نمونه پروپوزال برای استفاده دانشجویان

رابطه بین عملکرد خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد …….. در سال 1388

مقدمه

برنامه های دانشگاه به خصوص کفایت اجتماعی، پیشگیری خشونت، آموزش حل تعارض و آموزش منش، رفتارهای مسئولیت پذیر اجتماعی را ارتقاء می بخشند و از رفتار خشونت زا جلوگیری می کنند، توانش در حیطه های همدلی، حل مسائل اجتماعی و کنترل تکانه ها به عنوان عواملی شناخته شده اند که جوانان را از خطرات مختلف محافظت می کند.توجه بیشتر به مسائل بهداشت روانی و انطباق سازنده برای این جمعیت به معتبر بودن این برداشت قوت بخشیده است که اکتساب یا فراگیری کفایت های متناسب با سن نه تنها برای انطباق موفقیت آمیز در خلال مرحلۀ کنونی رشد، بلکه به عنوان مبنایی ضروری برای اکتساب کفایت ها و توانایی های پیشرفته تری که برای سیر موفقیت آمیز مراحل رشد الزامی هستند، از اهمیت اساسی برخوردار است.

مروری بر تاریخچه روان شناسی جوانان در گذشته نشان می دهد که برای بررسی ناسازگاری و مشکلات جوانان تنها خانواده، مدرسه، جامعه و یا گروه همسال را به صورت تک بُعدی قرار می دادند و علت مشکل را در یک عامل جستجو می کردند. ولی، دیدگاه های مختلف روان شناسی و جامعه شناسی عصر جدید بر این اصل قرار دارند که یک عامل به تنهایی تعیین کنندۀ رفتار افراد نمی باشد، بلکه عوامل متعددی در ایجاد و شکل گیری رفتار نقش دارند و به دنبال آن هستند که سهم هر عامل را در شکل دهی رفتار تعیین نمایند.

کیسنر و کر(2004) معتقدند که اکثر رفتارهای انسان تابع چند عامل می باشند . در نتیجه، مشکل رفتاری نوجوانان و جوانان نیز از این قاعده مستثنی نیست . آن ها از خانواده، همسالان و بافت های فرهنگی (مثل مدرسه) به عنوان عوامل چندگانۀ اصلی تعیین کنندۀ رفتار مشکل دار نوجوانان و جوانان نام می برند. مثلاً، همسالان در زمان های مختلف می توانند جوانان را به سمت و سوی رفتار مشکل دار هدایت نمایند . نوع برخورد والدین در خانواده و آداب تعلیم و تربیت است که می تواند گرایش نوجوانان به سوی همسالان را تقویت کند و یا اینکه مانع از آن شود. علاوه بر آن، اکثر افرادی که نظریه های نوین را مطرح کرده اند، مثل پاترسون، راید و دیشیون (19992) موفیت (1993) و برونفنبرینر (1979،1989) تأثیرات والدین و همسالان را به صورت ترکیبی مورد ملاحظه قرار داد ه اند . در اکثر تحقیقات، بیشترین سهم در تعیین عوامل یک رفتار به خانواده اختصاص داده شده است . شاید به این دلیل که خانواده اولین آموزشگاهی است که فرد آن را تجربه می کند و غنا و محتوای آموخته های او ارتباط مستقیمی با عملکرد و محتوای محیط خانواده دارد. این عملکرد نه فقط در برگیرندۀ عواملی از قبیل امکانات رفاهی خانواده و تحصیلات والدین است، بلکه شامل رشد اخلاقی خانواده، نحوۀ برقراری ارتباط بین اعضاء، مناسب بودن مقررات خانواده، تقسیم نقش ها، نحوه برخورد اعضاء خانواده با مشکل (حل مسئله)، ابراز عواطف، رفع نیازهای عاطفی و غیره نیز می شود (اپشتاین، بالدوین و بیشاب، 1983).

ناسازگاری دانش آموزان و روابط معیوب و مختل عاطفی، اجتماعی و آموزشی آنها تا حدودی متأثر از عملکرد ناقص و معیوب خانواده و جو ناسالم و نامناسب کلاس درس است .

