معرفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

معرفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان. اين مؤسسه دولتي، فرهنگي، و هنري داراي وسيع‌ترين شبكه كتابخانه‌هاي كودك و نوجوان و از مهم‌ترين و معتبرترين توليدكنندگان و ناشران كتاب‌هاي اين دو گروه سني در ايران، و تهيه‌كننده مهم فيلم‌ها و ساير فرآورده‌هاي فرهنگي براي كودكان و نوجوانان است.

كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان در دي‌ماه 1344 به‌عنوان مؤسسه‌اي فرهنگي، هنري، و غيرانتفاعي، زيرنظر دفتر فرح پهلوي (ديبا) تأسيس شد و پس از انقلاب اسلامي، همچنان به‌عنوان شركتي دولتي وابسته به وزارت آموزش و پرورش به فعاليت خود ادامه مي‌دهد.

وظايف آن طبق اساسنامه عبارتند از: تأسيس مراكز عرضه كتاب و آموزش‌هاي فرهنگي و هنري مخصوص كودكان و نوجوانان در نقاط مختلف كشور؛ توسعه و تكميل كتابخانه‌هاي عمومي ثابت و سيار؛ همكاري با مؤسسه‌ها براي ايجاد بخش‌هاي ويژه كودكان و نوجوانان؛ تهيه و انتشار محصولات سمعي و بصري؛ تدارك وسايل و كلاس‌هاي آموزشي؛ توليد، خريد، توزيع، نمايش، و فروش فيلم‌هاي سينمايي و تئاتر مخصوص كودكان و نوجوانان؛ ايجاد كتابخانه‌هاي سيار و پستي براي عرضه كتاب مناسب به كودكان و نوجوانان در روستاها و مناطق محروم و همكاري با سازمان‌هايي كه خدمات مشابهي ارائه مي‌كنند؛ كمك به توسعه و ترويج ادبيات و هنر كودكان و نوجوانان از طريق تشويق نويسندگان و طراحان، هنرمندان، ناشران، و همكاري با آنها؛ و همكاري با كليه مؤسسه‌هاي ايراني و غيرايراني كه هدف‌هاي آنها با اهداف كانون مشابه است.

سازمان. كانون زيرنظر هيئت مديره و مديرعامل اداره مي‌گردد كه توسط "مجمع عمومي" انتخاب مي‌شوند. اين مجمع هر چهار سال يك‌بار تشكيل جلسه مي‌دهد و شامل وزيران آموزش و پرورش، آموزش عالي، اقتصاد و دارايي، و نيز رئيس سازمان صداوسيماست. بخش‌هاي مختلف كانون ذيل چهار معاونت "توليد"، "فرهنگي و استان‌ها"، "پژوهش"، و "مالي و اداري" سازماندهي شده‌اند.

1. معاونت توليد. شامل مديريت‌هاي زير است:

الف. مديريت انتشارات. در بدو تأسيس كانون، كتابخانه مخصوص كودكان بسيار كم و كتاب خوب كمتر از آن بود و هيچ سازماني، چه خصوصي و چه دولتي، به‌طور خاص در اين زمينه فعاليت نمي‌كرد. پس انتشارات نخستين واحدي بود كه بر پيكره اصلي اضافه شد و در زمستان 1345 كار خود را با انتشار تقريبآ همزمان دو كتاب مهمان‌هاي ناخوانده نوشته فريده فرجام؛ و دخترك و دريا ترجمه فرح ديبا (پهلوي) آغاز كرد. اين دو، كتاب‌هاي ساده‌اي بودند و قدرت الگوسازي و ايجاد جريانات تازه را نداشتند. به همين دليل بود كه كانون از نويسندگان و طراحان و نقاشان نخبه و نوگرا دعوت كرد. در 1346 با انتشار كتاب ماهي سياه كوچولو نوشته صمد بهرنگي و تصويرهاي فرشيد مثقالي، در واقع "كتاب كانون" در معناي خاص آن متولد شد. كتاب‌هاي كانون به لحاظ متن، تصوير، طراحي جلد، و صفحه‌آرايي تحولي در كار توليد كتاب كودك در ايران پديد آورد و نوع تازه‌اي از كتاب كودك را به مردم شناساند كه به "كتاب‌هاي كانوني" معروف شده است. اين كتاب‌ها سطح درك و توقع كودكان از كتاب را ارتقا بخشيد.

