستان‌ها
- نام و محل گورستان.
- مساحت گورستان.
- مساحت اشغال شده.
- مشخصات غسالخانه.
- ظرفيت غسالخانه.
- ظرفيت گورستان.
- تعداد کادر موجود.
- تعداد سالن‌هاى موجود.
- وضع گورستان از نظر بهداشتي.
- متوسط تدفين به‌طور روزانه.
- فاصلهٔ گورستان تا شهر.
- تعداد آمبولانس‌هاى موجود. تأسيسات ورزشى
- نام و محل.
- سازمان مسئول و اداره‌کننده.
- آيا ساختمان به اين مقصود ساخته شده؟
- تجهيزات ساختمانى و ايمنى.
- مساحت کل و زيربنا.
- عمر ساختمان.
- تعداد اعضاء.
- تأسيسات و تجهيزات ورزشى.
- کادر اداره‌کننده.
- ظرفيت.
- امکانات توسعه. موزه و کتابخانه
- تعداد کتاب‌هائى که در کتابخانه موجود است.
- تعداد صندلى‌ها و ميزهاى مطالعه
- جمعيت استفاده‌کننده از کتابخانه در روز
- نوع جمعيتى که از کتابخانه استفاده مى‌کنند.
- ساعات کار کتابخانه و تعداد کادر
- تجهيزات ايمنى کتابخانه از نظر آتش‌سوزى
- در صورتى‌که در جوار کتابخانه موزه وجود دارد:
- نوع آثارى که در موزه نگهدارى مىشود.
- ساعات کار موزه
- مساحت کتابخانه و موزه
- مساحت زيربنا فرودگاه
- سال تأسيس
- مساحت کل
- مساحت ساختمان
- طول، حريم، عرض و درجهٔ باند موجود
- تعداد پروازهاى روزانه (از شهر به چه مقصدهائى و بالعکس).
- تعداد مسافرين ورودى و خروجى شهر از طريق فرودگاه
- مقدار بار حمل شده به شهر و از شهر برحسب سال‌هاى مختلف
- تأسيسات و تجهيزات فرودگاه (رستوران، سالن انتظار، تجهيزات ايمني، آتش‌نشاني، فرستنده و گيرنده بى‌سيم، انبار توشه)
- آيا از هواشناسى استفاده مىشود؟
- فاصلهٔ فرودگاه تا شهر
- نوع و تعداد وسائط حمل و نقل بين فرودگاه و شهر
- پارکينگ‌ها ادارات و مؤسسات دولتى
- نام و محل مؤسسه يا سازمان
- تعداد کارمندان و نوع مدرک تحصيلى
- عمر و ظاهر فيزيکى و مالکيت بنا
- مساحت کل و مساحت زيربنا
- تعداد طبقات و جنس مصالح ساختمانى
- تجهيزات ساختمانى
- آيا ساختمان به همين منظور ساخته شده است؟
- امکانات توسعهٔ ساختمان کنونى
- دسترسى و پارکينگ
- نواقص موجود پست
- محل ادارهٔ پست و شعبات آن در شهر
- تعداد کادر اداره‌کننده و تجهيزات آن (موتور، ماشين ...).
- تعداد متوسط نامه‌هائى که در روز در شهر توزيع مىشود.
- تعداد صندوق‌هاى پست در شهر و نحوهٔ توزيع آن.
- عمر ساختمان اداره‌هاى پست به تفکيک
- براى چند نفر يک صندوق پست وجود دارد.
- مساحت کل
- مساحت زيربنا و طبقات
- دسترسى و امکانات توسعه
- موقعيت صندوق‌ها و دفاتر پست روى نقشه. مخابرات، راديو و تلويزيون
- انواع فرستنده‌ها
- نوع تجهيزات (قدرت، خصايص آنتن‌ها، حوزهٔ پوشش رساندن برق).
- تعيين نحوهٔ مدولاسيون سمعى و بصرى از محل توليد به محل فرستنده.
- استفادهٔ فرودگاه‌ها از شبکهٔ مخابرات.
- جمعيت تحت پوشش فرستنده‌ها
- هزينهٔ تأسيس فرستنده‌ها
- استفادهٔ اداره هواشناسي، راه‌آهن، راهداري، بانک‌ها، آب و برق و غيره
- تجهيزات ساختمانى
- کادر فنى
- تأسيسات موجود، خصوصيات، ظرفيت
- تعداد تقريبى گيرنده‌هاى تلويزيونى و راديوئى که از برنامه‌هاى راديو تلويزيون استفاده مى‌کنند.
- افزايش و درصد بينندگان تلويزيون
- مدت ساعت پخش برنامه‌ها. تلفن شهرى
- تاريخچه (خصوصيات اولين شبکهٔ تلفن، اولين اقدامات شرکت تلفن قبلي، خصوصيات سيستم مرکزى باطرى‌دار).
- سيستم تلفن خودکار (طول شبکه، تعداد مشترکين، ميزان سرمايه‌گذارى).