با توجه به رابطۀ منفی عملکرد خانواده و جو روانی -اجتماعی کلاس درس با ناسازگاری، این گونه به نظر می رسد که ضعف عملکرد خانواده باعث ایجاد عدم آرامش در فرد و ناراحتی او در جریان ارتباط با دیگران خواهد شد، زیرا فرد در ارتباط اجتماعی با دیگران حساس بوده و از خود انتظارات منفی دارد. وقتی که فرد وارد محیط های اجتماعی دیگری مثل کلاس و دانشگاه می شود به علت احساس خجالت و راحت نبودن، احساس درک نشدن توسط دیگران، احساس دوستانه نبودن رفتار خود با دیگران، تعارض و کشمکش، بی تفاوتی، اعتماد به نفس پایین، احساس خشم، احساس طرد شدگی، سوء تفاهم، انزوا، بیگانگی، بی حوصلگی و تشویش نموده و به صورت مستقیم یا غیر مستقیم سعی در ایجاد یک جو ناسالم و نامناسب کرده و به نوعی بر میزان ناسازگاری او افزوده خواهد شد .

پژوهشگران تا حدود زیادی توانایی ها و سازه های مربوط به کفایت اجتماعی را با اصطلاح های محدود و منحصر به تکلیف (برای مثال: مهارتهای حل تعارض با همسالان) تعریف کرده اند. هر چند این رویکرد به وضوح محاسن و مزایایی دارد، کمتر ما را به تعریفی عموماً کاربردپذیر از مهارتها و کفایت هایی که محور کفایت اجتماعی هستند رهنمون می سازد. فلنر و همکاران (1990) با گذر از چندین سطح تحلیل درصدد برآمدند مقوله های فراگیر یا بنیادی کفایت هایی را که عناصر ذاتی رشد همه انسانها هستند، تعریف کنند. در مدل چهار بعدی کفایت اجتماعی ارائه شده توسط آنها، کفایت اجتماعی یکی از سازه های اصلی بهداشت روانی تلقی شده است که در بررسی آن، باید به تبادل های شخص- محیط با نظم ها و ترتیبات فرهنگی و بوم شناختی زمینه های رشدی را در نظر گرفت. همین طور این سازه خود مرکب از چهار دسته از مهارت های شناختی، رفتاری، هیجانی و انگیزشی است. هر کدام از این مهارتها، معرف مجموعه ای از مولفه ها یا عناصر هستند. مهارتهای شناختی شامل خزانه اطلاعات و مهارت های پردازش و اکتساب اطلاعات(انجمن کارنگی[1] درباره رشد انسان،1989) توانایی تصمیم گیری (کندال و برازول، 1993)، باورهای کارآمد ناکارآمد (بک، 1991) و سبک هاای اسنادی است.

مهارت های رفتاری به عنوان دومین طبقه عمده از کفایت اجتماعی مشخص می کنند که وقتی شخص برای رسیدن به یک نتیجه دلخواه رفتاری را برمی گزیند باید آن رفتار در دسترس باشد اگرچه، مجموعه مهرت های رفتاری مفید، اصولاً نامحدودند، چندین آمایه گسترده از رفتارها وجود دارند که چهارچوب نظامداری را مهیا می کنند.

مذاکره، ایفای نقش یا اتخاذ دیدگاه، جرأت مندی، اکتساب حمایت و اطلاعات، مهارت های محاوره ای برای شروع و تداوم تعامل های اجتماعی، مهارت های فراگیر/یادگیری دانش و رفتار مهربانانه با دیگران، عناصر یا مولفه های اصلی مهارتهای رفتاری تلقی گردیده اند (فلنر و همکاران، 1990). ظرفیت عاطفی برای برقراری روابط مثبت با دیگران، ایجاد و گسترش لعتماد و روابط حمایتی دوجانبه، شناسایی و پاسخ دهی مناسب به علائم هیجانی د رتعامل های اجتماعی یا مدیریت استرس، عناصر و مولفه های اصلی مهارتهای انگیزشی تصور شده اند. مهارتهای انگیزشی به عنوان بعد چهارم کفایت اجتماعی، ساختار ارزشی فرد، سطح رشد اخلاقی و احساس اثربخشی و کنترل فرد و در نهایت احساس خودکارآمدی او را در احاطه خود دارد (فلنر و همکاران، 1990).

بیان مسأله

در بهداشت روانی اکتساب توانایی ها برای طی کردن مسیر رشد الزامی است که این موضوع، کفایت اجتماعی را از اهمیت اساسی برخوردار کرده است ( استروف [2]، 1984). الیوت[3] (2002) معتقد است که کفایت اجتماعی در کارکرد اجتماعی و تحصیلی موفقیت آمیز افراد مهم می باشد و نقش حائز اهمیتی در اجتناب یا بازداری واکنش های منفی دیگران ایفا می کند (کارتلج و میلبرن [4]، ترجمۀ نظری نژاد، 1369).

