پلاستیک چیست؟

پلاستيك چيست؟پلاستيكها ، موادي حقيقي هستند كه نخستين بار به وسيله ي انسان ساخته شده اند. ساختار مواد پلاستيك بر پايه ي عناصر شيميايي همانند كربن، هيدروژن، اكسيژن ، نيتروژن ، كلر و گوگرداستوار است. اين عناصر از هوا ، آب ، گاز ، نفت ، ذغال سنگ و حتي از گياهان زنده به دست مي آيند. اين انديشه ي خلاق بشر و آرزوي ديرينه ي او بود كه بتواند اين عناصر را تهيه و خالص سازي كند و سپس آنها را از طريق واكنش ها ي شيميايي گوناگون ، با هم مخلوط و تركيب سازد تا تقريبا رشته هاي متعدد و بي پاياني از تركيب عناصر گوناگون را توليد كند و در طيف گسترده اي از درشت مولكولها يا پليمرها (بسپارها) به كار برد كه امروزه تحت عنوانپلاستيك (plastic) شناخته شده اند.به وجود آوردن پليمرهاي مختلف از تركيبهاي متنوعي از عناصر، امكان پذير است تا تقريبا هر خاصيت مطلوبي را در محصول نهايي پديد آورد.اين پليمرهاي جديد خواص مشابهي را نسبت به مواد رايج موجود،دارند وليكن درجه آزادي بزرگتري را در طراحي و انگيزه هاي مالي قويتري را به لحاظ سود آوري و قيمت ، براي فرآيندهاي ساخت و توليد به ارمغان مي آورند.پلاستيكهايي وجود دارند كه خواص آنها نسبت به مواد موجود ، به طور قابل توجهي بهبود يافته است، در حالي كه پليمرهاي ديگر را مي توان تنها به عنوان مواد بي نظير و منحصر به فردي با خواص استثنايي توصيف كرد كه قبلا براي دنياي صنعت كاملا ناشناخته بودند.پلاستيكهايي وجود دارند كه در200 F ذوب مي شوند در حالي كه مواد پلاستيكي ديگري نيز ساخته شده اند كه دماي 1000 F را مي توانند به خوبي تحمل كنند . محافظها يا سپرهاي حرارتي كه از فضانوردان به هنگام سفر به فضا ، حفاظت مي كنند، مواد پلاستيكي اي هستند كه بر پايه ي تكنولوژي مرسوم، متداول و شناخته شده تحت عنوان پلاستيكهاي سايشي (Ablative plastics) ساخته شده اند.پليمرهايي طراحي و تهيه شده اند كه از آنها براي ساخت حفاظهايي كه مي توانند يك گلوله را متوقف كنند استفاده مي شود. فيلمهاي پلاستيكي انعطاف پذيري ساخته شده اند كه مي توانند در حفاظت و نگهداري غلات و ساير مواد غذايي و نيز اجناس و محصولات خواربارفروشي به دفعات مورد استفاده قرار گيرند. همچنين پلاستيكهاي صلب و سختي ساخته شده اند كه استحكام مكانيكي و سختي آنها به اندازه اي است كه مي توانند ،تير عمارتها را در يك ساختمان نگهداري و پشتيباني كنند.پلاستيكها، از جمله بهترين مواد عايق الكتريكي مي باشند كه تا كنون براي نوع بشر، شناخته شده اند.در هر صورت ، ما نوع ديگري از مواد پلاستيكي خاصي را مي توانيم بيابيم كه قادر به هدايت الكتريسيته مي باشند.مواد مركب يا مواد كامپوزيتي پلاستيكي(Plastic Composite Materials) به عنوان چوبهاي گلف مورد استفاده قرار گرفته اند در حالي كه ساير پليمرهاي انعطاف پذير به عنوان مواد روكش مبلها يا پارچه روبلي در صنعت مبلمان به كار رفته اند. پليمرهاي شفاف و ضد ضربه اي نيز ساخته شده اند كه از آنها به عنوان برف پاك كن و محافظ در برابر باد يا همان شيشه جلو و مقابل روي راننده يا خلبان در هواپيماها، خودروها و دربها يا پرده هاي ضد بارش دوش در حمامها استفاده شده است.