واحد انتشارات جز كتاب‌هاي مخصوص كودكان و نوجوانان، كتاب‌هايي در زمينه‌هاي مرتبط با آنها نيز منتشر مي‌كند و با انتشار كتاب‌هاي خاص هنري و پژوهشي سعي در حفظ، اشاعه، و ارتقاي فرهنگ و هنر كشور دارد.

انتشارات كانون از نخستين مراكز در ايران است كه با رعايت قانون مالكيت معنوي (كپي‌رايت) راه را براي ارتباط اصولي‌تر و بيشتر با نويسندگان و ناشران خارجي هموار كرده است و با شركت فعال در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي و عقد قراردادهاي متعدد با ناشران ديگر كشورها براي ترجمه و انتشار كتاب‌هاي ايراني، زمينه آشنايي مردم جهان را با فرهنگ ايران فراهم كرده است. كتاب‌هاي كانون هر ساله جوايز بين‌المللي زيادي را در زمينه‌هاي تصوير، متن، و كتاب‌سازي از جشنواره‌هاي بين‌المللي دريافت مي‌كنند و در داخل نيز نزد خانواده‌ها اعتبار خاصي دارند.

انتشارات كانون با چاپ سالانه بيش از 49 عنوان كتاب چاپ اول، 9 عنوان كتاب خط بريل، و 22 عنوان كتاب به زبان‌هاي انگليسي، عربي، بوسنيايي، فارسي دري، و جز آن از بزرگ‌ترين واحدهاي انتشاراتي ايران در زمينه كودك و نوجوانان است. انتشار مجله‌هاي ادبي، كاردستي، علمي، طراحي و چاپ پوستر، تقويم، و ديگر محصولات كاغذي از جمله فعاليت‌هاي اين واحد است.

ب. مديريت امور سينمايي، ويدئويي، و نوار و موسيقي. آبان‌ماه 1345 وقتي نخستين جشنواره بين‌المللي فيلم‌هاي كودكان در تهران برگزار شد، ايران جزء 25 كشور شركت‌كننده نبود و هنوز هيچ فيلمي مخصوص كودكان در ايران توليد نمي‌شد. در سال 1349 كانون، "سيرك بزرگ مسكو" را براي اجراي نمايش در تهران و آبادان دعوت كرد و از محل درآمد آن مقدمات ]ايجاد[ يك استوديوي فيلم‌سازي خريداري شد و مركز سينمايي كانون شكل گرفت. تعداد فيلم‌هاي ساخته شده سال به سال بيشتر شد و توجه داوران جشنواره‌هاي بين‌المللي را به خود جلب كرد و جوايز بسياري را از آن خود ساخت. ساخت فيلم‌هاي آموزشي، آموزش فيلم‌سازي، اعطاي بورس و اعزام فيلم‌سازان به خارج از كشور، برگزاري جشنواره بين‌المللي فيلم‌هاي كودك و نوجوان، انتخاب و خريداري و ترجمه فيلم‌هاي مناسب براي بچه‌ها، و نيز ايجاد آرشيو فيلم‌هاي كودكان از فعاليت‌هاي اين مركز است.

ج. واحد موسيقي. در سال 1345 با تبديل كتاب دخترك و دريا به صفحه، سنگ‌بناي مركز موسيقي گذاشته شد. پس از آن كتاب‌هاي ديگري نيز در مجموعه‌اي به‌نام صدا براي كودكان روي صفحه‌هاي 48 دور ضبط شد، مجموعه صداي شاعر از مهم‌ترين و تاريخي‌ترين توليدات اين مركز است كه در آن مطرح‌ترين شاعران آن سال‌ها شعرهاي خود يا گزيده‌اي از شاعران كهن را بازخواني مي‌كنند. تهيه مجموعه دستگاه‌هاي موسيقي ايراني كه شرح كاملي درباره موسيقي سنتي ايران و رديف‌هاي آن بود، و نيز زندگي و آثار موسيقي‌دانان بزرگ از فعاليت‌هاي اين مركز در سال‌هاي نخست آغاز كار آن بود.

