خاطرات دکتر نصیری از پرفسور ثبوتی

بهار سال هفتاد و یک به همراه دو نفر دیگر از هم دوره ای ها در گروه فیزیک دانشگاه شیراز خودمان را برای تنظیم رساله دکتری مان که زیر نظر استاد ثبوتی کار کرده بودیم آماده می کردیم. دوره ای که به همت ایشان در این دانشگاه راه اندازی شده بود و ما سه نفر اولین گروه پذیرفته شده آن بودیم. کارمان خیلی خوب پیشرفته بود و نتایج آن در مجلات معتبر علمی دنیا به چاپ رسیده بود. در آن ایام که راه اندازی اینگونه دوره ها در دانشگاه های تراز اول کشور مثل دانشگاه های شیراز و شریف همراه با دلهره و نگرانی بود و پاسخ این سؤال که آیا اساتید این دانشگاه از عهده یک کار علمی قابل قبول برخواهند آمد یا خیر کاملا به نتایج کار تحقیقاتی اولین فارغ التحصیلان این دوره ها بستگی داشت. استاد ثبوتی که چهره ای شناخته شده در دانشگاه شیراز بود با صلابت علمی و تلاش خستگی ناپذیر و جدی خود مایه امید و اعتماد به نفس ما بود. اگر حتی یک روز نتایج کارمان را به او گزارش نمی کردیم مورد مواخذه قرار می گرفتیم و اگر ساعات روز برای کار پژوهشی مان کفایت نمی کرد تا دیر وقت شب در منزل خود پذیرای ما بود. گاهی که کار تا پاسی از نیمه شب بول می کشید و دسترسی به تاکسی نبود، زحمت رساندن ما به در خوابگاه دانشجویی را نیز پدرانه قبول می کرد. این حد از همت و مسئولیت پذیری چنان تاثیری در ما گذاشته بود که برای رسیدن به اهداف خود شب و روز نمی شناختیم. در نتیجه این تلاشها و توصیه های حکیمانه استاد ثبوتی بود که فضای پویای پژوهش و کنجکاوی در گروه فیزیک دانشگاه شیراز پا گرفت و از آن پس نیز فارغ التحصیلان برجسته ای که هم اکنون از اساتید مبرز دانشگاه های کشورمان هستند در این گروه تربیت شدند.

در همین ایام که گروه سه نفره ما به شدت مشغول پیشبرد پروژه های خود زیر نظر این استاد گرانقدر بود، شنیدیم که ایشان از مدتی پیش مشغول راه اندازی مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه در شهر زنجان است و مقدمات مربوط به اخذ مجوزها و آغاز ساخت و ساز را نیز با همان عادت همیشگی یعنی بدون سروصدا و خودنمایی پیش برده است. این اولین کار او از این نوع نبود و سابقه راه اندازی این مقاطع را در شیراز با موفقیت هر چه تمام در کارنامه خود داشت و همچنین ساخت و راه اندازی رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز را بعنوان یک مرکز پژوهشی تراز اول نجوم در سطح کشورهای منطقه آن روز و چند پروژه مهم علمی را نیز تجربه کرده بود. او همواره تاکید داشت که پیشرفت کشور و رقابت با دنیا جز با تلاش و

