مراسم آييني مازندران : جشن تتی (شکوفه)
اولين مراسم آييني « جشن تــتي » مازندران ( تـتي يا تي تي = شكوفه ) با شعار « آري آري شاد بودن به همين آسانيست » در روز جمعه سي و يكم ارديبهشت 1389 و در پرديس سينمايي پارك ملت تهران برگزار شد.
|
اين مراسم آييني در يك هواي لطيف بهاري و از ساعت پنج عصر روز جمعه سي و يكم ارديبهشت 1389 با نواختن سرنا ، لِـله وا و دِسركوتن استادان نوازنده مازندراني شروع شد و تا ساعت ده شب ادامه داشت و برنامه هاي گوناگون سنتي مازندراني اجرا شد .
شنيدن نواهاي محلي و موسيقي مازندراني ، حس كهني را تا عمق وجود هر مازندراني مي دواند و خاطرات قومي و نوستالژي بومي را برايش زنده مي كند . در اين مراسم همه مردمي كه در جشن حضور داشتند با خوانندگان و نوازندگان هم صدايي مي كردند و گروه كر چند هزار نفري را شكل دادند .
گروه كُر دختران نوجوان مازندران با لباس هاي محلي با اجراي جذاب خود شور و حال خاصي به مراسم دادند . آنان با گروه نوازندگان همراه شدند و قطعات موسيقايي سنتي مازندران را اجرا كرده و سپس نمايش سنتي محلي مازندراني « سماع » را اجرا كردند .
لباس و روسري هاي رنگي و كلاه هاي تزييني آنان يادآور سنتي قديمي و زيبا بود كه اندگي قبل در مازندران جريان داشت و اكنون ديگر نمي توان آنها را ديد ، مگر در اينگونه مراسم .
گوشه هايي از قطعات قديمي موسيقي مازندراني چون اميري ، كتولي ، هاي ربابه جان ، چپون كيجا و ... توسط برادران اسماعيل تبار ( خوانندگان و نوازندگان سرنا و دسركوتن ) ، آقاي رضا نژاد (خواننده ، نوازنده لـله وا و مجري برنامه ) ، رضا ديوسالار ( نوازنده دسركوتن ) ، محسن محمدزاده ( نوازنده لـله وا ) و گروه كُر دختران نوجوان مازندراني نواخته و خوانده شد .
آقای رضانژاد مجری مراسم جشن تتی در حال اجرای برنامه
آماده کردن مجمعه های تزیینی و خلعتی عروسی / جشن آييني تـتي كه با شكوفايي گلهاي بهاري همراه مي گردد نمادي از توجه به طبيعت زيباي بهاري است كه سمبل شادابي ، سر زندگي و شادي است . ساده ترين نمادهاي محلي يعني غذاها ، لباس ، موسيقي ، زبان و حضور مردم مازندراني به عنوان شاخصه هايي از زندگي بي آلايش گذشتگان ما ، محورهاي فرهنگي اين جشن بودند .
مراسم سنتي عروس بَران ( يا عروس كِشان ) : اين مراسم با رفتن داماد به همراه جمعيت به در خانه عروس شروع شد و در جلوي خانه عروس ، داماد براي ابراز علاقه خود تعدادي انار و سيب را به دور دست ها پرتاب كرد و هر چه پرتابش دورتر برود دليلي بر عشق وي به همسر و زندگي اش خواهد بود . در پيشاپيش مراسم نوازندگان و ريش سفيدان و سپس در پشت سرشان عروس و داماد حركت كرده و پس از آنها دختران با سيني هدايا بر سر و جمعيت نيز پشت سرشان در حركت بودند .
در جلوي خانه عروس و با همراهي دختراني كه سيني هاي بزرگ تزيين شده هدايا ( كله قند ، ميوه ، شيريني هاي محلي ، لباس ها و پارچه هاي خلعتي و ... ) را بر سر داشتند ، عروس و داماد به خانه خود مي روند تا زندگي مشتركي را شروع كنند .
در محوطه برگزاري مراسم ، عروس و داماد بر تخت نشسته و مردم به همراه موسيقي به شادي پرداختند و هداياي نقدي خود را تقديم شان كردند .
اگر عروس و داماد جشن ما توانستند با همين سادگي و بي آلايشي مراسم عروسي خود را برگزار كنند پس مي توان از تجملات پر هزينه مراسم عروسی که این سالها در بین خانواده ها رایج گشته دوري جست و بار ديگر سنتي فرهنگي و پسندیده را زنده كرد .