- ميزان ظرفيت
- وضع موجود شبکه تلفن (طول و نوع شبکه، مقدار کابل به‌کار رفته، نوع تقسيم و اتصال‌ها
- تعداد شماره تلفن، تعداد مشترکين، تعداد متوسط مکالمات نسبت به بخش‌هاى مختلف تجاري، اداري، صنعتى).
- مقايسه مشترکين تلفن با ساير شهرهاى ايران با توجه به جمعيت.
- تعداد تلفن همگانى و موقعيت آنها.
- مشخصات شبکه.
- آيا از شا‌هرار مخابراتى استفاده مىشود؟ در صورت مثبت بودن مسير شا‌هراه
- ظرفيت نهائى شبکهٔ موجود برحسب تعداد کانال تلفن
- تعداد متوسط مکالمهٔ مسکوني، مؤسسات خصوصي، عمومي، مکالمات ماهيانه يک مشترک به‌طور متوسط، مکالمات ساليانه.
- متوسط مکالمات براى هر دستگاه تلفن در سال
- منحنى تعداد سرانهٔ مکالمات شهرى به محصول ناخالص ملى
- منحنى تعداد مشترکين به تعداد مکالمات شهرى روزانه
- ميزان احتياجات درصد مردمى که از آن استفاده مى‌کنند.
- نقشهٔ شبکه تلفن. زهکشى آب باران
مشخصات شبکهٔ زهکشى موجود (نوع، طول، مصالح به‌کار رفته، زهکشى اصلي، مقطع)
- مشخصات سيستم تخليه
- ميزان احتياجات
- حجم آب زهکشى (مشخصات موقعيت جوى و اقليمى)
- حد متوسط ريزش ساليانه
- شيب اصلى شهر و سرعت دفع آب
- احتياجات به سيل گير و غيره
- مسير اصلى جمع شدن آب باران (آب در چه جائى انبار مىشود)
- زهکشى اصلى شهر
- مسيل‌هاى طبيعى (براى آب شهر، آب خارج شهر)
- آيا شهر از لحاظ سيل در معرض خطر قرار دارد؟
- آيا تمام مسيل‌ها رو باز هستند (چند درصد سر پوشيده است؟)
- مسيل‌ها براى کشش آب باران کافى مى‌باشند؟
- در صورتى‌که شهر در معرض خطر سيل قرار دارد آيا سيل‌بندى نيز ساخته شده؟
- در صورت وجود سيل‌بند مشخصات آن چيست (طول، محل و مواد به‌کار رفته)؟
- نقشهٔ مسيل‌هاى سرپوشيده و شبکهٔ زهکشى شهرى. کشتارگاه‌ها
- نام و محل کشتارگاه
- سال تأسيس و امکان توسعه
- آيا ساختمان به اين مقصود ساخته شده؟ تجهيزات ساختماني، کشتارگاه چيست.
- عمر ساختمان و سازمان مسئول و اداره‌کنندهٔ کشتارگاه
- مساحت کل و زيربنا
- آيا دامپزشک مسئول دارد؟
- کادر موجود
- نحوهٔ نگهدارى گوشت (دستگاه‌هاى سردکننده).
- تهيهٔ آمار از مقدار مصرف گوشت و تعداد ذبح روزانه برحسب نوع دام
- محل و کيفيت ميدان‌هاى خريد و فروش دام از نظر نگهدارى دام و بهداشت عمومى
- محل نگهدارى دام‌هاى زنده
- ظرفيت کشتارگاه موجود
- آيا کشتارگاه داراى آب تصفيه شده مى‌باشد؟
- آيا کشتارگاه داراى سيستم جمع‌آورى و تصفيه و دفع پس آب است؟
- موقعيت کشتارگاه نسبت به شهر روى نقشه با ذکر فاصله
- آيا در جوار کشتارگاه صنايع غذائى احداث شده است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ظرفيت هر يک از آنها شبکهٔ آب آشاميدنى شهر
- تاريخچه
- تعداد انشعابات و تعداد افرادى که از اين انشعابات استفاده مى‌کنند.
- تعداد شيرهاى برداشت عمومى و تعداد و درصد افرادى که از آنها استفاده مى‌کنند.
- مصرف سرانهٔ آب در فصول مختلف
- منابع آب مورد استفادهٔ شبکهٔ آب (رودخانه، چشمه، قنات، چاه)
- قيمت آب و حق کنتور و مترمکعب آب
- منابع ذخيره و توزيع و تعداد گنجايش آب
- لولهٔ آب نصب شده (قطر لوله و طول آن به کيلومتر).
- فشار متعارف آب در لوله‌ها چند اتمسفر (حداکثر، حداقل) است.
- تغييرات و گسترش شبکهٔ لوله‌کشى از بدو تأسيس تاکنون.
- مشخصات تصفيه‌خانه‌ها، ظرفيت هر يک (نوع تصفيه).
- کيفيت شيميائى آب (مقدار سختى و ساير مواد شيميائى براى هر يک از منابع آب موجود).
- بررسى مناطق پر آب و نحوهٔ انتقال آن به مناطق مورد احتياج.
- امکانات بالقوهٔ آبى در ناحيه (آب‌هاى زيرزمينى سطحى).
