دانشکده مجازی حقوق

بسمه تعالی

طرح تاسیس دانشگاه مجازی حقوق دامغان

ایده از: دکتر علیرضا حسنی استادیار دانشکده حقوق دامغان

با بررسی های به عمل آمده و کارشناسی شده دانشکده حقوق دامغان از نظر ساختاری و بنیه علمی توانایی اداره علمی یک دانشگاه مجازی پیشرفته به منظور جذب علاقمندان به رشته حقوق از سراسر ایران و جهان را دارا می باشد لذا به منظور تاسیس دانشگاه مجازی حقوق دامغان طرح ذیل به عنوان مقدمه تقدیم میگردد که پس از تصویب کلیات طرح، ساختار و امکانات و نیروی انسانی مورد نیاز و بودجه لازم جهت تاسیس دانشگاه فوق الذکر تقدیم میگردد.

1) دانشگاه مجازی چیست؟

قبل از این که در مورد دانشگاه مجازی فکر کنیم، باید این نکته را در نظر بگیریم که چگونه می توان آموزش در یک رشته خاص را به صورتی مجازی انجام داد و این که آیا این امکان وجود دارد که همه رشته های مختلف تحصیلی را به صورت مجازی آموزش داد و این که دانشجویانی که از این طریق تحصیل می کنند از نظر اطلاعاتی و سطح علمی چه تفاوت هایی با بقیه دانشجویان خواهند داشت.

اگر باور داشته باشیم که می توانیم از راه دور و بدون نیاز به حضور در یک مکان و برقراری ارتباط نزدیک با استاد، مطلبی را بیاموزیم، به این هم خواهیم رسید که می توانیم یک دانشگاه مجازی بر پا کنیم. یک دانشگاه مجازی در حقیقت پایگاهی است که تمامی دروس و برنامه های آموزشی موجود در آن از طریق جهان مجازی اینترنت به دانشجویان ارائه خواهد شد. به این صورت دیگر نیازی نخواهد بود که دانشجویان در کلاس درس به صورتی سنتی حاضر شوند و تمامی آموزش ها از راه دور صورت خواهند گرفت.

مهم ترین ابزاری که برای به وجود آوردن این پایگاه مورد نیاز است، شبکه اینترنت و فناوری های مرتبط با وب است که به پلی بین دانشجویان و اساتید تبدیل خواهد شد. شما برای حضور در یک دانشگاه مجازی هیچ محدودیت زمانی یا مکانی نخواهید داشت و لازم نیست که برای انتخاب دروس خود در هر ترم عجله کنید و ترسی از پر شدن کلاس ها داشته باشید. به این ترتیب تعداد دروس و رشته های ارائه شده محدودیتی نخواهند داشت و با تعداد بسیار کمی استاد می توان طیف بسیاری از دانشجویان را در سرتاسر جهان پوشش داد. چند سالی است که این شیوه آموزشی در کشور ما هم مطرح شده و جا افتاده است و البته صدها دانشگاه معتبر در جهان درس ها و رشته های دانشگاهی بسیاری را به صورت مجازی و از طریق اینترنت ارائه می کنند و به این صورت تنوع بسیاری را در نظام آموزشی و تحصیلی به وجود آورده اند.

پیشرفت این سیستم ممکن است که در آینده نظام آموزشی را به شکل شگفت انگیزی متحول کند و همان طور که می بینیم در ایران هم به تازگی به سیستم های مجازی توجه بیشتری می شود.

2) ویژگی های دانشگاه مجازی

· نیاز نداشتن به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس

· وابسته نبودن کلاس درس به زمان خاص

· کیفیت بالاتر ارائه درس ها

· حضور بیشتر دانشجوها برای یک درس

· دسترسی آسان

· جذب دانشجو از سرتاسر دنیا

· افزایش درآمد دانشگاه

· تبدیل دانشگاه شهرستان به یک دانشگاه بین المللی

· افزایش سطح و راندمان علمی به علت تبادل معلومات حقوقی با دانشگاههای معتبر دنیا

· افزایش سطح علمی اساتید

· استفاده دانشجویان و اساتید از آخرین دستاوردهای علمی

· بهره مندی از آخرین تکنولوژی های آموزشی و پژوهشی جهان

· امکان لینک دانشگاه با دانشگاههای معبر دنیا

· شناسایی شهرستان دامغان در سطح جهان به عنوان یک مرکز علمی در رشته حقوق

3) اجزای دانشگاه مجازی

یک دانشگاه مجازی هم مثل یک دانشگاه واقعی جزئیاتی دارد، فقط شاید این جزئیات به بزرگی و شلوغی حالت واقعی اش نباشد. این اجزاء قسمت های مختلف یک دانشگاه مجازی هستند:

· اتاق اطلاعات: دانشجویان را متوجه خدمات دانشگاه، سر فصل های دروس و امکانات تحصیلی دانشگاه می کند.

