معرفی جان لاک

جان لاك كيست؟

این مقاله بر آن است تا در ضمن معرفي جان لاك، فيلسوف انگليسي و يكي از بنيان گذاران انديشه ي ليبراليسم يا آزادي در آموزش و پرورش عناصر كليدي اين انديشه و اثرات تربيتي آن را مورد بررسي و بحث قرار دهد.لاک

فرزند يك وكيل دعاوي و زمين داري خرده پا بود. آموزش لاك تا سن چهارده سالگي توسط پدرش صورت گرفت. وي از سال 1646 تا 1651 به مدرسه ي وست مينستر رفت. در اين مدرسه به مطالعه ي اثار كلاسيك يوناني و لاتين پرداخت تا خود را براي ورود به دانشگاه آكسفورد اماده سازد. در سال 1652، در سن 20 سالگي، در دانشكده ي كريست چرچ دانشگاه آكسفورد پذيرفته شد. لاك در سال 1656 به دريافت درجه ي كارشناسي در ادبيات و در سال 1658 به درجه ي كارشناسي ارشد نائل آمد و مدرس زبان يوناني، فن بيان و فلسفه ي اخلاق شد. لاك اوقات فراغت خود را به تحصيل طب و فن كشورداري مصروف داشت و به فلسفه شرقي علاقه وافر نشان داد اما فلسفه اي كه به درد زندگي عملي بخورد و نه آن كه عقايد و نظريات غيرعملي محض باشد. او همچنين به مطالعه ي پزشكي پرداخت و هر چند دوره ي تحصيلات در اين رشته را به پايان نرسانيد، ولي پزشك محترمي شد.

لاك در ضمن حمله به مفروضات افلاطون، درصدد تأسيس ديدگاهي تجربي برآمد مبني بر اين كه كليه ي شناخت هاي انسان از ادراكات حسي سرچشمه مي گيرند و به هنگام تولد، ذهن، لوح نانوشته، يا كاغذ سفيدي است كه داده هاي تجربي بر روي آن ثبت مي گردند

لاك در سياست و فلسفه نيز استاد بود. نظريه ي او در باب علم و معرفت كه در اثرش به نام «رساله اي در باب فهم انسان» در سال 1690 چاپ شد، اهميت زيادي براي فلسفه ي تجربي، كه جايگزين فلسفه ي خردگرايي گرديد و بنيان گذار آن رنه دكارت بود، دارد. «رساله اي در باب فهم انسان» تحقيقي است انتقادي درباره ي اصل و منشأ علم، جنبه ي يقيني آن و گستره ي معرفت بشر. اثر ديگرش موسوم به «دو رساله در باب حكومت» كه باز هم در سال 1690 چاپ شد، به همان اندازه اهميت دارد

در «دو رساله در باب حكومت»، جان لاك به مخالفت با حق الهي سلاطين پرداخته و معتقد است كه همه ي انسان ها به لحاظ وضع طبيعي، آزاد و برابرند و از حقوق طبيعي برخوردار مي باشند. نظريات سياسي لاك بعدها در قانون اساسي آمريكا و نيز در قانون اساسي فرانسه بازتاب يافت. وي در طول حيات خود اكثر اثارش را با نام مستعار به چاپ مي رساند، زيرا نمي خواست لطمه اي به بهترين اثرش موسوم به «رساله اي در باب فهم انسان» وارد آيد

نظريات جان لاك درباره ي معرفت شناسي و آموزش و پرورش

والاترين و ارزشمندترين يادگار فلسفي جان لاك را مي توان همانا رساله اي در باب فهم انسان دانست كه در سال 1690 منتشر كرد. اين مقاله كه به گونه اي عميق با تعليم و تربيت ارتباط پيدا مي كند، بعدها به صورت يك مرجع كلاسيك درباره ي معرفت شناسي درآمد. لاك تحليل معرفت شناختي خود را با انتقاد از نظريه ي افلاطون،( معرفت يا شناخت از مفاهيم بنياديني سرچشمه مي گيرد كه به هنگام تولد و قبل از تجربه ي حسي در ضمير انسان حضور دارند)آغاز كرد. لاك در ضمن حمله به مفروضات افلاطون، درصدد تأسيس ديدگاهي تجربي برآمد مبني بر اين كه كليه ي شناخت هاي انسان از ادراكات حسي سرچشمه مي گيرند. به هنگام تولد، ذهن، لوح نانوشته، يا كاغذ سفيدي است كه داده هاي تجربي بر روي آن ثبت مي گردند. اين داده ها يا ساده اند و يا مركب؛ در صورتي كه مركب باشند، نسبي و اضافي اند و محصول فعاليت قواي ذهني ما هستند كه ما را قادر مي سازند تا ايده ها را مقايسه، مقابله و تجريد كرده، به خاطر بسپاري

.لاك، تمسّك انحصاري به سنت، آداب و رسوم، و تكيه بر اصول لايتغير را منتفي تلقي مي كرد. تجربه گرايي او بر كاربرد روش علمي تأكيد داشت. انكار وجود ايده هاي فطري از جانب لاك و تصور او از «ذهن به مثابه ي لوحي نانوشته»، اشاره دارد به اين كه شخصيت انسان از راه تجربه شكل مي گيرد. اما با وجوديكه ذهن از ايده هاي فطري خالي است، افراد مختلف استعدادهاي بالقوه متفاوتي دارند رساله اي فلسفي نيست، بلكه راهنمايي عملي براي تربيت است. در اين اثر لاك براي آموزش و پرورش چهار هدف عمده را باز مي شناسد: هدف نخست فضيلت است كه متضمن رياضت كشي است كه مي تواند از رفتار هيجاني جلوگيري كرده و مانع وسوسه شود. پرورشِ عاداتِ پرهيزگارانه راه را براي زندگي تحتِ رهبريِ خرد هموار مي كند. هدف دوم پرورشِ خِرد يعني آن شعور ژرف و عملي است كه انسان را قادر مي سازد تا امور و دارايي هاي خويش را با موفقيت اداره كند و در مسايل انساني دورانديش باشد. هدف سوم مّبادي آداب بار آوردن فرد است كه او را در انجام تكاليف اجتماعي هدايت مي كند. و چهارمين هدف، يادگيري است كه بالاخص به اخلاق و سياست مربوط مي شود و به جامعه ي مدني، حكومت، قانون و تاريخي می پردازد

معرفی جان لاک

مطالب مشابه :

اساسات تعلیم و تربیت

نقش تعلیم و تربیه در جامعه روستایی افغانستان ! نجیب الله جویا

میتود تدریس1

اساسات تعلیم و تربیت1

اهمیت و ضرورت اساسات تعلیم وتربیه

اهداف کلی تعلیم وتربیت افغانستان

معرفی جان لاک

تاریخچه معارف افغانستان

تعریف اصطلاحات تربیتی

افلاطون