پيش¬نويس ضوابط اجرايي توليد و عرضه محصول سالم¬تر

فصل اول – تعاريف:

محصول سالمتر: محصول كشاورزي خام يا فرآوري شده كه داراي حد مجاز باقيمانده سموم، كودهاي شيميايي، هورمونها و داروهاي دامي، طيور و شيلاتي باشد.

كودهاي آلي: به كودهايي اتلاق ميشوند كه منشاء طبيعي دارند. مانند كود دامي يا سبز و يا کمپوست و ورميکمپوست. اين نوع كودها مواد آلي و هوموس ( اسيد هوميك ) خاك را بالا برده و علاوه بر حاصلخيزي به بهبود بافت خاك نيز كمك ميكنند.

كودهاي بيولوژيك: مواد حاوي ميكروارگانيزم‌هاي مفيد خاك، كه به طور متراكم و با تعداد بسيار زياد در يك محيط كشت توليد شده‌اند. كه قادرند عناصر غذايي را از شكل بلا استفاده به شكل قابل استفاده تبديل كنند و اين تبديل در يك فرايند بيولوژيكي انجام مي‌گيرد.

كنترل بيولوژيك آفات: استفاده از موجودات طبيعي يا فرآورده‌هاي ژني، براي كاهش اثر موجودات مضر و مناسبكردن شرايط براي موجودات مفيد مانند گياهان زراعي، حشرات و ميكروارگانيسم مفيد.

سامانه نظارت و پايش توليد و عرضه محصول سالم‌تر: زنجيره‌اي مركب از ناظرين معتمد سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران، آزمايشگا‌ه‌هاي طرف قرارداد، سازمانهاي جهاد كشاورزي استانها، ادارات بازرگاني استانها, مراکز استاندارد استاني, صندوق حمايت از توسعه کشاورزي، ادارات صنايع و معادن استانها و... كه بر روند توليد، عرضه و فرآوري محصول سالم‌تر نظارت و پايش مي‌نمايند.

ناظرين معتمد سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران: عده‌اي از دانشآموختگان رشته‌هاي مرتبط كشاورزي و منابع طبيعي و صنايع غذايي مي‌باشند كه پس از گذرانيدن دوره‌هاي لازم از سوي سازمان مذکور، بر روند توليد، عرضه و فرآوري محصولات كشاورزي سالم‌تر نظارت دارند و موفق به اخذ رتبه بندي در خصوص توليد و عرضه محصول سالمتر شدهاند.

بر چسب محصول سالمتر: علامتي است كه از طرف موسسه استاندارد عرضه شده و در اندازه مجاز بودن باقيمانده سموم، عناصر سنگين سمي کودهاي شيميايي، داروها و هورمونهاي دامي، طيور و شيلاتي در محصول خام و فرآوري شده با هدف اطلاعرساني به مصرفكننده و همچنين نظارت و پيگيري تخلفات احتمالي، را داراست.

توليدکننده محصول کشاورزي سالمتر:کشاورز يا مجموعه واحد توليدي کشاورزي است که نسبت به توليد و عرضه محصولات گياهي، آبزي، دام و طيور به طور هماهنگ با ادارات کشاورزي شهرستانها اقدام مينمايد.

فصل دوم - اهداف:

1. ايجاد نظام مديريتي كه باعث بهبود سلامت بوم نظام كشاورزي با اجتناب از مصرف بيروية نهاده‌هاي شيميايي، و ايجاد پايداري در توليد محصولات كشاورزي.

2. پياده‌سازي نظام توليدي كه در آن براي حفظ و نگهداري حاصلخيزي خاك، رساندن مواد غذايي مورد نياز به گياه و كنترل حشرات، علفهاي هرز و آفات از تركيبات شيميايي در حد مجاز تاكيد شده و استفاده از ساير روش‌هاي غيرشيميايي از قبيل تناوب زراعي استفاده از بقاياي گياهي، كودهاي حيواني، حداقل خاكورزي و مبارزه بيولوژيكي مورد تاكيد قرار مي‌گيرد در اين روش هدف كاهش و بهينهسازي مصرف نهاده‌هاي شيميايي و نه حذف كامل برخي نهاده‌هاي شيميايي است.