در عروسي مازندراني ، زنان و دختران با لباس هاي رنگارنگ در جشن شركت مي كنند و بدين گونه روح همكاري و خويشاوندي را تقويت كرده و لباس هاي رنگي آنان نيز خود باعث زيبايي بيشتر و نشاط و شادي مضاعف جشن مي شود و اين ارتباطي مستقيم با نياز روان شناختي بانوان و زنان ايراني در پوشيدن لباس هاي الوان ( كه اتفاقاً بدن را هم به خوبي مي پوشاند ) دارد .
حتي مجمعه ها ( سيني ها ) ي بزرگي كه مزين به تورهاي قرمز رنگ بوده و در داخل آن تخم مرغهاي رنگ شده قرار دارد به همراه سيب سرخ و پرتقال نارنجي رنگ بر اين نشاط مي افزايد .
برنامه سنتي « لال بازي » يكي ديگر از برنام هاي شاد مراسم آييني جشن تـتي بود كه توسط آقاي رضانژاد (مجري برنامه ) اجرا شد . در اين برنامه هر حرفي و يا كاري كه رهبر گروه انجام بدهد بقيه نيز بايد همان را انجام دهند و تخطي و يا اشتباه از فرامين رهبر گروه تنبيهاتي را براي فرد به دنبال خواهد داشت كه باعث خنده حضار مي شود . اين بازي را 13 نفر از جوانان مازندراني اجرا كردند و بسيار مورد توجه حضار قرار گرفت .
اجراي كشتي لوچو در اين مراسم و پس از مراسم به تخت نشستن عروس و داماد ، به عنوان سمبلي از فراغت روح و جسم انسان از مشكلات و دغدغه هاي زندگي كشاورزي و دامداري است و زماني كه كشاورز مازندراني خيالش از برداشت محصول راحت شد براي جشن و كشتي لوچو آماده مي شود و ايجاد روحيه پهلواني در بين جوانان و نشاط و همدلي در بين مردم از كاركردهاي فرهنگي اين كشتي است . پهلواناني كه از مازندراني براي اجراي چند دقيقه اي كشتي لوچو آمده بودند هر كدام خود جهان پهلواني هستند كه آوازه پهلواني شان از مرزهاي ايران هم فراتر رفته است .
يكي ديگر از برنامه هاي مراسم ، بازي سنتي طناب كشي بود كه دو گروه از جوانان در دسته هاي 4 نفره دو طرف يك طناب بلند را مي كشند و هر گروه كه به طرف مقابل كشيده شود بازي را باخته است. اين بازي كه ريشه اي كهن در فرهنگ مازندران دارد ، نمادي از تقويت جسمي مردان براي كار گروهي و ايجاد روحيه نشاط و همگرايي براي رسيدن به هدفي مشترك است .
ايجاد بازارچه و فروش محصولات بومي به عنوان نماد و سمبلي از زندگي عادي و روزمره كه هنوز در شريان هاي اجتماعي و فرهنگي مردم مازندران جريان دارد بيان مي شود و تنوع محصولات غذايي و صنايع دستي بيانگر ارتباط دايم و دوسويه مازندراني با طبيعت اطرافش است . اگر آش محلي پخته شده ، براي اين است كه بار ديگر حس چشايي ما با مزه هاي خوب قديمي ارتباط برقرار كند و بيان مي داريم كه با حداقل لوازم مثل سبزي و نخود و دوغ و ماست هم مي توان غذايي خوشمزه پخت و خورد و از خوردنش لذت برد .
خانواده هاي مازندراني از جاي جاي شهرهاي استان تهران و هم چنين استان مازندران خود را به اين مراسم رسانده بودند . اکنون مردمي كه از سرزمين مادري خود دور بودند بار ديگر در كنار هم بودند و ساعتها بر روي زمين نشستند بدون اينكه خسته شوند و يا گله و شكايتي داشته باشند و اين يعني ارتباط انسان با خاك كه به انسان آرامش مي دهد .
در بين حضار تعدادي زياد از اساتيد و محققين و دانشجويان مازندراني دانشگاه هاي تهران ، نمايندگان مازندران در مجلس شوراي اسلامي و هم چنين مديران كشوري و لشكري از جمله شهردار تهران و خانواده هايي از ديگر اقوام ايراني نيز حضور داشتند .
در تمام طول مدت اجراي برنامه لبخند شادي و خوشحالي بر لبان مردم نشسته بود و جمعیت مشتاق ساعتها در فضای آزاد به تماشای مراسم مشغول شدند .
در پايان مراسم آقاي حسن موسوي به نيابت از موسسه پارپيرار ، انجمن هاي فرهنگي و تشكل هاي مردمي استان مازندران و ديگر دست اندركاران اجرايي مراسم آييني جشن تتي ،از همه آناني كه همت كردند تا اين برنامه شكل بگيرد تشكر و قدرداني كرد .