- امکانات و قدرت تأسيسات آبى موجود.
- سيستم انتقال آب از منابع مختلف به مخازن و از مخازن به شهر
- هزينهٔ هر متر مکعب آب
- هزينهٔ سيستم موجود
- هزينه‌هاى انشعاب
- قدرت پمپ‌ها و موتور و تعداد ساعات کار روزانه و نوع آنها
- حداکثر ظرفيت طول عمر مفيد لوله‌ها
- اقداماتى که در جهت جلوگيرى از آلودگى آب‌ها انجام مىشود.
- چگونگى آموزش و تربيت کادر فنى
- بررسى مناطق و واحدهاى صنعتى و يا ساير تأسيسات شهرى که آب لوله‌کشى ندارند و برآورد مصرف روزانه و ماهيانهٔ آنها
- بررسى آب مصرفى فضاى سبز موجود شهر
- ميزان کل مصرف آب نسبت به بخش‌هاى مختلف در ۲۴ ساعت
- سرانه مصرف روزانه آب. تأسيسات فاضلاب شهرى
- سازمان مسئول
- خصوصيات سيستم تصفيهٔ موجود.
- محل دفع فاضلاب.
- نسبت جمعيت استفاده‌کننده از شبکه به کل جمعيت.
- ميزان اعتبار در برنامه‌هاى عمرانى
- کيفيت آلودگى احتمالى آب‌هاى زيرزمينى توسط فاضلاب
- ميزان نفوذپذيرى فاضلاب طبقات زمين.
- آيا تراکم آينده جمعيت به فاضلاب جديد احتياج دارد؟
- مسيرهاى اصلى فاضلاب روش نقشه
- امکان ايجاد کارخانهٔ کود شيميائى و کودسازى
- نوع چاه‌هاى دفع فاضلاب (حداقل و حداکثر عمق).
- سرانه توليد فاضلاب برحسب بخش‌هاى مختلف
- سيستم جمع‌آورى فاضلاب (ثقلي، فشارى و...)
- نوع لوله‌هاى انتقال فاضلاب (قطر، نوع و طول آنها).
- آيا فاضلاب در واحدهاى خصوصى تصفيه مى‌گردد (منازل، هتل، سربازخانه‌ها، مدارس، کارگاه‌ها و کارخانجات)؟
- نقايص موجود از نظر مسئولين
- مقدار فاضلاب با در نظر گرفتن واحدهاى صنعتي، کشتارگاه‌ها غسالخانه- حمام‌ها، هتل‌ها، مدارس، اماکن عمومى بزرگ و کوچک، اماکن مسکونى و غيره از نظر تعداد، ظرفيت، موقعيت با ذکر نوع فاضلاب.
- برنامه‌هاى آينده. سيستم جمع‌آورى و دفع زباله
- سازمان مسئول و اداره‌کننده
- تعداد جايگاه‌هاى دفع موقت زباله در شهر و محل آنها
- تعداد ماشين‌هاى حمل زباله
- تعداد کادر موجود حمل زباله
- محل تخليه دائمى زباله
- فاصلهٔ محل دفع زباله و موقعيت آن نسبت به شهر
- آيا از زباله به‌عنوان کودشيميائى استفاده مىشود؟
- آيا زباله‌ها سوزانيده مىشود؟ در صورت مثبت بودن پاسخ در چه نقاطى اين امر صورت مى‌پذيرد؟
- آيا زباله‌ها مشکلاتى را از نظر بهداشتى بهوجود آورده است؟
- فاصلهٔ محل تخليهٔ زباله تا شهر
- ساعات جمع‌آورى و تخليه زباله در شبانه روز؟
- آيا در محل جمع‌آورى زباله از سطل مخصوص استفاده مىشود؟
- کيفيت جمع‌آورى بهداشتى زباله در محلات؟
- مشکلات و نواقص موجود از نظر مسئولين.
- برنامه‌هاى آتى.
- »اير. آتش‌نشانى
- سازمان مسئول
- تهيهٔ آمار از تعداد آتش‌سوزى‌هاى مهم در ماه‌هاى مختلف سال و ميزان خسارت
- آمار انواع آتش‌سوزى‌ها و علل آن (چوب، نفت، گاز ...).
- آمار استفاده از وسايل ايمنى در مؤسسات و کارخانجات
- تعداد شيرهاى آتش‌نشانى در قسمت‌هاى مختلف شهر
- بررسى شبکه‌هاى ارتباطى جهت رسانيدن کمک به هنگام حوادث آتش‌سوزى
- قدرت و تحرک و کارآئى کادر فعلى آتش‌نشانى شهر
- شعبات آتش‌نشانى در شهر
- نحوهٔ اجراء و رعايت مقررات ايمنى در ساختمان‌هاى عمومي، سينماها، باشگاه‌ها و مراکز پرجمعيت.
- ظرفيت و نوع تجهيزات فعلى آتش‌نشانى (تعداد ماشين ....)
- بررسى موقعيت خانه‌هاى مسکونى که در رابطه با آتش‌سوزى در معرض خطر بيشترى قرار دارند.
