سنگ کليه چطور تشکيل مي شود؟

سنگ کليه؛ پردرد اما قابل درمان

در ميان انواع بيماري هايي که خيلي از آنها در روزگار ما حتي ساخته دست خودمان است، ديگر بيماري اي مثل سنگ کليه جديد نيست. حتي جالب است بدانيد که فرعون هم به اين بيماري مبتلا بوده و يکي از ويژگي هاي طبيب مشهورش سينوهه توانايي درمان درد سنگ کليه بوده است. با پيشرفت علم پزشکي، درمان هاي پيشرفته تري براي اين بيماري کشف و ابداع شده که سنگ کليه را جزو بيماري هاي ساده دنيا کرده است. اما هنوز هم درد سنگ کليه اگر نگوييم طاقت فرساترين، دست کم يکي از وحشتناک ترين دردهايي است که تاکنون بدن انسان تحمل کرده است.

سنگ کليه مي تواند بدون علامت باشد تا زماني که کليه را از کار بيندازد. يعني ممکن است کليه سنگ بسازد، علائم هم ندهد و کسي هم متوجه نشود و در نهايت روزي کليه را نارسا کند. اما يکي از مهم ترين علائم سنگ کليه، درد است. اين درد معمولا شب ها شروع مي شود و فرد را از خواب بيدار مي کند. در واقع درد سنگ کليه شديد و غيرقابل تحمل است. خانم هايي که تجربه زايمان داشته اند و بيمار سنگ کليه هم هستند، مي گويند؛ درد زايمان قابل مقايسه با درد سنگ کليه نيست. چون اين بيماران هنگام درد خيلي زجر مي کشند.

با اين اوصاف دکتر وحيد نجاران، متخصص ارولوژي، فوق تخصص اندويورولوژي، فلوشيپ لاپاراسکوپي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران در گفت وگو با «جام جم» در مورد سنگ هاي کليوي اين طور توضيح مي دهد: سنگ هاي کليوي در مردها نزديک به دو برابر زن هاست که البته ژنتيک هم در بروز آنها تاثير دارد. به طوري که کساني که سابقه سنگ دارند، سنگ سازي در خانواده آنها در حدود دو برابر بيشتر از بقيه افراد است. يکسري از بيماري هاي ژنتيکي هم باعث سنگ مي شود.

● کم آبي، اصلي ترين مقصر تشکيل سنگ

اما سنگ چطور تشکيل مي شود؟ به گفته دکتر نجاران، در ادرار هر فرد يکسري املاح به طور طبيعي وجود دارد. وقتي بدن کم آب مي شود، اين املاح رسوب مي کنند و اين رسوب ها در واقع همان کريستال هاي اوليه سنگ است که به مرور که بدن کم آبي اش ادامه پيدا مي کند، بزرگ شده و به صورت سنگ کليه خود را نشان مي دهند.

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران ادامه مي دهد: يک مثال ساده اين است که براي شيرين کردن يک ليوان چاي اگر به مقدار بيش از حد در آن شکر بريزيد، ديگر هر چقدر هم بزنيد شکر اضافي حل نمي شود. در کليه هم همين است، وقتي املاح به دليل بيماري خاصي زياد شود يا بدن کم آب شود، سنگ تشکيل خواهد شد. به گفته اين متخصص ارولوژي برخي اوقات هم مهارکننده هايي در درون ادرار است که در صورت بروز بيماري کم مي شود، به هر حال همه اينها دليل تشکيل سنگ است.

● خداحافظي با پروتئين حيواني و نمک

کساني که براي اولين بار مبتلا به سنگ کليه مي شوند، احتمالش وجود دارد که طي ده يا ۱۵ سال آينده باز هم مبتلا به سنگ کليه شوند. براي همين بايد موارد درماني و تغذيه اي را رعايت کنند.

دکتر نجاران خاطرنشان مي کند: يکسري از بيماري هاي خاص باعث بروز سنگ کليه مي شود، مانند بيماري هاي کليوي، بيماري هاي گوارشي و سندرم روده کوتاه؛ اين بيماري ها بايد درمان شود تا سنگ ايجاد نشود. ولي اگر فرد بيماري خاصي نداشته باشد، توصيه مي کنيم علاوه بر رعايت رژيم غذايي آب به ميزان کافي مصرف کند. به عقيده وي در مواردي که رعايت اين دو به طور کامل انجام شود، تا ۶۰ درصد از بروز سنگ کليه پيشگيري شده و اين آمار خوبي است. اما دکتر نجاران به نکته مهم ديگري اشاره کرده و معتقد است: مهم ترين رژيم هاي غذايي مصرف پروتئين حيواني است که بايد مصرف آن کم شود. همچنين مصرف نمک هم بايد کم شود.

● باور اشتباه: لبنيات نخوريد

با اين حال در ذهن همه اين طور نقش بسته که لبنيات و کلسيم امکان اين را دارد که در کليه رسوب کند و سنگ کليه را پديد آورد، ولي نظر دکتر نجاران چيز ديگري است.

به گفته وي، چون شايع ترين سنگ ها، سنگ هاي کلسيمي است يک باور اشتباه وجود دارد که مصرف لبنيات بايد قطع شود. ولي اين به هيچ وجه درست نيست. چون در خيلي مواقع کاهش لبنيات باعث افزايش سنگ سازي مي شود و از طرف ديگر پوکي استخوان در اين افراد افزايش مي يابد که بسيار خطرناک تر از سنگ کليه است. پس بايد لبنيات به طور کامل مصرف شود.

به گفته وي، يک سوال شايع بخصوص در کساني که مبتلا به پوکي استخوان هستند و نياز به مصرف مکمل کلسيم دارند، اين است که اين قرص ها را مصرف کنند يا نه؟ توصيه اين است که قرص کلسيم را با نوشيدن آب زياد مصرف کنند.

به عقيده عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، وقتي پزشکان مي گويند افزايش مصرف مايعات، خيلي از بيماران مي گويند چرا بايد مايعات زياد مصرف کنيم و چقدر مصرف کنيم؟ اما متخصصان تاکيد مي کنند ميزان مايع مصرفي خيلي دقيق نيست و مثلا توصيه ۸ ليوان آب در روز براي کسي که ميزان تعرقش خيلي بالاست، ممکن است کافي نباشد. براي همين بهترين توصيه اين است کساني که روزانه زير ۵/۲ ليتر ادرار دارند، بايد حجم مايع مصرفي را بالا ببرند. علامت تشخيصي هم اين است که ادرار بايد رنگ شفاف و رقيق داشته باشد.

دکتر نجاران تاکيد مي کند: نوشيدني مناسب ديگر براي مبتلايان به سنگ کليه آب ليموناد است. اما مصرف شکلات تلخ، کاکائو، گوجه فرنگي و آجيل هم باعث افزايش سنگ کليه مي شود.

سنگ کليه چطور تشکيل مي شود؟

مطالب مشابه :

پیشگیری از عفونت ادراری

فشار خون بالا، شایع‌ترین علت سکته مغزی در ایران است

سرطان مثانه

سنگ کلیه؛ پردرد اما قابل درمان

جای خالی واحدهای سکته مغزی در مراکز درمانی

آمار شیوع فشار خون بالا در ایران

ایرانی‌ها 10سال ‌زودتر سکته مغزی می‌کنند

سنگ کليه چطور تشکيل مي شود؟