پايان بخش مراسم اجراي قطعات فولكلوريك موسيقي مازندراني بود كه در ساعت 10 شب نواخته شد و بدين گونه اولين مراسم آييني مازندراني جشن تتي در ميان تشويق مردمي كه از ساعت 4 بعدازظهر در محل برگزاري مراسم حضور داشتند به پايان رسيد .
عکس یادگاری گروه برگزارکننده پس از پایان مراسم جشن تتی
براي برنامه ريزي و اجراي اين مراسم از همه شهرهاي مازندران از شرقي ترين تا غربي ترين آن و از نواحي كوهستاني و روستاهاي دشتها و حتي استان هاي گلستان و گيلان ، فرهيختگان و فرهنگ دوستاني با هم يكدل و همراه شدند تا مراسمي را رقم زنند كه در يادها و خاطره ها به خوبي و خوشي از آن ياد شده و يادآور زنده شدن فرهنگ ديرپاي نياكان ما باشد .
اجراي اين برنامه حاصل همكاري صميمانه تشكل هاي زير بوده است : موسسه فرهنگي و هنري پارپيرار - ساروي هاي مقيم مركز – خانه تنكابن – بابلي هاي مقيم مركز – انجمن شونيشت سليمان كلاي بابل – نوشهري هاي مقيم مركز – انجمن فرهنگي سوادكوه – انجمن فرهنگي كجور – كانون دوستي رامسر – انجمن فرهنگي سادواي بالاده ساري – انجمن فرهنگي تلارپي قائمشهر – كانون دانشجويان مازندراني دانشگاه هاي تهران – نوري هاي مقيم مركز – سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران – معاونت فرهنگي و اجتماعي شهرداري منطقه سه تهران - آملي هاي مقيم مركز – پرديس سينمايي پارك ملت و كليه انجمن هاي فرهنگي و هنري ديگر شهرهاي مازندران و ...
سپاس فراوان از عوامل اجرايي مراسم جشن تـتي :
آقايان و خانمها : فرهود جلالي كندلوسي مدير موسسه فرهنگي هنري پارپيرار - خسرو عليزاده هشتلي ، آمل - حسن موسوي چلك ، كجور - حسين موسي زاده ، بندپي بابل - محبوب قبادیان ، سوادکوه - اقای غضنفری ، سوادکوه - علي اكبر خلعتبري ، چمستان - عباد طيبي ، سوادكوه - محمدرضا اميني ، سوادكوه – عين اله آزموده از انجمن فرهنگي سادواي بالاده ، چهاردانگه ساري - مرتضي صادقي ، تنكابن - مهرشاد شيرچي ، بابل - جواد رضايي ، نور - امير شاه حسيني ، بلده نور - سيد ابراهيم مسرت ، بابل - احمد احمدي وستاكلايي و مصطفي احمدي وستاكلايي و دكتر شكري از انجمن فرهنگي تلارپي قائمشهر - روشنك رضايي ، بابل – نرگس شجايي مهر ، بابل – دكتر كريميان - نسرين آقاجاني پور ، بندپي بابل - سكينه فخرقاسمي ، تنكابن - هرمز قدكپور ، بابل - ... يدالله پور ، .... ( داماد مراسم و همسر مكرمه اش ) - عابد اميري آرا ، بابل - صادق سكري ، رامسر - سهيلا مهدي زاده ، بلده نور - سيدجابر حسيني از كانون دانشجويان مازندراني مقيم تهران - فخراله جهاندار - دكتر مهدي موسوي و آقاي مختاري از انجمن فرهخنگي كجور .
بار ديگر اهميت شعار اين مراسم را يادآوري مي كنيم كه: « آري آري شاد بودن به همين آسانيست » . خوشحاليم براي ساعاتي لبخند بر لبان مازندراني هاي عزيز و ديگر شركت كنندگان در اين مراسم آييني نشست .
به نظر ما ، اجراي اين گونه مراسم آييني در هر روستا و شهري از استان هاي مازندران ، گيلان و گلستان - كه ريشه ها و پيوندهاي فرهنگي عميقي با يكديگر دارند - امكان پذير است و مردم زيادي از ساكنين خطه سرسبز شمال ايران علاقمندند كه اين گونه مراسم را در روستا و شهر خود نيز اجرا كنند . خوشبختانه هنوز المان هاي بصري سنتي همچون لباس ها و غذاها و لوازم قديمي در روستاهاي ما وجود دارد . فقط كافيست كمي به اهداف والاي اين مراسم فكر كنيم .