· واحد تدریس: اطلاعاتی در مورد واحدهای درسی، سمینارها، آزمایشگاه ها، پایان نامه ها و برنامه امتحانات می دهد.

· اداره دانشجویان: مسئول خدمات اجرایی و اداری مثل ثبت نام دروس، سمینارها، امتحانات و کارگاه هاست.

· کتابخانه دیجیتال: در این کتابخانه می شود به فهرست های اطلاعاتی و کتابخانه ای دسترسی پیدا کنید.

· کافه تریا: شاید در این جا خوراکی پیدا نشود ولی همان بحث های معمولی کافه های دانشگاه در این جا هم برقرار است، ارتباطات و اجتماعات دانشجویی را برای آن هایی که در شهرهای دیگری هستند و در ضمن گفتگو و بحث را برای همه دانشجوها ممکن می کند.

· تخته سیاه: اخبار و اطلاعات جدید را به دانشجوها می دهد.

· مرکز جستجو: این مرکز به دانشجویان درباره فعالیت های تحقیقاتی و انتشارات اطلاع می دهد و امکان ارتباط بین دانشجویان و محققان را به وجود می آورد.

· فروشگاه: در این قسمت دانشجوها می توانند منابع و کتاب های درسی شان را بخرند.

· دفتر ثبت نمرات: دفتر ثبت نمرات در واقع یک پایگاه داده است که ریز نمرات دانشجوها در آن ذخیره شده و از مکانیزم ها و سیستم های امنیتی خاصی برای حفظ امنیت آن استفاده می شود. استاد، دانشجو و اپراتور آموزش به آن دسترسی دارند، ولی هر کسی به اندازه اختیاراتش.

· کلاس مجازی: دانشگاه های مجازی مفهوم کلاس های سنتی درس را تغییر داده اند، خیلی از فعالیت هایی که در کلاس های مجازی اتفاق می افتد، مشابه همان هایی هستند که در برنامه ها و کلاس های درس سنتی انجام می شود، اما ماهیت و فضایی که این فعالیت ها در آن انجام می شود، متفاوت است. در کلاس های مجازی دانشجویان در دوره هایی به صورت کنفرانس های رایانه ای شرکت می کنند. این دوره ها از طریق اینترنت و شبکه های وب ارائه می شوند و از نرم افزارهایی استفاده می کنند که امکان برقراری ارتباط را برای دانشجویان فراهم می کند. در کلاس های مجازی، دانش پژوهان امکان طرح سوال و امکان دیدن یا شنیدن پاسخ سوال خود و دیگران را دارند و همچنین امکان دسترسی به پرونده های آرشیو شده هم برایشان ممکن است.

4) چرا دانشگاه مجازی؟

با توجه به گسترش و توسعه سیستم های مجازی این موضوع بیشتر از گذشته به چشم می آید که چه افرادی به سمت سیستم های آموزشی مجازی جذب می شوند. در نگاه اول بسیاری از افراد به این نتیجه می رسند که دانشجویانی به این دانشگاه ها تمایل پیدا می کنند که در زمینه درسی ضعف دارند و نمی توانند که مانند دانشجویان عادی از طریق آزمون ورودی به دانشگاه های معتبر راه پیدا کنند و به همین خاطر به سمت دانشگاه های مجازی کشیده می شوند. اما با توجه به آماری که توسط کارشناسان این زمینه ارائه شده است این طرز تفکر اشتباه است و در حال حاضر بسیاری از باهوش ترین افراد در سراسر جهان به سمت سیستم ها و دانشگاه های مجازی جذب شده اند.

