از طریق اینترنت خرید و فروش کنید !

نگاهی به تجارت الکترونیک ، منافع اقتصادی و محدودیت های داخلی

سرآغاز

با اختراع رایانه و فراگیر شدن استفاده از آن بخصوص از سال 1980 میلادی که کامپیوترهای خانگی جایگاه مناسبی در سطح تمامی فعالیت های علمی ، اقتصادی و تجاری پیدا کردند و نیز گسترش روز افزون شبکه اینترنت در جهان ، بشر امروزی ، غوطه ور در دریایی از اطلاعات شده است .

از آنجا که دسترسی به اطلاعات و آمار می تواند مبنای بسیار دقیقی در
تصمیم گیری صحیح و اصولی به شمار آید می توان به ضرورت همگانی با دنیای معاصر در استفاده از تجربیات جهانی و استفاده همه جانبه از فناوری اطلاعات پی برد .

در عرصه تجارت نیز نیاز به تغییر از تجارت سنتی به تجارت الکترونیک این روزها بیش از گذشته احساس می شود ، به گونه ای که عصر مسافت و جابجایی به منظور کسب اطلاع از تقاضا و کالای قابل عرضه و یا خرید سپری شده است و به مرور اما با شتابی تصادی ارتباط بر پایه تجارت الکترونیک حداقل در ظاهر برای
دست اندرکاران اقتصاد که دستی بر تجارت دارند واژه ای ناآشنا و غریبه نیست . هرچند که ممکن است از روشهای علمی و راهکارهای اجرایی آن آگاهی چندانی نداشته باشند .

تجارت سیستم های سنتی و الکترونیکی

خرید اقلام مایحتاج روزانه در همه صنوف بخش مهمی از وقت خریدار را به خود اختصاص می دهد . خرید روزانه زنان خانه دار ، تدارک کالا و قطعات و مواد اولیه برای یک شرکت و یا کارخانه در بازار ایران مراحل مشخص و معینی را طی می کند که از سرکشی به حداقل چند مغازه و فروشنده جهت مشاهده کیفیت کالا و بررسی قیمت آن شروع می شود و در نهایت به انتخاب بهترین حالت و خرید می انجامد در روش سنتی جاری جهت انجام خرید کالای مورد نیاز با مسائل عدیده ای روبرو خواهیم بود . شلوغی فروشگاه ، ترافیک خیابان ها ، خطرات احتمالی به دلیل بعد فاصله از منزل یا محل کار تا فروشگاه ضرورت دیدن مدلهای مختلف و در نتیجه اجبار و سرکشی به چند فروشگاه به منظور اطمینان از قیمت و کیفیت ، بی حوصله گی فروشندگان در ارائه توضیحات جملگی از مواردی است که شهروندان ایرانی جهت خرید کالا به طور روزمره با آن
دست به گریبانند .

از سوی دیگر اکثریت قریب به اتفاق فروشندگان ،خود تولید کننده کالای عرضه شده نیستند . بلکه صرفا به عنوان واسطه عمل می کنند . بدیهی است با توجه به غالب بودن تجارت سنتی در اقتصاد ایران و سوددهی آن در مقایسه با بخش تولید می توان اذعان داشت در برخی از موارد تا حدود 40 درصد بهای کالاها صرفا سود تخصیص یافته به واسطه است که از سوی مشتری پرداخت می شود .

همچنین هر فروشنده به منظور جلب توجه مشتری و نمایش محصولات قابل فروش نیاز به مغازه یا نمایشگاهی دارد که معمولا آن را به صرف مبلغ گزافی مانند هزینه سرقفلی ، دکوراسیون ، اجاره و سایر هزینه ها آماده می کنند و هزینه مربوطه را بر قیمت کالای قابل فروش سرشکن می کنند .

بدین تریب هزینه زیباسازی و دکوراسیون فروشگاه نیز از جیب مشتری پرداخت می شود و به عبارت دیگر بر قیمت تمام شده افزوده می شود .