آموزش موسيقي نيز از جمله وظايف اين واحد بود كه در 1349 به شيوه اُرف در كتابخانه‌ها آغاز شد و يكي از مهم‌ترين اهداف آن چنين عنوان شد: "دفاع از استعدادهاي جوان در برابر خطر انحطاط سليقه‌هاي آنان در برخورد با موسيقي و شعر بازاري"؛ به همين دليل مركز موسيقي چندين سري نوار آموزشي تهيه كرد كه شامل مباحث مختلف موسيقي از جمله موسيقي ايراني، ملل، و كلاسيك همراه با تفسير و نمونه بود. اين نوارها در اختيار كتابخانه‌ها قرار مي‌گرفت تا بچه‌ها با راهنمايي معلمان از آن استفاده كنند.

بعد از انقلاب فعاليت مركز موسيقي بيشتر در زمينه شناخت موسيقي نواحي ايران، سرودهاي ملي و حماسي، تعزيه، و نيز ساخت موسيقي متن براي فيلم‌هاي ساخته شده، و توليد نوارهاي ترانه‌هاي كودكانه بوده است.

د. مديريت تئاتر و تئاتر عروسكي. اين مركز در دي ماه 1350 با هدف توليد بهترين نمايشنامه‌ها براي بچه‌ها و آموزش تئاتر به آنها آغاز به‌كار كرد. گروه تئاتر كانون علاوه بر اجراهاي دائمي در مركز تئاتر، در بخش اطفال بيمارستان‌ها و شيرخوارگاه‌ها و پرورشگاه‌ها نيز برنامه اجرا مي‌كرد. آنها با عنوان "بياييد نمايش برپا كنيم" به اعضاي كتابخانه‌ها مي‌آموختند كه چگونه بدون دكور و گريم، نمايش خلاق اجرا كنند. در خرداد 1353 يك دستگاه خودروي مخصوص تئاتر سيار خريداري شد و به اين وسيله در سرتاسر ايران براي بچه‌ها نمايش‌هايي اجرا مي‌شد. در همين سال مركز تئاتر عروسكي هم برپا شد كه هدف آن آموزش ساخت و كار با عروسك‌هاي نمايشي بود. اين مركز كلاس‌هاي آموزش تئاتر در كتابخانه‌ها را نيز اداره مي‌كرد، و همچنين با برگزاري جشنواره‌هاي تئاتر و تئاتر عروسكي در سطح داخلي و بين‌المللي، و ارتباط با سازمان‌هاي جهاني تئاتر كودك، هنوز هم مهم‌ترين توليدكننده تئاتر كودك در ايران است.

ه . مديريت سرگرمي‌هاي سازنده. اين مركز در ارديبهشت 1361، به‌منظور طراحي و توليد سرگرمي‌هاي فكري و فرهنگي و هنري مخصوص كودكان و نوجوانان تأسيس شد. تحقيق و تجربه توليد در زمينه اسباب‌بازي، تحريك علايق و استعدادهاي كودكان و نوجوانان، غني ساختن اوقات فراغت، و توجه به خلاقيت و كنجكاوي كودكان و نوجوانان از اهداف اين مركز است. واحدهاي اين مركز عبارتند از: 1) مركز رصد و نجوم؛ 2) شوراي نظارت بر اسباب‌بازي كه مسئول صدور مجوز ترخيص اسباب‌بازي‌هاي وارداتي است. از مهم‌ترين اقدامات اين مركز طراحي و ساخت عروسك‌هاي ملي دارا و سارا و ايجاد جريان فكري تازه در توليد اسباب‌بازي است.

2. معاونت فرهنگي. مديريت هماهنگي امور استان‌ها شامل واحدهاي كارشناسي فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري؛ كارشناسي كتابخانه‌هاي سيار روستايي، شهري، و پستي؛ تجهيز كتاب و ملزومات موردنياز مراكز فرهنگي و هنري؛ و واحد آمار و اطلاعات فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري مراكز كشور است و بخش‌هاي زير را دربرمي‌گيرد:

الف. كتابخانه‌ها. مهم‌ترين بخش و بدنه اصلي كانون،كتابخانه‌ها هستند. نخستين كتابخانه كانون زمستان 1344 در انبار يك مدرسه قديمي در "باغ شاه" آغاز به‌كار كرد و بعد از مدت كوتاهي به ساختمان تازه‌سازي كه در پارك فرح (لاله) قرار داشت انتقال يافت. اين كتابخانه از معدود كتابخانه‌هاي مخصوص كودكان و نوجوانان در ايران بود كه با الهام از كتابخانه‌هاي كودك كشورهاي اروپايي و امريكايي ساخته و برنامه‌ريزي شده بود.