شاید یکی از مهم ترین دلایل این گرایش، افزایش روز افزون دانشجویان و علاقه مندان به تحصیلات تکمیلی باشد. همچنین این نکته را نمی توان نادیده گرفت که امروزه تمامی دانشجویان و دانش آموزان در مدارس و هر پایگاه آموزشی که باشند به رایانه ها و امکانات اینترنتی به آسانی دسترسی دارند. اگر شما هم جزء آن دسته از افراد باشید که اول وارد بازار کار شده اید و دوست دارید که در حین کار به تحصیل هم مشغول شوید، مسلما یک دانشگاه مجازی را برای تحصیل خود انتخاب خواهید کرد تا برای آموزش از زمان و مکان مستقل بوده و به دلیل غیبت های بیش از حد، دروس شما در یک ترم حذف نشوند! از دیگر دلایل وجود یک پایگاه آموزشی مجازی می توان به وجود یک نظام آموزشی جدید و ارزان تر برای دانشجویان اشاره کرد.

در مورد هزینه های تحصیلی هنوز در این رابطه بحث وجود دارد که آیا هزینه های تحصیل در این دانشگاه ها کمتر از هزینه های تحصیل در یک دانشگاه عادی است یا این که علاوه بر این که محرومیت آموزش حقیقی برای افراد به وجود می آید، هزینه های بیشتری هم از شرایط عادی توسط دانشجو صرف خواهد شد. از دیگر فواید دانشگاه مجازی این است که دیگر نیازی نخواهد بود موسسات و دانشگاه های مختلف هزینه زیادی را برای رفت و آمد استادان پروازی صرف کنند و علاوه بر این مورد با استفاده از سیستم مجازی، دانشجویان می توانند تجربیات استادان معتبر و برجسته را به صورت هم زمان در اختیار داشته باشند. به این ترتیب رقابت جالبی در میان استادان رشته های مختلف در رابطه با سطح علمی شان به وجود می آید و مطمئن باشید آن ها برای بالا بردن سطح علمی و کارایی شان احساس نیاز خواهند کرد. البته در این روش بیشتر کار به عهده خود دانشجو خواهد بود و این موضوع باعث خواهد شد که توان آموزشی دانشجویان دانشگاه های مجازی بسیار بالاتر از دانشجویان عادی باشد و نکته جالبی که در این میان به چشم می خورد این است که در یک سیستم مجازی دانشجویان با توانایی و کشش های ذهنی متفاوت با هم هماهنگ می شوند و لزومی نیست که مانند یک روش سنتی، دانشجویانی با سطح علمی متفاوت در یک کلاس حضور داشته باشند.

5) کلاس های درس

کلاس های درس در دانشگاه مجازی به سه شکل ممکن است برگزار شود:

کنفرانس ویدئویی دو طرفه: در این روش، استاد و دانشجو همدیگر را می بینند و می توانند با هم صحبت کنند. در این حالت به پهنای باند زیادی برای انتقال صوت و تصویر نیاز است. هر چند با استفاده از فنون فشرده سازی صوت و تصویر، مثل MPEG4، می توان پهنای باند را تا حدود 256 کیلو بایت کاهش داد.

کنفرانس صوتی دو طرفه: برخلاف کنفرانس ویدئویی، استفاده از صوت به همراه تصاویر جانبی برای آموزش از راه دور، بهتر است. چون توجه دانشجو بیش از این که به معلم جلب شود، به محتوای درس جلب می شود. در این سیستم استاد و دانشجویان تصویر را نمی بینند، آن ها فقط اسلایدها را می بینند و صدای همدیگر را می شنوند. در این سیستم به پهنای باند کمی، حدود 32 کیلو بایت بر ثانیه از هر طرف مورد نیاز است.

روش دیداری- شنیداری: در این روش از ترکیب دو روش قبل استفاده می شود. هر وقت استاد اسلاید ندارد، تصویرش نمایش داده می شود و هر وقت مطلبی با اسلاید بیان می شود، فقط اسلاید و صدای او شنیده می شود. صدا و تصویر دانشجویان نیز با نظر استاد نمایش داده می شود. این روش قابلیتهای دو شیوه قبل استفاده شده است، هر چند از پهنای باند به صورت مناسب استفاده نمی شود.

یک سری از روش ها هم هستند که به صورت هم زمان اتفاق نمی افتند و هزینه های کمتری را هم به دانشگاه و هم به دانشگاه تحمیل می کند.

سیستم های آموزش ناهمزمان: در این مدل، دروس آموزشی از قبل تهیه و ذخیره می شوند و دانشجویان می توانند به آن گوش کنند یا آن ها را ببینند.

این حالت هم با روش های مختلفی قابل اجراست:

استفاده از ضبط ویدئویی: این روش، از روش های قدیمی آموزش از راه دور است. در این حالت، کلاس درس استاد با استفاده از نوارهای ویدئویی یا سی دی های صوتی- تصویری ضبط می شود و در اختیار دانشجو قرار می گیرد. هزینه این روش بسیار کم است.