تکنولوژی حداقل در ادعا با هدف ایجاد زمینه های راحتی و آسایش مردم پای به میدان گذارده و بسیاری از امکانات رفاهی که امروزه در اختیار بشر قرار دارد . در روزگاری نه چندان دور اصلا برای پدران و مادران ما قابل تصور نیز نبوده است هرچند که از نظر بخشی از مردم چنین روند به رشدی از آسایش و راحتی به موازات ، نوعی اضطراب و تشویش را به همراه آورده است ( شاید دلیل بروز چنین پدیده ای را بتوان عدم تطابق مادی و معنوی اولیه برخی از شهروندان با تکنولوژی و پدیده های گاه خشن حاصل از آن دانست که به صور مختلف را می دهد ) .

اما نکته قابل توجه حرکت و پیشرفت تصاعدی ، غیر قابل برگشت و روبه رشد صنعت و تکنولوژی است که در تمام صحنه های زندگی خود را نشان می دهد .

با توجه به عنوان این نوشته ، اگر بخواهیم فقط نقش اطلاعات کالا را در بعد بسیار کوچکی که همان خرید و فروش است . در نظر بگیریم ، در می یابیم که خود این مسئله به تنهایی نقش قابل توجهی در اقتصاد جهانی برعهده دارد وانرژی زیادی از شهروندان راجهت اجرا به خود مصروف می دارد .

پروسه خرید و فروش کالا از روزگار باستان تاکنون ثابت مانده و تغییر ماهیتی نیافته و صرفا از شکل ساده تبادل کالا در ازای کالای دیگر به تبادل کالا در ازای پول تغییرفرم یافته است . خریدار و فروشنده در مکان مشخص و معینی در رابطه با موضوع مشخصی به توافق می رسیدند و قضیه ختم می گردید .

اما در دنیای امروزی به دلیل گستردگی حجم تجارت ، فاصله جغرافیایی بین خریدار و فروشنده و دادوستد متقابل کشورهای مختلف ، تصور اجرای معاملات به صورت سنتی میسر نیست . فروشنده و خریدار بدون آن که الزاما یکدیگر را ببینند و یا در مکان مشخص گرد آیند با استفاده از وسایل ارتباطی با هم به توافق می رسند و بانکها و موسسات اعتباری نیز به عنوان یک واسطه پرداخت بهای کالای فروش رفته را در ازای ارائه رسید مشتری مبنی بر دریافت کالا تعهد می نمایند .

تکنولوژی مدرن اطلاع رسانی بر سرعت و سهولت اجرای این روند افزوده است . به گونه ای که تا چند سال پیش هیچگونه تصوری از این وضعیت در دسترس نبود . در این سیستم با استفاده از امکانات رایانه ای مجموعه ای از کالاها با کلیه مشخصات فنی و عمومی در اختیار خریدار قرار می گیرد و خریدار بدون آن که در فروشگاه حضور فیزیکی پیدا کند ، محصول مورد نظر را خریداری می کند . مراحل کار که دقیقا همان تجارت الکترونیکی است به شرح زیر است .

الف ) فروشنده با استفاده از امکانات اینترنت و اختصاص یک سایت ویژه کلیه اطلاعات فنی و عمومی مربوطه به محصولات قابل عرضه را همراه با شکل ، تنوع رنگها و قیمت و شرایط فروش را به خریدار عرضه می کند . این کار دقیقا به مانند توزیع گسترده یک کاتالوگ کاملا رنگی از محصولات و خدمات
قابل فروش است .

ب ) مشتری جهت خرید یک جنس به اینترنت متصل و به سایت جستجوی مورد نظر جهت پیدا کردن آدرس فروشگاهی که جنس مورد نظر را دارد مراجعه
می کند . در اینترنت لیست کلیه فروشگاه هایی که جنس مورد نظر را دارند ، به مشتری معرفی می شود . سپس مشتری با انتخاب فروشگاه دلخواه ، وارد سایت و به عبارتی محوطه فروشگاه شده و کلیه اجناس را در مدل های مختلف مشاهده می کند و مختصات فنی و اطلاعات موجود در آن را مورد نظر قرار می دهد
( در صورتی که مشتری نام و آدرس اینترنتی فروشگاه را بداند مستقیما سایت مورد نظر را یافته و پس از بررسی محتویات سایت ، نسبت به انتخاب کالای مورد نظر اقدام می کند ) .

