لوبیا سبز

(var.vulgaris ) و لوبیا پا کوتاه ( var.nanus) لوبیا پا بلند دو نوع مهم دارد.

که نوع اخیر از نظر اقتصادی و سطح زیر کشت دارای اهمیت زیادی است .

ساختار گیاه شناسی

سیستم ریشه عموما طویل وعمیق نیست ، ریشه های جانبی کم عمق و کوتاه می باشد ، ریشه اصلی کوتاه بوده ولی در خاک های سبک می تواند تا عمق یک متری گسترش یابد .

باکتری های ریزوبیوم مثل غده هایی در ریشه های جانبی هستند و گره ها در ریشه های سطحی توسعه می بابند سیستم ریشه باعث استوار نگه داشتن گیاه در خاک می شود که این خود فاکتوری مهمی در برداشت مکانیکی می باشد

لپه های لوبیا بر خلاف نخود فرنگی و باقلا که از هیپوکوتیل هستند در لوبیا اپی کوتیل اند . برگ های اولیه این گیاه ( برگ های لپه ایی ) ولی برگ های بعدی مرکب هستند ( سه برچه ایی) .

در نوع پا کوتاه فاصله میان گره ها کوتاه و رشد طولی ساقه پس از تشکیل 6 تا 8 گره با تولید گل اذینی در راس ساقه متوقف می شود . در این حالت اندازه بوته لوبیا به 30 تا 40 سانتی متر می رسد . در لوبیای پا بلند گل آذین ها در امتداد ساقه های فرعی تشکیل می شود و به این ترتیب ساقه اصلی می تواند تا 2 متر هم رشد کند .

گل لوبیا اغلب 10 پرچم دارد که 9 تای آنها به هم چسبیده است و یکی آزاد است . گلها خود گشن و معمولا کوچک هستند . رنگ غلاف معمولا سبز ، زرد یا آبی و دانه به رنگهای مختلف است .

ارزش غذایی

• استفاده لوبیا سبز به صورت تازه ، کنسرو شده یا منجمد است . این محصول حاوی مقدار زیادی پروتئین ، ویتامین و فسفر و آهن است .

باید توجه کرد که لوبیا را نباید به صورت خام مصرف کرد چون به علت داشتن ماده سمی فاسین می تواند اختلالاتی در دستگاه گوارش وسایر اعضای بدن ایجاد کند . این ماده در اثر تخمیر اسید های معده و پختن از بین می رود .

• خواص دارویی لوبیا سبز : کمک به استخوان سازی ، حمایت از سیستم قلبی و عروقی و بهبود سلامت گوارش

شرایط اکولوژیکی

•لوبیا در همه جا رشد می کند ، فقط در زمین های بیش از حد شنی و یا رسی و در آب و هوای خیلی گرم رشد نمی کند .

• لوبیا محصول فصل گرم است و برای رشد 18 تا 25 درجه سانتی گراد نیاز دارد . لوبیا در مقابل سرما حساس بوده و بر خلاف باقلا که محصول فصل سرد است در دمای پایین تر از 4 درجه خسارت می بیند و در یخبندان گیاه به کلی نابود می شود . مناسب ترین دما 18 تا 25 درجه ، حداقل دمای جوانه زنی 6 تا 8 درجه و برای رشد و نمو 9 تا 10 درجه ، حداکثر دما 27 تا 30 دجه است .

•دمای پایین در جوانه زنی هم می تواند توقف رشد لحظه ایی و اگر شدید باشد توقف دائم رشد گیاه را متوقف کند .

• لوبیا در شرایط گرم به گل می رود .

•طول روز در انواع زود رس پا کوتاه تاثیری ندارد ، در حالی که روز های کوتاه در اغلب دیر رس ها باعث گل دادن می شود .

•دمای 25 تا 30 درجه باعث عدم گل دهی می شود . به طور کلی دمای بالا و روز بلند باعث عدم گلدهی می شود و اگر به گل رفته باشد لاعث ریزش گلها می شود ، در صورتی که در ارقام حساس به فتوپرودیسم گلدهی در روز های کوتاه انجام می شود . دمای پایین در حدود 7 درجه سانتیگراد نیز عمل مشابه یعنی عدم تشکیل گل و ریزش می شود .

کاشت

خاک اسیدی بهترین خاک وبهترینPH 6-6.8 است .

لوبیا سبز به نمک حساس است و کاشت دانه نباید در زمان کوددهی زمین باشد .

بستر سازی :

قبل از کاشت زمین را بادیسک کاملا نرم کرده و سپس کولتیوار می زنیم تا کلوخ ها هم خورد شوند ، به طوری که خاک کاملا نرم و پوک شود .

کاشت به چند صورت کرتی ، ردیفی و جوی و پشته انجام می شود که بهتریت حالت جوی و پشته است که فاصله بین ردیف ها 40 تا 50 سانتی متر و روی ردیف 6 تا 8 سانتی متر در پا کوتاه و 70 تا 90 سانتی متر و 10 تا 15 سانتی متر در پا بلند می باشد .

کود دهی :

کود دامی در کشت لوبیا سبز مرسوم نمی باشد ولی برای اصلاح خاک در سال قبل از آن از کود حیوانی استفاده می شود . چون در مرحله جوانه زنی به شدت به شوری حساس است ، کود دهی باید قبل از کاشت انجام شود ، کود دهی باید با توجه به آزمایش خاک انجام شود اما برای ارقام پا کوتاه 40 کیلو ازت ، 60 کیلو فسفر و 120 کیلو پتاس ودر ارقام پا بلند 60 کیلو ازت ، 80 کیلو فسفر و 180 کیلو پتاس استفاده می شود .