تدریس و تکثیر با استفاده از سی دی های آموزشی: در این روش از برنامه های کامپیوتری برای فهم درس و شبیه سازی محیط آزمایشگاهی استفاده می شود. هزینه این روش هم کم است اما به نسبت ضبط ویدئویی هزینه بیشتری دارد.

استفاده از Web Casting: استفاده از وب در آموزش از راه دور، یکی از ابزارهای موثر آموزشی به شمار می آید که می تواند تمام محیط های متنی، صوتی و ویدئویی را ترکیب کند.

6) دغدغه های یک دانشجوی مجازی

سرعت پایین اینترنت و قطع و وصل های ناگهانی و زیاد آن یکی از نگرانی ها و دردسر های دانشجوهای مجازی است، سرعت اینترنت را هم شاید بتوان با هزینه بیشتر و استفاده از اینترنت پر سرعت حل کرد ولی مورد دوم همچنان یکی از معضلات است.

یکی از نگرانی های دانشجویان مجازی و آن دسته از کسانی که می خواهند به این جور دانشگاه ها بروند این است که مدرک دانشگاه مجازی چه قدر اعتبار دارد، در این مورد هم با توجه به قانونی که برای تحصیل در دانشگاه های مجازی نوشته شده باید بگوییم که: "مدرک فارغ التحصیلی دانشجویان این دوره مثل دانشجویان دوره های حضوری با قید دوره آموزش الکترونیکی صادر خواهد شد"

و اما بحث مهم و نگران کننده هزینه ها، در هزینه های تحصیلی دوره های آموزش الکترونیکی و دانشگاه های مجازی بر اساس تصویب هیئت امنای دانشگاه مورد نظر می باشد و هر سال هم بر اساس نرخ تورم هم تغییراتی در آن به وجود می آید. این هزینه ها در نگاه اول بسیار زیاد هستند با توجه به این که هیچ خدمات رفاهی هم برای دانشجوها در نظر گرفته نشده و از حضور در کلاس درس و ارتباط مستقیم با استاد هم محروم است. توجیه دانشگاه های مجازی در این مورد، هزینه های زیاد تولید منابع درسی و استفاده از اساتید معتبر و فناوری های روز است!

نگرانی اعتبار مدرک هم وجود ندارد، چون مدرک دانشگاه های مجازی به تأیید وزارت علوم می رسد. با این مدرک هم در دانشگاه های معتبر داخلی و هم در صورت پذیرش در دانشگاه های خارجی می شود ادامه تحصیل داد.

در مورد پذیرش دانشجوهای جدید، تا قبل از این جذب دانشجو به عهده خود دانشگاه ها و با هماهنگی وزارت علوم بود، به این ترتیب که دانشگاه ها خودشان معیارهایی را برای جذب دانشجو تعیین می کردند، اما در دوره های جدید پذیرش دانشجوها زیر نظر سازمان سنجش آموزش کشور است ولی با برگزاری یک آزمون اختصاصی که همزمان با آزمون سراسری نیست.

7) دانشگاه مجازی ایرانی

بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک، پست الکترونیک، دولت الکترونیک همه این ها جزء دلخواه های جامعه ایرانی هستند حتی اگر خیلی ها برایشان سخت باشد که خودشان را با این شرایط هماهنگ کنند، حوزه یادگیری الکترونیک یا آموزش الکترونیک هم یکی از همین آرمان هاست. حذف محدودیت زمان، مکان و سن آموزش گیرنده و ایجاد عدالت در توزیع آموزش و کیفیت آموزش، چیزهایی هستند که برای ایجاد آموزش مجازی آن هم از نوع تخصصی و آکادمیکش مورد نظر بوده و هست. از طرف دیگر نیازهای جدید نسل های جدید در مورد آموزش های آکادمیک و مهارتی و درخواست دانش محور و مبتنی برفناوری اطلاعات بودن آن با ادامه استفاده از روشهای سنتی نظام آموزشی پاسخگو نیست. این حرف و حدیث ها اصلا به معنی این نیست که دانشگاه های سنتی قابلیت ندارند و یا قرار است به صورت کامل از دنیای آموزش حذف بشوند، این فقط به معنای استفاده از فناوری ها و امکانات جدید برای از بین بردن محدودیت هاست.

