مشروعیت یافتن و قانونی شدن خط مشی

مشروعیت یافتن و قانونی شدن خط مشی

چکیده

محتوای این مقاله شامل بررسی فرایند قانون گذاری و خط مشی گذاری در حوزه دولت است.و همچنین فرصتهایی را برای شرکت عموم در این فرایند مشخص شده است.فرایند خط مشی گذاری و قانون گذاری یک فرایند تدریجی است که شامل یک تعداد مراحل است که در مورد یکسری مسائل و موضوعات کلیدی بحث و مذاکره می کند .قبل از اینکه به عنوان یک خط مشی عمومی و رسمی از طرف دولت وقانون بشود.این فرایند می تواند چند سال طول بکشد و یا قبل از اینکه به عنوان یک خط مشی یا قانون پیشنهاد شود و تکمیل گردد اثر آن مسئله در آن زمینه احساس شده است.

مقدمه

آگاهي از فرآيند، شناسايي مسايل و مشكلات، درك تعارض و مخالفت طرف‌هاي ذي‌نفع، در مرحله قانوني شدن زمينه بروز پيدا مي‌كند و حاصل مي‌شود.

در هر نظام حكومتي حداقل دو شكل از قانوني شدن مورد بحث قرار مي‌گيرد. ابتدا موضوعي كه مطرح مي‌شود اين است كه چه كساني فرآيندهاي اصلي سياسي را كه شامل پذيرش پيشنهادهاي مشخصي براي حل مشكلات عمومي است مورد تائيد و تصويب قرار مي‌دهند. در مرحله دوم فرآيندها و مراحل مشخصي كه در آن برنامه‌هاي سازما‌ن‌هاي عمومي به تصويب مي‌رسند مورد نظر است. مرحله اول را پذيرش و مرحله دوم را قانوني نمودن مي‌ناميم. امر پذيرش و اين كه چه مراجعي بررسي خط‌مشي را انجام مي‌دهند، مساله محوري و اصلي علت وجودي يك نهاد سياسي است. در عمل، تعهد و مسئوليت به صورت رابطه‌اي پويا بين يك فرد و يك مسئول سازمان عمومي ظاهر مي‌شود، و به واسطه درك و شناخت ارزش‌ها و اطلاعات تحقق مي‌يابد.

يكي ديگر از معيارهاي پذيرش، حمايت و پشتيباني شهروندان از اقدامات و فعاليت‌هاي سازمان‌هاي عمومي است. ایستون تمايز قابل توجهي بين حمايت مشخصي[1] و پراكنده[2] قائل است. حمايت و پشتيباني مشخصي از نظريات و رفتارهاي مساعد، منبعث از بازده و اقداماتي است كه جوابگوي نيازهاي آن‌هاست. حمايت پراكنده و ناپيوسته حاكي از عدم تمايل در ابراز علاقه به رفتار و نيت مساعدي است كه به افراد در قبول يا تحمل نتيجه‌اي كه با آن موافق نيستند، كمك مي‌كند.

پذيرش در جامعه را مي‌توان نظم داد و يا اينكه با ضوابط و مقررات مشخص مي‌توان به روشني ميزان پذيرش را بررسي و اندازه‌گيري كرد. پذيرش داراي نسبت و رابطه پويايي با هر نظام حكومتي است و مراجع و سازمان‌هايي را مدنظر دارد كه كار قانونمند ساختن خط‌مشي‌ها را بر عهده دارند.

تفاوت بین یک قانون و یک خط مشی :

قابل اهمیت است که تفاوت قانون و خط مشی درک شود.یک برنامه یا خط مشی آنچه که وزارت دولت امید به دستیابی به یکسری اهداف از طریق استفاده از اصول و روشهایی است تا به آن اهداف نایل شود که اهداف وزارتخانه را بیان می کند.یک سند خط مشی یک قانون نیست اما آن اغلب قانون های جدیدی را برای رسیدن به یکسری اهداف مورد نظر ایجاد می کند.قوانین استانداردها روشها و اصولهایی را بیان می کند که باید از آن پیروی کرد اگر از قانون تبعیت نشود کسانی که از قانون تبعیت نمی کند در دادگاه تعقیب خواهند شد پس مسئول نقض قانون هستند و در دادگاه تحت تعقیقب قرار خواهند گرفت.بنابراین خط مشی یکسری اهداف و فعالیتها ی برنامه ریزی شده را بیان می کند و در این مسیر برای تصویب خط مشی نیاز به تصویب قانون و ایجاد یکسری چارچوبهای قانونی و انجام از طرف سازمان ها برای رسیدن به اهداف ضروری باشند.