ج ) پس از انتخاب جنس ، مشتری فرم سفارش کالا را که در داخل سایت فروشنده قرار دارد تکمیل کرده و با قرار دادن اطلاعات کارت اعتباری خود که حکم امضاء و رمز نگاری دارد ، پول فروشنده توسط موسسه اعتباری
کارت دهنده پرداخت می شود . رمز مربوطه صرفا توسط بانک یا موسسه اعتباری صادر کننده کارت اعتباری قابل بازخوانی است و فروشنده به کارت اعتباری خریدار دسترسی ندارد .

د ) فروشنده درخواست مشتری را به همراه تاییدیه امضاء و نیز رمزنگاری به بانک یا موسسه اعتباری صادر کننده کارت ارائه می دهد . با استفاده از رمز کارت اعتباری میزان اعتبار و صحت امضای مشتری بررسی می شود و نتیجه مربوطه به فروشنده اعلام می شود .

ه ) فروشنده پس از اطمینان ازتامین اعتبار خریدار نسبت به ارسال جنس درخواستی به خریدار اقدام می کند .

و ) مشتری پس از دریافت جنس ، رسید مربوطه رابه همراه صورت حساب امضا می کند و مراتب را به بانک یا موسسه اعتباری اعلام می کند .

ز ) بانک بهای جنس خریداری شده را از جانب مشتری کسر کرده و به حساب فروشنده واریز می کند . مشاهده می شود که تنها تفاوت عمده این سیستم با روش سنتی تجارت ، حذف واسطه ها ، سرعت عمل زیاد و باورنکردنی تمام این مراحل در زمان بسیار کوتاه است .

تجارت الکترونیک ، منابع ، مزایا و نگرانی ها

در صورت گسترش تجارت الکترونیکی و تاسیس فروشگاههای اینترنتی و مجازی در کشور مزایای زیادی را در ارتباط با مشتری و خریدار می توان برشمرد که بخشی از آنها فهرست وار به شرح زیر است :

الف ) صرفه جویی در وقت خریدار به دلیل عدم مراجعه حضوری به فروشگاه ها

ب ) دسترسی به اطلاعات بسیار کامل در ارتباط با کالا از نظر مشخصات فنی ، قیمت ، ابعاد و سایر اطلاعات کالا .

ج ) امکان خرید از طریق کارت اعتباری و پرداخت بهای آن به فاصله یک ماه یا بیشتر ( با توجه به مقررات و ویژگی های کارت اعتباری مشتری ) .

د ) حذف واسطه ها و دلال ها در فاصله بین خریدار و فروشنده اصلی و در نتیجه کاهش قیمت و جلوگیری از تقلب .

ه ) تغییر موقعیت فروشگاه محلی از حالت محدود به حالت فراگیر و بدون مرز جغرافیایی و 24 ساعته شدن ساعت کار .

و ) عدم نیاز به دکوراسیون فروشگاه در منطقه مناسب تجاری و در نتیجه کاهش سرمایه گذاری ثابت و کاهش قیمت و جلوگیری از ترافیک و در نتیجه جلوگیری از آلودگی .

ز ) ارزیابی دقیق از خریداران اجناس و کالا با عنایت به اطلاعات دریافتی از مشتری مانند سن ، نوع تقاضا ، سایر اطلاعات و در نتیجه انجام برنامه ریزی دقیق به منظور تدارک جنس با توجه به ذائقه و سلیقه مشتری .

ح ) ارتقای کیفی کالای تولیدی به منظور حضور در بازار رقابت با توجه به امکان دسترسی مشتری به انواع کالای مشابه در زمان بسیار کوتاه .

ط ) متقابلا امکان دسترسی مشتری به انواع فروشگاه ها و شرکت های
عرضه کننده محصول مورد نیاز وی و انتخاب کالا با توجه به کیفیت مطلوب و قیمت قابل رقابت .

با توجه به وضعیت موجود بازار سنتی ، ممکن است چنین تصور شود که در صورت گسترش فروشگاه اینترنتی به خیل بیکاران افزوده خواهد شد . در ارتباط با این نگرانی ، کافی است ذکر شود همین نگرش در ابتدای ورود کامپیوتر نیز وجود داشت و بسیار نگران آن بودند ، در حالی که با همه گیر شدن کامپیوتر بسیاری از شغل های جنبی مرتبط با کامپیوتر به وجود آمد مانند تعمیرات ، نصب ، راه اندازی و دهها کارخانه سازنده قطعات و توسعه انواع شرکت های نرم افزاری که فقط یکی از آنها به نام مایکروسافت به تنهایی بیش از 400 میلیارد دلار سهام دارد .