ايده شكل گيري مراسم آييني جشن تـتي در موسسه فرهنگي و هنري پارپيرار و با همكاري كارشناسان مازندراني كه در عرصه فرهنگي فعاليت دارند ، پايه گذاري شد تا جايي كه طي حدود 200 ساعت جلسات كارشناسي ، « برنامه فرهنگي استان مازندران » را تهيه و به مسئولين استان ارايه نموده اند كه يكي از برنامه ها ،اجراي مراسم اييني در هر فصل مي باشد كه مراسم « جشن تتي » براي فصل بهار پيشنهاد گرديد .
گرايش مردم به فرهنگ اصيل و بومي ايراني در روزگار مدرن و پسامدرن نيازمند پاسخي در خور از سوي متوليان امور فرهنگي كشور است و بدين منظور برنامه فرهنگي مدوني براي ايجاد جشن هاي جديد در استان مازندران ( علاوه بر جشن هاي سنتي و بومي ) پيشنهاد گرديد . اين مراسم آييني اما در تقويم جديد مردم مازندران جايي براي خود پيدا خواهد كرد و در آينده نيز اين مراسم را در آخرين پنج شنبه و جمعه ارديبهشت ماه هر سال در كجا كه هستيم برگزار كنيم .
از گذشته هاي دور و در بين اقوام مختلف سراسر جهان برپايي جشن به مناسبت هاي مختلف هم چون شروع فصل بهار ، كاشت و برداشت محصولات كشاورزي و ... متداول بود و در بين مازندراني ها نيز برگزاري اين جشن ها هنوز ادامه دارد . اكنون در قرني زندگي مي كنيم كه زندگي با شتاب هر چه بيشتر ما را به سمت مدرنيته و تكنولوژي فرامدرني به پيش مي برد و در شهر بزرگي چون تهران ديگر فرصتي براي فراغت خاطر از دغدغه هاي زندگي ماشين زده باقي نمانده است و انسان نياز دارد تا هر از چند گاهي از اين پوسته تنيده به دور خود بيرون رود و به فطرت پاك خود برگردد . همان فطرتي كه شادي و شاد زيستن را جزو زندگي بشري مي داند .
یقیناْ همه ما با این مطلب هم عقیده ایم که « تقويت خرده فرهنگ هاي بومي باعث تقويت فرهنگ ملي ايران خواهد شد . زيرا هر چه مراسم آييني و سنتي مردم نواحي مختلف ايران غني تر گردد فرهنگ ملي ايران نيز جايگاه والاتري در بين ديگر فرهنگ هاي ملل دنيا پيدا خواهد كرد . »
در حاشيه مراسم :
1. خبرنگاران واحد مركزي خبر و مركز مستند سازي نيما ، اجراي مراسم را ضبط ويدئويي كردند .
2. تعدادي عكاس از جمله يك عكاس توريست چيني از صحنه هاي مختلف اجراي مراسم عكسبرداري كردند .
3. بازارچه سنتي محصولات صنايع دستي و مواد خوراكي چون انواع ترشيجات و دلال و « دو آش » (= آش دوغ ) مازندراني ، غرفه صنايع دستي و پوستر سازمان ميراث فرهنگي استان مازندران ، توليدات صوتي و تصويري و كتاب و مجلات مازندراني ، و ... از پر بيننده ترين بخش هاي مراسم بود .
۴. بسياري از مازندراني هاي گرامي از اينكه پيامك دعوت به مراسم برايشان ارسال نشده گلايه داشتند . اگر همولايتي هاي گرامي با ثبت مشخصات فردي و تلفن همراه خود در بانك اطلاعات موسسه پارپيرار نام نويسي كنند پس از اين براي هر نوع گردهمايي و همايش فرهنگي مازندراني به آنان نيز اطلاع خواهيم داد . هم چنین اگر در بخش یادداشت سایت تتی نیز مشخصات خود را بنویسید ما این اطلاعات را به موسسه پارپیرار می رسانیم تا در بانک اطلاعات مازندرانی ها گنجانده شود .
مطالب مشابه :
كادوي پا تختي + مادر زن سلام
اخه مادر زن سلام هم هست ما رسم داريم داماد يه هديه خلعتي داشتيم سيني تزيين شده
مراسم خواستگاري و ازدواج
شهر ما نگین سرخی روی حلقه زمین - مراسم خواستگاري و ازدواج - این انقلاب بی نام امام خمینی (ره
مراسم آييني مازندران : جشن تتی (شکوفه)
تزيين شده هدايا ( كله قند ، ميوه ، شيريني هاي محلي ، لباس ها و پارچه هاي خلعتي داماد
جودی ابوت و لوک خوش شانس نامزد میشوند !
داماد خوش تيپ ما هديه، خلعتي هم با همچون روبان‌هايي تزيين شده بود و وقتي از
برچسب :
تزيين خلعتي داماد