اتلاف و تسبیب

در باب اتلاف و تسبیب موضوع مواد ۳۲۸ تا ۳۳۵ قانون مدنی همانطوریکه میدانید طبق ماده ۳۳۲ قانون مدنی هرگاه یکنفر سبب تلف مالی را ایجاد کرده(مسبب) و دیگری مباشر تلف شدن آن مال شود(مباشر)،مباشر مسئول است یعنی عامل مستقیم و نزدیکتر و نه مسبب یعنی عامل غیر مستقیم و دورتر.

حال به یک بحث در این خصوص می پردازیم :

خسارتی بوجود آمده که دو عامل دارد(مسبب و مباشر)،اینک برای مقصر دانستن یکی از این دو باید ۳ حالت را متصور شد:

حالت اول: مباشر اقوی از سبب است

حالت دوم: سبب اقوی از مکباشر است

حالت سوم: تساوی درجه و دخالت و تقصیر هر دو چنین می توان گفت که در حالتهای اول و دوم تکلیف مشخص است و عامل اقوی(قوی تر) مقصر و مسئول جبران است و دیگری بری است. به عنوان مثال: بچه ای سنگی را به بالغی داده و میگوید شیشه را بشکن که بچه سبب و بالغ مباشر است و یا اینکه بالغی کبریت را به دیوانه می دهد و میگوید خرمن زِید را آتش بزن که در مثال ۱ مباشر اقوی از سبب است و در مثال ۲ سبب اقوی از مباشر می باشد.حال با بیان موارد فوق به حالت سوم می رسیم و آن اینکه میزان دخالت هر دو برابر است.به عنوان مثال:دو نفر بالغ هستند که اولی چاقو را به دومی داده و می گوید ماشین زِید را پنچر کن،من هم شیشه هایش را می شکنم. در این شرایط قانونگذار با استناد به ماده ۳۳۲ قانون مدنی می گوید مباشر مسئول است،اما حقوقدانان بطور مطلق نظر بر مسئولیت هر دو به نسبت دخالتشان دارند. هر چند که دکتر کاتوزیان در کتاب قانون مدنی در نظم حقوق کنونی صفحه ۲۶۲ در شرح ماده ۳۳۲ چنین گفته اند که:

۱.در صورتیکه نحوه دخالت مباشر و مسبب در نظر عرف یکسان باشد بنظر می رسد که بایستی هر دو را مسئول شناخت بویژه در جاییکه هر دو قصد اتلاف دارند.

۲.هرگاه مباشرِ اتلاف،در حکم وسیله باشد و به فرمان کارفرما یا مخدوم خود عمل زیانبار را انجام دهد حالت مباشرت در حکم اضطراری را پیدا کرده و زیاندیده می تواند به نسبت حادثه(که بنا بهد فرض قوی تر است) رجوع کند.

قابل توجه اینکه در نظر اول دکتر نکته این است که ایشان نظر بر قصد طرفین دارند و آن هم اینکه فرموده اند،بایستی قصد اتلاف مورد توجه قرار گیرد.

با این تفاسیر سؤال این است که شما بعنوان یک حقوقدان،حقوق خوان،صاحب نظر و یا یک فرد غیر حقوقی نظر کدامین را مقبول میدانید؛قانون،حقوقدانان و یا دکتر کاتوزیان؟

-------------------------------------------------------

ر.ک قانون مدنی در نظم حقوق کنونی/دکتر امیر ناصر کاتوزیان/م ۳۳۲ ص ۲۶۹ در بحث ضمان

قهری،قاعده تسبیب؛کتاب اموال/جزوه حقوق مدنی دکتر محمد حسین شهبازی/داد آفرین

اتلاف و تسبیب

مطالب مشابه :

فرهنگ لغت حقوقی

نشریات حقوقی ایرانی آنلاین

اصطلاحات انگلیسی حقوق بین الملل

قانون مجازات اسلامی جدید و آزمون وکالت 1392

تنظیم دادخواست های حقوقی شکواییه و لایحه

استیفا

اتلاف و تسبیب