مخاطرات شغلی حرفه آتش نشانی
مخاطرات شغلی حرفه آتش نشانی
سازمان های آتش نشانی با هدف اصلی نجات جان و اموال انسان ها تشکیل شده اند بنابراین یک آتش نشان قادر است در بحرانی ترین شرایط محیطی و زیان آور ترین شرایط کاری به یاری حادثه دیدگان بشتابد.
با توجه به آمارهای حریق و حوادث ، تعداد مصدومین و فوت شدگان ماموران آتش نشان در طی سالیان اخیر نگران کننده است چرا که آتش نشانان در محیط های پر مخاطره آمیز و از جمله انفجارات به امداد رسانی و عملیات می پردازند ، لذا آسیب پذیری آنان در حد بالایی است.
علاوه بر این ، عوارض و مخاطرات شغلی در حرفه آتش نشانی با بروز و تشدید انواع بیماری های جسمی و روانی جلوه می کند.
بر این اساس مهم ترین وظیفه آتش نشانان شامل آماده باش شبانه روزی برای شرکت در حوادثی که جان انسان در خطر باشد، انجام عملیات نجات و امداد در حوادثی که جان حیوانی در خطر باشد، شرکت فعال در حوادث طبیعی به منظور یاری رساندن به هموطنان، اداره کردن و مهار آتش سوزی ها در صنایع و اماکن مختلف، بررسی علل حریق و حوادث در شرایط محیطی متفاوت و همراه با مخاطرات گوناگون می شود.
به این ترتیب آتش نشانان در هر ماموریت به طور معمول در معرض چندین عوارض از جمله عوارض ناشی از استرس رانندگی و ترافیک ، عوارض ناشی از اثرات دود و گازهای سمی در محل های عملیات، عوارض ناشی از صدای آژیر، بلندگو و نور چراغ گردان، عوارض ناشی از ترشح هورمون های دفاعی و آمادگی بدن در برابر حوادث، اثرات ناشی از حرارت در محل حریق، عوارض ناشی از تماس یا جذب مواد شیمیایی از طریق پوست، عوارض ناشی از صدمات فیزیکی در حین انجام وظیفه، عوارض ناشی از دریافت پرتوهای یونساز و تشعشعات رادیواکتیویته قرار می گیرند.
علاوه بر این ، آتش نشانان در هنگام انجام عملیات نجات و امداد در معرض عوارضی نظیر رویت صحنه های دلخراش و تألم آور، عوارض ناشی از وقوع انفجار در صحنه حادثه، عوارض ناشی از مسائل ارگونومی وسایل و تجهیزات و ماشین آلات، عوارض ناشی از انجام خدمت به صورت شیفتی، عوارض ناشی از عدم تغذیه صحیح و متناسب با حرفه، عوارض ناشی از استرس پس از حادثه، عوارض ناشی از کارکردن در محیط های آلوده، عوارض ناشی از کارکردن در محیط های مرطوب نیز قرار می گیرند.
براساس آمار سال های 76 تا 81 در رابطه با خسارات جانی و مصدومین ناشی از شرکت در عملیات آتش نشانی، بیشترین مصدوم ناشی از شرکت در عملیات حریق و نجات مربوط به سال 81 با تعداد 63 مصدوم حریق و 12 مصدوم نجات بوده است.
بنابراین گزارش ، وجود فاکتورهایی شامل سرو صدا ، محیط عفونت زا و آلوده ، مواد شیمیایی و گازهای سمی ، مواد رادیواکتیو ، کار در محیط غیر متعارف (کم نور وپر نور) ، وجود ذرات معلق در هوا ، کار در شرایط جوی نامساعد ، کار در ارتفاع ، ریزش و برخورد اجسام خارجی ، انفجار ، خطر برق ، سطوح شیب دار و لغزنده ، کار در فضای مسدود و غیر متعارف، کار در اعماق، کار در محیط های با حرارت بالا ، جابجا کردن قطعات سنگین ، کار در فضای باز ، کار در محیط های مرطوب، کار در محیط های متعفن و نامطبوع ، کار در شرایط روحی نامساعد از مهم ترین عواملی است که شرایط محیط کار آتش نشانان را از حالت عادی خارج می کند.