كتابخانه‌ها با معماري خاص، رنگ‌آميزي‌هاي شاد، و قفسه‌ها و ميز و صندلي‌هايي با اندازه مناسب، محيطي راحت و شاد و آرام براي كودكان و نوجوان فراهم مي‌كرد تا ساعت‌ها در كانون بمانند. در اين مراكز علاوه بر امانت كتاب، برنامه‌هاي مختلفي اجرا مي‌شد. از جمله كلاس‌هاي نقاشي و تئاتر خلاق، قصه‌گويي، معرفي شخصيت، سرزمين و كتاب، تهيه روزنامه ديواري، نمايش فيلم و فيلم‌استريپ، سفالگري، اردو، بازديدهاي علمي، آموزش هنرهاي تجسمي مثل صنايع دستي، مجسمه‌سازي، خوشنويسي، و مسابقه‌هاي حضوري و كتبي. شركت در اين كلاس‌ها محدوديتي نداشت و رايگان بود. لوازم نقاشي و وسايل موردنياز هر آموزش را خود كانون تهيه مي‌كرد. مربيان فعاليت‌هاي روزانه و امور كتابداري را برعهده داشتند و كلاس‌هاي خاص مثل تئاتر، فيلم‌سازي يا مجموعه‌سازي معمولا مربياني داشت كه از مركز مأمور مي‌شدند. اين مربيان دو روز در هفته به شهرهاي مختلف مي‌رفتند و به بچه‌ها آموزش مي‌دادند. بعد از انقلاب، كانون يكي از مراكز مهم جذب كودكان و نوجوانان شد. آموزش اصول عقايد، قرآن، حديث، اخلاق، و تاريخ اسلام نيز در برنامه‌هاي كانون جا گرفت. در دهه هفتاد با اجراي طرح كانون - مدرسه سعي شد فعاليت‌هاي كانون با آموزش‌هاي رسمي مدرسه هماهنگ شود.

ب. كتابخانه سيار. تقريبآ همزمان با نخستين كتابخانه‌هاي كانون، در مهر 1345 نخستين كتابخانه سيار كانون به راه افتاد كه شامل يك دستگاه ميني‌بوس بود كه به 39 دبستان بدون كتابخانه در تهران كتاب مي‌رساند. در سال‌هاي بعد تعداد ميني‌بوس‌ها بيشتر شد و دامنه فعاليت آن تا شيرخوارگاه‌ها، بخش اطفال بيمارستان‌ها، پرورشگاه‌ها، و نيز اردوهاي دانش‌آموزي گسترش يافت. كتاب‌هاي امانت داده شده بين كودكان دست به‌دست مي‌شد و يك ماه بعد به كتابخانه مي‌آمد و با كتاب‌هاي تازه‌تر عوض مي‌شد. اما كتابخانه‌هاي سيار روستايي در تاريخ كتابخانه‌هاي ايران حادثه‌اي مهم بود. از آنجاكه روستاها پراكنده و دور بودند و ساخت كتابخانه دائم در آنها به صرفه نبود، كتابخانه سيار روستايي و عشايري همزمان با كتابخانه‌هاي كانون در سال 1345 تأسيس شد. هر كتابدار 100 صندوق كتاب داشت كه شامل موضوعات مختلف مي‌شد، كتابدار به‌هر روستا يك صندوق كتاب مي‌داد، وقتي صدمين صندوق به صدمين آبادي داده مي‌شد، برمي‌گشت تا صندوق روستاها را با هم عوض كند، به‌اين ترتيب كتاب‌ها در روستاها مي‌چرخيد تا همه كتاب‌ها خوانده مي‌شد. سپس كتابدار به مركز برمي‌گشت تا با كتاب‌هاي تازه جايگزين شود.

در اوايل كار، كتابداران براي گذر از راه‌هاي ييلاق و قشلاق كتاب‌ها را با چارپايان حمل مي‌كردند. بعدها موتورسيكلت جايگزين چارپا شد تا آنكه در 1347 ارتش فارس دو دستگاه جيپ به كانون داد تا كتابخانه سيار عشايري شود.

در سال 1352 جيپ لندور مجهز به ژنراتور توليد برق و وسايل نمايش فيلم و فيلم‌استريپ، ضبط صوت، تجهيزات ترميم كتاب و قفسه‌هايي براي 800 كتاب توسط كانون خريداري شد. اين كتابخانه‌هاي سيار علاوه بر كتاب، نوار، صفحه هم داشتند و در روستا يا ايل، اگر كسي گرامافون يا ضبط‌صوت داشت آن را به امانت مي‌گرفت.