با توجه به این موضوع، آموزش الکترونیک در نظام آموزشی، بعضی از دانشگاه های ایران سعی کردند در جهت رسیدن به این هدف ها و استفاده از امکانات و مزایای آن، شعبه های مجازی شان را هم راه اندازی کنند. باید توجه کنیم که در رسیدن به این نتیجه یعنی راه اندازی دانشگاه های مجازی با استانداردهای بین المللی باید برنامه ریزی دقیقی انجام داد و زیرساخت های کشور را هم آماده کرد.

به همین منظور فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی و فراهم آوردن مقدمات اجرایی، در دستور کار این دانشگاه ها قرار گرفت. در کنار این فعالیتها انجام مطالعات تطبیقی و بررسی روند پیشرفت و توسعه آموزش های الکترونیک جهت بررسی راهکارهای مناسب اجرایی مدنظر قرارداده شد. در نهایت و پس از تحقق بخشی از اهداف پیش بینی شده و براساس نتایج بدست آمده و با صلاحدید مسئولان و دست اندرکاران این دانشگاه ها، برنامه ریزی های لازم جهت تحقق اهداف بعدی در این زمینه صورت گرفت که در همین راستا، راه اندازی پرتال آموزش های الکترونیک به مرحله اجرا درآمد.

در ایران دانشگاه شیراز، بنا به ادعای خودش، به عنوان اولین دانشگاه کشور موفق به شروع رسمی این نوع دوره آموزشی دانشگاهی شده است. در این نوع آموزش، اکثر فعالیت های آموزشی از قبیل ثبت نام، انتخاب واحد دریافت مطالب درسی، مذاکره با استاد از طریق شبکه رایانه ای اجرا و در بعضی موارد کلاس های رفع اشکال و برخی کلاس های آزمایشگاهی به صورت حضوری ولی با زمان بندی مناسب اجرا می شود.

همچنین در حال حاضر دانشگاههای دیگری چون دانشگاه خواجه نصیر، دانشگاه علم و صنعت، امیرکبیر، علوم و حدیث، و دانشگاه الکترونیک دانشگاه آزاد، در رشته های مختلف، پذیرای دانشجو به صورت مجازی هستند.

باید بپذیریم که دنیای مجازی و آموزش مجازی یکی از انتخاب های اول نسل جدید خواهد بود و تلاششان برای پیگیری این موضوع با افزایش تقاضای ثبت نام در دانشگاه های مجازی مشخص تر می شود. وقتی یک نسل به باوری نسبت به یک موضوع رسید حتما از آن استفاده هم خواهد کرد. پس بعید نیست که در آینده ای نزدیک شاهد حضور افرادی در کارهای اجتماعی باشیم که مدارک مجازی گرفته اند تنها نکته ای که مهم است این است که این آموزش ها استاندارد لازم را در مقایسه با روش سنتی دارند یا نه؟!

8) بزرگ ترین و بهترین دانشگاه های آنلاین جهان

برای بسیاری از دانشجویان دانشگاهی که قرار است در آن تحصیل کنند، از اهمیت بسیاری برخوردار است و حتی شاید بتوان گفت که برای افراد زیادی، دانشگاه معتبر مهم تر از رشته ای است که قرار است در آن تحصیل کنند. سال های بسیاری از تاسیس دانشگاه های آنلاین در جهان می گذرد و جالب است که بدانید در کشورهای دیگر اهمیت بسیاری به دانشگاه های مجازی داده می شود. به طور مثال در آمریکا در حدود 2 میلیون نفر مدرک معتبر تحصیلی خود را از سیستم آموزشی مجازی دریافت کرده اند و پیش بینی شده است که در سال های آینده از هر 10 دانشجو 4 نفر به طور تمام وقت در سیستم های آموزشی آنلاین ثبت نام می کند. دکتر مایک کری که در دانشگاه جورج واشنگتن فعالیت می کند، طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده است، بر این نظر است که بیشتر مردم اعتقاد دارند سیستم های آنلاین آموزشی باعث می شوند، سیستم های سنتی از بین بروند و به این ترتیب بسیاری از والدین مجبور می شوند از فرزندان خود بیشتر مراقبت به عمل آورند. زیرا در روش های مجازی، مدرسه یا دانشگاهی در کار نیست و فرزندان دیگر در کلاس های سنتی و متداول شرکت نخواهند داشت. به این ترتیب والدین باید نظارت و کنترل جدی تر و بیشتری روی فرزندانشان داشته باشند و به همین خاطر نگرانی های آن ها بیشتر خواهد شد. برخی از دانشگاه های جهان در زمینه سیستم های مجازی فعالیت خود را گسترش داده اند. اگر شما هم تصمیم دارید در یک دانشگاه مجازی تحصیل کنید، شاید بد نباشد که با تعدادی از دانشگاه های معتبر جهان در این زمینه آشنایی پیدا کنید.