بر این اساس ، مقایسه فاکتورها و عوامل زیان آور در محیط کار با شرایط ویژه شغل آتش نشانی گواه آن است که کلیه فاکتورها و عوامل مذکور در حرفه آتش نشانی وجود داشته ضمن اینکه فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که در قوانین موضوعه لحاظ نشده است لذا یک آتش نشان در هر حادثه حداقل 10 مورد از عوامل زیان آور را لمس می کند همچنین آتش نشان در طول خدمت با تمامی فاکتورهای زیان آور در صحنه های عملیات و امداد رسانی مواجه است.
به گزارش مهر ، اگرچه حرفه آتش نشانی از مشاغل سخت و زیان آور است اما با مقایسه شرایط حرفه ای شغل آتش نشانی در کشورمان با دیگر کشورهای پیشرفته دنیا، متاسفانه در ایران به اندازه کافی به فراهم آوردن امکانات و شرایط اقتصادی و روحی مساعد برای آتش نشانان تاکنون توجه ویژه ای نشده و این در حالی است که در کشورهای مترقی شغل آتش نشانی در زمره مشاغل At High Risk محسوب می شود.
به همین لحاظ ، تلاش در جهت ارتقاء سطح بهداشت حرفه ای آتش نشانان با مشارکت نهادهای مرتبط ، کارشناسان و متخصصان و به ویژه مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت ضروری به نظر می رسد.
منبع خبرگزاري مهر
بیماری های مرتبط با شغل آتش نشانی و علل بروز آنها
مقدمه
شک نیست حرفه آتش نشانی یکی از سخت ترین مشاغلی است که افراد انساندوست انتخاب میکنند . وقتی صحبت از خطرات این حرفه میشود در اغلب موارد به خطراتی اشاره میگردد که منجر به حادثه شده و کمتر از عوامل بیماریزای این شغل سخن به میان می آید .
آتش نشان ها در طول مدت خدمت – و واقعا هم خدمت –بارها دچار حوادث کوچک و بزرگ میشوند و گاهی نیز در این راه جان میبازند . اما آنچه از نظرها دور میماند بیماریهایی است که این عزیزان بعلت تماس با انواع مواد شیمیایی در هنگام آتش سوزی به آنها مبتلا میشوند که در برخی موارد منجر به ناتوانی زودهنگام ایشان میگردد.
طبق آخرین تحقیقات بعمل آمده در کانادا بر روی گروهی از آتش نشانها طی چندین سال مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماریهای شغلی در بین آنان را شناسائی نموده . گرچه این تحقیقات هنوز کامل نیست و نتایج آن بطور قطعی به اثبات نرسیده اما توانسته مخاطرات ناشناخته حرفه آتش نشانی را شناسائی نماید .
این نوشته کوتاه چکیده ای است از مقاله Fire fighting hazardsاز انتشارات سازمان بین المللی کار
مهمترین گازها و بخاراتی که در حریق متصاعد میشود
بیش از نیمی از مرگ و میر های ناشی از آتش سوزی بعلت مواجه با دود و گازهای شیمیایی اتفاق می افتد و مرگ بعلت سوختگی درصد کمتری را شامل میشود.
میزان سمیت گازها و دودهای ناشی از حریقبه عواملی همچون نوع ماده سوختنی – درجه حرارت آتش و میزان اکسیژن موجود برای ترکیب با سوخت بستگی دارد.
آتش نشانها بطور متناوب در هنگام اطفای حریق در معرض استنشاق منو اکسید کربن – هیدروژن سیانید- نیتروژن دی اکسید – هیدروژن کلراید – انواع آلدئید ها و ترکیبات آلی مختلفی از جمله بنزن هستند.
در آتش سوزی ساختمانها عمده ترین علت مرگ و میر قربانیان تنفس گازهای منو اکسید کربن و هیدروژن سیانید است.