به همین دلیل با گسترش تجارت الکترونیکی نیز مشاغل گسترده ای در ارتباط با آن ایجاد شده است که به طور مثال می توان از موارد زیر نام برد :

طراحی صفحات وب و بانکهای اطلاعاتی جهت معرفی فروشگاهها و انواع

نرم افزارهای مورد نیاز .

گسترش شرکت ها و موسسات ارائه دهنده خدمات اینترنتی و مراکز تجارت الکترونیکی .

گسترش و توسعه شرکت های فروشنده کامپیوتر و سرویس و خدمات مرتبط .

موسسات عرضه کنند کارتهای اعتباری

شرکت ها و موسسات طراح کدگذاری کالاها ( بارکد )

موسسات علمی جهت آموزش سیستم های مختلف تجارت الکترونیک به متقاضیان .

گسترش شبکه مخابراتی به منظور ارائه سرویس های خدماتی مورد نیاز .

گسترش شرکت ها و موسسات خدماتی حمل و نقل جهت تحویل

کالاهای خریداری شده از طریق اینترنت :

تجارت الکترونیک ، موانع گسترش در ایران و راهکارها :

بخشی از این عوامل بطور فهرست وار عبارتند از:

الف ) صنعت شبکه ارتباطی داده ها و نبود پی بنشر مناسبت ملی در کشور ، عدم وجود سیستم های سخت افزاری مناسب و نبود شرکتهای خدماتی قوی جهت پشتیبانی همه گیر جهت ایجاد ، نصب و نگهداری شبکه ها و سایتها مورد نیاز در نقاط مختلف کشور .

ب ) همه گیر نبودن فرهنگ کاربری مناسب از کامپیوتر در بین عامه مردم ایران و گران بودن آن نسبت به درآمد در سطح کشور .

ج ) علاقه سنتی مردم به حضور فیزیکی در بازار به دلیل عدم اعتماد و ناآشنا بودن به اینگونه پدیده های نوین و دلایل فرهنگی .

د ) گسترش فراوان مغازه ها ، فروشگاهها و موسسات عرضه کننده کالا در مقایسه با سایر کشورهای توسعه یافته جهانی که ترس از بیکاری را در پی دارد

ه ) عدم گسترش شبکه بانکداری الکترونیکی کشور .

و ) آشنا نبودن عامه مردم با کارتهای اعتباری و مزایای آن در مقایسه با پول نقد و مشکلات ناشی از آن .

ز ) پایین بودن درآمد سرانه مردم ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته که معمولا مشکل اعتباری را دنبال دارد .

ح ) وجود برخی از ابهامات فقهی قابل پیش بینی که ظاهرا در تقابل با تجارت الکترونیکی می باشد و می بایست توسط فقها ریشه یابی و حل و فصل گردد .

ط ) مسأله حفاظت و امنیت اطلاعات تجاری در شبکه های کامپیوتری و نبود دادگاههای الکترونیکی .

ی ) نیاز به سرمایه گذاری اولیه و گسترده جهت ایجاد فروشگاه الکترونیکی و دوره انتظار طولانی جهت سوددهی و بازگشت سرمایه به دلیل نامانوس بودن مردم با این قبیل فروشگاهها .

ک ) تئوریزه نبودن مراحل تشکیل فروشگاه اینترنتی و عدم آشنایی و کم تجربگی برخی از سرمایه گذاران ایرانی در طراحی و تأسیس آن .

در صورت بی توجهی به تجارت الکترونیک و اصرار بر شیوه های سنتی ، در آینده ای نه چندان دور به اجبار در صحنه سیاست های اقتصادی جهانی منفعل گردیده و به حاشیه رانده خواهیم شد .

بنابراین می بایست از هم اکنون اقدامات بنیادی و ریشه ای را جهت اتخاذ
زمینه های لازم به منظور رشد و توسعه تجارت الکترونیک به عمل آوریم . برخی از راهکارها و اقدامات اجرایی لازم عبارتند از :

1- گسترش شیوه های نوین بازرگانی ، کدگذاری کلیه کالاها و اقلام تولیدی (بارکد) با استفاده از استانداردهای بین المللی .