بنا به گفته تروور [5] و همکاران (1978 به نقل از کاول[6]، 1990) اگر شخصی بتواند بر رفتار دیگران به طریقی که قصد دارد و از نظر اجتماعی مقبول است تأثیر بگذارد دارای کفایت اجتماعی است.

اما مک فال[7] (1982 به نقل از کاول، 1990) رویکرد متفاوتی دارد و کفایت اجتماعی را یک اصطلاح ارزشی عمومی تعریف می کند که بر اساس ملاک های معین، منعکس کننده قضاوت شخص است، مبنی بر این که عملکردش در یک تکلیف اجتماعی معین شایسته باشد، بنابراین شایستگی اجتماعی وابسته به نتایج یا پیامد تعاملات اجتماعی شخص به نظر می رسد که با واکنش فرد دیگر مشخص می شود. کفایت اجتماعی در آنچه که شخص انجام می دهد نیست، بلکه در این است که عملکرد او چگونه توسط دیگران ارزیابی می شود. بنابراین بی کفایتی اجتماعی بیانگر ناتوانی در دستیابی به پیامدهای موفقیت آمیز یا قضاوت های مطلوب از جانب تعاملات اجتماعی است (داینر [8] و کیم [9]، 2004).

فلنر[10] و همکاران (1990 ) چهار مقوله مهارت های شناختی، مهارت های رفتاری، کفایت های هیجانی و آمایه های انگیزشی را به عنوان ابعاد اصلی کفایت اجتماعی معرفی کرده اند:

- مهارت های شناختی: تصمیم گیری و یا مهارت ها و توانایی های مربوط به قضاوت، شامل توانایی یادگیری و همچنین توانایی اکتساب اطلاعات ضروری.

- مهارت های رفتاری: شامل مذاکره، ایفای نقش، جرأت مندی، اکتساب حمایت، مهارت های محاوره ای برای شروع و تداوم مذاکره و مهارت های رفتار مهربانانه با دیگران.

- کفایت هیجانی: نظم بخشی و ظرفیت کنترل برانگیختگی هیجانی و ظرفیت های عاطفی برای برقراری روابط مثبت با دیگران مثل ظرفیت برقراری پیوند مثبت سازنده با دیگران، ایجاد و گسترش اعتماد و روابط حمایتی دو جانبه.

- آمایه های انگیزشی و انتظار: شامل سه حوزۀ جداگانه از عوامل انگیزشی و انتظار که برای رفتار با کفایت اجتماعی حائز اهمیت هستند: ساختار ارزشی فرد، سطح رشد اخلاقی فرد و احساس اثر بخشی و کنترل خود.

یکی از عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری کفایت اجتماعی، خانواده و عملکرد آن می باشد، نظریه یادگیری اجتماعی بیان می کند که افراد مهارتهای ارتباطی را از خانواده می آموزند و در مواجهه با موقعیتهای جدید از آنها استفاده می کنند (بندورا[11]، 1971). یا اینکه نظریه سیستمی معتقد است که سیستم خانواده بر روابط دوستی افراد تاثیر گذار می باشد (مینوچنین[12] ، 1974). فورمن و وینر[13](1994) در تحقیقی بین کیفیت روابط نوجوانان با والدین و کیفیت دوستیهای آنان ارتباط مثبت یافته اند. بیچ و بردی[14]، 1985 نشان دادند که تعارض والدین و طلاق منجر به کاهش عزت نفس و روابط دوستانه در نوجوانان می شود.

هاول و دیگران(1992) عملکرد خانواده را توانایی خانواده در هماهنگی یا تطابق با تغییرات ایجاد شده در طول حیات، حل تعارض ها و تضادها، همبستگی بین اعضا و موفقیت در الگوی انضباطی، رعایت حدو مرز بین افراد، اجرای مقررات و اصول حاکم بر این نهاد با هدف حفاظت از کل سیستم خانواده تعریف کردند (اسلامی،1380، 44). در این تحقیق برای سنجش عملکرد خانواده از مدل مك مستر استفاده شد. با کارکرد فعلی خانواده سروکار دارد نه با رشد قبلی یا مرحله تحولی کنونی آن و شیوه سنجش خانواده در این مدل به سبک مشکل محور است. این رویکرد 6 جنبه کارکرد خانواده را مد نظر قرار میدهد: 1- حل مسأله 2- ارتباط 3- نقشها 4- پاسخگویی عاطفی 5- دخالت عاطفی 6- کنترل رفتار