کوشش جانانه و مستمر در حوزه علم و فناوری امکان ندارد و در این اعتقادش چنان راسخ بود که دفتر کار او در تمام ساعات روز به روی دانشجویان باز بود و در این ساعات جز حرف فیزیک و تحقیق در این حوزه حرفی به میان نمی آمد. بالاخره تابستان سال 71 با فاصله اندکی از دفاع شهید دکتر مسعود علی محمدی به عنوان اولین دانشجوی دکتری فیزیک فارغ التحصیل داخل کشور در دانشگاه شریف که از همکلاسیهای دوره لیسانس ما در دانشگاه شیراز بود، سه نفر گروه ما نیز از رساله دکتری خود دفاع کردند. یکسال پس از آنکه بعنوان استادیار به استخدام دانشگاه شیراز در آمده بودم به دانشگاه زنجان منتقل شدم تا دوباره در کنار استاد باشم. استاد ثبوتی 20 سال پیش مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان را که در سالهای اخیر به دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان ارتقاء یافت با 10 دانشجوی فوق لیسانس فیزیک بنیان گذاشت او طبق عادت همیشگی در حین جدیت در محیط کار با دانشجویان رفتاری پدرانه داشت. در سفری که همان ایام به کشور آلمان برای شرکت در یک کنفرانس علمی داشتیم او همزمان که برای اعضای خانواده خود سوغاتی می خرید به یاد دانشجویان مرکز نیز بود. این روحیه منحصر بفرد استاد ثبوتی است که در کنار تدریس خوب و راهنمایی موثر در موضوعات پژوهشی که نشان از توان بالای فکری و ذهنی ایشان دارد، دانشجویان و شاگردانش را شیفته خود می کند. تعداد کثیری از تربیت یافتگان مکتب استاد ثبوتی که در داخل و خارج از کشور در کسوت استادی هستند هنوز به وجود این شخصیت عزیز عشق می ورزند. این علاقه فقط در بین شاگردان او نیست بلکه همه افرادی که حتی کمتر شناختی هم از این مرد میدان علم و اخلاق دارند چنین علاقه ای را در خود احساس می کنند. استاد ثبوتی با پشتکاری بی نظیر در اندک زمانی توانست دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان را که خود بنیان گذاشته بود به یک مرکز علمی و پژوهشی پویا و خوش نام در کشور و در سطح بین المللی تبدیل کند. اساتید توانمندی که به عشق استاد ثبوتی در این دانشگاه گرد آمده اند از دانشمندان شناخته شده ای هستند که مدالها و افتخارات متعدد بین المللی را از آن خود کرده اند. گروه فیزیک دانشگاه زنجان که یکی از گروه های خوب کشور شده است پیشرفت خود را مدیون فارغ التحصیلان توانمند این دانشگاه است. اکنون اساتید تربیت شده این دانشگاه در اغلب دانشگاه های کشور مثل شریف، تهران، علم و صنعت، امیرکبیر، شهید بهشتی، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، کرمان، کردستان، گیلان و غیره به تدریس و تحقیق مشغولند. آنهایی که فقط یک گروه کوچکی را آنهم در دانشگاهی آماده به راه انداخته اند می توانند ابعاد قابل تحسین تلاشهای استاد ثبوتی درک کنند. همین تلاشها و صدور علم و اساتید برجسته این دانشگاه است که نام زنجان را در مجامع علمی داخلی و خارجی اعتبار داده است. اجرای طرح های ملی، تدریس در سطح آخرین یافته های علمی دنیا، حضور فعال در مجامع بین المللی، حمایت منطقی از دانشجویان، ایجاد یک محیط آرام و بدور از هو و جنجال که لازمه یک مرکز پژوهشی است همه و همه از عواملی است که بتدریج استان زنجان را به پایگاهی با برند علم و فناوری ارتقاء داده است. نگاه هوشمندانه مقام معظم رهبری به حوزه علم و فناوری و تاکیدات مستمر معظم له به اهمیت این موضوع را در توجه خاص ایشان به اساتید برجسته و صاحب نام و چهره های ماندگار می توان فهمید. خطه دانش پرور زنجان که همچون استاد ثبوتی ها، استاد روزبه ها، استاد افشارچی ها و ... را پرورانده اند که همگی جزو فرزانگان علم و اخلاق بوده اند به یاد دارد که رهبری در سفر به استان فرمودند یک تار موی دکتر ثبوتی 200 میلیارد تومان می ارزد. معظم له از منزلت اجتماعی، سابقه علمی، خدمات دلسوزانه و آثار گرانقدر استاد ثبوتی با خبر بودند که در جمع عظیم مردم چنین فرمایشی را فرمودند. اِی کاش تکیه کنندگان بر اریکه مدیریت علمی کشور و مسئولین استان زنجان و مدعیان ولایتمداری این سنت حسنه را درک کرده بودند و آنرا در تصمیمات و رفتار خود اعمال می کردند تا نیازی به هزینه کردن از آبروی نظام برای جبران خسارتهای مادی و معنوی ناشی از تصمیمات ناپخته آنان نبود. اِی کاش در تصمیم برکناری استاد ثبوتی از ریاست دانشگاه، به علاقه خیرین استان و خارج از استان که میلیاردها تومان به اعتبار استاد در این دانشگاه هزینه کرده اند توجه می شد. اِی کاش علاقه دانشجویان دانشگاه که همواره او را "پدر ثبوتی" خطاب می کنند مد نظر قرار می گرفت. اِی کاش علاقه مردم کوچه و محله که به حضور ثبوتی در راس این دانشگاه دل خوش کرده بودند اهمیت داده می شد. اِی کاش به رابطه عاطفی اساتید این دانشگاه استاد ثبوتی که تاثیر آن در آموزش و پژوهش و تربیت فرزندان این دانشگاه نقش انکار ناپذیر دارد توجه می شد. آیا در دنیا کم داریم افرادی که خود بنیان گذار دانشگاه و یا مراکز پژوهشی بودند تا پایان عمر حتی بصورت سمبلیک آنجا را اداره کرده اند بعنوان مثال مرحوم عبدالسلام پاکستانی که بنیان گذار مرکز خوش نام و موفق ICTP در شهر تریست ایتالیا بود حتی تا پایان عمر سراسر موفقیت آمیز خود که افتخار جامعه مسلمانان شیعه بود سوار بر ویلچر به دفتر خود می آمد و هر چند قائم مقام او کارهای مدیریت را رتق

و فتق می کرد لکن این مرکز از اعتبار و نام او بهره مند بود.