مراحل خط مش گذاری و قانون گذاری

مجلس و دولت بعنوان نشانه هایی از حکومت نقش مهمی برای خط مشی گذاری و قانون گذاری رابازی می کنند.در زیر یک توضیحی از مراحل خط مشی گذاری و قانون گذاری بیان شده بهمرا یک مثال خاص در مورد آموزش اجباری

مرحله اول:جلسه تبادل نظر گروه تصمیم گیری و ارائه یک دورنگری و اهداف و دستورا ت

در مرحله اول فرایند تصمیم و مشورت گروه تصمیم در مورد خط مشی رخ می دهد.در این جلسه یکسری مسائل و موضوعات خاص را بحث می کنند و گروه تصمیم گیری در مورد مسائل ویژه ،اهداف و تصمیمات،تصمیم گیری می کند.برای مثال گروه تصمیم گیری در مورد اجرای دسترسی به آموزش اجباری در مدارس برای بچه های زیر 17 سال تصمیم می گیرد .ونقش اعضای گروهها در قوه مجریه و مقننه در سطح ملی و محلی برای آشنایی با فرایند برای اجرا و تکمیل این خط مش هدایت می شوند.

مرحله دوم:قوه مجریه خط مشی در مورد یک مسئله راتنظیم می کند.

مرحله دوم این فرایند در سطح ملی اتفاق می افتد و گروه تصمیم گیری سعی می کنند برای تبدیل آن خط مشی به یک خط مش رسمی یا دولتی و پیروی از روش کار دستور داده شده بر اساس قانون اساسی.بنابراین آشکار است که یک ارتباط سیاسی قوی بین راه حل قانونی و ساختارهای اجرایی و گروه اکثریت.این مسئولیت شاخه اجرایی دولت برای توسعه خط مش جدید و قوانین است. این مسئولیت مجلس برای تصویب خط مش و تصویب قوانین جدیدی برای قانونی کردن خط مشیها اما این یک فرایند تدریجی و طولانی است.در طول اینکه یک خط مش یا قانون پیشنهاد بوسیله گروه تصمیم گیری که مباحثه مذاکره می شود از طرف گروههای مختلف مثل گروههای مخالف،عموم،سازمان های غیر دولتی و غیره.که این می تواند سالهای زیادی بطول بیانجامد.در طول این زمان وزارتخانه های دولت یکسری اسناد را که برگ سبز و برگ سفید نامیده می شود را برای مباحثه و تغییر آن خط مش یاقانون پیش نویس می کنند.ومدیران ارشد کارمندان بعنوان نماینده برای انجام این فرایند بکار گرفته می شوند مجلس و کمیته های انتخابی در مجلس ملی و در انجمن ملی از استانها و بعلاوه کمیته های مشاور در مجلس یکسری فرصتها یی را برای شرکت عموم در مباحثه در مورد آن خط مش یا قانون فراهم می آورد.گروههای مختلف می تواند از فرصتهای مختلف برای بکارگیری استفاده کنند از قبیل حضور در کمیته دادرسی مجلس،مطرح کردن در جلسه با روسای وزارتخانه و استفاده از رسانه ها برای تحت فشار قرارذ دادن و غیره.به طور مثال گروه تصمیم گیری که بر اساس خط مش ،آموزش اجباری برای همه بچه های زیر 17 سال اعلام کرد وزیر آموزش وپرورش هم به گروههای زیر مجموعه برای تمرکز روی این و مسئله و عملی شدن و اجرای خط مش اطلاع می دهد.بحث اول این سند خط مشی تمرکز دارد روی اطلاع رسانی به مردم و اشاره دارد به برگه سبز .این سند بوسیله وزیر آموزش و پرورش و وزارت آموزشی و گروههای آموزش و با کمک مشاوران و کارشناسان آموزش و کمیته های مشورتی تنظیم خواهند شد در واقع برگه سبز موضوعات کلیدی و پیشنهادات را مشخص می کند .عمومی می شود وعموم مردم و گروههای ذی نفع را دعوت می کند.