1- حل مسأله [15]: دو نوع مشکل در این سازه مشخص می‌شود؛ ابزاری که مربوط به مسائل عملی و روزمره زندگی مانند تهیه غذا و تأمین بودجه خانواده در حد کفایت است و عاطفی که مربوط به احساسات است،

2- ارتباط [16]: این بعد مربوط به توانایی خانواده در تبادل اطلاعات است. در مدل مک مستر چهار نوع ارتباط شناسایی شده‌اند: 1- ارتباط آشکار و صریح 2- ارتباط آشکار و غیر صریح 3- ارتباط نقابدار و صریح 4- ارتباط نقابدار و غیر صریح (نوروزی، 1377، 67).

3- نقش‌ها [17]: نقش ها، به رفتارهای توصیه شده و تکراری موجود در مجموعه‌ای از فعالیتهای دو جانبه با سایر اعضای خانواده گفته می‌شود. ادای وظایف مستلزم تخصیص نقش مناسب به افراد می‌باشد تا اعضای خانواده امور خواسته شده را طبق نقشهای تفویض شده انجام دهند» (بارکر[18]، 1375، 100).

4) پاسخگویی عاطفی[19]: در این بعد، چگونگی واکنش عاطفی خانواده در روابطش مورد مطالعه قرار می‌گیرد (بهاری 1379، 37).

5) مشارکت عاطفی[20]: این بعد به « درجه کیفیت علاقه و نگرانی اعضای خانواده نسبت به هم» مربوط است» (بارکر، 1375، 40-38).

6) مهار رفتار : این بعد به قواعدی که خانواده بر اساس آنها گذران امور می‌کند، مربوط می‌باشد.

با توجه به آنچه گفته شد در این پژوهش ، محقق با این سوال مواجه است که آیا بین بین عملکرد خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد؟.

اهمیت و ضرورت پژوهش

در موقعیت کنونی ، توجه زیادی به سمت موضوع های مربوط به بهداشت روانی و اجتماعی، اکتساب کفایت های متناسب با سن و شرایط فردی و پرورش قابلیت های موجود در افراد به جهت کسب توانایی لازم به منظـور طی موفـقیت آمیز دوران های رشد می شود. کسب مهارت ها، توانایی ها و ظرفیت هایی است که به فرد در برقراری ارتباط با خود و دیگران کمک می کند، و رشد و آموزش مهارتهای رفتاری، مهارت های شناختی، مهارت های هیجانی وآمایه های انگیزشی به فرد کمک می کند تا تصمیم مناسب را در موفعیت های مختلف اتخاذ نماید(پزشک،1380، ص 9).

عدم آگاهی و نداشتن مهارت برای زندگی فردی و اجتماعی و عدم توانایی و فقدان آگاهی جهت اخذ تصمیم مناسب در موقعیت های مختلف، و تناقضات ارزشهای خانواده و جامعه در این عصر باعث بروز پدیده های و ناهنجاری های اجتماعی زیادی شده است که از این جمله می توان پدیده هایی مانند اعتیاد، قتل،دزدی و اقدام به فرار از خانواده و.... را نام برد، که این خود ناشی از نداشتن مهارت لازم برای رویارویی با موقعیت های مختلف و سخت و عدم توانایی تصمیم گیری مناسب است( حیدری ، 1381، ص15).

از سوی دیگر منابع مختلفی آگاهی ها و مهارت های لازم برای ورود به اجتماع را به افراد می آموزند، اما گاهی اولین ارگان هایی، (خانواده، مدرسه و...)، که کودک یا نوجوان زندگی خود را در آنها شروع می کند به دلایل مختلف این مهارت های را در وی پرورش نمی دهد و او بدون آگاهی و مهارت برای برخورد با موقعیت های جدید و ناشناخته وارد اجتماع می شود، در چنین مواردی برای رهایی از موقعیت هایی که دانش برخورد با آنها را ندارد، راحت ترین راه را بدون توجه به عواقب آن انتخاب می کند، و اکثر این انتخابات نتایجی سخت و گاهی جبران ناپذیر را برای فرد، خانواده وی و اجتماع در بر دارد. از این جمله می توان، درزدی برای رهایی از فقر، اعتیاد برای رهایی از رویارویی با واقعیات زندگی، پرخاشگری برای فرار از موقعیت و فرار از خانواده برای کسب محبت بیشتر و به عقیده ژاک بورسا[21] فرار را مکانیسمی در جهت یافتن مجال اثبات وجود می داند که در خانه چنین فرصتی را نیافته است و...، را نام برد (میرزا جانی، 1368، ص20؛ سعیدی،1372،ص8).

