طبيعت زيبا و دل انگيز استان اردبيل

 طبيعت زيبا و دل انگيز استان اردبيل در فصل بهار با چشم اندازهاي روح نواز و گل‌هاي رنگارنگ در دشت‌هاي سبز و كوهپايه‌هاي استوار، دل هر گردشگري را مي‌نوازد و انسان را به روياهاي زيبا مي‌برد، به‌گونه‌اي كه بي‌اختيار محو تماشا و تحسين اين شاهكار الهي مي‌شود و سر سجده به عظمت الهي مي‌گذارد.
دره‌هاي اسرارآميز، آبشار و جويبارهاي پرپيچ و تاب، چمنزارها و ييلاق‌هاي سرسبز، نغمه دلنشين مرغكان و رودهاي پرآب، آب‌هاي معدني و شفابخش، آواز سپيد پسرك چوپان در دشت‌هاي زرد و خاكستري، لاله‌هاي سرخ در پوشش سبز چمن، غروب مه آلود و دل انگيز سبلان، زردي آفتاب سپيده دم بر درياچه نئور، سكوت محض جنگل‌هاي فندق‌لو، همه و همه نشانه‌اي از عظمت و توانايي تصويرگر عالم بوده و مايه شناخت عميق‌تر خالق يكتا.
اردبيل از جمله استان‌هاي برجسته و پرجاذبه براي گردشگري است كه به لحاظ تنوع جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي مورد توجه بسيار قرار دارد. آب و هواي آن در زمستان سرد و ديگر فصول سال معتدل، خنك و مطبوع و بويژه در بهاروتابستان باطراوت و دلنشين است.


مركز استان، شهر اردبيل است كه سابقه تاريخي و فرهنگي غني دارد و در گذشته با نام‌هايي همچون آرتاويل، باذان پيروز، فيروز گرد، دارالارشاد، دارالملك، دارالعرفان، دارالامان و شهر مقدس (به سبب وجود مدفن اجداد صفوي) ملقب بوده است. شهر اردبيل در گذشته به علت قرار داشتن در مسير جاده ابريشم، رونق اقتصادي خوبي داشته است.

در يكي از روزهاي گرم تابستاني پا به استان سرسبز و زيباي اردبيل گذاشتيم. در طول مسير، از تهران كه حركت كرديم  ابتدا از رشت و آستارا گذشتيم و به گردنه زيباي حيران رسيديم، گردنه‌اي رويايي با طبيعتي سبز و كوه‌هاي پوشيده از جنگل و مه، گويي در بهشت  زمين وارد شده‌اي. پس از گردنه حيران  وارد استان اردبيل شديم.

مردم اردبيل بسيار خونگرمند. اين را از اولين ثانيه‌هايي كه وارد اردبيل شديم، فهميديدم. از هر كس نشاني بپرسي، بسيار دقيق  آدرس مي‌دهد و بعضي از آنها بويژه در روستاها، حتي كارهاي روزمره خويش را كنار مي‌گذارند و ما را به نشاني‌اي كه مي‌خواستيم مي‌رسانند. مردم روستاها به كشاورزي و دامپروري مشغولند و محصولات كشاورزي آنان گندم، جو، سيب‌زميني، تخم چغندرقند، محصولات علوفه‌اي، ميوه‌هاي درختي، حبوبات و همچنين عسل و لبنيات است.

در بيشتر مناطق اردبيل، صنايع دستي رونق دارد  و وقتي در بازار قديمي شهر اردبيل كه سابقه و قدمت طولاني دارد مي‌گردي، محو تماشاي هنر مردم استان مي‌شوي. اين صنايع هنري شامل گليم، جاجيم، شال، ورني، سفال، صنايع چوب، مصنوعات چرمي و قالي بوده و از آنجا كه وصف سوغاتي‌هاي معروف اردبيل را زياد شنيده بوديم، هر كدام از اعضاي گروه ما مقداري سرشير، عسل، حلواي سياه و شيريني‌هاي محلي خريدند  كه البته حلواي سياه كه نوعي حلواي محلي و به رنگ سياه بود را فقط مي‌توان از  شهر اردبيل تهيه كرد و بسيار طعم خوشي دارد.