3. استفاده از مواد شيميايي در حد مجاز در فرايند توليد تا برداشت، جمع‌آوري، فرآوري و بسته‌بندي.

4. جلوگيري از تبعات و آثار زيان بار استفاده بي رويه از نهاده‌هاي شيميايي بر سلامت انسان و محيط.

5. پيش درماني و صرفه جويي در مداوا و درمان بيماري‌هاي بيدار و پنهان به وجود آمده ناشي از مصرف بي رويه نهاده‌هاي شيميايي بر سلامت انسان

6. حمايت از بهره‌برداراني كه حدود مجاز استفاده از نهاده‌هاي شيميايي را مراعات مي‌كننند با گواهي محصول توليدي، جهت عرضه با قيمت رقابتي در بازار

7. فرهنگ سازي و ترويج مباني توليد محصول سالمتر جهت افزايش نگرش آحاد جامعه نسبت به كاهش اين محصول و آشنايي آنها با كيفيت محصولات مختلف توليدي.

فصل سوم - ضوابط نظارت بر توليدمحصول سالم‌تر:

ماده 1- وزارت جهادكشاورزي با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران موظف به تدوين و بروز رساني استانداردهاي باقيمانده مجاز كودها، سموم، عناصر سنگين و هورمونهاي دامي، طيور و شيلاتي در محصولات كشاورزي است.

ماده 2- وزارت جهادكشاورزي، سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران و وزارت بازرگاني با همكاري موسسه، موظف هستند به منظور تائيد براي انواع محصولات توليدي سالمتر، سازوكارهاي مناسب اداري، اجرائي و حقوقي را مهيا نمايند.

ماده 3- وزارت جهاد كشاورزي موظف به ارائه آموزش و تلاش در جهت زيرساختهاي تامين و عرضه كليه نهاده‌هاي مورد نياز به منظور توليد انواع محصولات سالم‌تر به بهره‌برداران بخش كشاورزي مي‌باشد.

ماده 4- تهيه و تامين نهاده و عرضه به بهرهبرداران توسط بخش غيردولتي و با نظارت عاليه وزارت جهاد كشاورزي صورت پذيرد.

تبصره 1- به منظور گسترش شيوه‌هاي توليد محصول سالم‌تر، وزارت بازرگاني موظف به اعطاي معافيتهاي مالياتي و گمركي به واردات مواد اوليه و نهاده‌هاي مورد نياز توليد اين محصولات، بنا به تشخيص و اعلام وزارت جهاد كشاورزي، است.

تبصره 2- اتخاذ شيوه‌هاي توليد محصول سالم‌تر، براي بهره‌برداران به صورت اختياري است، اما وزارت جهادكشاوري با اتخاذ سياستهاي حمايتي و تشويقي مناسب، مي‌بايد به توسعه و ترويج توليد اينگونه محصولات، اهتمام ورزد.

ماده 5- به منظور تسهيل نظارت بر عملكرد شركتهاي توليد كننده نهاده‌هاي توليد محصول سالم‌تر، وزارت بازرگاني موظف به انجام اقدامات لازم به منظور تشكيل اتحاديه براي اين شركتها، مي‌باشد.

تبصره - نظارت بر حسن عملكرد اين شركتها به عهده وزارت جهاد كشاورزي و ساير دستگاه‌هاي ذيربط مي‌باشد.

ماده 6- وزارت جهادكشاورزي، وزارت بازرگاني و وزارت كشور با همكاري صدا و سيماي جمهوري اسلامي موظف به انجام اطلاع رساني و آموزش جامعه درخصوص توليد و عرضه محصولات سالمتر مي‌باشند.