- نقايص موجود از نظر مسئولين
- طرح‌هاى آينده جهت گسترش
- مالکيت زمين
- دسترسى و امکان توسعه. شبکه برق
تاريخچه (قبل از تحويل به برق منطقه‌اى):
- نحوه و تاريخ شروع توليد برق
- تعداد کارخانه‌هاى خصوصى و نام آنها، کل قدرت، مشخصات مولدها و شبکهٔ توزيع، تعداد مشترکين، قيمت هر کيلووات، ساعت برق
- نمودار ميزان توليد نيروهاى برق (از سال شروع تا سال تحويل به برق منطقه‌اى).
- آمار مصرف در بخش‌هاى مسکوني، تجاري، صنايع کوچک، صنايع بزرگ، روشنائى معابر، مقدار افت پس از تحويل به برق منطقه‌اى. وضع موجود
- آمار مصرف در بخش‌هاى صنعت، کشاورزي، خدمات مسکونى تجارى
- تاريخ تأسيس برق منطقه‌اي، خلاصهٔ اقدامات انجام شده در سال‌هاى مختلف
- در حال حاضر چند کارخانهٔ برق در شهر وجود دارد (مراکز توليد نيرو).
- مشخصات، قدرت، مقدار مصرف سوخت، ساعاتى که در شبانه روز کار مى‌کنند.
- ميزان توليد مولدها در ساعات پرمصرف برحسب مگاوات
- مشخصات شبکهٔ توزيع نيرو
- طول و مشخصات کابل‌هاى هوائى (نوع کابل، طول به متر، درصد از کل سيستم توزيع)
- طول و مشخصات کابل‌هاى زيرزمينى (مقاطع مختلف کابل‌ها)
- پست‌هاى فشار قوى و فشار ضعيف
- سيستم روشنائى معابر و خيابان‌ها (نوع کليدها و تأمين نور کافى)
- آمار و درصد مصرف در بخش‌هاى صنعت، کشاورزي، خدمات
- تعداد مشترکين مسکوني، تجاري، صنايع کوچک و صنايع بزرگ
- قيمت برق در بخش‌هاى مختلف
- هزينهٔ سيستم موجود
- تعداد مهندسين و کارکنان
- تجهيزات و دايره‌هاى مختلف فنى. مطالعات ترافيک و شبکهٔ ارتباطى
شامل موارد ذيل مى‌باشد:
- موقعيت ارتباطى منطقه‌اى شهر
- مطالعات دروازه‌اى (آمار ترافيک دروازه‌هاى شهر و تردد وسايل نقليه، متوسط سرنشين و بار مبداء و مقصد سفرها).
- راه‌آهن، فرودگاه، بنگاه‌هاى حمل و نقل و حجم خروجى و ورودى ساليانه مسافر و بار در آنها.
- وضعيت فيزيکى معابر شهرى (سطح پوشش معابر)
- تقاطع‌ها
- تابلوها و علائم راهنمائي
- خيابان‌هاى يک طرفه و دو طرفه
- پارکينگ‌ها و توقف‌گاه‌ها
- وضع پياده‌روها، روشنائى معابر
- حجم ترافيک در شبکهٔ معابر شهري
- سطح اشباع معابر شهري
- سيستم‌هاى حمل و نقل دسته جمعى (اتوبوسراني، تاکسيرانى و...)
- مطالعات مبداء و مقصد
- مطالعات کيفيت سرعت
- مطالعات کيفيت نور در شب. مطالعات اقتصاد شهر و منطقه
براى بررسى وضع اقتصادى شهر، هدف‌هاى زير موردنظر است:
- ساخت اقتصادى منطقه، جمعيت و خصوصيات اقتصادى آن، توليدات ناخالص داخلى (کشاورزي، صنعت، خدمات) رابطهٔ ساخت اقتصادى منطقه با بخش‌هاى صنعتي، کشاورزى و غيره. (کارگاه‌هاى صنعتى بزرگ، کارگاه‌هاى صنعتى کوچک، توليدات کارخانجاتن، توليدات کشاورزي) بررسى خرده‌فروشى‌ها، بررسى عمده‌فروشى‌ها، بررسى خدمات، بررسى توريسم و جهانگردي، بررسى بودجه شهردارى (هزينه‌ها و درآمدها) ارزش افزودهٔ فعاليت‌ها، درآمد خانوار و توزيع آن، هزينه خانوار (مصرف خانوار، اجاره‌بهاء واحد مسکوني) بررسى قيمت اراضى و نظاير آن. واحدهاى خدمات
- رشتهٔ فعاليت
- تعداد کارکنان
- حجم دريافتى ماهيانه از ارائه خدمت چه مبلغ است؟
- درآمد ماهيانه پس از کسر هزينه چه مبلغى است؟
- چه سهمى از درآمد ماهيانه به‌طور متوسط به توسعهٔ کارگاه اختصاص مى‌يابد. کارگاه‌هاى صنعتى
- نام و رشتهٔ فعاليت کارگاه
- تعداد کارکنان و تخصص آنان.
- ميزان مواد اوليه و کالاهاى واسطه (مقدار مصرف ساليانه، ارزش مصرف ساليانه، سهم در مصرف کلي، نام کالا).
