سازمان حسابرسی

دومین سازمان مهم حسابرسی پس از دیوان محاسبات کشور ، سازمان حسابرسی کشور است .این سازمان بر اساس مصوبه قانونی از مجموع شرکت های سهامی حسابرسی وزارت امور اقتصادی و دارائی، شرکت سهامی حسابرسی بنیاد امور جانبازان ، شرکت سهامی حسابرسان سازمان برنامه و شرکت سهامی حسابرسی صنایع ملی تشکیل شده است .(سال 1362).

اساسنامه سازمان حسابرسی در سال 1366 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که در اینجا به برخی از مواد قانونی آن برای روشن شدن هدف ها و چگونگی اجرای وظایف سازمان اشاره خواهد شد .

 سازمان حسابرسی که به صورت شرکت سهامی اداره می شود ، دستگاهی است که نقش نظارتی داشته و به عنوان مؤسسه کنترل کننده فعالیتهای مالی کلیه بانک ها ، مؤسسات و شرکتهای بیمه و سایر شرکتها را زیر نظر دارد و به این طریق کمک شایانی به اجرای وظایف دیوان محاسبات کشور می کند . دیوان محاسبات کشور زیر نظر قوه ی مقننه بوده و مکلف به ارائه گزارشهای خود به مجلس شورای اسلامی است. لیکن سازمان حسابرسی زیر نظر قوه مجریه فعالیت دارد و از مؤسسات وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارائی است و عمدتاً گزارش های خود را برای مجامع عمومی و هیأت مدیره شرکت ها ارسال می دارد.

سازمان حسابرسی  در جهت تدوین اصول استانداردهای حسابداری و حسابرسی  و همچنین تدوین موازن اخلاقی و رفتار حرفه ای منطبق بر موازین اسلامی حسابرسان به تحقیق می پردازد و سعی در تأمین نیازهای اساسی دولت در زمینه حسابرسی دستگاه های دولتی دارد و یگانه مرجع تخصصی و رسمی تدوین ضوابط حسابداری و حسابرسی در سطح کشور است . موضوع تشکیل و وظایف و اختیارات سازمان حسابرسی طبق ماده 6 و 7 اساسنامه به شرح زیر است :

ماده 6- موضوع سازمان حسابرسی عبارت است از تأمین نیازهای اساسی دولت در زمینه حسابرسی و ارائه خدمات مالی لازم به بخش های دولتی و تحت نظارت دولت و تدوین و تعمیم اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی منطبق با موازین اسلامی و تحقیق و تتبع در درسهای علمی و عملی به منظور اعتلای دانش تخصصی منطبق با نیازهای کشور.

ماده 7- وظایف و اختیارات سازمان حسابرسی عبارت است از:

الف- انجام وظایف بازرسی قانونی و امور حسابرسی کلیه دستگاه هایی که بر طبق اصول 44 و 45 قانون اساسی که مالکیت عمومی برآنها مترتب است از قبیل : بانک ها ، شرکت های دولتی ، مراکز تهیه و توزیع وابسته به وزارت بازرگانی ، بنیاد مستضعفان و بنیاد شهید و سایر نهادهای انقلاب اسلامی و مؤسسات و شرکت های تحت پوشش آن ها و شرکت ها و کارخانه ها و مؤسساتی که صرفنظر از چگونگی مالکیت سرمایه آنها به موجب قوانین و مقررات مربوط توسط مدیریت منتخب دولت و یا تحت پوشش دستگاه های اجرایی اداره می شوند و یا سایر دستگاه های عمومی که طبق اساسنامه و مقررات مورد عمل ، مکلف به تعیین بازرسی قانونی و انجام حسابرسی هستند.

ب- انجام وظایف بازرسی قانونی و امور حسابرسی شرکت ها ، مؤسسات و دستگاه هایی که در مجموع بیش از 50 درصد سرمایه آن ها به طور مستقیم و غیر مستقیم متعلق به دستگاه های بند الف فوق است .

ج- حسابرسی طرح های عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) مورد اجرا توسط دستگاه های بند الف و ب.

د- انجام حسابرسی و خدمات مالی مورد ارجاعی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی درصورت امکانات سازمان.

ه- ارائه خدمات و مشاوره مالی با وزراتخانه ها و مؤسسات دولتی و دستگاه های مذکور در بند الف و ب فوق الذکر ،درصورت نیاز ودرخواست دستگاه های مزبور.

و- تربیت و آموزش و  جذب افراد متخصص برای تأمین کادر متخصص مورد نیاز آموزش های حسابداری و حسابرسی دستگاههای دولتی و مراکز آموزشی.

