کوه محمد نوجوان پیکان جرقویه

کوه ها وسیله اند،انسانیت نهایت است. هدف رسیدن به اوج قله ها نیست بلکه ارتقای انسان است. والتر بوناتی

دهستان جرقویه سفلی :

دهستان جرقویه سفلی به مرکزیت شهر محمدآباد از شمال به بخش کوهپایه ، از جنوب به محدوده شهرستان شهرضا ، از شرق به دهستان جرقویه وسطی و از مغرب به بخش مرکزی اصفهان منتهی می شود . مساحت آن در حدود 1/514 کیلومتر مربع می باشد . وضع طبیعی این دهستان به صورت دشت نسبتاً مسطح می باشد که ناهمواریهایی در قسمت غربی آن بصورت پراکنده مشاهده می شود که مهمترین آنها کوه کلاه قاضی است .

آب و هوای این دهستان خشک و بیابانی است زمستانهای سرد و خشک و تابستانهای گرم و خشک دارد . آبهای تحت الاراضی آن شور بوده و پوشش گیاهی آن به علت کمی بارندگی ناچیز می باشد . خشکسالی های متوالی در اغلب سالها در این دهستان به چشم می خورد و به همین جهت رودخانه دائمی در این دهستان مشاهده نمی شود و اکثر رودخانه های آن به صورت فصلی می باشد که در مواقع بارندگی این رودخانه ها با سیلابهایی روبرو خواهد شد .

شهرها و روستاهای دهستان جرقویه سفلی:

موقعیت طبیعی

جرقویه منطقه ای خشک و کویری است که اغلب از آهکهای کرتاسه دوران سوم زمین شناسی تشکیل شده است . رسوبات آن از نوع تبخیری (گچ ، نمک و ماسه) است که در نتیجه حرکات فرسایشی به وجود آمده است . همچنین به علت کمی بارندگی رودخانه فصلی در این بخش وجود ندارد و رودخانه های آن از نوع اتفاقی است .

شهر محمدآباد ،روستای آذرخواران ، روستای سیان ،روستای گنج آباد ، روستای قارنه، شهر نصرآباد

شهر نصرآباد :

نصرآباد در شمال غربی جرقویه و در6 کیلومتری محمدآباد و بر سر راه اصلی جرقویه به شهرضا بین مدارهای 52 درجه و3 دقیقه و 50 ثانیه طول جغرافیایی و 32 درجه و 17 دقیقه و 10 ثانیه عرض جغرافیایی قرار دارد و دارای 1015 خانوار و 5041 نفر جمعیت می باشد . گویش مردم نصرآباد پارسی است ولی در گذشته به گویش بومی جرقویه سخن می گفته اند . در نصرآباد نیز گروه زیادی از عشایر دامدار در شمال جرقویه زندگی می کنند که از طوایف عرب صالحی ، عرب مختاری و مختاری می باشند . رشته کوه کلاه قاضی در شمال این شهر قرار دارد .

آب و هوای منطقه :

میزان بارندگی در این بخش کمتر از 100 میلیمتر در سال بوده و دارای آب و هوای گرم و خشک است که علت آن را می باید در عوامل طبیعی چون : کم آبی ، شور بودن آبهای سطحی ، ضخامت کم سفره های آب زیر زمینی و شرایط آب و هوایی ویژه مانند درجه حرارت بالا ، تبخیر شدید ، تسلط خشکی در فصول گرما و همچنین پدیده یخبندان بین 75 تا 120 روز در سال که باعث فقر پوشش گیاهی منطقه می شود و عدم وجود آبهای زیر زمینی جستجو کرد .

پوشش گیاهی :

از لحاظ پوشش گیاهی و مرتع به علت کمی بارندگی و محدود بودن آبهای سطحی و عمقی چندان مورد توجه نبوده و تنها در بعضی از نقاط که مرتفع ترند مرتعهای فقیری به وجود آمده است .

منابع آب جرقویه :

چون منطقه جرقویه دارای آب و هوای صحرایی یا نیمه صحرایی بوده و از خصوصیات آن بارندگی کم (5/74 میلیمتر) و تبخیر شدید است در نتیجه نمی توان از آن انتظار جریانهای بزرگ و منظم را داشت . بطور کلی در حال حاضر منابع آب جرقویه منحصراً از طریق حدود 220 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق تامین می شود و طی یک سال گذشته نیز در مدت کوتاهی از آب کانال کشاورزی استفاده نموده است .