همچنين مواد بسته بندي شفافي نيز تهيه شده اند كه براي دفعات محافظت مخصوص مشتريان از آنها استفاده مي شود.تعداد دفعات تغيير دادن، پس و پيش كردن تبديل يا جايگشت ممكن در تركيب كردن عناصر شيميايي براي ايجاد و توليد پلاستيكها با خواص متفاوت، تقريبا بي پايان است.وجود چنين تنوعي،موجب شده است تا پلاستيكها براي دامنه گسترده اي از كاربردهاي نهايي و محصولات گوناگون ، بسيار كاربردي و قابل استفاده باشند. اين تنوع در ساختار شيميايي پليمرها ، باعث شده است كه نتوان، به آنها فقط به صورت خانواده ي واحدي از مواد كه بتوانند دامنه ي نامحدودي از خواص، ويژگيها و فرآيندهاي تبديل را تحت پوشش خود قرار دهند، تكيه نمود، به عبارت ديگر فقط يك گروه مشخص از درشت مولكولها نيستند كه در ساخت پلاستيكها، به كار مي روند بلكه با توجه به كاربرد ويژه و نهايي اي كه از ماده پلاستيكي انتظار مي رود، ممكن است لازم باشد تا از انواع گروههاي مختلف پليمرها استفاده شود تا بتوان به خاصيت مطلوب در يك قطعه پلاستيكي رسيد. يعني همه انواع مختلف پلاستيك ها را نمي توان در يك گروه واحد قرار داد.سرآغاز و خاستگاه تاريخي پليمرهاي صنعتيمواد پلاستيكي، نقش مهمي را در توسعه تمدن جديد امروزي ايفا نموده اند. اين نوع از پليمرها دامنه ي گسترده اي از خواص و خودكارسازي يا اتوماسيون فرآيند را در پي داشته اند و اين در حالي است كه مزاياي مالي متعددي را به لحاظ قيمت و هزينه ، با خود به همراه آوردند. درك اين موضوع بسيار شگفت آور خواهد بود ، اگر بدانيد كه اندكي پيش از يك قرن پيش ، هيچ يك از انواع پلاستيكهايي كه امروزه در سرتاسر دنيا به چشم مي خوردند ، وجود نداشتند. تاريخچه و سرآغاز صنعت پلاستيك به قبل از سال 1868 بر مي گردد، زماني كه جانوزلي هيآت (Joh Wesley Hyatt) ، پيروكسيلين(Proxylin) حاصل از كتان و نيتريك اسيد را با كافور(camphor)، مخلوط ساخت تا ماده اي كاملا متفاوت و محصولي تازه به نام سلولوئيد را پديد آورد.در حقيقت ، بسط و توسعه سلولوئيد در پاسخ به رقابت ايجاد شده ميان شركتهاي مختلف براي ساخت و توليد توپهاي بيليارد از آن استفاده مي شد. با توجه به نياز ايجاد شده براي يك ماده ي تازه و يك روش توليد براي چنين كاربردي ، سلولوئيد توسعه يافت و بدين ترتيب صنعت پلاستيك زاده شد !سلولوئيد سريعا روانه ي بازارهاي ديگر شد و كاربردهاي تازه اي پيدا كرد كه عبارت بودند از‌ : يقه هاي پيراهن مردانه يرآستينها و جلوي پيرانهاي مردانه، عروسكهاشانه ها ، دگمه ها و پرده هاي پنجره اي كه در خودروها ي اوليه به كار مي رفتند.وليكن ، مهمترين كاربرد سلولوئيد ، نخستين فيلم عكاسي بود كه توسط Eastmen براي توليد فيلم تصاوير متحرك در سال 1882 مورد استفاده قرار گرفت. امروزه ، اين ماده ، هنوز هم در صنعت تصاوير متحرك تحت نام شيميايي سلولز نيترات به كار مي رود.