مرحله سوم:یک خط مشی نهایی

در مرحله سوم از این فرایند بدین ترتیب است که زمانی که خط مش بوسیله وزیر مربوطه و وزرا نهای شده و آن خط مش مورد مذاکره و مباحثه قرار گرفته است در وزارت خانه وزرا به موضوعات و گزینه ها و اختیارات نظر می افکنند و یک خط مشی نهایی را بعنوان برگه سفید آماده می کنند .برگه سفید یک گزارشی است از مقاصد و برنامه خط مشی که مفصل است و پایه قانونی دارد .و این برگه سفید بوسیله مجلس پذیرفته شده و بوسیله هیئت وزرا تصویب شده است.برای مثال:وزیر آموزش و پرورش همه گزینه ها ونظرات گروههای ذی نفع و استنباط مردم را از آن خط مشی که مربوط به آموزش اجباری کودکان زیر 17 سال است را بررسی می کنند و برای مثال در این زمان ممکن است که خزانه دولت بگوید که دولت از عهده هزینه آموزش اجباری بر نخواهد آمد که برای بچه های زیر 17 سال امکانات آموزش اجباری را فراهم کند بنابریان این خط مشی باید در طی 5 سال زمان بندی شود که اگر بوسیله کمیته موافقت شود یکسری تغیرات و تجدید نظر هایی ایجاد خواهد شد که برگه سفید نامیده می شود و هیئت وزرا یک خط مش نهایی را تنظیم خواهند کرد.

مرحله چهارم:تصویب یک قانون

یک برگه سفید که پایه قانونی دارد اگر وزیر تصمیم بگیرد که ایجاد یک قانون جدید ضروری است وزارتخانه قانون جدید را مطرح خواهد کرد و در این مرحله که یک قانون جدید ایجاد شده است درکه در مجلس یک لایحه نامیده می شود یک پیش نویس لایحه قانونی.قبل از اینکه لایحه در مجلس مطرح شود یکسری اتفاقاتی رخ خواهد داد که در ادامه ذکر شده است:1-لایحه قانونی برای تصویب شدن مربوط می شود به کمیته هیئت وزرا.

2-لایحه قانونی میرود به مجلس و بررسی می شود که هیچ تناقضی با سایر خط مش ها نداشته باشد.لایحه قانونی ارسال می شود به مشاور قانونی دولت برای تصویب قانونی.سپس لایحه قانونی بوسیله وزرا در مجلس مطرح می شود وو این خلاصه ای است تمام گامهای ذکر شده:

لایحه که به مجلس ملی NAارسال شده که به کمیته وزارت مربوط رجوع خواهد گشت و کمیته وزارت مربوطه آن لایحه و تقاضا ها را بررسی می کنند وقتی که وزارت آن لایحه را بررسی کرد بهترین زمان را برای مطرح شدن در مجلس و برای تغییر کردن یا برای رسمی شدن اصول لایحه مشخص می کند و اگر کمیته تغییراتی را در نظر بگیرد و برای تجدید نظر کردن تقاضا می کند و یک گزارش را بر اساس یافته های خود برای NAارسال می کنند و سپس NAلایحه را بررسی کرده و با توجه به تغییراتی که مورد توجه کمیته وزارت خانه است را مورد توجه قرار می دهد و اگر نیاز به تجدیدی نظر داشته باشد یا تغییراتی را باید اعمال کرد آنها را بررسی می کند و رای نهایی را می دهد.لایحه سپس به انجمن ملی NCOP استان انتقال می یابد جایی که کمیته های انتخابی لایحه را در NCOPدر نظر می گیرد فرایند لایحه به این بستگی دارد که چه مسائلی برا ی ستانها تاثیر دارد و یا اینکه ممکن است تاثیر نداشته باشد طبق جدول زیر:

تاثیر موضوعات لایحه بر استان های مورد نظر

عدم تاثیر موضوعات لایحه بر استان ها

NCOPلایحه را درنظر می گیرد و می تواند آن را یا رد کند یا تغییراتی را بوسیله کمیته انتخابی پیشنهاد کند.و هر یک از اعضای NCOPمطابق گروه خودشان رای می دهند.

اعضای کمیته انتخابی به استان خودشان برای بررسی لایحه میروند هر عضو هیئت مقننه محلی اختیار محلی را که می تواند تغییراتی ایجاد شود یا آن رامعرفی کنند،پیشنهاد می کنند.

