خانه بروجردیها

در بروشور تبليغاتي اين خانه آمده است : «در سال 1280 هجري توسط يکي از بازرگانان معروف کاشان ساخته شده ليکن بعضي از تزئينات بدنه داخلي هشتي ورودي آن در سال 1295 هجري انجام گرفته است.»
در کتاب « گنجنامه خانه هاي تاريخي کاشان » در اين زمينه آمده است:
«بنا بر اظهارات موثق ساخت اين مجموعه در حدود 18 سال يعني تا سال 1310 هجري قمري به درازا کشيده و در آن بيش از 150 بنا و هنرمند و گچ کار و آينه کار و ديگر هنرمندان بکار گرفته شده اند. »
در کتاب «تزئينات معماري خانه بروجرديهاي کاشان» اين گونه نقل شده که:
« خانه بروجردي از دو بخش تزئيني معماري برخوردار است؛ يکي ساختار کلي که بر اساس ساختار گودال باغچه اي است و خود سبک بسيار زيبايي دارد ديگر ساختار تزئيناتي همچون کاربندي، مقرنس، طاسه سازي، يزدي بندي رخ بام و خورشيدي ها و پيش طاق و غيره است که به شکل بسيار شايسته در اين بنا اجرا شده است. »

خانه بروجرديها از دوبخش بيروني و اندروني تشکيل شده است که امروزه قسمت بيروني آن در معرض ديد عموم قرار گرفته است وسقف اندروني که در شمال و شمال شرق بناست سالهاست که تحت حاکميت شخصي است پس از ورود با هشتي ورودي خانه مواجه مي شويم که ورودي اصلي قسمت اندروني خانه هم در اين هشتي تعبيه شده است. بعد از گذشتن از راهرو طولاني و شيبدار به فضاي بزرگ حياط مي‌رسيم که در دو سر آن دو مجموعه فضايي اصلي تعبيه شده است که ارتفاع بيشتري نسبت به دو وجه ديگر ساختمان دارند. ايوان شمالي خانه در کنار راهرو قرار دارد و در شمال ايوان يک پنج دري وجود دارد که براي پذيرايي از مهمانان مورد استفاده بوده که در دو طرف آن دو اتاق بهار خراب تعبيه شده که به دليل نورگيري مطلوب و گرماي زياد بيشتر مناسب استفاده در زمستان بوده است. براي تزئينات ديوار بيروني اتاقهاي اين ايوان داخل اتاق پنج دري از گچبري هايي با طرح گل و مرغ خيلي دقيق و ظريف استفاده شده است. حوضي بزرگ در ميان باغچه هاي زيبا در داخل حياط طراوت فضا را صد چندان مي کند. فضاهاي خدماتي مانند مطبخ در شمال شرقي مجموعه واقع شده اند واتاقها و ايوان سرپوشيده اي در شرق بنا وجود دارد و پله هايي برا ي دستيابي به سردابها (زير زمين) در جلو ايوانها تعبيه شده است که در قسمتهاي مختلف بنا به چشم مي خورد. بادگيرهاي بلندي وظيفه تهويه هوا و قابل تحمل کردن محيط در هواي گرم و سوزان تابستان را به عهده دارند. تالار سرپوشيده اي در جنوب ساختمان موجود است که نمايانگر هنر ظريف و با ارزش استاد کارهاي ايراني است. زيرا براي تهويه هواي تالار از منافذ مشبکي بهره جسته اند سپس روي آنها را با گچبري زيبا و ظريفي پوشانده اند و ترکيبي جالب پديد آورده اند که نمايانگر هوش و ذکاوت استاد کار است. و طراحي واجراي آن در زمره شاهکارهاي معماري سنتي ايران جاي مي گيرد. تالار بزرگ سرپوشيده که در اعياد و مراسم سوگواري مورد استفاده قرار مي گرفته از يک ايوان شاخص با سقفي رفيع در جلو و يک قسمت شاه نشين که از بخشهاي ديگر بلندتر است و مزين به نقش شاهان است و تالارهايي در دو طبقه در اطراف آن به چشم مي خورد تشکيل شده است سقف تالار بسيار دقيق و ظريف گچبري و قوس کاري و رنگ آميزي شده است و از نقوش گل و مرغ يا صحنه هاي شکار حيوانات در گچبري ها و نقاشي هاي تالار جنبي استفاده شده يا با خط خوش تابلوهايي ديدني و جذاب پديد آمده بويژه تصاويري از پادشاهان قاجار که در تابلوهاي ديواري روي ديوارهاي شاه نشين جلوه خاصي دارد. تنوع بسياري در آثار و نقاشي هاي اين بنا به چشم مي خورد که با رنگ روغن و آبرنگ زير نظر هنرمند بلند آوازه نقاشي ايران در زمان قاجار مرحوم «ميرزا محمد خان غفاري کاشاني» مشهور به «کمال الملک»، اجرا گرديده است. اين استاد بزرگ همچنين وظيفه طراحي و نظارت بر گچبريهاي اين خانه را نيز به عهده داشته است. ظرافت گچکاري در اين بنا به حدي است که در بعضي نقاط به پارچه توري مي ماند و باعث مي شوند که بيننده پي به ذوق و دقت هنرمند و استادکاران ماهر ايراني ببرد سه اطاق در جبهه شرقي بنا قرار گرفته ولي در جبهه مقابل از طاق نماهايي قرينه نمادي روبرو استفاده شده که داراي يک ايوان ستون دار با عمق کم است.

نکته جالبي در مورد دليل ساخته شدن اين مجموعه وجود دارد که دانستن آن خالي از لطف نيست:
مرحوم «حاج آقا حسن بروجردي» دختر مرحوم «حاج سيد جعفر طباطبايي» را براي پسرش خواستگاري مي کند. خانواده طباطبايي جواب مثبت را مشروط بر اين مي کنند که خانواده بروجردي، خانه‌اي در خور و شان عروس داشته باشند. از اين رو حاج آقا بروجردي، از معماري که خانه طباطبايي‌ها را طراحي و اجرا کرده است، براي ساخت اين خانه دعوت به همکاري مي کند و بدين ترتيب اين بناي شکوهمند احداث مي‌شود.

خانه بروجردیها

مطالب مشابه :

تغييرات در معماري و تزئينات تكيه معاون الملك كرمانشاه

مطالعه وبررسي ايلات وعشاير (گروههاي انساني كوچ رو ) ايل قشقايي1

تکیه زاغرم

خانه بروجردیها

نگاهي به آداب و رسوم مردم آيسك در محرم

شش مورد از نمادهايي كه در سوگواري حادثه عاشورا جلوه كرده اند

تاریخچه علم و علامت کشی در محرم

تجزيه و تحليل نماي اصلي خانه بروجردي ها

آداب و رسوم محرم در آیسک

تصاویر شام غریبان، گالری عکس های شب شام غریبان و عزاداری بر سرور آزادگان حسین (ع) در قم