•البته لوبیا به شوری حساس است اما این حساسیت در خاک هایی که فقر هوموس دارند بیشتر مشهود است و با اصلاح هوموس خاک می توان مانور بیشتری در کوددهی داد .

•نیاز اصلی کودی لوبیا بین گل دهی و برداشت است که به صورت کود سرک مورد استفاده قرار می گیرد .

جوانه زنی

• بذر را قبل از کاشت با مواد شیمیایی( قارچ کش ) ضد عفونی می کنیم زیرا در مرحله جوانه زنی گیاهچه به شدت به بیماری های قارچی حساس هست .

• دمای مناسب جوانه زنی بالای 15 درجه است . حداقل دما 5 تا 6 درجه و حداکثر دما 27 درجه است .

•پس از سبز شدن باید بلافاصله عملیات سله شکنی انجام شود ، زیرا نسبت به سله حساس است ، ضمنا اگر به موقع آبیاری نشود ساقه جوان در حال خارج شدن از خاک می شکند . خاک باید تا مرحله سبز شدن کامل مرطوب باشد.

داشت

•مبارزه باعلف هرز :

• از قبل از کاشت باید مبارزه با علف هرز را شروع کنیم که معمولا به روش شیمیایی می باشد و در طی داشت هم مبارزه مستمر ادامه دارد .

• مهمترین علف های هرز شامل سوروف ، ارزن وحشی ، تاج خروس ، سلمه تره ، داتوره ، خاک شیر ، توق ، تاج ریزی ، کنف وحشی و ... می باشد .

بیماری و آفات

•در مبارزه با آفات تریپس و شته از سم متاسیتوکس 1.5 در هزار و علیه کنه ها سم کلتان

• انواع آفات مثل تریپس زنجرک هیلوتیس ، شته ، مگس لوبیا ، کنه دو نقطه ایی ، سوسک سر خرطومی لوبیا ، سوسک برگ خور لوبیا و سوسک مکزیکی لوبیا .

• انواع بیماری ها مثل پوسیدگی فوزاریومی ، ریشه زردی فوزاریومی ، پوسیدگی رایزوکتونیایی ریشه ، پوسیدگی پتیومی ، بیماری ها ویروسی مانند ویروس موزاییک معمولی لوبیا (bcmwV) ویروس موزاییک زردی لوبیا (BYMV) ویروس موزاییک خیار (CMV) و بیماری سوختگی باکتریایی معمولی ، انتراکنوز ، زنگ ، سفیدک درونی و موزاییک

آبیاری

•در موقع کاشت عده ایی ابتدا بذر را می کارند سپس آبیاری می کنند و عده ایی ابتدا آبیاری کرده و پس از گاورو شدن زمین اقدام به کشت می نمایند و تا 4 برگی شدن گیاه و تیره گی رنگ برگ ها آبیاری انجام نمی شود (نمه کاری) .

• عده ایی در طول رشد رویشی (قبل از گل دادن) یک دوره تنش آبی برای وارد شدن زودتر از به فاز گلدهی ، به گیاه می دهند .

• آبیاری به موقع باعث افزایش عملکرد و تنش آبی درهر زمانی باعث کاهش عملکرد می شود .

برداشت و پس از برداشت

• برداشت لوبیا سبز در سطح کوچک به صورت دستی و در سطوح وسیع اگر کارگر ارزان باشد با دست در غیر این صورت میکانیزه انجام می شود .

•تعداد دفعات برداشت تابع شرایط آب و هوا و در ارقام پا کوتاه 2 تا 3 بار و در ارقام پا بلند 5 تا 6 بار می باشد .

•تناژ پا کوتاه 8 تا 13 و پابلند 20 تا 28 تن در هکتار در سال می باشد .

•برداشت لوبیا سبز باید در صبح و غروب ( ساعات خنک ) انجام شود .

•بخش خوراکی لوبیا سبز ، غلاف نارس آن است و زمان برداشت آن وقتی است که بذر در داخل غلاف نارس تشکیل شده و قبل از اینکه رنگ غلاف به سفیدی بگراید برداشت می شود . بعضی معتقدند که برداشت آن زمانی است که بذور تشکیل شده در داخل غلاف نارس حدود 25 درصد اندازه واقعی خود باشند . به طور کلی زمانی که دانه در داخل غلاف تشکیل شده باشد و حدود یک سوم اندازه واقعی خود را داشته باشد برداشت می شود

اگر برداشت دیر انجام شود غلاف حالت ترد و شکنندگی خود را از دست می دهد و حالت فیبری و یا نخ دار به خود می گیرد .

غلاف لوبیا به دو دسته نخ دار و بی نخ تقسیم می شود . برای مصرف مصرف تازه خوری نوع بی نخ و برای تهیه کنسرو نوع نخ دار استفاده می شود .

•نگهداری غلاف لوبیای سبز باید در دمای بین منفی 3 تا 5 درجه می باشد چون کمتر از آن باعث صدمه دیدن و یخ زدگی و بالاتر از آن به علت سرعت تنفسی بالای غلاف لوبیا سبز با کمبود کیفیت مواجه می شود .

• در دمای 5 درجه و رطوبت 95 درصد می توان غلاف ها را تا دو هفته نگ داری کرد .

تا که بودیم و نبودیم کسی
کشت ما را غم بی هم نفسی
ما که رفتیم همه یار شدند
ما که خفتیم همه بیدار شدند
قدر اینه بدانید چو هست
نه در آن وقت که افتاد و شکست

لوبیا سبز

مطالب مشابه :

گیاه لوبیا

مختصری در مورد زراعت لوبیا

لوبيا