الیوت (2001) معتقد است که کفایت اجتماعی در کارکرد اجتماعی و تحصیلی موفقیت آمیز دانش آموزان مهم می باشد و نقش حائز اهمیتی در اجتناب یا بازداری واکنش های منفی دیگران ایفا می کند. علاوه بر آن، رفتار اجتماعی و رفتار تحصیلی آن چنان به هم وابسته اند که تقویت فعالیت های تحصیلی بدون تقویت آن دسته از رفتارهای اجتماعی که فعالیت تحصیلی را ممکن می سازند، امری مشکل است. (کارتلج و میلبرن [22]، ترجمۀ نظری نژاد، 1369).

با در نظر داشتن تعاریفی که از کفایت اجتماعی شده و با توجه به مدلی که فلنر(1990) از کفایت اجتماعی ارائه كرده است، در می یابیم که کفایت اجتماعی شامل کارکردهایی است که برای مقابله با فشارهای زندگی و مسائل گوناگونی که انسان ها با آن مواجه هستند لازم است.

با توجه مطالب ذکر شده محقق قصددارد به بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و کفایت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماسبپردازد.

هدف پژوهش :

بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

اهداف فرعی پژوهش :

بررسی رابطه بین حل مشکل در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

بررسی رابطه بین ارتباط در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

بررسی رابطه بین نگرش مثبت درباره نقش های محوله در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

بررسی رابطه بین همراهی عاطفی خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

بررسی رابطه بین آمیزش عاطفی خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

بررسی رابطه بین کنترل رفتار در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

فرضیه اصلی پژوهش:

بین عملکرد خانواده با کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس.

رابطه وجود دارد.

فرضیه های فرعی پژوهش:

1- بین توانایی حل مشکل در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

2- بین ارتباط در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

3- بین نگرش مثبت درباره نقش های محوله در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

4- بین همراهی عاطفی در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

5- بین آمیزش عاطفی در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

6- بین کنترل رفتار در خانواده و کفایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس رابطه وجود دارد.

تعاریف مفاهیم و واژگان :

تعاریف نظری

کفایت اجتماعی : منظــور از کفــایت اجتـماعی همان قدرت بـرقراری تعـامل اجتماعی می باشد، یعنی کسب مهارت ها، توانایی ها، ظرفیت هایی که شامل مهارتهای شناختی، مهارتهای اجتماعی، کفایت هیجانی و آمایه های انگیزشی می باشد. به عبارت دیگر کفایت اجتماعی شامل اطلاعات و مهارت هایی است که سبب توانایی فرد در انجام وظایف شغلی و تبادلات روزمره زندگی می گردد(کندال و برازل[23]، به نقل پزشک،1380، ص14).

عملکرد خانواده : هاول[24] و دیگران(1992) عملکرد خانواده را توانایی خانواده در هماهنگی یا تطابق با تغییرات ایجاد شده در طول حیات، حل تعارض ها و تضادها، همبستگی بین اعضا و موفقیت در الگوی انضباطی، رعایت حدو مرز بین افراد، اجرای مقررات و اصول حاکم بر این نهاد با هدف حفاظت از کل سیستم خانواده تعریف کردند (اسلامی،1380، 44).

«ميزان توانايي خانواده براي انطباق، حفظ حدود و ثغور بين افراد و رعايت مقررات و ضوابط حاكم بر خانواده به منظور صيانت واحد خانواده» (مینوچین، 1375ترجمه بهاری،86).

حل مسأله: توانایی خانواده در حل مشکلات تا حدی که بتواند کارایی مؤثری داشته باشد. (نوروزی، 1377، 67).

ارتباط: توانایی خانواده در تبادل اطلاعات است (نوروزی، 1377، 67).