صنعت پلاستيك با دومين جهش اصلي خود، چهل و يك سال بعد روبرو شد ، يعني زماني كه دكتر لئوهندريك بالكلند نخستين فنل فرمالدئيد (PF) ،مرسوم به "فنوليك" (phenolic) را در سال 1909 ، به دنيا معرفي كرد. اين ماده ، نخستين ماده پلاستيكي بود كه موفق به اخذ پذيرش از جامعه جهاني گرديد و مقبول واقع شد. آن چيزي مهمتر بود ، آن بود كه وي فنوني را براي كنترل و اصلاح واكنش PF بسط و توسعه داد. اين تكنولوژي ، امكان توليد كالاهاي مفيد همانند پايه هاي ساعت با نماي مرمري شده يا دستگيره هاي اطو برقي را تحت حرارت و فشار از PF پديد آورد. فرآيند مايع كردن يا ذوب ماده تحت تأثير حرارت و فشار به منظور تشكيل شكلهاي گوناگون ، دقيقا همان فرآيندي است كه تا به امروز ، هنوز هم در صنعت ، براي توليد مواد پلاستيكي ترموست (گرما سخت) كه به آنها Duromer نيز گفته مي شود ، مورد استفاده قرار مي گيرند.سومين جهش اصلي و تحول بزرگ در صنعت پلاستيك و توسعه پلاستيكها، با ورود سلولز استات (CA) (Cellulose Acetate) در دهه ي 1920 اتفاق افتاد. اين پليمر به لحاظ ساختاري به سلولز نيترات شبيه بود وليكن فرآيند نمودن و استفاده از آن با ايمني بيشتري انجام مي شد. اوره- فرمالدئيد را مي توان همانند فنوليك ، فرآيند نمود وليكن به صورت قطعات رنگي سبك كه نسبت به رنگهاي سياه و قهوه اي فنوليك ، بسيار جذاب تر است.پلي وينيل كلرايد(PVC) براي كاربردهايي همانند كفپوش ، صنعت مبلمان و روكش مبل ، سيم و كابل ، عايق نمودن سيم و پوشش دادن آن ، توليد لوله و لوله سازي (Tubing) ، لوله هاي خرطومي و شيلنگ اتصالات (Fittings) به دومين پلاستيك با بالاترين سطح فروش تبديل شد.پلي آميد يا نايلون (نام تجاري كه شركت دوپونت به اين نوع پليمر داد) ، نخستين بار ، به عنوان يك ماده ي ليفي يا فيبري بسط و توسعه داده شد . نايلون (Nylon) نمايانگر يكي از مهمترين تحولات جديد در توسعه ي صنعت پلاستيك مي باشد. كار توسعه ي تحقيقاتي آن توسط W.T. Carothers در اواخر دهه 1920 انجام شد كه نهايتا، معرفي و ورود تكنولوژي ساخت نايلون را امكان پذير نمود.سرعت توسعه ي پلاستيكها در دو دهه 1930 و 1940 به طور قابل ملاحظه اي بيشتر شد. در هر دهه، پلاستيكهاي تازه تر ، مهيج تر ، متنوع تر و چندكاره تري (پلاستيكهاي چند منظوره) پديد آمد. در دهه 1930 ، رزينهاي اكريليك براي تابلوها (Signs) و كالاهاي شفاف معرفي شدند .ورود پلي استارين به جرگه پلاستيكها، اين پليمر را به سومين بزرگترين پلاستيك به لحاظ فروش ارتقا داد كه از آن در لوازم خانگي ، اسباب بازيها و صنعت بسته بندي استفاده شد.رزينهاي ملامين نيز براي استفاده در ظروف غذاخوري ، رنگها و كاغذهاي مقاوم در برابر رطوبت به بازار معرفي گرديد.بعدها ، ملامين به يك جزء اساسي و پراهميت در توسعه طبقات تزئيني فراپيشخوانهاي آشپزخانه ، روميزيها و پوششها در آمد.در خلال سالهاي جنگ جهاني دوم مربوط به دهه 1940 ، تقاضا براي پلاستيكها رو به فزوني گذاشت به طوري كه تحقيقات زيادي بر روي ساخت پلاستيكهاي جديد انجام شد كه نتيجه ي آن به صنعت دفاعي و صنايع نظامي كمك شاياني نمود. امروزه ، پلي اتيلن و فلوئوروپليمرها كه از جمله مهمترين نوع پلاستيكها به شمار مي آيند، در زمان جنگ توسعه يافتند. انگيزه ي اصلي علت رشد و توسعه اين مواد پليمري، نيازي بود كه براي يك ماده ي عايق عالي در زمان جنگ براي كاربردهايي نظير كابلهاي رادار پديد آمد. در دهه بعد، رزينهاي پلي استر گرماسخت نيز وارد بازار شدند.