- ميزان توليدات (نام کالاها، مقدار توليد ساليانه، مقدار فروش ساليانه، ارزش فروش، بازارهاى فروش و سهم هريک، فروش کارخانه (توزيع عمده فروشي، خرده فروشى)
- حجم فروش ماهيانه کارگاه چه مبلغ است؟
- درآمد ماهيانه کارگاه پس از کسر هزينه‌ها چه مبلغ است؟
- آيا اين فعاليت درآينده گسترش مى‌يابد؟
- چه سهمى از درآمد ماهيانه به‌طور متوسط به توسعهٔ کارگاه اختصاص مى‌يابد؟
- آيا صاحب کارگاه قصد داخل شدن در فعاليت ديگرى را دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چه سهمى از درآمد خود را براى ايجاد اين فعاليت در نظر گرفته است؟
- مبلغ کل سرمايه‌گزارى که تاکنون در اين کارگاه شده است.
- تأمين مبالغ مالى موردنياز کارگاه از چه طريق صورت مى‌گيرد؟ (درآمد کارگاه، اعتبارات بانکي، وام‌هاى خصوصى). واحدهاى بازرگانى (خرده‌فروشى)
- رشته فعاليت
- تعداد کارکنان
- فروش ماهيانه کارگاه چه مبلغ است؟
- هزينهٔ ماهيانه کارگاه چه مبلغ است؟
- به‌طور متوسط، چه مبلغ براى توسعه کارگاه اختصاص مى‌يابد؟
- وضعيت خريد و فروش (نام کالاهائى که خريدارى مىشود، ميزان خريد، محل خريد از عمده فروش، محل تأمين کالا، درصد اختلاف خريد و فروش). واحدهاى بازرگانى (عمده‌فروشى)
- رشته فعاليت
- تعداد کارکنان
- حجم فروش ماهيانه کارگاه چه مبلغ است.
- هزينه کل ماهيانه کارگاه.
- امکانات گسترش و توسعه کارگاه درآينده.
- مبلغى که جهت توسعه کارگاه اختصاص مى‌يابد.
- مبلغ کل سرمايه‌گذارى که تاکنون در کارگاه صرف شده است.
- نام کالاهائى که به‌طور عمده خريدارى مىشود (ميزان خريد، محل خريد، محل فروشي، نوع خريدار، درصد اختلاف قيمت عمده‌فروشي، درصد اختلاف قيمت خرده‌فروشى). بانک‌ها
- نام بانک
- تعداد شعب بانک در شهر
- تعداد کارکنان بانک
- درصد پس‌انداز مردم در بانک چه ميزانى است؟
- اعتبارات اعطائى بانک (براى بخش‌هاى کشاورزي، صنعتي، ساختمان، بازرگاني) در سال‌هاى گذشته چگونه بوده است (مبلغ وام، تعداد وام، نرخ متوسط بهره، مدت متوسط بازپرداخت وام)
- هزينه کل بانک طى سال گذشته.
- سهم استفاده از اعتبارات در شهر در مقابل استان
- سهم اعتبارات بانکى و بازار پول غيربانکى و پس‌انداز، چه اندازه است؟ شرکت‌هاى بيمه
- نام شرکت
- تعداد کارکنان
- تعداد نمايندگى‌ها در شهر.
- در مورد بيمه‌هاى آتش‌سوزي، دزدي، اتومبيل و عمر، حق بيمهٔ دريافتي، و خسارت پرداختي، تعداد بيمه‌شدگان و تعداد خسارات پرداخت شده چه مبلغ است؟
- سهم بيمهٔ ساکنان شهر در مقابل شهرها و مناطق روستائى منطقه چه اندازه است؟ بنگاه‌هاى حمل و نقل
- نام بنگاه.
- آيا در خطوط اتوبوسرانى اين بنگاه، خط انحصارى براى شهر مورد مطالعه در نظر گرفته شده است؟
- در صورتى‌که خط انحصارى نيست، در هفتهٔ گذشته چند نفر مسافر به شهر داشته‌اند و چند نفر از طريق اين شرکت به خارج از شهر مسافرت کرده‌اند؟
- در صورتى که خط انحصارى است، تعداد اتوبوس‌هائى که به شهر وارد مى‌گردند و از اين شهر به نقاط ديگر حرکت مى‌کنند، با ذکر مسيرهاى طى شده و تعداد مسافر در هفته.
- درآمد ماهيانهٔ بنگاه از طريق خطوط مسافربري.
- چند درصد درآمد صرف هزينه مىشود؟
- آيا در طول سال، ورود و خروج مسافر تغيير مى‌کند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، ميزان تغييرات تعداد مسافر در ماه‌هاى مختلف سال؟
- آيا بنگاه به حمل بار نيز اقدام مى‌کند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ محل صدور، وزن کالا، نوع کالا به چه نحوى است.