نقش‌ها: نقش ها، به رفتارهای توصیه شده و تکراری موجود در مجموعه‌ای از فعالیتهای دو جانبه با سایر اعضای خانواده گفته می‌شود (بارکر، 1375، 100).

آمیزش عاطفی: چگونگی واکنش عاطفی خانواده در روابطش (بهاری 1379، 37).

همراهی عاطفی: درجه کیفیت علاقه و نگرانی اعضای خانواده نسبت به هم (بارکر، 1375، 40-38).

مهار رفتار : قواعدی که خانواده بر اساس آنها گذران امور می‌کند، مربوط می‌باشد.

تعاریف عملیاتی

کفایت اجتماعی : در این پژوهش عبارت است از نمره ای که هر یک از آزمودنیها، از پرسشنامه کفایت اجتماعی که توسط پرندین (1385) براساس مدل چهار بعدی فلنر[25](1990) ساخته و هنجار شده است کسب می کنند. کفایت اجتماعی شامل چهار عامل است که بر اساس بعضی از سئوالات پرسشنامه کفایت اجتماعی سنجیده می شوند.

عملکرد خانواده: نمره ای که فرد از سوالات 1، 6، 8، 11، 16، 20، 26،31 ،36،41 ، 46، 51، 56، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

حل مساله: نمره ای که فرد از سوالات 2، 12، 24، 38 ، 50، 60، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

ارتباط: نمره ای که فرد از سوالات 3، 14، 18، 29،43 ، 52، 59، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

نقشها: نمره ای که فرد از سوالات 4، 10، 15، 23،30، 34،40، 45، 53، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

همراهی عاطفی: نمره ای که فرد از سوالات 5، 9، 19، 28، 35، 39، 49، 57، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

آمیزش عاطفی: نمره ای که فرد از سوالات 13، 21، 22، 25، 33، 37، 42، 54، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

کنترل رفتار: نمره ای که فرد از سوالات 7، 17، 27، 32، 44 ، 47، 48، 55، 58، پرسشنامه عملکرد خانواده کسب می کند.

پیشینه پژوهش

اسروف، فوکس و پانکیک[26](1983)، در تحقیقات خود در زمینه مهارت های هیجانی نشان دادند که چنانچه فرد در ارتباط عاطفی و کنترل هیجانی خود ناکام گردد، انطباق اجتماعی وی در مرحله رشد دچار مشکل می شود و پیامدهای منفی ماندگاری ایجاد می شود و فرد بخصوص از نظر کسب استقلال، معاشرت سازنده با گروه همسال خود، و حل کارآمد موضوعهای مختلف دچار مشکل می گردد (گنجی، 1384،ص 55).

گینز برگ و برونستین[27](1993) در مطالعه ای ارتباط بین فاکتورهای خانواده و انگیزش پیشرفت درونی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی را مورد مطالعه قرار دادند . نتیجه مطالعه حاکی از این بود که پایین بودن کنترل والدین و ارائه پاداش های بیرونی با انگیزه درونی،رابطه منفی داشته است. همچنین سبک های خانوادگی (حمایت کننده و استقلال دهنده)با انگیزش درونی و عملکرد تحصیلی بالا همراه بوده است و تشویق والدین در واکنش به نمرات دانش آموزان با جهت گیری انگیزشی درونی در ارتباط بوده است.

آرمیستد،فارهند، بیچ و بردی[28] (1985) نشان دادند که تعارض والدین و طلاق منجر به کاهش عزت نفس و روابط دوستانه در نوجوانان می شود.

فورمن و وینر[29] ( 1994).بین کیفیت روابط نوجوانان با والدین و کیفیت دوستیهای آنان ارتباط مثبت یافته اند .

دی زوریلا و شی دی[30] (1992) نشان دادند که توانایی حل مسئله با پیشرفت تحصیلی در ارتباط می باشد.

شریفی (1376، 61) در پژوهشی بر روی دانش آموزان پسر مدارس راهنمایی اهواز نشان داد که ارضای نیازهای عاطفی نوجوانان در خانواده با سازگاری فردی-اجتماعی آنان رابطه مثبت و معنادار دارد.

روش شناسی

در اين تحقيق از روش تحقيق همبستگي استفاده خواهد شد. زيرا در اينجا محقق به دنبال مشخص نمودن میزان رابطه بين متغيرهای عملکرد خانوده و کفایت اجتماعی است.