2- ایجاد دوره های آموزشی به منظور آشنایی بازرگانان و صاحبان مؤسسات تجاری و صنعتی با تجارت الکترونیک

3- ایجاد برخی تغییرات در سیستم آموزش عمومی ( از دوره ابتدایی تا دبیرستان ) جهت گسترش فرهنگ تکنولوژی اطلاعات .

4- بررسی برخی از مسائل تجارت الکترونیکی دارای ابهام از بعد حقوقی و فقهی ( مانند استناد به دیسکت های اطلاعاتی و اطلاعات موجود در کامپیوتر به جای اسناد مکتوب و کاغذی ) .

5- گسترش شبکه بانکهای الکترونیکی و اینترنتی و توسعه کارتهای اعتباری به جای پول نقد .

6- اصلاح ساختار تجاری کشور و تهیه قانون تجارت الکترونیک و زمینه سازی جهت مشارکت عامه مردم

7- ایجاد ارتباط گسترده و قانون مند با سازمان های معتبر بین المللی در زمینه تجارت الکترونیکی و گسترش فرهنگ آن در جامعه .

خرید و فروش اینترنتی در ایران

اینترنت اثر بسیار مهمی روی زندگی و کسب و کار داشته و خواهد داشت .

تجارت الکترونیک که تا چندی قبل به تعداد معینی از شرکت ها محدود می گردید در حال ورود به عصر جدیدی است که در آن تعداد زیادی از اشخاص مصرف کننده در شبکه اینترنت وجود دارند .

فروشگاه های مجازی مدل C2B بخش عمده ای از سایتهای تجاری را به خود تخصیص می دهند و در این میان سهم قابل توجهی از تراکنش های مالی در اینترنت به فروشگاههای اینترنتی اختصاص دارد .

بازار ایران به عنوان یک محیط بکر و دست نخورده همیشه مورد توجه
استراتژی های بازاریابی اینترنتی بوده است ولی مشکل اساسی وجود دارد و آن عدم وجود زیرساخت های تجارت الکترونیک مناسب در ایران است . در ایران دسترسی به کارتهای اعتباری بین المللی نظیر Mastercard , VISA به سختی صورت می پذیرد . با توجه به موارد فوق ارائه راه حل خرید آسان اینترنتی در ایران ضروری به نظر
می رسد .

ارائه راه حل

کارتهای اعتباری مدت زمان زیادی است که در جامعه بین المللی بوجود آمده اند و باعث تسهیل در خرید و فروش شده اند . به کمک کارتهای اعتباری سرعت گردش پول افزایش یافته است . شبکه کارتهای اعتباری در جهان به دلیل کارایی آنها در دادوستد گسترش روزافزون داشته است .

متاسفانه در حال حاضر به دلیل مشکلات گوناگونی از قبیل عدم وجود سیستم بانکی یکپارچه الکترونیکی ، وجود فرهنگ سنتی و عدم تمایل مردم به استفاده از
فناوری های جدید ، وجود قوانین دست و پا گیر استفاده از کارتهای اعتباری در ایران چندان رواج نیافته است .

استفاده از پتانسیل اینترنت برای انجام معاملات تجاری در ایران می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات حال حاضر کشور ما باشد . ایجاد و راه اندازی فروشگاههای مجازی اینترنت مورد علاقه بسیاری از کاربران ایرانی است . اما فروشگاههای اینترنتی در ایران با دو مشکل اساسی مواجه هستند :

1- عدم دارا بودن یک شبکه گسترده حمل و نقل کالا

2- عدم وجود راه حل مناسب برای پرداخت الکترونیکی راه اندازی مجموعه فروشگاه های پست .

شرکت پست جمهوری اسلامی ایران با توجه به داشتن شبکه گسترده پستی یکی از پتانسیل های قوی برابر ایجاد فروشگاههای اینترنتی است .

فروشگاه اینترنتی ، فروشگاهی مجازی است که محصولات و خدمات خود را در وب سایتی ارائه می دهد و مشتریان می توانند با مراجعه به آن سایت پس از مرور محصولات مختلف و بررسی قیمت های کالاها ، موارد دلخواه خود را انتخاب نمایند و آنها را در سبد خرید خود قرار دهند .