ج. كتابخانه پستي. با توجه به پراكندگي جمعيت كشور طرح كتابخانه پستي از سال 1366 اجرا شد كه علاوه بر ارسال كتاب براي اعضا اين اهداف را دنبال مي‌كند: شناخت استعدادها و كمك به پرورش آنها، گسترش فرهنگ كتابخواني، و ارتباط با همه بچه‌هاي ايران در هر جا.

كتاب‌هاي اين مراكز هر سه ماه در پاكت‌هاي ويژه‌اي براي اعضا ارسال مي‌شود. براي ارتباط صميمانه‌تر و كارآمدتر، اين كتابخانه‌ها فعاليت‌هاي مختلفي انجام مي‌دهند كه مهم‌ترين آنها عبارتند از: ارسال كارت تبريك به مناسبت‌هاي خاص و معرفي مناسبت‌ها، تبريك رسيدن به سن بلوغ، پاسخگويي به سؤالات، برگزاري اردو و گردهمايي براي اعضا، و حضور مجريان طرح در روستاها و اجراي برنامه‌هاي متنوع براي بچه‌ها مثل پخش فيلم، اهداي كتاب، و مسابقه‌هاي حضوري.

د. مديريت آموزش. تا مرداد 1351 "اداره آموزش كتابداري" بخشي بود كه آموزش‌هاي ساده كتابداري را ارائه مي‌داد، اما پس از نيازسنجي‌هاي پي‌درپي، آموزش‌هاي گوناگوني را ارائه مي‌دهد، مانند آموزش‌هاي هنري، ادبي، روان‌شناسي و مالي براي مربيان و كارشناسان استان‌ها؛ و آموزش‌هاي خاص مديريتي و آموزش رايانه براي مديران و كارمندان كانون. آموزش مكاتبه‌اي نيز بخشي از فعاليت اين واحد است.

ه . مديريت مركز آفرينش‌هاي ادبي. كتابخانه‌هاي سيار شوق نوشتن را در بچه‌ها برمي‌انگيختند. آنها نوشته‌هاي خود را به همان كتابداري مي‌دادند كه برايشان كتاب مي‌آورد. اين نوشته‌ها كم‌كم زياد شد و چون جاي مشخصي براي جمع‌آوري آنها نبود به بخش پژوهش فرستاده شد كه بخشي در تحقيقات روستايي داشتند. هزاران صفحه شعر و قصه جمع‌آوري شد و سال 1355 "مركز بررسي آثار" كار خود را شروع كرد. با گسترده شدن كار مركز نام آن به "مركز آفرينش‌هاي ادبي" تغيير كرد. در حال حاضر اين مركز با بررسي نوشته‌هاي اعضا به‌صورت حضوري يا مكاتبه‌اي آنها را راهنمايي مي‌كند. جلسات قصه و شعرخواني، كلاس‌هاي آموزشي و ارسال جزوه‌ها، برپايي اردوهاي ادبي و شب‌هاي شعر و قصه، و انتشار جُنگ‌هاي ادبي از آثار اعضا از جمله فعاليت‌هاي اين مركز است.

و. كميته كتاب. اين كميته در بهمن 1349 آغاز به‌كار كرد تا از ميان كتاب‌هاي ناشرانِ ديگر كتاب‌هاي مناسبِ استفاده در كتابخانه‌هاي كانون را انتخاب كند. اين كتاب‌ها پس از تصويب در فهرست خريد قرار مي‌گيرد. اين كميته اكنون زيرمجموعه مركز آفرينش‌هاي ادبي است.

