کانی آزبست

حدود 93 تا 94 درصد آزبست مصرفی دنیا از نوع کریزوتیل است. کریزوتیل در دو شرایط مهم تشکیل می‌شود.

از دگرگونی و یا آلتراسیون سنگهای مافیکی و اترامافیکی از منیزیم.
در اسکارنهای منیزیم‌دار

پریدوتیتها (بخصوص هارزبورگیت و ورلیت) با نسبت Mg:Si در حدود 1.5 در شرایط مناسب به کریزوتیل تبدیل می‌شوند. در دونیت نسبت Mg:Si در حد 2 بوده ، بنابراین برای تشکیل کریزوتیل باید به سنگ Si اضافه شود و یا Mg کاهش یابد. در پیروکسینت نسبت Mg:Si کمتر از 1.5 بوده برای تشکیل کریزوتیل باید Si کاهش و یا Mg افزایش یابد. کریزوتیل به صورت رگچه یافت می‌شود.
جهت الیاف کریزوتیل عمود بر امتداد رگچه‌هاست. رگچه‌ها در مجموع بافت مشبک و یا استوک ورک در سنگ دارند. اسکارنهای منیزیم‌دار در مجاور توده‌های مافیکی در سنگهای دولومیتی تشکیل می‌شوند. اسکارنهای منیزیم‌دار دارای کریزوتیل هستند. در خصوص نحوه تشکیل رگچه‌های کریزوتیل سه نظریه مطرح شده است.

تبلور مجدد سرپانتین که در درزه‌ها به روش متابوماتیزم تشکیل شده است.
پر شدن درزه‌ها از محلولی که از آن کریزوتیل متبلور شده است.
باز شدن درزه‌ها ضمن رشد الیاف کریزوتیل.

آموسیت و کروسیدولیت در سنگهای غنی از آهن که تحت تاثی دگرگونی نوع دینامیکی قرار گرفته و محلولهای گرمایی با افزودن Na (کروسیدولیت) و Mg (آموسیت) تشکیل شده‌اند و ترمولیت و اکتینولیت غالبا در اسکارنها تشکیل می‌شوند ترمولیت در اسکارنهای منیزیم‌دار و اکتینولیت در اسکارنهای کلسیم‌دار که حاوی ذخایر آهن هستند، تشکیل می‌شوند. آنتوفیلیت بیشتر در سنگهای الترامافیکی که تحت تاثیر دگرگونی ناحیه‌ای یا مجاورتی قرار گرفته‌اند، تشکیل می‌شود.

خصوصیات ویژه آزبستها

مقاومت شیمیایی

مقاومت شیمیایی انواع آزبستها متفاوت است. کریزوتیل با آن که خاصیت شکل پذیری بسیار خوب دارد، مقاومت شیمیایی آن ناچیز است. به عکس آنتوفیلیت که خاصیت الاستیکی و شکل پذیری آن حداقل است، بالاترین مقاومت شیمیایی را در مقابل اسیدها دارد. بیشتر آزبستهای خانواده آمفیبول ، مقاومت شیمیایی بالاتر از کریزوتیل دارند.

مقاومت حرارتی

درصد آب آزاد شده از آزبستها در مدت دو ساعت و در دماهای متفاوت اندازه گیری شده است. میزان آب آزاد شده از کریزوتیل در حرارت بالا، بیش از دیگر آزبستهاست. چنانچه کریزوتیل در شرایط فشار بالا به پودر تبدیل شود، حالت تبلور خود را از دست می‌دهد و به جسمی بی‌شکل تبدیل می‌گردد. کریزوتیل از نظر انعطاف پذیری بهترین نوع آزبستها شمرده می‌شود، ولی مقاومت شیمیایی آن اندک است. بر عکس آنتومیلیت دارای خاصیت انعطاف پذیری اندک و مقاومت شیمیایی بالاست.

کابرد آزبستها

آزبستها کم در 3000 نوع فرآورده متفاوت به مصرف می‌رسند. آزبستها را بر اساس طول الیاف انعطاف پذیری و رنگ به درجات مختلف تقسیم می‌نمایند. حدود 65 تا 70 درصد آزبستها در ساخت انواع محصولات آزبست سیمانی به مصرف می‌رسد. کریزوتیل به سادگی به الیاف بسیار ظریف ابریشمی قابل جدا شدن است. بیش از 95 درصد مصرف آزبستها به کریزوتیلها اختصاص دارد. از کریزوتیلهای طویل و مرغوب جهت بافت لباسهای نسوز ، نمد|نمدها و دیگر محصولات نسوز استفاده می‌شود. ارزش اقتصادی کریزوتیل به طول آن بستگی دارد.

آنتوفیلیت ، آکتینولیت و ترمولیت به دلیل انعطاف ناپذیری و خاصیت شکنندگی مصارف محدود دارند. آموسیت دارای الیاف طویل و مقاوم در برابر واکنشهای شیمیایی است، لذا از آن در ساخت ظروف شیمیایی استفاده می‌شود. موارد دیگر مصرف آن در پوششهای سبک حرارتی ، پوشش لوله‌ها بلوکهای منیزیتی و سیمان است. الیاف کروسیدولیت به خوبی آموسیت نیست، اما به دلیل مقاوم بودن در مقابل واکنشهای شیمیایی از آن در ساخت ظروف مخصوص استفاده می‌شود. مصارف دیگر کروسیدولیت در بافت پارچه‌های نسوز و غیره است.

مهمترین محصولات آزبستی

محصولات آزبستی سیمانی : شامل لوله‌های آزبست سیمانی ، ناودانی و صفحات ایرانیت که در صنایع مختلف بکار می‌روند.
جامه‌های نسوز : لباس ، جلیفه ، نمدها و دیگر مواد نسوز.
کاغذهای آزبستی : از این نوع کاغذها به عنوان پوشش لوله‌ها و عایقهای الکتریکی استفاده می‌کنند.
مواد مالشی و حرارتی : صفحه کلاچ ، لنت ترمز ، انواع واشر و غیره.
به عنوان ماده پرکننده : در آسفالت ، رنگ شیمیایی ، کاشی ، پلاستیک و ... .

میزان تولید

میزان آزبست تولیدی جهان در سال 1954 بالغ بر 1670000 تن، در سال 1964 حدود 3 میلیون تن در سال 1979 بالغ بر 5277591 تن بوده که در سال 1997 به 2523808 تن کاهش یافته است. کروسیدولیت و آموسیت بطور عمده در آفریقای جنوبی بهره برداری می‌شود. کاهش تولید آزبست و محصولات آن از 1987 به دلیل ارتباط بیماریهای مختلف با الیاف آزبستی بوده است.

معادن آزبست ایران

معادن آزبست ایران غالبا در سنگهای افیولیتی یافت می‌شوند. معدن حاجات در جنوب بیرجند، مهمترین معدن آزبست ایران محسوب می‌گردد.

کانی آزبست

خصوصیات ویژه آزبستها

مقاومت شیمیایی

مقاومت حرارتی

کابرد آزبستها

مهمترین محصولات آزبستی

میزان تولید

معادن آزبست ایران

مطالب مشابه :

آزبست (پنبه نسوز)

مقاله عمران در مورد لوله های آزبست سیمان

دانلود پاورپوینت: شیمی مواد غذایی

پاورپوینت داستانی رشد دانه

نانو تکنولوژی برای دانش آموزان همراه پاورپوینت

کانی آزبست

نکاتی در مورد آزبست

پاورپوینت روش های صحیح مصرف برق ورعایت نکات ایمنی

ارگونومی