هنگامي كه محقق دو يا چند دسته از اطلاعات مختلف مربوط به يك گروه و يا يك دسته اطلاعات از دو يا چند گروه را در اختيار داشته باشد، مي تواند از روش تحقيق همبستگي استفاده كند. چرا كه اين روش براي مطالعه ميزان تغييرات در يك يا چند عامل، در اثر تغييرات يك يا چند عامل ديگراست (نادري و نراقي، 1382).

جامعه،حجم نمونه و روش نمونه گیری:

جامعۀ پژوهشی در بر گیرندۀ کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماساست که در سال تحصیلی 89- 88 مشغول به تحصیل می باشند. و تعداد انان حدود 2500 نفر می باشد. حجم نمونه با مراجعه به جدول مورگان 335 نفر در نظر گرفته شده است که این مقدار نمونه با روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از میان جامعه آماری انتخاب خواهند شد.

روش های آماری

جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده در این تحقیق از روش های آمار توصیفی فراوانی ، میانگین و انحراف استاندارد ؛ و از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده خواهد شد . جهت انجام تجزیه و تحلیل های آماری از نرم افزار SPSS استفاده می شود.

ابزار گردآوری:

برای جمع آوری داده ها در این پژوهش ازدو نوع پرسشنامه استفاده شد که عبارتند از:

1ـ پرسشنامه کفایت اجتماعی

این پرسشنامه ویژه نوجوانان می باشد که یک ابزار 47 سوالی است که بر اساس نظریه فلنر ساخته شده. براورد پایایی و روایی این ازمون توسط پرندین(1385)در استان تهران،بر روی 450 نفر صورت گرفته است.جهت برآورد ضریب پایایی مقیاس،از دو روش آلفای کرونباخ وضریب همبستگی بین دو بار اجرا(بازآزمایی)استفاده شده است.از روش الفای کرونباخ برای بررسی همسانی درونی مقیاس و خرده مقیاس ها استفاده گردیده است.ضریب آلفای به دست امده از حذف سولاتی که همبستگی کمی با نمره کل داشتند برابر با(884=(alpha می باشد،که نشان می دهد پر سشنامه ازضریب همسانی درونی قابل قبول و مطلوبی بر خوردار است.

برای استفاده از روش پایایی علاوه بر ضریب آلفا ،از باز آزمایی هم استفاده شده است.پرسشنامه بر روی 30 نفر آزمودنی در فاصله زمانی 4 هفته اجرا گردید. ضریب همبستگی بین دوبار اجرا در بازآزمایی (899/0=r) به دست آمده.

به منظور بررسی روایی پرسشنامه ،روایی محتوایی و روایی سازه مورد بررسی قرار گرفته است.از نظر روایی محتوایی،با توجه به پشتوانه نظریه مطرح شده توسط فلنر،از دیدگاه متخصصان روان شناسی و روان سنجی ،روایی صوری و منطقی آن تایید شده است.

روایی سازه این پرسشنامه از طریق دو روش مورد بررسی قرار گرفته است. همبستگی کل مقیاس با خرده مقیاس ها بسیار بالا بوده و در سطح 99 درصد معنا دار شده . همچنین روایی سازه مفیاس به وسیله تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار KMO (کفایت نمونه برداری) برابربا 826/0 می باشد ، بنابرین روایی بیرونی پژوهش که نمونه ای از حجم نمونه مکفی است ،مشاهده شده است. همچنین تمامی مقادیر مرتبط با همبستگی سوالات با کل آزمون در راستای تحلیل مولفه های اصلی بالاتر از50% قرار دارند که نشان از همبستگی بالایی بین تک تک سوالات با کل آزمون دارد.

در پرسشنامه کفایت اجتماعی هر سوال دارای 7 گزینه شامل: کاملا موافقم، موافقم، تاحدی موافقم، نظری ندارم، تا حدی مخالفم، مخالفم و کاملا مخالفم می باشد و آزمودنی باید گزینه ای را انتخاب کند که بیشتر بیانگر احساسات و نظرات او باشد. روش نمره گذاری به شیوه لیکرتی می باشد و از سیستم 1 تا 7 پیروی می کند؛ به این ترتیب که اگر آزمودنی گزینه کاملا مخالفم را انتخاب کند نمره 1، مخالفم نمره 2،تا حدی مخالفم 3، نظری ندارم 4، تا حدی موافقم 5، موافقم 6 و کاملا موافقم نمره 7 می گیرد.همچنین سوالات شماره 3، 6، 8، 9، 11، 12، 15، 16، 21، 25، 26، 28، 32، 36، 37، 38، 43، 44 و 45 به صورت معکوس نمره گذاری می شود، به این صورت که به کاملا موافقم نمره 1 و به کاملا مخالفم نمره 7 تعلق می گیرد.