3. معاونت پژوهش. اين مركز در بهمن 1349 كار خود را با نام "قسمت پژوهش" آغاز كرد. انجام طرح‌هاي تحقيقاتي به‌منظور حمايت علمي توليدات كانون، مهم‌ترين وظيفه اين بخش است. برپايي جشنواره‌هاي بين‌المللي، مبادلات فرهنگي با كشورهاي ديگر، برگزاري همايش، و حضور در مسابقات جهاني نيز از ديگر فعاليت‌هاي معاونت پژوهش است. بخش‌هاي وابسته به اين معاونت عبارتند از:

الف. مديريت روابط بين‌الملل. اين واحد عهده‌دار برنامه‌ريزي، هماهنگي، و معرفي امور مربوط به كانون در سراسر جهان است. مبادله كالا و محصولات فرهنگي، تبادل اطلاعات و تجربيات، حضور در نمايشگاه‌ها و جشنواره‌هاي بين‌المللي، و هماهنگي جهت حضور اعضاي كانون و كودكان سراسر ايران در مسابقه‌هاي جهاني از مهم‌ترين فعاليت‌هاي اين مجموعه است. برگزاري هفته‌هاي دوستي با كشورهاي خارجي، ارسال فيلم‌هاي كانون به جشنواره‌ها و بازارهاي بين‌المللي، فراهم كردن امكان شركت تصويرگران ايراني در جشنواره‌هاي خارجي، عقد قرارداد فروش حق‌مؤلف كتاب‌هاي كانون به ناشران خارجي، و فعاليت‌هاي مشترك مثل برگزاري جشنواره ادبيات كودكِ اروپا در ايران از فعاليت‌هاي آن است.

ب. مركز آفرينش‌هاي فرهنگي و هنري. در خرداد 1353 "مركز آموزش نقاشي" به‌منظور آموزش نقاشي خلاق به بچه‌ها و آموزش‌هاي تكميلي به مربيان شروع به‌كار كرد. اين مركز خريد لوازم نقاشي براي تمام كتابخانه‌ها را بر عهده داشت و در هر فصل، بنا به نياز كتابخانه‌هاي ثابت يا سيار، اين لوازم را در اختيار آنان قرار مي‌داد. چاپ روي پارچه، چاپ دستي، نقاشي روي سراميك و سفالگري، و پرداختن به صنايع دستي مثل قلم‌زني يا بافت فرش، فعاليت‌هاي اين مركز را از محدوده نقاشي فراتر برد. سپس در سال 1354 نام آن به "مركز هنرهاي تجسمي" تغيير يافت. اين مركز اكنون با نام "مركز آفرينش‌هاي فرهنگي هنري" يكي از مهم‌ترين مراكز كانون است كه در بنايي با 21000 مترمربع وسعت امكانات بسياري از قبيل سينما، نمايشگاه، و نگارخانه را در اختيار دارد و آموزش‌هاي متنوعي را به كودكان و نوجوانان ارائه مي‌دهد.

ج. پژوهش و تجربيات هنري. اين مديريت با هدف كاربردي كردن تحقيقات تأسيس شده و داراي سه واحد است: واحد پژوهش؛ مركز تجربيات هنري؛ و موزه تاريخ.

د. كتابخانه مرجع. اين كتابخانه تنها كتابخانه تخصصي در زمينه ادبيات، هنر، و خواندني‌هاي حوزه كودك و نوجوانان در ايران است. تاريخ دقيق تأسيس آن در گزارش‌ها قيد نشده اما از سال 1350 گزارش فعاليت‌هاي آن موجود است. اين كتابخانه علاوه بر سرويس‌دهي به نويسندگان، مترجمان، و تصويرگران در طرح‌هاي پژوهشي نيز خدمات كتابخانه‌اي ارائه مي‌دهد. مجموعه اين كتابخانه تا سال 1383، 73277 بوده كه شامل كتاب‌هاي فارسي، عربي، و لاتين به 18 زبان زنده دنياست.

ه . موزه كودك. موزه كودك به‌منظور حفظ و نگهداري آثار و توليدات كانون تأسيس شده و براي آشنايي كودكان و عموم علاقه‌مندان و فعالان حوزه كودك در ديگر كشورها به برپايي نمايشگاه‌هاي دوره‌اي نيز مي‌پردازد. برگزاري نمايشگاه‌هايي از آثار برگزيده تصويرگري، كتاب‌هاي كانون از آغاز تا امروز، ارائه ماكت فيلم‌هاي پويانمايي، و راه‌اندازي بخش آرشيو رايانه‌اي از آثار سينمايي منتخب فعاليت‌هاي ديگر آن است.

4. معاونت اداري و مالي. طراحي و تهيه و تنظيم برنامه‌هاي كلان، بودجه سالانه، نظارت بر حسن اجراي بودجه در واحدهاي مختلف، تأمين نيروي انساني و اموررفاهي، و ساير مسائلي كه به نوعي با تشكيلات كانون ارتباط دارد برعهده اين معاونت است. مديريت‌هاي امورمالي، مديريت اداري، و برنامه و بودجه زيرمجموعه آن هستند.