ز- مرجع تخصصی تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی در سطح کشور به طوری که تمام گزارشات حسابرسی قانونی ملزم به رعایت آن هستند.

ح- تدوین موازین اخلاقی و رفتار حرفه ای حسابرسان بر اساس اصول اسلامی.

ط- افزایش مستمر سطح دانش تخصصی حسابداری و حسابرسی از طریق تحقیقات.

البته سازمان حسابرسی می تواند امکانات و مقررات به تقاضای کتبی سایر سازمان ها نیز جواب  مثبت دهد .

ارکان سازمان حسابرسی کشور

ارکان سازمان حسابرسی طبق اصل 18 اساسنامه به شرح زیر است :

-          مجمع عمومی

-          هیأت عامل

-          مدیر عامل

-          هیأت عالی نظارت

مطالبي در مورد سازمان حسابرسي

اهم وظایف سازمان عبارت است از

1. حسابرسی و بازرسی قانونی

الف) حسابرسی کلیه مؤسسات دولتی و حسابرسی و بازرسی شرکتهایی که صد در صد سرمایه آنها متعلق به دولت، وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی است.

ب) حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتهایی که بیش از پنجاه درصد سرمایه آنها متعلق به وزارتخانه ها، مؤسسات و یا شرکتهای دولتی باشد به تشخیص وزارت امور اقتصادی و دارایی.

پ) حسابرسی و بازرسی قانونی نهادهای انقلاب اسلامی در صورت تصویب مجمع یا بالاترین رکن آنها و سایر دستگاههایی که توسط مدیریت منتخب دولت اداره میشوند.

ت) حسابرسی و بازرسی قانونی شرکتهای فرعی بانکها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و سایر دستگاههایی که توسط مدیریت منتخب دولت اداره میشوند در صورت تصویب مجمع عمومی آنها.

ث) حسابرسی طرحهای تملک داراییهای ثابت و سایر قراردادهای ایجاد دارایی ثابت ( ازقبیل بیع متقابل) مورد اجرا در دستگاههای بندهای (الف) و (ب) فوق.

ج)حسابرسی عملیاتی آن دسته از شرکتها و طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای تحت رسیدگی سازمان که دارای اهمیت، حساسیت و یا حجم بالای عملیات هستند بر حسب ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی. علاوه بر موادر مذکور، سازمان می تواند حسابرسی عملیاتی شرکتهایی را که به صورت اختیاری متقاضی حسابرسی عملیاتی هستند، متنا سب با ظرفیت خالی و امکانات موجود، انجام دهد.

چ) سایر موارد ارجاعی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی.

ح) حسابرسی و بازرسی قانونی سایر دستگاهها در حدود امکانات و برنامه های اجرایی.

2. خدمات مالی مشاوره‌ای

الف) ارائه خدمات و مشاوره مالی و مدیریتی به وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی و دستگاههای مذکور در بندهای (الف) تا (د) بالا.

ب) ارائه خدمات و مشاوره مالی و طرح و استقرار سیستمهای مالی و خدمات مدیریت به سایر دستگاهها.

3. تدوین اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی

الف) تدوین و انتشار اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی با نظرخواهی از جامعه حسابداران رسمی ایران و سایر مراجع ذیصلاح. اصول و ضوابط حرفه ای موارد زیر را شامل میشود

استانداردهای حسابداری، استانداردهای حسابرسی، آیین رفتار حرفهای، رهنمودهای مربوط به امور فوق.

ب) تدوین موازین اخلاقی و رفتار حرفهای حسابرسان سازمان براساس اصول و موازین اسلامی.

4. آموزش، تحقیقات و انتشارات

الف) انجام تحقیقات و مطالعات لازم به منظور کسب آخرین اطلاعات در زمینه حسابداری و حسابرسی و سایر رشته های مرتبط.

ب) نشر و اشاعه نتایج مطالعات و تحقیقات به منظور افزایش مستمر سطح دانش تخصصی حسابداری و حسابرسی در کشور.

پ) همکاری با سازمانهای دولتی، دانشگاهها، مراکز آموزشی و سایر دستگاهها در زمینه آماده سازی نیروی انسانی مورد نیاز برای امور حسابرسی و حسابداری.

ت) تربیت و آموزش افراد متعهد جهت تأمین کادر متخصص مورد نیاز از طریق اجرای برنامه های مداوم آموزشی برای شاغلین در سازمان.