ماده 7- وظيفه نظارت بر چگونگي توليد محصولات كشاورزي سالم‌تر به عهده ناظرين معتمد سازمان نظام مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران از طريق تنفيذ اختيارات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و وزارت جهاد کشاورزي است که طي توافقنامه همکاري در اختيار آنان قرار خواهد گرفت.

ماده 8- سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران موظف است با تجهيز و آموزش نيروي انساني متخصص در سطح كشور به تربيت بازرسين معتمد و ارائه خدمات نظارت و كنترلي بر شيوه توليد محصولات سالمتر، اقدام نمايد.

ماده 9- ناظرين معتمد مي‌بايد براساس ضوابط و دستورالعمل‌هاي تعيين شده درخصوص نحوه انجام مراحل عمليات توليد، کاربرگهاي مربوطه را تكميل و در مرحله عرضه به مراكز نظارتي، شناسنامه محصول توليدي را به آزمايشگاه ارائه دهد. يك نسخه از شناسنامه محصول، در سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي استان، به منظور رسيدگي به تخلف احتمالي، نگهداري خواهد شد.

تبصره - تهيه و تدوين چارچوب کاربرگها و شناسنامه‌هاي مربوطه به عهده سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران و معاونتهاي اجرايي وزارت جهادكشاورزي مي‌باشد.

فصل چهارم - ضوابط توليد:

ماده 10- صندوق حمايت از توليد موظف به پرداخت يارانه توليد محصولات کشاورزي سالمتر به توليدکنندگان بر اساس ضوابطي است که در بودجه سالانه دستگاهها از جمله وزارت جهاد كشاورزي و وزارت بازرگاني درج ميگردد.

تبصره1- تدوين ضوابط نحوه پرداخت يارانه به توليدكنندگان محصول سالمتر همه ساله توسط كارگروهي مركب از نمايندگان معاونتهاي اجرايي ذيربط اتحاديه توليدکنندگان محصولات سالمتر جهت درج در بودجه سنواتي درج ميگردد.

تبصره 2- ضوابط و ميزان يارانه پرداختي هرسال با توجه به ميزان تورم و تغييرات صورت گرفته در قيمت نهاده‌ها و ملزومات مورد استفاده، مورد بازبيني و تجديد نظر قرار خواهد گرفت.

ماده 11- به منظور فرهنگ‌سازي و گسترش توليد محصول سالم‌تر، سازمانهاي جهاد كشاورزي استان‌ها و شهرستانها، ملزم به اعطاي جوايز نقدي و معرفي توليدكنندگان محصولات سالمتر در جشنواره‌هاي توليدكنندگان برتر مي‌باشند.

ماده 12- جبران هرگونه خسارت حاصل از عدم استفاده از شيوه‌هاي رايج توليد و همچنين افت احتمالي عملكرد عمليات توليد، به عهده سازمانهاي جهاد كشاورزي استانها خواهد بود.

تبصره - ميزان پرداخت خسارات، با احتساب مابهالتفاوت متوسط ميانگين توليد سالهاي قبل از استفاده از شيوه‌هاي سالمتر توليد و نيز برآورد كارشناسي خسارات وارد شده براساس قيمت روز محصول، محاسبه و پرداخت مي‌گردد.

ماده 13- وزارت جهاد کشاورزي موظف به معرفي توليدكننده نمونه ( كشاورزي / باغدار /00000نمونه ) در مراسم هفته جهاد كشاورزي بر اساس توليد محصول سالمتر است.

فصل پنجم - آموزش و اطلاعرساني:

ماده 14 – وزارت جهاد کشاورزي با همکاري سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران موظف به اطلاعرساني از روند توليد و عرضه محصولات کشاورزي محصولات سالمتر به کشاورزان و بهرهبرداران است.

تبصره - سرفصلهاي ترويجي مناسب با همکاري مشترک وزارت جهاد کشاورزي، کانون کشاورزان خبره و سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران تدوين خواهد شد.