حوزه مديريت عامل. در اين حوزه بخش‌هاي زير فعاليت دارند:

الف. كانون زبان ايران. كانون زبان ايران و امريكا بعد از انقلاب به مجموعه كانون پيوست و اكنون از معتبرترين مراكز آموزش زبان است كه زبان‌هاي انگليسي، عربي، آلماني، فرانسوي، و فارسي را آموزش مي‌دهد. در كنار كلاس‌هاي آموزشي كتاب‌ها و نوارهاي صوتي و نرم‌افزارهاي بسياري نيز براي تكميل آموزش زبان توسط اين واحد طراحي و توليد شده و در اختيار زبان‌آموزان قرار مي‌گيرد، چاپ كتاب‌هايي براي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان نيز از فعاليت‌هاي اين مركز است.

ب. دفتر مناطق محروم. اين دفتر فعاليت خود را از سال 1371 با هدف ارائه خدمات فرهنگي و هنري به كودكان و نوجوانان مناطق محروم كشور آغاز كرد و در 1383 به فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري بيرون از مرزهاي ايران پرداخت و با همكاري مجامع خصوصي و دولتي افغانستان برنامه‌هاي فرهنگي زيادي را در شهرهاي مختلف آن اجرا كرد.

ج. طرح‌هاي عمراني. دفتر طرح‌هاي عمراني مسئوليت مطالعات، شناسايي، طراحي، و تصويب و اجراي پروژه‌هاي عملياتي و عمراني كانون را برعهده دارد.

د. روابط عمومي. اطلاع‌رساني فعاليت‌هاي كانون، توجه به افكار عمومي و نظرسنجي، همكاري با ساير سازمان‌ها، راه‌اندازي سايت كانون براي اطلاع‌رساني بيشتر به مردم، نمايش فيلم در سينماي كانون و ارسال فيلم به شهرستان‌ها، و انتشار خبرنامه و ويژه‌نامه براي معرفي فعاليت‌هاي كانون از جمله وظايف روابط عمومي است.

ه . فروش و اشتراك. كانون با هدف عرضه مستقيم محصولات خود، توزيع سازمان يافته، و عرضه با قيمت مناسب اقدام به تأسيس فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي محصولات فرهنگي كرده است. فروش مكاتبه‌اي (اشتراك) نيز از جمله فعاليت‌هاي اين بخش است.

با تأسيس كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، دوران جديد توجه به پرورش ذهني نسل جوان در ايران به‌طور جدي آغاز شد. كانون به لطف برخورداري از پشتيباني با نفوذ و جذب نسل جديد هنرمندان و انديشمندان در دهه 1340، به سرعت جاي خود را در جامعه ايراني باز كرد و كوشيد غفلت موجود در كتابخانه‌هاي عمومي كشور را نسبت به كودكان و نوجوانان جبران كند.

كانون پرورش فكري استانداردهاي جديدي براي ادبيات كودكان و نوجوانان به جامعه ايراني معرفي كرد كه توسط بسياري از ناشران ديگر دنبال شد.

مآخذ: 1) امير ارجمند، ليلي. "كتاب نقطه حركت و پايه ارزشمندي براي تمامي فعاليت‌ها". فصلنامه كانون. س. اول، 3 و 4 (زمستان 1354): 5-19؛ 2) كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان: فارسي - انگليسي. تهران: كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، 1352؛ 3) كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان. كانون در يك نگاه. تهران: كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان. 1380-1384 [جزوه]؛ 4) "گزارش‌هاي سالانه كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان". تهران: كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، 1348-1368؛

5) "Kanoon Parvaresh Fekri, IIDCYA". [On-line]. Available. http://www.Kanoonparvaresh.com.124about. asp.

مرجان فولادوند

معرفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

مطالب مشابه :

نخستين همايش نقش زنان در دفاع مقدس در آبادان برگزار شد

آموزشگاه حرفه‌اي

مشارکت مردمی در آموزش و پرورش

از مکتبخانه تا مدرسه هوشمند :

پیدایش جبهه ی خلق عرب 2

معرفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

تاريخ، نحوه پرينت كارت و محل رفع نقص كارت شركت در آزمون

تقویم اجرایی هفته بسیج در سال 1388