از آنجا كه سفر ما به استان اردبيل 4 روزه بود توانستيم جاهاي مختلف استان را ببينيم. در يكي از روزها به  شهر گردشگري سرعين رفتيم كه فاصله بسيار كمي تا اردبيل داشت و نيم ساعته به آنجا مي‌رسي. اين مجموعه آبگرم‌ها داراي خواص شفادهنده و از نظر درماني جايگاهي مناسب دارند.

استان اردبيل به دليل قرار گرفتن در كوهپايه سبلان داراي چشمه‌هاي آب معدني بسياري مي‌باشد كه بنا به باور محلي‌ها هركدام نام مشخص و خواص شفادهنده خاصي دارد. سرعين داراي آبگرم‌هاي بسياري بود كه ما نتوانستيم از همه آنها بازديد كنيم ولي اطلاعاتي كه از مردم محلي در مورد بعضي از آبگرم‌ها ي منطقه گرفتيم به اين صورت بود كه گاميش گوئلي، بزرگترين چشمه آبگرم در دهكده سرعين و در منطقه اردبيل است.

در مورد آبگرم ساري سو گفتند كه ساري سو يعني آب زرد  كه به دليل وجود سنگ‌هاي اطراف چشمه كه درگذشته براثر رسوبات املاح معدني زردرنگ شده‌اند به اين نام معروف است. قره‌سو كه در نزديكي ساري‌سو  بوده و چون ته آن تيره وسياه به‌ نظر مي‌رسيد آن را  قره سو يا آب سياه مي‌گفتند.

يكي ديگر از آب‌هاي سرعين،  پهن لي سو  يعني آب پهن دار است آب اين چشمه را قريب يك و نيم ليتر در ثانيه برآورد كرده و گرماي آن را 40 درجه نوشته‌اند. يكي ديگر از آبگرم‌هاي معروف بش باجي به معني پنج خواهران است كه به چند چشمه كوچك كنار هم در سرعين گفته مي‌شود.

از ديگر آب‌هاي معدني سرعين كه متاسفانه نتوانستيم از آنها بازديد كنيم مي‌توان به يوخاري قهوه سوئي و اشاغي قهوه‌سوئي يعني آب قهوه خانه بالا وآب قهوه خانه پايين به دليل وجود قهوه خانه در كنار آب‌هاي معدني، همچنين گوزسوئي، يعني آب چشم كه در ميان مردم محلي از  گذشته‌ها به آب درمان بيماري‌هاي چشم معروف است ، اشاره كرد آبگرم ويلادره (بيلادره)  در روستاي ويله‌دره به فاصله 3 كيلومتري شمال سرعين قرار دارد و نسبت به خود سرعين حدود يكصدمتر بلندتر است.

اين روستا در كنار يكي از دره‌هاي سبلان واقع است و عمق آن در شرق قريه، گاهي بيش از يكصدمتر به نظر مي‌رسد. آب معدني سردابه  كه به فاصله 5 كيلومترشمال سرعين واقع است- آب‌هاي گرم نير مانند سقزچي  كه به آب ساقزلو شناخته مي‌شود و نيز چشمه ديگري به نام تئلانجيق  كه در روستاهاي اطراف نير واقعند  از ديگر آبگرم‌هاي اين استان هستند.

 از آب‌هاي معروف منطقه سبلان بايد از قوتورسوئي نيز نام برد. اين آب، بين مشكين‌شهر و اردبيل واقع است. آبي است گوگردي و گاز آنيدريد سولفوريك آن از مسافت دور در هوا استشمام مي‌شود. از عجايب منطقه اين است كه به دليل  وجود عناصر شيميايي، رنگ فلزاتي كه در آنجا وجود دارد تغيير يافته است.

بالاتر از قوتورسوئي، در ارتفاعات سبلان آب‌هاي معدني ديگري وجود دارد كه بزرگ‌ترين آنها به شابل معروف است. همچنين خال خال سوئي يا آب خلخال نيز در اردبيل شهرت دارد. آبگرم ديگري نيز در داخل جنگل است كه به مشه سوئي يعني آب جنگل مشهور است. آب اين چشمه بين قدماي اردبيل شهرت زيادي دارد و براي رفتن بدانجا از چهارپا استفاده مي‌شود.