- آيا حمل بار در طول سال تغيير مى‌کند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، ميزان تغييرات ميزان بار برحسب ماه‌هاى مختلف سال. انباردارى
- ظرفيت انبار به تن (مترمکعب)
- از انبار براى نگهدارى چه نوع کالاهائى استفاده مىشود؟
- آيا انبار داراى تسهيلات و وسايل ايمنى لازم مى‌باشد؟
- درآمد حاصل از فعاليت انباردارى طى يک ماه به‌طور متوسط چه ميزانى است؟
- چند درصد از درآمد حاصل، صرف هزينه انباردارى مى‌گردد؟
- آيا در مورد ترميم و توسعه انبار، برنامه‌اى وجود دارد؟
- منابع تأمين اعتبار براى توسعه انبار به چه طريقى است (واحد خصوصي، وام بانکي، سهمى از درآمد انبار). مطالعات جمعيت و عوامل اجتماعى ررسى وضع خانوارها
- تعداد افراد خانوار برحسب جنس و سن.
- وضع تحصيلى اعضاء خانوار.
- شغل اعضاء خانوار.
- درآمد ماهيانهٔ اعضاء خانوار.
- پس‌انداز اعضاء خانوار.
- تعداد افراد شاغل خانوار.
- علت سکونت خانوار در محله (وجود مسکن خالي، پاکيزگى و زيبائي، وجود شغل، دسترسى به مدرسه، ساکت بودن، دسترسى به درمانگاه و پزشک، زمين ارزان، خانهٔ ارزان، اجاره‌بهاى کم محيط مسکوني، تولد در محل، دسترسى به محل خريد، دسترسى به مراکز مذهبى).
- نواقص محله از نظر خانوار (نبودن مغازه‌هاى لازم در محله به‌طور کامل، وجود ترافيک عبورى و سر و صداى ناشى از آن، کمبود پزشک و تأسيسات بهداشتي، نبودن وسايل و امکانات تفريحي، ورزشى و غيره).
- وظايف و عملکردهاى محله (مذهبي، مسکوني، تجاري، صنعتي، آموزشي، تفريحى).
- آيا خانوار مايل به ادامه سکونت در محله‌اى که در آن زندگى مى‌کند هست؟
- خانوار ميل دارد در چه قسمتى از شهر ساکن گردد و به چه علت؟
- شغل و طبقه اجتماعى مردم محله: (محله کارگرى است، محل اجتماع کارمندان جزء است، محل سکونت طبقه مرفه است، محل سکونت کسبه بازارى است و غيره).
- نوع ساختمان‌هائى که مردم مايل به سکونت در آن هستند (يک طبقه، دو طبقه، ساختمان با حياط، ساختمان بدون حياط و غيره).
- براى نوجوانان چه تفريحى را مى‌پسندند (کتابخانه عمومي، سينما، فعاليت‌هاى هنري، کلوپ ورزشى و تفريحات سالم).
- روابط مردم محله با يکديگر چگونه است؟ (رفت و آمد خانوادگى دارند، در مغازه‌ها به هم مى‌رسند و معاشرت مى‌کنند، در کوچه‌ها با هم در ارتباط هستند، در سينماها با يکديگر تماس مى‌گيرند و غيره).
- روزهاى تعطيل خانوار چگونه مى‌گذرد؟ (در خانه مى‌مانند و استراحت مى‌کنند، به خارج شهر مى‌روند، به سينما مى‌روند، در منزل به راديو گوش مى‌کنند، به مساجد و تکايا مى‌ورند، به روضه‌خوانى در منازل مى‌روند، در شهر قدم مى‌زنند، به ديدار فاميل و دوستان مى‌روند، به باشگاه‌هاى ورزشى مى‌روند و غيره).
- آيا در محله جائى براى تفريح وجود دارد؟
- به‌نظر خانوار کدام قسمت شهر يا کدام ساختمان شهر جالب است و چرا؟
- در عرض سال به کدام نقاط مسافرت مى‌کنند؟
- اعضاء خانوار اهل کدام شهر مى‌باشند؟
- از چه زمانى در اين شهر ساکن شده‌اند؟
- به چه علت اعضاء خانوار در صورتى‌که محل تولد آنها در شهر مورد مطالعه نيست به اين شهر آمده‌اند؟
- چه مدت ديگرى در شهر خواهند بود؟
- دين اعضاء خانوار چيست؟
- چند نفر از اعضاء خانوار در خارج از شهر به‌سر مى‌برند؟
- خانوار دوست دارد چه نوع شهرى داشته باشد (توريستي، صنعتي، فرهنگي، کشاورزي، صادراتى و وارداتي، خدماتي، ادارى و غيره). بررسى‌هاى اجتماعي، اقتصادى و جامعه‌شناسى شهر
در اين بررسى‌ها براى شناخت عوامل مختلف اجتماعى و اقتصادى جمعيت موجود، رسيدن به هدف‌هاى ذيل مدنظر قرار دارد: جنس و سن افراد خانوار در شهر، محل تولد، جمعيت فعلى شهر، تراکم خالص و ناخالص مسکوني، بعد خانوار، ميزان پس‌انداز ماهيانه خانوار، تعداد رؤساى خانوار برحسب سمت در شغل به کل جمعيت، جمعيت بيکار برحسب مدرک تحصيلى و نوع بيکاري، وضع سواد و تحصيل جمعيت. وضع سواد و تحصيل جمعيت غير محصل، جنس رؤساى خانوار، بستگى اعضاء خانوار نسبت به رئيس خانوار. علت سکونت خانوار در محلات مختلف شهر. رضايت مردم از زندگى در محله مسکونى خويش، نواقص و کمبودهاى محلات از نظر خانوارها، تأسيسات موردنياز خانوارها در محلات مختلف، تمايل جمعيت شهر نسبت به سکونت در نقاط مختلف شهر، جالب بودن ساختمان‌هاى مختلف شهر از نظر خانوارها، چگونگى گذران اوقات فراغت خانوار، دين و مذهب، روابط مردم محلات با يکديگر و نظاير آن.