مراکز تاریخی و سیاحتی جرقویه سفلی :

از آثار تاریخی جرقویه سفلی می توان به قلعه و مسجد جامع شهر محمدآباد ، منزل اسدالله خان روستای گنج آباد و منزل خان روستای حسین آباد اشاره نمود .

از جاذبه های طبیعی آن نیز می توان به پارک ملی حفاظت شده کلاه قاضی با گونه های متعدد گیاهی و حیواناتی مانند : کل ، بز ، آهو ، قوچ ، میش ، پلنگ ، یوزپلنگ شغال ، روباه ، گرگ ، خرگوش و پرندگان کم نظیر اشاره کرد . از دیگر جاذبه های طبیعی چشمه کوه محمد نوجوان ، چشمه انجیر و تخت صنم بر و چشمه بید نیز قابل ذکر است .

این منطقه دارای نقاط دیدنی و بازمانده های تاریخی زیادی می باشد که می توان به تعدادی از آنها به شرح ذیل اشاره نمود :

امامزاده عبدالمظفر روستای سیان، باغ میر شهر محمدآباد ، مسجد میر پنج محمدآباد ، مسجد جامع روستای پیکان ، پیکان دره (قلعه میر حیدر) در جنوب پیکان، خانه میر پنج در گنج آباد ، غار فریدون در جنوب پیکان، چشمه محمد نوجوان

این چشمه در سراسر سال دارای آب اندکی است و آب آن شیرین و گوارا بوده و در اطراف آن درختهای انجیر کوهی به چشم می خورد و از محلهای تفریحی و سیاحتی منطقه می باشد .

کوههای بخش :

پژوهشگر یا ایرانگردی که بخواهد پیرامون این سرزمین ناشناخته آگاهی به دست آورد نخست باید راه اصفهان زیار را در پیش گرفته و پس از پیمودن حدود 50 کیلومتر و گذشتن از روستای زیار به روستای قارنه که نخستین روستای این منطقه است برسد . روستای قارنه در دامنه جنوبی رشته کوههای کلاه قاضی قرار دارد که نخستین رشته کوه از سرزمین جرقویه است . این سرزمین از پای کوههای درونی رشته کوههای زاگرس بوده و به سه رشته کوه تقسیم می شود که عبارتند از :

رشته کوه کلاه قاضی ، سیاه کوه، رشته کوه محمد نوجوان .

رشته کوه محمد نوجوان :

این رشته کوه در مرکز بخش قرار گرفته و از غرب بخش آغاز گردیده و در مرکز بخش به پایان می رسد . بلندیهای آن کوه محمد نوجوان و کوه چاه خزانه بوده و بلندترین جای آن در کوه محمد نوجوان 2073 متر است . در این کوه گیاهانی مانند کتیرا ، آبشم و درختانی چون انجیر و بادام کوهی می روید . حیوانات موجود در آن مشابه حیوانات موجود در کلاه قاضی است .

دریاچه ها :

وجود تپه های ماسه ای بزرگ دامنه دار جنوب و مشرق ویرانه بادگیرآباد و شرق روستای سیان در شمال جرقویه و جنوب روستای مالواجرد از توابع بخش جرقویه علیا در جنوب نشانه هایی از آب داغ دریا در دامنه های آنها دیده می شود و نمونه چشمگیر آن مرداب (تالاب گاو خونی) در شمال شرق جرقویه و نمکزار خارا در جنوب مرداب گاو خونی می باشد . مرداب گاو خونی تنها دریاچه منطقه است که در شمال شرقی جرقویه در غرب ندوشان در استان یزد و جنوب شرقی رودشت قرار دارد و پهنای آن 25 کیومتر و درازای آن 45 کیلومتر است . (توضیح : مرداب گاو خونی و نمکزار خارا از توابع بخش جرقویه علیا می باشد).