استان اردبيل داراي تاريخي غني است. اين را وقتي از شهرها و روستاهاي آن بازديد مي‌كني متوجه مي‌شوي. شنيده بوديم در روستايي از توابع نير استان اردبيل، باستان‌شناسان بتازگي اكتشافاتي كرده‌اند كه قدمت منطقه را به سال‌هاي بسيار دور نسبت مي‌دهد.

راهي بازديد از اين روستا شديم. نام منطقه  بويني يوغون (به معناي گردن‌كلفت) نام دارد كه نام قلعه و كوهي است در روستاي كورعباسلو.

اسم قلعه را از اين رو بويني يوغون (گردن‌كلفت) نهادند كه دژي محكم،‌ تسخيرناپذير و غيرقابل نفوذ بوده و در سال‌هاي متمادي از دسترس دشمنان دور و محفوظ مانده است. بويني يوغون فقط يك قلعه نيست، بلكه بخش مرتفعي از يك محوطه و يك شهر يا دهكده قديمي ‌است. اين منطقه از نظر باستان‌شناسي منحصر به فرد است.

وسعت بسيار زياد آن كه بالغ بر 300 هكتار است و چند لايه‌اي بودن قلعه نشان‌دهنده استمرار سكونت انسان از دوره اشكاني تا دوره صفوي بوده كه از مشخصات بارز اين قلعه به حساب مي‌آيد.

اين منطقه كه چند سالي است مورد توجه باستان‌شناسان قرار گرفته و هم‌اكنون به يكي از مهم‌ترين سايت‌هاي باستاني ايران تبديل شده، نشانه‌هايي از تمدن 4500 سال پيش در آن يافت شده از دوران مفرغ تا عصر اشكاني و دوران اسلامي كه اين يافته‌ها محصول اكتشافات در زمين‌هاي پاي قلعه است.

قلعه بويني يوغون روي قطعات عظيم سنگ و كوه قرار دارد. ديواره‌هاي سنگي قلعه به ارتفاع حدود 300 متر قلعه را از دو جناح، غيرقابل نفوذ كرده‌اند. جناح‌هاي قابل نفوذ نيز با ديوارهايي از سنگ و ساروج به شكل غيرقابل نفوذ درآمده كه البته امروزه پس از گذشت ساليان و جنگ‌هاي احتمالي چيز زيادي از آنها باقي نمانده است.

براي بالا رفتن از كوه پله‌هايي نيز وجود دارد كه حاصل تراش سنگ‌ها به وسيله انسان بوده و براحتي مي‌توان از كوه مانند پله‌هاي امروزي منازل بالا رفت و البته در برخي قسمت‌هاي كوه نيز بسختي مي‌شود عبور كرد و نيازمند مهارت كوهنوردي است.

بالاي كوه به 6  استخر جالب برخورديم كه براي ذخيره آب قلعه به صورت دست‌ساز ساخته شده بود و نشان از توانايي و هنر انسان در تراش و كندن كوه داشت و آب باران و برف در آنها ذخيره شده و مورد استفاده ساكنان قلعه قرار مي‌گرفته است.

در ميان مردم محلي روستاي كورعباسلو مشهور است كه اين استخرها عمقش بسيار زياد است و ته ندارد. از ديگر آثار واقع در اين منطقه به آسياب سنگي مي‌توان اشاره كرد كه در دل تخته سنگ‌هاي عظيم بويني يوغون  قرار دارد.

در يكي ديگر از روزهاي سفرمان در شهر اردبيل، به بازديد از پل‌هاي تاريخي شهر رفتيم. اردبيل داراي پل‌هاي مختلفي است كه قدمت زياد دارند و ما از پل ابراهيم‌آباد و پل ججين بازديد كرديم كه روي رودخانه بالخلو قرار داشتند و بسيار زيبا بودند  و در ادامه سفر به بازديد از مجموعه بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي، مربوط به دوره ايلخاني و صفوي رفتيم.