براى بررسى عناوين فوق و عوامل نظير آن، اقدام به جمع‌آورى پرسشنامه، يکى از مواردى است که مى‌تواند تا اندازهٔ زيادى راهگشا باشد. مخصوصاً از آن جهت که چگونگى تراکم جمعيت و خصوصيات اجتماعى و اقتصادى ساکنين شهر با يکديگر هماهنگ نيست با توجه به عوامل اجتماعي، اقتصادي، فيزيکي، تراکم جمعيت، خصوصيات محله‌اى (که روى‌هم‌‌‌رفته يک منطقه همگن را بهوجود مى‌آورند)، شهر به مناطق همگن تقسيم‌بندى شده و خصوصيات فوق از طريق پرسشنامه در هر يک از محلات و خانوارها ساکن در آن سنجيده مىشود و با توجه به آنکه، پر نمودن پرسشنامه از محلات، احتياج به زمان و بودجهٔ نسبتاً زيادى دارد و از طرفى از طريق نمونه‌گيرى و با استفاده از روش‌هاى خاص مى‌توان به نتيجه‌اى معقول رسيد. معمولاً براى بررسى شهرها از طريق جمع‌آورى پرسشنامه نمونه‌اى اقدام مى‌گردد. پرسش‌نامه‌ها اغلب ضمن مشخص نمودن شمارهٔ محله و بلوک‌ها و شمارهٔ واحد مسکونى از طريق دور زدن بلوک‌ها و به‌وسيله پرسشگرائى که قبلاً آموزش ديده‌اند، جمع‌آورى مى‌گردد. بررسى جمعيت
- تحول عوامل دموگرافيک طى سرشمارى‌هاى گذشته.
- جمع کل جمعيت و ميزان رشد آن طى سال‌هاى مختلف.
- توزيع جنسى جمعيت.
- ساخت و ترکيب سنى جمعيت.
- بررسى آمار وقايع حياتى (ازدواج، طلاق، تولد، مرگ).
- مهاجرت.
- رشد متوسط ساليانه جمعيت.
- بررسى متولدين.
- وضع زناشوئى.
- طلاق.
- بررسى وضع خانوار.
- توزيع خانوارها برحسب بعد خانوار.
- توزيع رؤساى خانوار برحسب سن و جنس.
- توزيع خانوار برحسب بعد خانوار و سن رئيس خانوار.
- وضع کل اشتغال رؤساى خانوار.
- بيکارى در خانوار.
- مشاغل رؤساى خانوار.
- آخرين بررسى‌هاى جمعيت که شامل موارد ذيل باشد.
- تغييرات حجم جمعيت.
- مذهب.
- مهاجرت و سمت در شغل.
- رابطه محل تولد رئيس خانوار و درآمد.
- نحوه تصرف واحدهاى مسکونى.
- رابطه سواد با درآمد ماهيانه خانوار.
- صنايع خانوار.
- رابطهٔ سال‌هاى سکونت رئيس خانوار در شهر و درآمد.
- تعداد شاغلين برحسب نوع فعاليت.
- رابطه سمت در شغل براى جمعيت شاغل خانوار در رابطه با مدرک تحصيلى.
- گروه‌هاى عمدهٔ مشاغل تحول نيروى انسانى طى سال‌هاى مختلف که شامل موارد ذيل باشد:
۱. جمعيت فعال.
۲. جمعيت شاغل.
۳. گروه‌هاى عمدهٔ مشاغل.
۴. توزيع شاغلان برحسب سمت در شغل.
۵. بيکارى و وضع سواد.
۶. مشاغل قبل از بيکارى. مطالعات طبيعى و جغرافيائى
در بررسى‌هاى طبيعى و جغرافيائي، شناخت طبيعى شهر و نواحى اطراف آن و تأثيراتى که مى‌تواند اين پديده بر کالبد فيزيکى شهر بگذارد، مورد مطالعه واقع مىشود. بديهى است که نقش آب و هوا در کالبد فيزيکى شهر و دوران زندگى روزمره و ديگر عوامل فيزيولوژيکي، روانى و روحى جمعيت، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است. مهمترين اين مطالعات به قرار زير هستند:
۱. وضع طبيعى (پستى و بلندي، زمين‌شناسي، خاک و انواع آن).
- نقش عوامل طبيعى در جايگزينى شهر و تراکم انسان‌ها.