اگر NCOPتغییراتی را روی لایحه ایجاد کند نیاز دارد که به NAبرای به تصویب رسیدن برگردد.

نمایندگان استان گزارش می دهد برگشت به NCOPکمیته انتخابی روی تصمیم استان خودشان.

2-کمیته انتخابی درمورد نسخه نهایی مذاکره می کنند و یک نسخه نهایی از لایحه را ارسال می کنند یک گزارشگر از تصمیمات خودشان و هر تغییرات پیشنهاد شده روی NCOP.

3-NCOPگزارش را بررسی می کند و روی لایحه رای می دهد .

4-اگر NCOPتغییراتی را ایجاد کند باید برای تصویب بهNAبرگردد.

یکی از این دو خانه جدول را برای نسخه نهایی از لایحه مجلس توافق خواهد کرد و برای رئیس جمهور ارسال خواهد شد و رئیس جمهور لایحه را امضا می کند.و در جنوب آفریقا تبدیل به یک قانون می شود.

مرحله پنجم:تبعیت از قانون و تکمیل و انجام قانون و خط مشی

مجلس که آن قانون یا خط مشی را تصویب کرده است و آن را منتشر می کند و آن را به اطلاع وزیر ان و وزارتخانه می رساند.اگر ضروری است که اعضا هیئت مقننه و ولایت و مراجع می توانند اجرا کنند که آن موضوع اصلی شامل جزئیات بیشتری است .مثالهایی از قوانین تبعی و فرعی هستند:

1-بیانیه های منتشر شده بوسیله رئیس جمهور

2-آیین نامه ها ومقررات برای قانون تهییه شده بوسیله وزیران

3-مقررات مقامات دولت محلی

4-بیانیه های محلی

5-مقررات محلی و آیین نامه ها

خط مش عمومی با موقعیت های رسمی درون دولت برای مسائل عمومی از طریق فرایند های سیاسی گسترش یافته اند و زمانی که برای تبدیل به خط مش عمومی آماده شدند خط مش گذاران با دو موقعیت مجزا روبه رو خواهند شد.در وضعیت اول یک موقعیت مطلوب آینده که خط مش نهایی را بوجود می آورند و برای حرکت به جلو و آینده دولت و پیش رفت ضروری.موقعیت بعدی که کمی مطلوبیت کمتری دارد زمانی اتفاق می افتد که خط مش گذاران برای اینکه به یک موقعیت مطلوب برسند از طریق اجماع که در این فاصله خط مش گذاران حرکت می کنند به آینده برای ایجاد موقعیت هایی که ممکن است نا مطلوب باشد و حتی اگر اجماع هم ترجیح ندهند و هیچ اجماعی وجود نداشته باشد .

جنبه هایی از خط مشی گذاری

فرایند خط مشی گذاری عمومی چندین جنبه مهم را که در ادامه آمده است:خط مش گذاران جنبه های پیچیده ای از مدریت و برنامه ریزی شهری را ارزیابی می کنند سپس بررسی می کنند جریانهایی از عملکردهایی که تلاش می شود برای سنجیدن و متعادل کردن علائق متضادرا.

یک گروه رای می تواند یک راه ساده را برای ارزیابی درجات اجماع در نظر بگیرد.

راهنمایی برای خط مش گذاران

به طور ایدهآل خط مش گذاران توسط اصول اساسی هدایت می شونددر ادامه 4 مثال آورده شده است:1-سیاستمداران و شاگدان مسئول خط مشی هستند.

2-برگزیدگان و نخبگان سیاسی و بخش های غیر دولتی حق تعقیب منافعشان را بدون اظطرار از طریق فشار گذاشتن ندارند.

3-دولت بروکراتیک و فایند تصمیم گیری باید شفاف قابل دسترسی و باید پاسخگو باشد.

4-یک فرد و یک جماعت با پیشنهاداتشان می توانند تاثیر بگذارند و در فرایند تصمیم گیری و برنامه ریزی هم می توانند دخالت کنند و میتوانند آن رابه چالش بطلبند.

مطالبات عمومی

به عبارت دیگر راهنمایی و فشارهایی که روی خط مش گذاران ایجاد شده و مطالبات عموم میتواند به عنوان رهنمودهایی نفوذ کند.

