متون فقه

***درس متون فقه (میراث) جلسه ی اول باتدریس استاد حجه الاسلام والمسلمین حاج آقا امینی زهان مورخه ی16/7/93

*تعریف وصیت :تملیک عین یا تملیک منفعت مالی به بعد از وفات شخص وصیت کننده را وصیت گویند

*انواع وصیت: سه نوع است.

1- وصیت تملیکی؛ وصیتی که تملیک عین یامنفعت مالی رابه بعد از وفات وصیت کننده حکایت کند وصیت تملیکی نامند.

- ارکان وصیت تملیکی عبارتند از الف – وصیت کننده یا موصی ب- کسی وصیت به نفع او شده است یا موصی له ج- آنچه وصیت در مورد آن شده است موصی به.

2- وصیت عهدی ؛ وصیتی که مربوط به انجام امور تکلیفی شرعی ویا قانونی که آنرا وصیت عهدی نامند بعبارت دیگر مسلط ساختن فرد به انجام کار بعد موت.

- ارکان وصیت عهدی عبارتند از ؛ الف- موصی یا وصیت کننده ب-وصی یا کسی که کار وصیت را باید انجام دهد ج- موصی به یا کاری که وصی باید انجام دهد.

3- وصیت صغار؛ وصیتی که مربوط به امور صغار وصیت کننده باشد را وصیت صغار نامند

- ارکان وصیت صغار؛

*بین وصیت تملیکی وهبه چه تفاوتی وجود دارد؟هبه مقید به حیات هبه کننده است لکن وصیت برای بعد از وفات اوست

*مشابهات وصیت وهبه : هبه و وصیت هر دو قابل رجوعند

*بین وصیت ووکالت چه تفاوتی است ؟درهر دو تسلیط به امری وجود دارد لکن تفاوت آنها به فوت است وکالت به فوت باطل میشود ولی وصیت به فوت جاری میگردد

*اوصاف ذاتی وصیت :

1- رایگان است.

2- معلق است به فوت

3- قابلیت رجوع دارد

* وصیت عقد است یا ایقاع ؟ در وصیت عهدی مقنن آنرا ایقاع دانسته لکن در وصیت تملیکی اگر موصی له واحد یا متعدد باشد متفاوت است چنانچه متعدد وغیر محصور باشد ایقاع ودر صورتیکه موصی له متعدد محصور باشد عقد است . آنچه از ناحیه ی وصیت کننده صادر میشود ایحاب است ، ( بین ایجاب وقبول تراضی است )

*نکته :

- رد وصی مانع اجرای وصیت است

- اگر موصی له فوت کند ورثه ی او قائم مقامان اوهستند.

- وصیت صیغه لازم دارد: « وصیت به کذا میکنم که کتاب من از آن زید باشد »

- چنانچه موصی له پس از فوت وصیت کننده رد کند دیگر نمی تواند قبول کند وچنانچه قبل از فوت رد کند وبعد از فوت قبول کند اشکالی ندارد – چنانچه موصی به ،در اختیار موصی له بوده باشد وبعد از فوت وصیت کننده، رد کند از ملک موصی له خارج ودر اختیار ورثه قرار میگیرد .

– اگر موصی له فوت کند (در زمان حیات موصی ) ورثه ی او قائم مقام او هستند و میتوانند رد یا قبول کنند در اینمورد کلیه ی ورثه ی موصی له از باب عطیه برابر سهم میبرند.

– اگر موصی له قبول وصیت کرده وپس از آن فوت کند موصی به ملک ورثه ی موصی له است.

-اگر وصیت برای جمع غیر محصور باشد نیاز به قبول یا رد ندارد

- قبول ممکن است کاشف باشد یا ناقل . کاشف یعنی مالکیت به گذشته باز گردد و ناقل یعنی از همین تاریخ و به بعد ملک موصی له است.

- کشف ممکن است حکمی باشد.اگر کشف بنا به حکم قانون باشد مالکیت موصی له بلا فاصله بعد از فوت موصی خواهد بود .

*موصی دارای شرایطی است :

- برخوردار از کمال باشد یعنی بالغ باشد ، عاقل و رشید باشدو محجور نباشد.

- چنانچه موصی 10 ساله باشد میتواند در امور غیر مالی وصیت کند

ص1

***درس متون فقه (میراث) جلسه ی دوم باتدریس استاد حجه الاسلام والمسلمین حاج آقا امینی زهان مورخه ی23/7/93

*وصیت اشخاص ذیل باطل است :وصیت دیوانه و اشخاصی که خود زنی یااقدام به خودکشی میکنند باطل است فلذاهرگاه خودکشی به فوت نینجامند وصیت صحیح است همچنین اگر اول وصیت کند وبعدا خود زنی کند وصیت صحیح است

*نکته : - موصی یا وصیت کننده در هنگام انشاء وصیت باید اهلیت داشته باشد.

– موصی له در زمان وصیت باید اهلیت داشته باشد وهمچنین دارای شرایط ذیل است

ا- موصی موجود باشد.

2-موصی له باید صحیح باشد یعنی بتوان مالکیت را دراو بوجود آورد

*وصیت نسبت به حمل :

- حمل بابد در زمان انشاء وصیت موجود وزنده باشد( اثبات موجود بودن زاییدن پس از ششماه از فوت موصی است )

- اگر موصی له پس از ششماه از فوت موصی متولد شود : یعنی بیشترین زمان برای تولد پس از مرگ (اکثرحمل) بشرط آنکه رفت و آمد بین حامله و موصی بوده باشد در غیر اینصورت صحیح نیست

* وصیت بر همسایگان :بایداز محل وصیت به هر طرف 40زراع را همسایه در نظر بگیریم یا عرف را محاسبه کنیم

*وصیت به فقرا :مشمول فقرایی که هم سلک موصی هستند میباشند ووصیت بر فقرا شامل مسکین هم میشود فلذا اگر هر دو واژه ی فقیر و مسکین باهم باشند یا نباشند تفاوتی نمیکند

***درس متون فقه (میراث) جلسه ی سوم باتدریس استاد حجه الاسلام والمسلمین حاج آقا امینی زهان مورخه ی30/7/93

متون فقه

مطالب مشابه :

کتاب متون فقه 1 تا 4 (لمعه دمشقیه)

متون فقه 2

متون فقه

منابع ارشد

متون فقه

متون فقه 1

نمونه سئوالات متاجر-متون فقه 1