بخشداریها

بخش جرقویه سفلی با وسعتی در حدود 9/1456 کیلومتر مربع از فاصله حدود50 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان شروع و تا عمق حدود 40 کیلومتری ( گردنه مزرعه عرب ) امتداد دارد . از شمال به محدوده بخش جلگه ، از جنوب به محدوده شهرستان شهرضا ، از شرق به بخش جرقویه علیا و از غرب به محدوده بخش مرکزی اصفهان منتهی میگردد . این بخش از بخشهای قدیمی اصفهان بوده و از سابقه و قدمت دیرینه ای برخوردار می باشد و بعضی از زیستگاههای آن از قبل از اسلام نیز وجود داشته است .

مشاهیر ، نام آوران و عارفان جرقویه

سرزمین جرقویه در روزگار گذشته دارای شهرک ها و روستاهای بسیار آباد بوده است و در سر راههای بازرگانی شمال به جنوب ایران و جاده ابریشم قرارداشته مردم آن نیز از فرهنگ و ادبیات شکوفایی برخوردار بوده اند که با وجود پیش آمدهای روزگار و خشکسالیهای پی در پی که سبب کوچ آنها از یک منطقه به منطقه دیگر شده است مانند کوچ کردن مردم بادگیر آباد به امین آباد و سپس نیک آباد و یا کوچ مردم دیه خواران دشت آسمان و دشت جهان ، با این همه باز هم گوشه هایی از فرهنگ و ادب خود را برای آیندگان به یادگار گذاشته و سرایندگان و نویسندگان ، موسیق دانان و عرفائی از آنجا برخاسته اند که در ذیل به تعدادی از انها اشاره میگردد .

در ساعت 5:45 صبح جمعه مورخ 12/11/86 به همراه 17 نفر از اعضای گروه کوهنوردی دنا، اصفهان را به قصد کوه محمد نوجوان واقع در روستای نصر آباد در منطقه جرقویه ترک کردیم. این برنامه به مناسبت بزرگداشت یاد و خاطره کوهنورد گرامی هاشم زاده اجرا گردید و جایگزین برنامه کویر مرنجاب که به علت بارندگی در منطقه لغو گردیده بود شد.

در ساعت 7:45 به منطقه رسیده و در دامنه کوه پیاده شدیم. از دامنه کوه تا چشمه محمد نوجوان که مکانی مقدس و سیاحتی نزد بومیان و افراد محلی می باشد و در اطراف آن اتاقکهایی جهت اسکان بنا کرده اند بیش 15 دقیقه راه نیست که ما در اینجا به تیمی از کوهنوردان شهرضا پیوستیم.

پس از صرف صبحانه و انجام مراسم معارفه در ساعت 9:00 صبح، صعود خود به سمت قله محمد نوجوان را آغاز کردیم.

از بارزترین ویژگی این رشته کوه می توان دیواره های زیبا و سر برافراشته آن را نام برد که جهت سنگنوردی بسیار مناسب می باشد.

در ساعت 11:30 پس از صعود به قله فرعی این رشته کوه و کمی استراحت، تعدادی از اعضای تیم از ما جدا گشته و مابقی تیم پس از خداحافظی از آنها رهسپار قله اصلی شد.

در ساعت 12:15 موفق به فتح این قله 2073 متری شدیم و پس از کمی استراحت مسیر خط الراس قله کوه چاه خزانه را در پیش گرفتیم.

در ساعت 13:00 پس از فتح قله چاه خزانه راه بازگشت در پیش گرفته و ساعت 16:30 به دوستانمان ملحق شدیم.

لازم به ذکر است دره شرقی به علت بارش برف و یخزدگی مسیر مسدود شده بود که ما مجبور به بازگشت از دره شمالی شدیم.

نفرات:

خانمها: اشجع زاده، آزادفر

آقایان: مهندس سماواتی، امیری، کاظمی، عابدی، مظاهری، مستاجران، قاسمی، امید عادل، مجتبی عادل، رمضانی، فارسانی نژاد، ولی پور، علی یوسفی

کوه محمد نوجوان پیکان جرقویه

مطالب مشابه :

آقای بختیار عربصالحی

آقای بختیار عربصالحی

افتتاح ساختمان دهیاری و کلنگ زنی پایگاه بسیج روستای سیان جرقویه

کوه محمد نوجوان پیکان جرقویه

روستای گلبستان شهرستان نکا

روستای دستجرد (اصفهان) جرقویه علیا2

قارنه

وبلاگ روستاهای ایران-iran village's blogدریچه ای نو برای آشنایی با روستاهای زیبای ایران عزیز