9) پر طرفدارترین دانشگاه

دانشگاه آیو

این دانشگاه را می توانید با مراجعه به آدرس auiu.ebu پیدا کنید. در حال حاضر رشته های آنلاین مدیریت مراکز درمانی، امور اداری و مرتبط با بازرگانی، توسعه شاخه های مربوط به روانشناسی سازمانی، بازاریابی، فناوری اطلاعات و زیر شاخه های آن، ارتباطات دیداری، حقوق جزایی و وکالت و همچنین تعلیم و تربیت از مهم ترین رشته هایی هستند که در این دانشگاه برای دانشجویان علاقه مند ارائه می شوند.

دانشگاه مجازی والدن

این دانشگاه بیشتر در سطح فوق لیسانس رشته هایی را ارائه کرده است و در حال حاضر 24 رشته مختلف، به صورت آنلاین دارد. Walden.ebu، آدرس این دانشگاه است و رشته بازرگانی و امور اداری تنها رشته در مقطع لیسانس است که توسط این دانشگاه ارائه شده است. دیگر رشته ها مانند بهداشت عمومی و علوم انسانی در مقطع فوق لیسانس ارائه شده اند.

دانشگاه مجازی ریلند

این دانشگاه از معتبرترین و قدیمی ترین دانشگاه هایی است که در سیستم مجازی تاسیس شده است و تا به حال 23 رشته مختلف در مقطع لیسانس بدون نیاز به دانشنامه، 43 رشته در مقطع لیسانس با دانشنامه، 38 رشته در مقطع فوق لیسانس و رشته مدیریت را در مقطع دکترا ارائه کرده است. اما همه واحدها در این دانشگاه به صورت آنلاین نبوده و برای گذراندن تعدادی از آن ها دانشجویان مجبور هستند که در سر کلاس ها حاضر شوند. آدرس این دانشگاه umuc.ebu است.

10)زیر‌ساخت‌های دانشگاه مجازی
تحقق دانشگاه مجازی در كشور نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی است؛ از جمله:

• زیرساخت‌های مخابراتی: از آنجا كه فرایند انتقال اطلاعات و انجام عملیات لازم در سیستم فراگیری الكترونیكی از طریق بستر مخابراتی صورت می گیرد، وجود زیر ساخت مخابراتی مناسب از جمله الزامات تحقق دانشگاه مجازی است.

• زیرساخت‌های قانونی: می‌توان گفت مهمترین سرمایة دانشگاه مجازی، محتوای آموزشی آن است. بنابراین، تصویب قوانینی برای حمایت از حقوق پدیدآورندگان و صاحبان محتوای آموزشی و نظارت بر اجرای صحیح این قوانین شرط لازم برای گسترش این قبیل فعالیت‌ها است.

• زیرساخت‌های فرهنگی: از جمله الزامات توسعة فناوری اطلاعات در یك جامعه، فرهنگ‌سازی صحیح و مناسب است. در امر ایجاد و توسعة دانشگاه مجازی، این واقعیت همیت بیشتری پیدا می‌كند. فرهنگ‌سازی صحیح و ارایة تصویر مناسبی از این نوع دانشگاه می‌تواند زمینة پذیرش عمومی و استقبال از آن را فراهم سازد.

11)مخاطبان دانشگاه مجازی
در سال‌های اخیر، در كشور ما مسألة دانشگاه به نوعی با بحث داوطلبان كنكور گره خورده است. این امر در مورد دانشگاه مجازی، شكل دیگری به خود می‌گیرد؛ در این زمینه این نكات قابل توجه است:

• باتوجه به برطرف شدن محدودیت‌های زمانی و مكانی از طریق آموزش الكترونیكی، نیروهای شاغل و مدیران نیز فرصت مناسبی جهت به‌روز كردن اطلاعات و آموزش ضمن خدمت پیدا می‌كنند.

• در بسیاری از مناطق كشور به علت برخی باورهای حاكم بر خانواده‌ها، دانش‌آموزان دختر از ادامة تحصیل در مقاطع دانشگاهی باز می‌مانند. در چنین مواردی، دانشگاه مجازی می‌تواند فرصتی برای آموزش این افراد ایجاد كند.