عامه مردم به طور منطقی تحصیلکرده و آگاه هستند و میتوانند برای تقاضا یا حمایت بسیج وپیشقدم شوند.

علائق گروههای خاص

علائق و توانایی گروههای ذی نفع می تواند بدون اینکه به رفاه عموم توجه کند نسبت به آن بی اعتنا باشد برای دسترسی به یکسری از اهدافشان روشهایی بکار گیرد .یک گروه ذی نفع یک گروه سازماندهی شده ای است کهسعی در پیشبرد اهداف خودشان را دارد و برای مثال :اتاق بازرگانی از علاقمندان کسب و کار هدایت می کند.

موضوعات پیچیده

مسائل و موضوعات خط مشی عموما پیچیده هستند و به سرعت اتفاق می افتند و محیط رامتلاطم می کند و همراه با تردید هستند و یکسری کشمکش ها ومغایرتهای ا در میان علائق مختلف در بر می گیرد .بنابراین مسئولان اجراو ایجاد خط مش باید در مورد موقعیت مشکل صمیمات درستی اتخاذ کنند که مشکلات ای که معمولا خوب درک نشده اند و پاسخ درستی در موردشان وجود ندارد و علائق متناقض زیادی وجود دارد.

نقشهای مختلف خط مش گذاران و دانشمندان

در فرایند خط مشی گذاری نقش خط مشی گذاران ،الزامات خط مش گذاران با دانشمندان اغلب مختلف است.خط مش گذاران معمولا روی مدت کوتاه تمرکز می کنندوروی اقدامات ملموس که نتیجه خواهد داشت و یک رسیک را به حداقل می رساند تمرکز می کنند..در مقابل دانشمندان علاقه مند هستند در مدت طولانی عملیات به طول بیانجامد تا سرانجام پیروز شوند و سعی می کنند وسعت عدم قطعیت آینده رابشناسند.

بنابراین خط مش گذاران معمولا علاقه مند هستند به موضوعات پیچیده و با واقعیت و عینی بودن بیشتر سروکار داشته باشند.تا بتوانند زودتر به نتیجه برسنند.خط مش ها همچنین موقعیت های مساعد را تشخیص می دهند برای اقدام و یک تصمیم وسعی می کنند مفروضات خود را تجزیه و تحلیل کنند و ممکن است در نتیجه زمان را از دست بدهند.

ویژگیهای شخصی خط مش گذاران و دانشمندان اغلب متفاوت است خط مش گذاران برتر آماده ترکیب کردن اطلاعات گوناگون هستند تا از طریق یک حسن نیت و جهش به جلو حرکت کنند و آماده شناختن مسائل شگفت انگیز هستند.اما دانشمندان محافظه کار و محتاط و همراه نتایج خود یک شک و تردید است و در نتیجه در پایان بر اساس یکسری شواهد تجزیه و تحلیل می کنند دانشمندان یافته های خود را ارائه می دهند و نتیجه گیری می کنند و نتایج شان مکن است با خیلی از شاید و اگرها همراه باشد و عدم قطعیت ها ی زیادی بسته به دانششان وجود خواهد داشت اگر چه خط مش گذاران معمولا نمی خواهند محدود شود بیاناتشان و پاسخهاشان ساده و شفاف می باشد.و دانشمندان از مدلها و فرضیات مختلفی برای هدایت تحقیقاتشان استفاده می کنند و این غیر عادی نیست که به نتایج متناقض برسند.و ممکن است یک دانشمند به یک نتیجه برسد و دانشمند دیگر به نتایج دیگر.خط مش گذاران سانی هستند که دوست ندارند از یک دانشمند نصیحت علمی بشوند و دانشمندان دیگر می خواهند یک دیدگاهی را فراهم آورند که از خط مش حمایت کنند و بنابراین دانشمندان در مورد یک موضوع خط مش توافق ندارند.

مشروعیت یافتن و قانونی شدن خط مشی

مطالب مشابه :

فرایند خط مشی گذاری و قانون گذاری

تجزیه و تحلیل خط مشی و فعالیت سیاسی در سیستم های فدرال

معرفی منابع درس فرآیند خط مشی گذاری

خط مشی گذاری عمومی

مشروعیت یافتن و قانونی شدن خط مشی

عوامل مداخله گر درخط مشی گذاری

فرایند خط مشی گذاری عمومی

خط مشی (Policy)