ماده 15- وزارت جهاد کشاورزي، با همکاري سازمان فني و حرفهاي و سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران موظف به برگزاري دورههاي تخصصي در زمينه اندازهگيري آسان بقاياي سموم, بارورکنندهها و عناصر سنگين سمي در محصولات, روشهاي مطلوب بستهبندي و نگهداري و بازاررساني، مبازه تلفيقي با آفات و کنترل سلامت محيطزيست و برچسبزني و حقوقي به کاورزان نظام مهندسي کشاورزي است.

تبصره - ناظرين معتمد ميبايد تمامي دورههاي کاري را با موفقيت گذرانده و دورههاي تکميلي حسب شرايط نياز و بخشنامههاي ارسالي شرکت نمايند تا پروانه اشتغال آنان معتبر بماند.

ماده 16- وزارت جهاد کشاورزي موظف به برگزاري دورههاي آموزش پودماني براي کارکنان وزارت متبوع بوده که در خصوص توليد و عرضه محصول سالمتر مشغول هستند.

فصل ششم - ضوابط برچسبگذاري:

ماده 17- انجام نمونه‌گيري از محصولات کشاورزي و در حين عمليات کاشت داشت و برداشت، به عهده ناظرين توليد، توليدكنندگان و صاحبان صنايع فرآوري و بستهبندي و با نظارت ناظرين معتمد صورت گرفته و پس از اخذ شرايط احراز بر اساس دستورالعملهاي موجود تاييديه سلامت محصول برچسبگذاري انجام خواهد شد.

تبصره1- برچسب‌هاي مورد نياز، با تائيد ناظر‌معتمد، به توليدكنندگان در محيط روستاها و در سطح مزارع تحويل خواهد شد.

تبصره2- ناظر معتمد جهت کنترل صحت ادعاي توليدکننده و با توجه به داشتن مسوليت در قبال توليد محصولات موظف به انجام نمونهبرداري تصادفي از محصولات آماده ارائه به بازار قبل از ارائه برچسب است.

ماده 18- توليدكنندگان و صاحبان صنايع فرآوري و بسته‌بندي ملزم به نصب برچسب ملي محصول سالمتر بر محصول توليدي خود مي‌باشند.

ماده 19- طراحي و توليد برچسب ملي محصول سالم با همكاري وزارت جهاد كشاورزي، وزارت بازرگاني و موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران انجام خواهد شد. برچسب مذكور حاوي اطلاعات مربوط به نوع محصول، وضعيت باقيمانده مواد شيميايي موجود در محصول، تاريخ توليد، نام توليدكننده يا نام كارخانه فرآوري و بسته‌بندي كننده، استان و شهرستان و روستاي محل توليد و كدناظر معتمد خواهد بود که به شکل بارکد بر روي محصول نصب ميگردد.

تبصره - کليه اطلاعات مندرج در روي بارکد نصب شده روي محصول کشاورزي قابليت رديابي و کنترل صحت داشته و عواقب در اطلاعات ناصحيح به عهده ناظر معتمد و توليدکننده است.

ماده 20- كليه اطلاعات مربوط به توليدكنندگان و صاحبان صنايع در بانك اطلاعاتي تهيه شده توسط وزارت جهاد كشاورزي با همكاري وزارت صنايع، وزارت بازرگاني و سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي جمهوري اسلامي ايران، درج و به صورت شبكه در اختيار كليه سازمانهاي ذيربط قرار خواهد گرفت.

فصل هفتم - ضوابط عرضه محصولات سالم‌تر:

ماده 21- ادارات كل بازرگاني در كليه استانها، ملزم به توزيع محصولات سالمتر توليدي داراي برچسب، از طريق سامانه توزيع ترجيحي به واحدهاي داوطلب استفاده مي‌باشند.

تبصره - الصاق برچسب ملي محصول سالمتر، بر روي محصولات فر آوري شده داراي شرايط احراز، الزامي است.

ماده 22- نانوائيها، صنايع، كارخانجات و واحدهاي استفاده كننده از اين محصولات سالمتر مجازند، با ارائه مستندات لازم در خصوص خريد محصول سالمتر مابه التفاوت قيمت را از خريدارن محصولات نهايي دريافت نمايند.