• در سال‌های اخیر، تعداد دانشجویان مقطع كارشناسی در كشور افزایش یافته است. افزایش ظرفیت دانشگاه‌های دولتی و توسعة دانشگاه آزاد، پیام نور و مؤسسات غیرانتفاعی، به نوعی در این زمینه نقش داشته است. بنابراین در حال حاضر باید به مقاطع كارشناسی ارشد و كاردانی در دانشگاه مجازی اولویت بیشتری داده شود. در واقع با تأكید بر اصل هدفمند بودن آموزش در دانشگاه مجازی و انطباق آن با نیاز‌های كشور، دانشجویان دوره‌‌های كارشناسی ارشد و كاردانی می‌توانند از مخاطبان اصلی این قبیل دانشگاه‌ها در كشور باشند.

12)ایجاد نگرش صحیح نسبت به دانشگاه مجازی
استفاده از فناوری‌های جدید، مستلزم تغییر نگرش‌ها و رویكردهای اجرایی امور است. غفلت از این موضوع سبب بروز مشكلاتی در استفاده از یك فناوری می‌شود. در زمینة دانشگاه مجازی نیز دركشور ما نگرش‌ها‌ی مختلفی وجود دارد كه اغلب بر مبنای تفكرات سنتی استوار است. بر اساس این نگاه، دانشگاه مجازی ظاهر جدیدی برای سیستم‌ دانشگاه سنتی است و هستة اصلی و اجرایی امور همچنان بر پایه قوانین نوشته و نانوشته این قبیل دانشگاه‌ها استوار است. ایجاد نگرش صحیح نسبت به فراگیری الكترونیكی می‌تواند زمینه‌ساز رفع بسیاری از مشكلات و ابهامات باشد.

13) اصلاح سیستم آموزش تركیبی
در دانشگاه مجازی علاوه بر فراهم كردن محتوای آموزشی مناسب باید راهكار‌هایی جهت ارزیابی و نظارت بر كار دانشجویان و نیز رفع اشكال آنها درنظر گرفته شود. درحال حاضر در كشور چندین دانشگاه مجازی مشغول به فعالیت هستند و از جمله معضلات گریبانگیر این دانشگاه‌ها، مسألة برگزاری آزمون، رفع اشكال و نیز ارایة واحد‌های عملی و آزمایشگاهی است. برای رفع این مشكل، راهكار آموزش تركیبی پیشنهاد شده است؛ بدین معنا كه ارایة مطالب و آموزش از طریق اینترنت صورت می‌گیرد و امور مربوط به رفع اشكال، برگزاری آزمون و دوره‌های آزمایشگاهی و عملی به صورت حضوری انجام می‌گیرد. اما باید توجه كرد كه یكی از اساسی‌ترین اهداف و مزایای توسعة دانشگاه‌های مجازی، گسترش عدالت اجتماعی با فراهم شدن امكان بهره‌مندی همه افراد در سراسر كشور از بهترین امكانات و محتوای آموزشی است.
طرح آموزش تلفیقی می‌تواند دستیابی به این هدف را با مشكلات متعددی روبه‌رو سازد؛ زیرا برگزاری دوره‌ها و آزمون‌های حضوری، مسائلی از قبیل رفت‌ و آمد دانشجویان غیربومی، فراهم كردن امكانات خوابگاه و نظایر آن، به همراه خواهد داشت.

برای حل این مشكلات، می‌توان به این راهكار‌ها اشاره كرد:

• نیاز‌های آموزشی در دانشگاه‌های مجازی می‌تواند متناسب با مخاطبان آن تغییر كند. بنابر‌این، در صورت در نظر گرفتن نیرو‌های شاغل و دانشجویان كارشناسی ارشد به عنوان مخاطبان اصلی، دغدغه ارایة دروس عملی و آزمایشگاهی برطرف می‌شود.

• در حال حاضر، بسیاری از دروس آزمایشگاهی با رایانه قابل شبیه‌سازی هستند كه امكان انجام آزمایش‌ها در شرایط مناسب‌تر را فراهم می‌آورد. بنابراین، اصولاً نیازی به برگزاری دوره حضوری برای این قبیل درس‌ها وجود ندارد.