پس از آن نوبت به پرداخت وجه سفارش می رسد . معمولا پرداخت وجه سفارش توسط کارت اعتباری صورت می پذیرد ولی یک راه حل نیز وجود دارد .

پرداخت وجه سفارش در هنگام دریافت کالا یا Delivery Cash Onیکی از روشهای پرداخت پول در اینترنت است .

از نمونه سایت هایی که این نحوه پرداخت را قبول می کنند می توان به سایت مجموعه فروشگاههای پست اصفهان به آدرس www.EsFPoststore.com اشاره نمود در این سایت فروشگاههای متعددی وجود دارند .

این فروشگاهها در این سایت محصولات و خدمات خود را ارائه کرده اند ، مردم می توانند پس از مرور فروشگاههای مختلف ، کالای دلخواه خود را انتخاب کرده و به سبد خرید خود انتقال دهند . سپس می توانند نحوه پرداخت خود را مشخص نمایند . در این سایت دو مکان پرداخت وجود دارد :

1- پرداخت پول در هنگام دریافت کالا Cash on Delivery

2- پرداخت اعتباری توسط کارت خرید اینترنت پست epostcard

جزئیات طرح پرداخت هنگام تحویل

1- در ابتدا خریدار وارد سایت اینترنتی فروشنده می شود و محصولاتی را در سبد خرید قرار می دهد و پس از وارد نمودن اطلاعات ارسال ، خرید خود را نهایی می کند .

2- اطلاعات سفارش از سایت به قسمت پانل کنترلی فروشنده ارسال می شود .

3- فروشنده سفارش را آماده می کند .

4- مامور پستی سفارش از فروشنده دریافت می کند .

5- مامور پستی به آدرس مشتری مراجعه می کند ، سفارش را تحویل می دهد آنگاه وجه سفارش و هزینه ارسال را دریافت می کند .

6- وجه سفارش پس از یک دوره زمانی به حساب بانکی فروشنده واریز
می شود .

جزئیات طرح خرید توسط کارت خرید اینترنتی پست epostcard

هرکار می تواند به یکی از شعب پستی مراجعه کرده و کارت خرید اینترنتی
epostcard تهیه کند . به کمک این کارت می تواند خرید خود را به راحتی در اینترنت انجام دهد . کاربر ابتدا باید در بخش اعضاء سایت www.pardaknt.com مشخصات کارت را وارد نماید .

از این پس به میزانی که در کارت نوشته شده است به اعتبار فرد افزوده می شود به نوعی می توان گفت کاربر یک حساب بانکی Online دارد که می تواند از آن در خرید اینترنتی خود استفاده کند . از این پس در هر بار خرید کاربر تنها مشخصات اعتبار خود را وارد می کند و خرید به راحتی انجام می شود و سفارش به آدرس کاربر ارسال
می گردد . حتی کاربر می تواند کالاهایی را به عنوان هدیه به آدرس شخص دیگری ارسال نماید .

از مزایای این روش می توان به سهولت خرید ، داشتن اختیار در خرید بدون صورتحساب یا صدور چک تسریع امر تحویل کالاها و خدمات ، حذف کارهای غیرضروری ، کارآمد شدن فرایند پرداخت و خرید کاهش کاغذ بازی های اداری ، ارتقای سطح روابط تجاری محلی و استانی در طی مدت یک ماهه راه اندازی این سرویس در اصفهان از این طرح استقبال بی نظیری به وجود آمد و فروشگاههای متعددی در این طرح ثبت نام کرده و فروش Online خود را شروع نموده اند . با اجرا شدن این طرح گامی در جهت بومی سازی تجارت الکترونیک در ایران برداشته شده است .

از طریق اینترنت خرید و فروش کنید !

مطالب مشابه :

اطلاع از موجودی حساب ِ کارت‌های شتاب به صورت آنلاین !

خدمات الکترو نیک از بانک رفاه

اس ام اس بانك چيست؟

صدور ویزا کارت(VISA CARD) توسط بانک ملت

از طریق اینترنت خرید و فروش کنید !

بانکداری الکترونیکی در بانک صادرات ایران

راه اندازی سرویس های مبتنی بر کارت در اینترنت بانک جدید

اس ام اس بانك چیست؟

هدیه کارت بانک ملت

69 نکته امنیتی برای استفاده امن از اینترنت بانک