چه دلیلی داشت که دانشگاهی آرام در شهری که به پایتخت شور حسینی معروف است و این مردم پاک سرشت به رئیس این دانشگاه علاقه مند بودند و بدلیل ساختار خاص این دانشگاه که حدود 500 نفر دانشجوی دکترا و ارشد دارد تصمیمی گرفته شود که چند روز وضعیت عادی شهر را مختل کنیم و مردم را اعم از بازاری، کسبه، صاحبان صنعت، اساتید، دانشجویان را آزرده خاطر کنیم و به نام تصمیم حاکمیت مردم را به نظام بدبین کنیم و با روشی توهین آمیز و با هتک حرمت حریم دانشگاه وانمود کنیم که زحمات دلسوزان این جامعه که عمری را در تربیت فرزندان این مرز و بوم در سطح عالی و بی وقفه تلاش کرده اند بی مقدار و بی ارزش است و بعد از تصمیم اشتباه خود به رفتاری که شبیه نوشداروی بعد از مرگ سهراب است متوسل شویم. آیا با این رفتارها احساسات جریحه دار شده مردم التیام می پذیرد. چه ضرری از جانب این مرد بزرگ متوجه کشور بود که مستحق اینگونه قدرنشناسی و رفتار توهین آمیز باشد. چرا باید این نظام تاوان تصمیم ناپخته ای را بدهد که تصمیم گیر آن در مقابل سوال نمایندگان مردم استان پاسخی برای آن ندارد و این تصمیم از طرف مدیران استان تصمیم حاکمیت تلقی گردد و آنرا به هر روش ممکن و با ضرب و شتم دانشجویان این دانشگاه که در سنگر علم این مملکت می کوشند لازم الاجرا بدانند و برای توجیه اعمال نادرست خود دانشجویان را متهم به بهرداری سیاسی و دانشجونما بودن بکنند. آیا این دانشجویان گناهی جز ابراز علاقه به استادشان مرتکب شده بودند که توصیه حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار است؟ چه حرفی می زدند و چه شعاری جز سکوت می دادند که این اتهامات بر آنها زده می شود؟ اصلا در 20 سال عمر این دانشگاه کوچکترین حرکت سیاسی و صنفی از طرف دانشجویان صورت گرفته است؟ این چه نوع احترام گذاشتن به مردمی است که عشق به حضرت ابا عبدالله (ع) و اهل بیت مکرم او در دلشان موج می زند. چه اشکالی داشت وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری در این تصمیم با مجمع نمایندگان استان، با استاندار استان، با امام جمعه محترم و نماینده ولی فقیه در استان مشورتی می کردند و بر اساس این مشورتها از اختیار قانونی خود را استفاده می کردند؟ مطمئنم اگر این مشورتها می شد ایشان حتی در صورت جابجایی استاد ثبوتی این کار را به این روش وهن آمیز انجام نمی دادند. کما اینکه در ملاقاتی که پس از اتخاذ تصمیم شان با ایشان داشتم به این موضوع اذعان نمودند. این عجله و شتاب برای برکناری مردی که سابقه درخشان او بر جامعه علمی کشور شناخته شده است چه ثمری داشت؟ آیا این اعمال جز اینکه احوال مردم استان را به هم بریزد که گروه گروه با صدور اعلامیه و جمع آوری امضاء مخالفت و اعتراض خود از این تصمیم اعلام می دارند حاصلی داشت؟ اگر این تصمیم دلایلی دارد که مصالح نظام و کشور در آنست وزیر محترم آنرا در پاسخ به سوال نمایندگان مردم استان بفرمایند و مطمئن باشند که اعضای مجمع نمایندگان استان کمتر از ایشان به خیر و صلاح مملکت نمی اندیشند و اگر در این کار خیری باشد از آن استقبال خواهند کرد و دلهای آزرده مردم استان و دوستداران استاد ثبوتی را در مقابل حوادث اخیر تسلی خواهند داد و آنها را به سهم خود به صبر و تحمل دعوت خواهند نمود. والسلام و ان الله مع الصابرین.

سعداله نصیری قیداری- استاد دانشگاه زنجان و نماینده مردم شریف و فهیم زنجان در مجلس شورای اسلامی

خاطرات دکتر نصیری از پرفسور ثبوتی

مطالب مشابه :

دکتر غلامعلی عطایی روانشناس ومشاور خانواده

اشعار دکتر غلامعلی عطایی

دکتر اصغر رضویه استاد روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز دار فانی را وداع گفت

شعر "وای بر من ، وای بر من ! " دکتر مهدی حمیدی

زندگی نامه ی دکتر مهدی حمیدی -

جناب آقای عزت اله عبدالهی

دکتر مهدی حمیدی

خاطرات دکتر نصیری از پرفسور ثبوتی

ماهیت و درمان لکنت

اضطراب و عملکرد تحصیلی