منو اکسید کربن فراوان ترین گاز متصاعد شده در تمام انواع آتش سوزی هاست و یکی از سمی ترین آنها ست که بعلت ایجاد عارضه کربوکسی هموگلوبین باعث بروز مسمومیت حاد میگردد.
در آتش سوزی های آرام که ترکیبات هیدروکربن دار با حرارت پائین میسوزند ممکن است ترکیباتی همچون آلدئید ها از جمله فرمادئید و اسیدهای آلی تشکیل شود.
در زمانی که حرارت آتش بالاست یا انفجار رخ میدهد ترکیبات نیتروژن دار بخصوص اکسیدهای نیتروژن بوجود می آیند.
وقتی ترکیبات پلاستیکی میسوزند بخارات هیدروژن کلراید متصاعد میشود. و زمانی که پلیمرهای پلاستیکی با حرارت 800 تا 1000 درجه سانتیگراد در حال اشتعال هستند ترکیباتی از جمله استونیتریل – بنزونیتریل و آکریلونیتریل تشکیل میشود.
در حریق های طولانی مدت دی اکسین ها پدید می آیند .
بیماری های رایج در بین آتش نشانها
طی سالها تحقیق در کانادا در بین گروه کثیری از آتش نشانها مشخص شده که چند بیماری در بین این گروه شغلی به نسبت بالاتر از سایر مشاغل دیده میشود. محققین ارتباطی بین این بیماریها و استنشاق گازها و بخارات ناشی از حریق کشف کرده اند که عبارتند از :
1- سرطان ریه بخصوص در آتش نشانهای با سابقه شغلی بالاتر و مصرف سیگار
2- سرطان کلیه و مجاری ادرار
3- سرطان استخوان و سیستم عصبی
4- بیماریهای قلبی
5-نارسائی آئورت
6-بیماریهای ریوی
ماموران آتش نشانی بیشتر در خطر ابتلا به سرطان قرار دارند
مطالعات جدید نشان می دهد، ماموران آتش نشانی بیشتر از حد میانگین در خطر ابتلا به سرطان های مختلف قرار دارند. به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران "ایسکانیوز"، به نقل از نشریه آمریکایی Medicine ، آمار نشان می دهد ماموران آتش نشانی بیشتر با سرطان مواجه می شوند البته همیشه نوع سرطان ویژه ای در آن ها وجود ندارد.
طی بررسی های اخیر پژوهشگران دریافتند، ماموران آتش نشانی حرفه ای بیشتر از حد میانگین در خطر ابتلا به سرطان روده و مغز قرار دارند و تعداد کمی از آنان به سرطان مثانه و کلیه نیز مبتلا می شوند.
ماموران آتش نشانی در معرض بسیاری از مواد شیمیایی سرطان زا که از مواد سوختنی مشتعل می شود قرار دارند. طی صحنه آتش سوزی مواد سمی مانند بنزین، سرب، اورانیوم و پنبه سوز وجود دارد که ممکن است استنشاق و یا جذب پوست شوند.
پژوهشگران طی مطالعاتی که بین سال های 1986 و 2003 انجام دادند دریافتند حدود 125/2 نوع سرطان در بین ماموران آتش نشانی وجود داشته است و طی مقایسه مردان در شغل های دیگر و حرفه آتش نشانی مشخص شده است حدود دو برابر سرطان مغز و 36 درصد سرطان روده در بین ماموران آتش نشانی بیشتر است.
پژوهشگران به ماموران آتش نشانی توصیه می کنند برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پس از بازگشت از ماموریت بلافاصله با دوش گرفتن ذرات آلوده ای که جذب پوست آنان شده است، بزدایند.
مطالب مشابه :
مخاطرات شغلی حرفه آتش نشانی
مخاطرات شغلی حرفه آتش حرفه ای آتش نشانان با مشارکت آشنایی دانشجویان و
برچسب :
دانلود پاورپوینت آشنایی با مخاطرات شغلی آتش نشانان