2ـ ابزار سنجش خانواده مورد نظر مك مستر (FAD)

ابزار سنجش خانواده مك مستر[31] (FAD)داراي 60 ماده است كه براي سنجيدن عملكرد[32] خانواده براساس الگوي مك مستر تدوين شده است. اين ابزار ويژگي هاي سازماني و ساختاري خانواده و توانايي خانواده را در سازش با حوزه وظايف خانوادگي با يك مقياس خود گزارش دهي، مورد سنجش و اندازه گيري قرار مي دهد. این ابزارشامل شش خرده مقیاس: حل مشکل، ارتباط، نقشها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و یک یک خرده مقیاس عملکرد کلی می باشد.

اعتبار ابزار سنجش خانواده مورد نظر مك مستر:

ضریب آلفای کل مقیاس و خرده مقیاسهای حل مشکل، ارتباط، نقشها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی در پژوهش امینی (1379) به ترتیب 92/0،61/0، 38/0، 72/0، 64/0، 65/0، 61، 81/0 گزارش شده است.

روایی ابزار سنجش خانواده مورد نظر مك مستر :

اگر خرده مقیاس عملکرد کلی را از تجزیه و تحلیل خارج کنیم، شش خرده مقیاس دیگر این ابزار نسبتاً از استقلال برخوردارند. ابزار سنجش خانواده تا حدی داری روایی همزمان و پیش بین است. این ابزار در یک مطالعه مستقل روی 178 زوج حدوداً شصت ساله با مقیاس رضایت زناشویی لاکـ والاس همبستگی متوسط داشت و قدرت نسبتاً خوبی برای پیش بینی نمرات مقیاس روحیه سالمندی فیلدلفیا نشان داده است. به علاوه این ابزار با قدرت متمایزسازی اعضای خانواده های غیر بالینی در هر هفت خورده مقیاس خود دارای روایی خوبی برای گروههای شناخته شده است.

روش اجرا و نمره گذاری FAD-I

آزمودنی با خواندن هر عبارت میزان هماهنگی خصوصیات توصیف شده خانوادۀ خود را بر روی مقیاس چهار حیطه(طبقه)لیکرت بصورت کاملاً موافقم،موافقم،مخالفم و کاملاً مخالفم مشخص می نماید. این ابزار متشکل از 60 سؤال است که به هر سؤال نمرۀ 4-1 تعلق می گیرد. سوالهای 1، 4، 5، 7، 8، 9، 13، 14، 15، 17، 19، 21، 22، 23، 25، 28، 31، 33، 34، 35، 37، 39، 41، 42، 44، 45، 47، 48، 51، 52، 53، 54، 58، نمره معکوس می گیرند.

تجزیه و تحلیل داده ها:

برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسون استفاده خواهد شد که در این راستا داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل خواهد شد.

1- Carengie

[2] -Stroufe

[3] .Elliot.

[4]. Cartledge & Milburn

[5]. Trower

[6] . Cavell

[7] . Macfal

[8]. Diener

[9]. Kim

[10] . Felner

[11] .Bandura

[12] . Minuchin

[13] . Furman, & Wehner

[14]. Armistead, Forehand, Beach, & Brody

[15]. Problem solving

[16] - Communication

[17] . Roles

[18] . Barker

[19] . Affective Responsivenss

[20] . Participative affective

[21]. Jacques Boucharlat.

[22]. Cartledge & Milburn

[23] . Kendal & Brazel

[24] . Hawell

[25]. Felner.

[26] . Fox. Pancake & Srouf

[27] . Ginsborg & Bronstein

[28]. Armistead, Forehand, Beach, & Brody

[29] . Furman, & Wehner

[30] . D’Zurilla, & Sheedy

3.Family Assessment Devise ( FAD)

4.Functioning

نمونه پروپوزال برای استفاده دانشجویان

مطالب مشابه :

نمونه ای از پروپوزال نویسی

نمونه پروپوزال برای استفاده دانشجویان

نمونه 16تایی پروپوزال

نمونه پروپوزال

نمونه پروپوزال

نمونه پروپوزال

نمونه پروپوزال