ماده 23- ادارات كل نظارت بر مواد غذايي در هر استان و شهرستان مكلف به انجام نظارتهاي مستمر بر عرضه محصولات سالمتر داراي برچسب توزيع شده مي‌‌باشد.

ماده 24- كليه محصولات فرآوري و يا بستهبندي شده در صنايعي كه از محصولات سالم‌تر به عنوان ماده اوليه خود استفاده مي‌نمايند، مي‌بايد قبل از عرضه، نمونه‌گيري و پس از اثبات سالم بودن محصول، برچسبگذاري و سپس به بازار عرضه شود.

ماده 25- ادارات كل صنايع و معادن استانها، پس از اخذ مدارك مربوط به وضعيت سلامت محصول فرآوري و يا بسته‌بندي شده، ملزم به پرداخت يارانه نقدي محصول سالم‌تر به توليد كننده مي‌باشند.

ماده 26- كارگاه‌ها و صنايع تبديلي و تكميلي كه از محصول سالم‌تر در زنجيره توليد خود استفاده مي‌نمايند، مجاز به اختلاط محصول سالم‌تر با محصولاتي كه باقيمانده مواد شيميايي در آنها از حد مجاز بالاتر است، نمي‌باشند.

ماده 27- مراکز توزيع محصولات کشاورزي و سازمانهاي ميادين ميوه و تره بار در سطح استانها و شهرستانها موظفند محصولات کشاورزي سالمتر داراي برچسب را به خريداران توصيه نمايند.

ماده28 - سازمانهاي ميادين ميوه و تره بار با اتخاذ راهکارهاي تشويقي شرايط عرضه محصول سالمتر را خصوصا براي براي افرادي که تمايل به داشتن غرف عرضه محصول سالمتر هستند فراهم نمايند.

ماده 29- سازمان صدا و سيما با همکاري وزارت بازرگاني و وزارت جهاد کشاورزي موظف به تهيه و توليد برنامههاي خاص كشاورزي پايدار در جهت توسعه و تشويق مردم به مصرف محصول سالمتر است.

فصل هشم - ابعاد حقوقي:

ماده 30- چنانچه توليد کننده محصول کشاورزي نسبت به ادعاي ناظر مبني بر ناسالم بودن محصول کشاورزي اعتراض داشته باشد ميتواند تحت نظر ناظر نسبت به نمونهبرداري از محصول اقدام نموده و نسبت به ارسال آن براي انجام مطالعات تکميلي به آزمايشگاههاي معتمد اقدام نمايد.

ماده 31- بر اساس بارکد نصب شده بر روي هر محصول کشاورز قابليت رديابي کامل وجود داشته و چنانچه در هر مرحله از عرضه محصول کشاورزي نسبت به عدم صحت اطلاعات درج شده روي محصول تائيدي صورت پذيرد ناظر و توليدکننده موظف به جبران خسارات وارده خواهند بود.

ماده 32- پروانه صنفي ناظرين معتمد و توليدکنندگان محصولات کشاورزي که درج اطلاعات ناصحيح روي بارکد را نمودهاند ابطال گشته و متخلفان به مراجع قضايي معرفي ميشوند.

تبصره - شاکيان اين مرحله خريداران محصولات, ارگانهاي نظارتي, وزارت جهاد کشاورزي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و ساير دستگاههاي اجرايي مرتبط ميباشند.

پيش¬نويس ضوابط اجرايي توليد و عرضه محصول سالم¬تر

مطالب مشابه :

ميزان و زمان مصرف ورمی کمپوست براي درختان زمين كشاورزي و گياه

پيش¬نويس ضوابط اجرايي توليد و عرضه محصول سالم¬تر

استفاده از پوشش پلاستيكي (مالچ) در زراعتهاي سبزي و صيفي

قانون برنامه پنجم توسعه مواد181الی 210

قانون برنامه پنجم : فصل ششم ـ توسعه منطقه‌اي

قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران - ماده 169 تا 194