پرسش و پاسخ درس هایی از نامه دوست ( آیات 1تا 5 سوره بقره)

درس هایی از بوستان بقره

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

1- الم

الم ، الف» از الفت و انس گرفته شده؛ چرا كه خدا باعث الفت بندگان و تركيب و تأليف كتاب آفرينش است. لام» اشاره به لطف بیکران الهی و میم » اشاره به دریای محبت الهی دارد و شاید الف اشاره به یکتایی خداوند متعال و لام اشاره به فرشته وحی و میم اشاره پیامبر اکرم (ص) داشته باشد و الله اعلم. (مجمع البیان)

س- تفسیر این حروف اول در سوره بقره چیست؟

ج- الف، لام، ميم. اين حروف رمزهايى ميان اللَّه و رسول اوست. اين كتاب مركب از همين حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نيست. اين كتاب از الف (اللَّه) به وسيله لام (جبرئيل) به ميم (محمّد صلّى الله عليه وآله) القا شده.

و نيز از حضرت صادق (ع) نقل كرده‏اند كه در پاسخ پرسشى درباره معنا و مفهوم «الم» فرمود:
در اين حروف، نمونه‏هايى از صفات است؛ بعنوان مثال، در «الف» كه در آغاز اين حروف است، اين اشاره‏ها موجود است:
1. «الف» آغاز سخن است و خداى نيز آغازگر و آفريدگار هستى.
2. «الف» مستقيم است و بى‏انحراف؛ و خداى نيز عدل است و سراسر كارهايش عادلانه.
3. «الف» فرد است و تنها؛ و خدا نيز بى‏نظير است و يكتا.
4. «الف» به حروف ديگر نمى‏چسبد، امّا حروف ديگر به آن وصل مى‏شوند؛ خدا نيز با صفات و ويژگيهايش، از همه پديده‏ها ممتاز و جداست، ولى همه پديده‏ها به او نيازمندند و پيوسته.
5. «الف» از الفت و انس گرفته شده؛ چرا كه سبب تركيب حروف مى‏شود، همانگونه كه خدا باعث الفت بندگان و تركيب و تأليف كتاب آفرينش است.
6. حروف پراكنده از اسم اعظم‏
برخى همچون سعيدبن جبير - آن قرآن‏پژوه نام‏آور - برآنند كه اين حروف همان حروف پراكنده از اسم اعظم خدا هستند كه اگر كسى بتواند آنها را باهم پيوند دهد و تركيب كند، به اسم اعظم پى خواهد برد؛ امّا ما توانايى اين كار شگرف را نداريم.(مجمع البیان)

2- ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ

مهربانیت را سپاس که این کتاب با عظمت بدون شک وشبهه را برای هدایت پرهیزگاران فرستادی دعایمان کن که اولین لباس حق جویی پرهیزگاران را بر وجود مان بپوشانیم تا لایق هدایت خاص تو شویم.

3- الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

معبودا یاریمان کن روز به روز ایمانمان به غیب و هر چه نادیدنی است بیشتر شود تا نماز و نجوایی لایق بارگاه تو برپا کرده و در سایه ایمان و عشق به تو و خوبان تو و با تو راز دل گفتن، هر آنچه که به ما عطا کردی به بندگان ارزانی کنیم .

4- والَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

معبودا ایمان به همه خوبان تو و پیام های آنان داریم یاریمان کن که این ایمان توشه راهمان به سوی تو باشد و روز به روز به آخرت یقین بیشتر آورده و سراب بودن دنیا را باور کنیم تا با تمام وجود به سو یت گام برداریم.

5- أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

بار الها آن لحظه ای را انتظار می کشیم که در سایه حق جویی و ایمان به او و نجوای با او و انفاق در راه محبوب و ایمان به خوبان و پیام های او و با آراسته شدن به این اوصاف آن هدایت خاص تو شامل حال ما شود.و رستگاری و لایق درگه شدن را نصیبمان می کند. چه انتظار دردناکی است ؟! نمی دونم آیا این هدایت شامل حال ما گناهکاران روسیاه می شود ؟....

معبودا به بدی ما نگاه نکن و این قطره را با لطفت به دریای بیکران مهربانیت برسان ...........

6- إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ

وااسفا بر کسانی که با انکار و عناد در برابر دعوت های پیامبر اکرم(ص) کفر ورزیدند. آنان بواسطه لجبازی و حق ناپذیری عمدی، ترساندن یا نترساندن از عذاب الهی هیچ فایده ای به حال آنان ندارد وبا اینکه فرصت کافی دارند تا ابد ایمان نمی آورند.

7- خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عظِيمٌ

عناد و لجاجت در مقابل حق سبب می شود خداوند بر دل ها و گوش ها و چشم های آنان مُهر زند البته این مُهر الهى نتیجه‏ى انتخاب بد خود انسان است، نه آنكه یك عمل جبرى از طرف خدا باشد؛یعنی کافران خود را از درک حقیقت محروم کردند و حقایق را ناشینده و نادیده گرفتند و این لجاجت و عناد آنان را دچار عذاب بسیار بزرگ می کند.

8- وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ

منافقان دروغ گو هستند یعنی ادعای ایمان به خدا و آخرت دارند اما در واقع مومن نیستند

9- يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا يَشْعُرُونَ

منافقان با تظاهر به اسلام فریب کار هستند آن ها تصور می کنند که خدا و مومنین را فریب می دهند در حالی که با این عمل جاهلانه فقط خودشان را فریب می دهند.مانند بیماری که نسخه پزشک را درخلوت مصرف نکند ولی در ظاهر ادعا کند که مصرف می کند.ومنافقان چون شعور و فهم دقیق ندارند این مطلب را درک نمی کنند.

10- فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضًا وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ

منافقان بیمار دل هستند در قلب آنان مرض های معنوی همچون نفاق، حسد، دروغ پردازی وجود دارد و چون بر این مرض ها عمدا و آگاهانه پافشاری می کنند خداوند بر مرض جهل و عناد آن ها می افزاید و نتیجه دروغگویی و تکذیب منافقان عذاب بسیار دردناکی است که در قیامت برای آنها آماده شده است.

11- وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ

چون به آن ها گفته شود فساد نکنید در جواب می گویند: ما جز اصلاح کاری نمی کنیم.

12- أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِن لاَّ يَشْعُرُونَ

خداوند به مومنین می گوید آگاه باشید آن ها اهل فساد هستند و چون شعور ندارند نمی فهمند و تشخیص نمی دهند که کارهایشان فاسد است.

13- وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَكِن لاَّ يَعْلَمُونَ

اگر از آنان دعوت شود که شما همانند مردم مسلمان ایمان بیاورید از روی تکبر و خود برتربینی سعی در تحقیر مومنین نموده و می گویند : آیا ما هم مانند افراد بی عقل و ساده و نادان ایمان بیاوریم؟! خداوند در دفاع از مومنین می فرماید: آگاه باشید که آنان خودشان احمق و نادان هستند اما عیب خودشان را نمی دانند.

14- وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ

منافقین دورو هستند در برخورد با مومنین می گویند ایمان آوردیم اما در خلوت به دوستان شیطان صفت خود می گویند ما عملا با شما هستیم و می خواهیم مومنان را مسخره کنیم.

15- اللّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

خداوند در پاسخ به برخورد های تحقیر آمیز منافقان آن ها را در روز قیامت به مسخره خواهد گرفت و مسخره کردن واقعی خداوند این است که به آن ها در دنیا مهلت می دهد تا در طغیان و سرگردانی غرق شوند و در بن بست بمانند.

16- أُوْلَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرُوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ

منافقان با این که زمینه های هدایت را دارند ولی با از دست دادن راه هدایت، گمراهی را انتخاب کردند اما در این تجارت معنوی سود نبردند و با مخالفت در برابر دعوت الهی نخواستند جزء هدایت یافتگان باشند.

17- مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لاَّ يُبْصِرُونَ

حالات منافقان از لحاظ سردرگمی در توطئه ها و برنامه ریزی ها و سرگردانی در زندگی مانند کسی است (که در بیابان تاریک راه خود را گم کرده و برای یافتن راه خود) آتشی را بیفروزد ، پس همین که با نور آتش اطراف خود را روشن کرد، خداوند با باد تندی آن آتش را خاموش می کند و آنان را در تاریکی بیابان رها می کند تا راه خود را نبیند و به مقصدشان نرسند.

18- صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ

منافقان همچون کسانی که کر و لال و کور هستند از هیچ گونه ابزار هدایت استفاده نمی کنند و راه هدایت را با دست خودشان می بندند و برای همیشه در بن بست جهل و گمراهی می مانند.

19- أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصْابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ واللّهُ مُحِيطٌ بِالْكافِرِينَ

حال سردرگمی و سرگردانی و شکست منافقان در اهدافشان مانند کسانی است که در بیابان تاریک درمانده اند و در این حال باران شدید و رگباری همراه با رعد و برق بر سرآنان فرو می ریزد و آن ها از ترس مرگ و غرش صاعقه ها انگشتان خود را در گوش هایشان می گذارند تا نجات یابند اما خداوند بر آن ها کاملا مسلط است و نمی توانند نجات پیدا کنند.

20- يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُواْ وَلَوْ شَاء اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

یا در بیابان تاریک، نزدیک است نور شدید رعد و برق نور چشمان آن ها را بریابد .هروقت که برق آسمانی در آن بیابان تاریک لحظه ای روشن می شود چند قدمی راه می روند تا به مقصد برسند ولی نور رعد وبرق دوباره خاموش می شود و آن ها حیرت زده می ایستند و اگر خداوند بخواهد با صدای عرش و نور شدید رعد وبرق آسمانی، گوش و چشم های آنان را از بین می برد، به درستی که خداوند بر هر کاری تواناست.

21- يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ای مردم ، بپرستید پروردگارتان را . چون او کسی است که شما و انسان های پیش از شما را آفرید. باشد که اهل تقوا شوید زیرا نجات فقط در پرهیزگاری است.

22- الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلاَ تَجْعَلُواْ لِلّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

خداوند کسی است که برای شما زمین را بستر زندگی آفرید و آسمان را همچون سقفی بنا کرد تا از خطرات آسمانی محفوظ بماند و از ابرهای آسمان ، آب نازل کرد و بوسیله آن، میوه ها از زمین به وجود آورد تا اینکه روزی شما باشد پس برای او همتا وشریکی قرار ندهید در حالی که می دانید که غیر از خداوند یکتا کسی شما را نیافریده و روزی نمی دهد.

23- وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءكُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

ای مخالفان قرآن ، اگر نسبت به آسمانی بودن و حقانیت قرآن که بر بنده خودمان، نازل کرده ایم شک و شبهه ای دارید پس شما به کمک کارشناسانی که دارید فقط یک سوره مثل سوره های قرآن بیاورید اگر راست می گویید این کار را انجام دهید.

24- فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ

پس اگر نتوانستید این کار را انجام دهید و هرگز هم نمی توانید انجام دهید ( اثبات جاودانگی قرآن)پس از آتش جهنم بترسید آن آتشی که مواد سوختنی آن مردم بدکار و سنگ هایی که به عنوان بت می پرستید ، بوده و چنین آتشی برای کافران آماده شده است.

25- وَبَشِّرِ الَّذِين آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقًا قَالُواْ هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

ای پیامبر به کسانی که ایمان دارند و اعمال شایسته انجام می دهند بشارت بده به باغ های بهشتی که رودهایی از زیر درختان آن جاری می باشد و هر گاه از میوه های آن باغ ها بهره مند می شوند می گویند: این میوه ها مثل همان است که قبلا در دنیا از آن بهره مند بودیم و به آن ها از میوه های گوناگون بهشتی که شبیه به هم هستند داده می شود و نیز همسران پاک بهشتی برای آن ها خواهد بود و اهل بهشت برای همیشه در آن جا می مانند.

پرسش و پاسخ درس هایی از نامه دوست ( آیات 1تا 5 سوره بقره)

مطالب مشابه :

تحقيق در باره حروف مقطعه قرآن

خلاصه ای از تفسیر سوره بقره

پرسش و پاسخ درس هایی از نامه دوست ( آیات 1تا 5 سوره بقره)

خلاصه ای از تفسیر سوره بقره - قسمت اول

ویژگی‎های قرآن

تفسیر آيات 102 و 103 سوره بقره