- تعيين ويژگى‌هاى طبيعى محلات شهر نسبت به هم و اثر آن در سيماى جغرافيائى شهر.
- تعيين و تشريح علل جايگزينى شهر در مقر فعلي، از جهات مرفولوژيکى و فيزيکي.
۲. بررسى پوشش گياهى منطقه (نوع گياهان، جنگل‌ها، مراتع، باغات و مساحت آنها).
۳. بررسى معادن در سطح منطقه (انواع معادن، ذخيره‌هاى پيش‌بينى شدهٔ معادن، معادن در حال بهره‌برداري، اهميت اقتصادى معادن و موقعيت هريک از انواع معادن منطقه روى نقشه).
۴. بررسى وضعيت زلزله در سطح منطقه.
۵. بررسى آب‌هاى سطحى (رودخانه‌ها، دبى رودخانه‌ها، ميزان آب رودخانه در سال، ماه‌هاى پرآب و کم‌آب، استفاده‌هائى که از رودخانه به عمل مى‌آيد، کيفيت آب رودخانه، شعبات رودخانه‌ها و مسير رودخانه‌ها روى نقشه).
۶. آب‌هاى زيرزمينى (سفره‌هاى آب زيرزميني، تعداد چاه‌هاى حفر شده، ميزان برداشت انواع سفره‌ها، کيفيت آب، سطح آب زيرزمينى شيب آب‌هاى زيرزمينى در رابطه با توپوگرافى زمين، عمق آب‌هاى زميني، زهکشى آب‌ها) موقعيت استفاده و برداشت آب‌ها).
۷. مشخصات مربوط به وضع طبيعى شهر.
- موقعيت عمومى شهرستان.
- موقع عمومى شهر.
- موقع خصوصى شهر.
- موقع رياضى شهر.
- توپوگرافى و جهات شيب زمين و خطوط هم‌طراز ارتفاع زمين در شهر.
- در صورتى‌که شهر داراى رودخانه است يا در ساحل دريا واقع شده است (مطالعهٔ پيشروى و گسترش شهر در اطراف ساحل (رودخانه يا دريا).
- بررسى ارتفاعات و عوامل طبيعى از نظر ديد و منظر.
- بررسى عوامل اقليمى و شناخت نوع اقليم منطقه‌اى که شهر در آن واقع شده است.
- جريانات آب و هوائى منطقه‌اى که شهر در آن واقع شده است.
- نقش اقليم در توسعه و گسترش شهر و تيپولوژى مساکن و معيشت مردم.
- بررسى درجهٔ حرارت و تغييرات ساليانهٔ آن (متوسط درجه حرارت ساليانه حداکثر مطلق درجه حرارت ساليانه، حداقل مطلق درجه حرارت ساليانه، متوسط حداقل و حداکثر درجه حرارت، تغييرات ماهيانه درجه حرارت، نمودار تغييرات ماهيانه درجه حرارت).
- بررسى بارندگى (زمان ريزش باران، بارندگى به‌صورت برف است يا باران و يا نظاير آن، ميزان کل بارندگى ساليانه برحسب ميلى‌متر، حداکثر بارندگى در چه ماهى صورت مى‌گيرد، تغييرات ساليانهٔ ريزش‌هاى جوي).
- رطوبت (متوسط ساليانهٔ رطوبت، حداکثر و حداقل رطوبت نسبى شهر، تغييرات ساليانهٔ رطوبت شهر برحسب ماه‌هاى مختلف سال).
- بررسى روزهاى يخبندان سال در شهر مورد مطالعه (در صورتى‌که شهر سردسيرى است).
- بررسى جمع ساعات آفتابى و ميزان روزهاى ابرى سال، در شهر مورد مطالعه.
- بررسى فشار هوا و تغييرات ساليانهٔ آن.
- بررسى باد، جهت وزش باد چيره، سرعت متوس
مطالب مشابه :
کارهای عملی درس نقشه ها و نمودارهای اقلیمی
این نمودارها شامل نمودارهای دما، فشار، بارش، رطوبت نسبی، نمودار گلباد نیز برای و تبریز
آموزش ویدیویی ترسیم گلباد
گلباد، نمودار و شکلی اقلیم شناختی برای نمایش مشخصات و ویژگیهای باد در یک منطقه می باشد.
اقلیم وهواشناسی
در حالت کلی این کار از طریق نمودار آشرا صورت گلباد نیز برای های تبریز و یاسوج
سازمان هواشناسی موفق و به روز
مطلبی در ارتباط با آسایش و نمودار زیست ريزي دانشگاه تبریز. باد براي ترسيم گلباد
استان قم
پروین در سال 1285 شمسی در تبریز متولد شد و از همان اوان (نمودار شماره 1 گلباد سالانه
آب و هواشناسی همدید
دانلود رایگان نرم افزار ترسیم گلباد تبریز هواشناس علوم جوي شامل نمودار Stüve، نمودار
روش مطالعهٔ وضع موجود شهر
- بررسى تعداد مراجعين در سال‌هاى گذشته و ترسيم نمودار کاهش يا افزايش مراجعين.
برچسب :
نمودار گلباد تبریز