اين بقعه شامل بناها و قسمت‌هاي مختلفي چون چيني‌خانه، مسجد جنت‌سرا، خانقاه، چله‌خانه، شهيدگاه، چراغ‌خانه، حرمخانه، مقابر بزرگاني چون شيخ صفي‌الدين اردبيلي، شاه اسماعيل صفوي، موزه بقعه و حياط مقابر واقع در ميدان عالي‌قاپو است. محل كنوني بقعه شيخ صفي‌الدين حدود 700 سال پيش باغ بزرگي به نام اسفريس بوده كه شيخ صفي‌الدين اردبيلي در بخشي از آن باغ بزرگ به ارشاد و تدريس مريدان خود مي‌پرداخت.

سفر ما به استان اردبيل بسيار خاطره‌انگيز و به‌يادماندني شد بويژه اين‌كه در فصل تابستان  با سرسبزي طبيعت و هواي مطبوع و نسيم خنك بهاري همراه شد و خاطراتي زيبا از ديار اجداد صفوي و موسيقي دلنشين محلي و مردمي با لهجه شيرين و خونگرم براي هميشه در ذهن ما نقش بست.

شيخ صفي‌الدين كيست؟

شيخ صفي‌الدين اردبيلي سال 735 هجري قمري در 75 سالگي درگذشت. وي از بزرگان عرفان و تصوف در ايران به شمار مي‌رفت و از نفوذ مذهبي بالايي برخوردار بود. از شيخ صفي آثار مكتوبي چون ديوان اشعار و تفسير قرآن كريم برجاي مانده است.

طبق وصيت وي او را در محل تدريسش و در مدرسه خود با ساختن يك برج مقبره‌اي به‌نام الله الله دفن كرده‌اند.  وجه تسميه آن وجود نام مبارك ‌الله در متن ساقه برج آن است.  علاوه بر مقبره شيخ‌صفي و مرقد شاه‌اسماعيل اول، آرامگاه‌هاي ديگري از شاهزادگان صفوي و سرداران قزل‌باش از جمله شهيدان جنگ چالدران و شروان در اين بقعه و محل شهيدگاه قرار دارند‌.‌

در طول قرون گذشته، بسياري از اشياي ارزشمند اين بقعه به شيوه‌هاي گوناگون از محل خارج شد و در زمان حاضر بخشي از اين اشيا ازجمله قالي معروف شيخ‌صفي زينت‌بخش گنجينه‌هاي آمريكا، روسيه و اروپاست.

ايرج نجفي‌
 
 

 


مطالب مشابه :


متن مجری عید غدیر خم

این گونه در گوش يه چشمه بود يه بركه بود يه كوه و يك رود خونه شعر و متن مجری در مورد




نكاتي در مورد داشتن رابطه خوب زنا شويي

اكيپ كوه نوردي ايران نكاتي در مورد داشتن (خداوند تو را نيکو و زيبا آفريده است پس




جملات انگلیسی در کوهنوردی

در مورد احوال شخصی جملاتی دیگر در كوه‌نوردی زيبا زمين




كوه صفه (6)

گونه‌هاي گياهي صفه در دو كوهستان صفه متن هميشه سبز را در اراضي مورد علاقه




کوههای زنجان

در كوه خصوصاً صعود تا مطلبي در مورد كوههاي « زنجان اي بسيار زيبا بكشم تا




زايش اشو زرتشت

موضوعات زيبا متن ها زيبا و ا اين روي، در بيست سالگي به كوه اشيدرنه رفت و در تنهايي




مقاله نوزدهم - رشته کوه البرز

نخستين كسي كه با زينت‌هاي زرين آراسته، از فراز كوه زيبا به متن مقدمه قديم در مورد كوه




طبيعت زيبا و دل انگيز استان اردبيل

در مورد آبگرم وجه تسميه آن وجود نام مبارك ‌الله در متن در بالاي كوه چشمه




كرزاي افغانستان را فروخت...

خواهمت ساخت اي وطن، اي افغانستان زيبا مفاد و متن در يك جمله در مورد موافقت




مرگ كوه‌نورد تبريزي در كوه كيامكي جلفا !

ترجمه آنلاین متن به مرگ كوه‌نورد تبريزي در كوه با طبيعتي زيبا و آبشارهاي




برچسب :