• همانگونه كه در ابتدای این بحث ذكر شد، در بسیاری از موارد، استفادة صحیح از یك فناوری نیازمند اصلاح روال‌های انجام امور است. آموزش مجازی به اصطلاح "دانشجو-‌محور" است؛ به این معنا كه نحوة آموزش و مدیریت سیستم به گونه‌ای است كه گویی تمام سیستم درخدمت یك دانشجو است و فعالیت‌ها و پیشرفت او را تحت نظر دارد. در یك سیستم آموزش مجازی ایده‌آل، ارزیابی فعالیت‌ها و پیشرفت دانشجو و نیز تعیین علاقه‌مندی‌های او تحت نظارت یك سیستم نرم‌افزاری قرار دارد و دانشجو مراحل یاد‌گیری و رشد را مرحله به مرحله پشت سر می‌گذارد؛ در واقع رسیدن به یك مرحله تأییدی است بر یاد‌گیری مفاهیم مطرح در مراحل قبل. به این ترتیب، ارزیابی دانشجو در تمام مدت آموزش صورت می‌گیرد و در این صورت، دیگر نیازی به برگزاری آزمون حضوری نیست. موارد مربوط به رفع اشكال نیز با استفاده از امكاناتی نظیر پست الكترونیكی قابل انجام است.

• درنهایت، درصورت نیاز به برگزاری آزمون یا دوره‌های حضوری، می‌توان از همكاری بین دانشگاه‌های كشور بهره جست. یعنی هر دانشجو برای گذراندن واحدهای عملی و شركت در امتحانات بتواند به نزدیكترین دانشگاه محل سكونت خود مراجعه كند.

13)اجرای طرح آزمایشی دانشگاه‌های مجازی
با توجه به جدید بودن مبحث دانشگاه مجازی و بالا بودن ریسك سرمایه‌گذاری در این حوزه، اجرای یك طرح آزمایشی با همكاری چند دانشگاه و بهره‌گیری از این تجربه در برنامه‌ریزی‌های بعدی، می‌تواند گامی مؤثر و كارساز باشد؛ در واقع بهتر است به جای ایجاد چند دانشگاه با نواقص و مشكلات متعدد و اغلب مشابه، در مرحلة اول، ایجاد یك دانشگاه مجازی به صورت اصولی مورد توجه قرار گیرد.

15) ایجاد پرتال دانشگاه‌های مجازی در كشور
پرتال ابزاری مناسب جهت دسترسی به اطلاعات به صورت طبقه‌بندی شده است. ایجاد پرتال دانشگاه‌های مجازی كشور می‌تواند یكی از اولویت‌های برنامه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باشد.

16) تدوین استاندارد‌های لازم
تدوین و گردآوری استانداردهای لازم در زمینة ایجاد و توسعة دانشگاه مجازی، یكی از مهمترین لوازم این امر است. این استانداردها مباحثی نظیر مسائل فنی، محتوا، امنیت، كیفیت ارایة خدمات و غیره را شامل می‌شود و می‌‌تواند چارچوبی مناسب برای تصمیم‌گیری در این حوزه فراهم آورد.

17 )تعیین معیارهای دقیق برای شهریه
ارایة یك تحلیل دقیق اقتصادی در مورد دانشگاه مجازی و بررسی عواملی چون دورة بازگشت سرمایه در فعالیت آنها، می‌تواند معیارهای مناسب و دقیقی برای تعیین شهریه این دانشگاه‌ها فراهم سازد؛ این موضوع با در نظر گرفتن مزیت‌های دانشگاه مجازی نظیر عدم نیاز دائمی به ساختمان و مكان فیزیكی جهت تشكیل كلاس، امكان استفاده تعداد زیادی دانشجو از مطالب یك دوره در مقایسه با دوره‌های حضوری و نیز قابلیت استفاده مجدد از محتوا، اهمیت بیشتری می‌یابد. البته باید توجه كرد كه مسألة خودكفایی مالی دانشگاه‌ها می‌تواند زمینة افزایش بی‌قاعدة شهریة دانشگاه‌های مجازی وابسته به آنها را فراهم سازد

دانشکده مجازی حقوق

مطالب مشابه :

ادامه تحصیل دانشجویان مجازی در مقاطع بالاتر

آموزش مجازي(الکترونیکی) دانشگاه تهران

داشگاه و دروره ی تحصیلی مجازی

اطلاعاتی در رابطه با دانشگاه مجازی

دانشکده مجازی حقوق

دانشگاه پیام نور

رئیس دانشگاه پیام نور فارس در جهرم: صحبت‌ در مورد مدرک پیام نور جنبه سیاسی دارد

نگاهی به ویژگی های چند دانشگاه مجازی موفق