تغييرات ريشه اي و بنيادي در صنعت ساخت قايق نيز در زمان جنگ پديد آمد و سبب گسترش اين صنعت شد كه كاربرد كاملا نظامي داشت.امروزه ، اكريلونيتريل – بوتا دي ان – استارين (ABS) به عنوان ماده ي پلاستيكي براي كاربردهايي همانند وسايل خانگي ، پوششهاي پلاستيكي درون يخچال ، كلاهخودهاي ايمني ، لوله سازي چمدان به كار رفته اند.كار تحقيقاتي اوليه بر روي ABS ، برنامه ي ضربتي و ناگهاني اي بود كه براي توسعه لاستيك مصنوعي و سنتتيك در حين جنگ انجام شد.تا شروع دهه 1950 ، پلاستيكها به عنوان مواد صنعتي پايه ، همچنان مسير خودشان را در جهت پذيرفته شدن توسط طراحان و مهندسين پيموده و خيلي خوب، مورد توجه و قبول آنها قرار گرفتند.در اين دهه ، همچنين پلي پروپيل معرفي و وارد بازار شد، كه موجب اعطاي جايزه نوبل به "كارل زينگلر" (Karl Ziegler) از كشور آلمان و جوليو ناتا (Giulio Natta) از ايتاليا گرديد.اين دو نفر به علت كار تحقيقاتي خاص خود بر روي " نظم دادن و مرتب سازي و آرايش مولكولي پلاستيكها" برنده ي جايزه نوبل شدند. در ادامه ، توسعه دو پليمر استال و پلي كربنات ، بيش از پيش اين دهه را مشخص تر و نمايان نمود. اين دو پليمر در كنار نايلون ، هسته ى مركزي زيرگروهي از خانواده ي پلاستيكها را مرسوم به ترموپلاستيكها يا گرمانرمهاي مهندسي را تشكيل دادند. مقاومت در برابر ضربه يا استحكام ضربه اي برجسته و فوق العاده عالي آنها در كنار پايداري حرارتي و ابعادي خوبشان موجب شد تا رزينهاي پلاستيكي مهندسي قادر به رقابت مستقيم با مواد فلزي باشند.دهه هاي 1960 و1970 نيز سهم خاص خود را در توسعه ي محصولات پليمري جديد داشتند. مهمترين پليمرهاي اين دو دهه، پلي استرهاي گرمانرم يا ترموپلاستيك بودند كه در قطعات بيروني خودرو، در قطعات زير كاپوت و نيز اجزاي الكتريكي و الكترونيكي مورد استفاده قرار گرفتند.درون بطري هاي پلي استر با فيلمي از رزينهاي با درصد نيتريل بالا كه مقاومت بسيار عالي در برابر نفوذ گاز داشتند پوشش داده شدند كه در بسته بندي بطريهاي نوشابه جديد مورد استفاده قرار گرفتند. در طي اين دوره زماني ، زير گروه ديگري از خانواده پلاستيكها موسوم به پلاستيكهاي با كارايي بالا كاربردهاي جديدي پيدا كردند و روانه بازار شدند ، اين گروه شامل پليمرهايي همچون پلي ايميد، پلي آميد – ايميد ، پلي استر آروماتيك ، پلي فنيلن سولفايد و پلي اترسولفون مي باشد. اين مواد به لحاظ تاريي به انتظارات فني كه در طي توليدشان مد نظر بود ، جواب مثبت دادند، مثلا در برطرف كردن نيازهاي حرارتي در كاربردهاي هوا فضا و صنايع توليد هواپيما و نيز پاسخگويي به تقاضاهاي تكنيكي و كاربردهاي ويژه اي كه انتظار مي رفت اين مواد در آنجا مورد استفاده قرار گيرند، كاملا موفق عمل كردند و به واقع ، دورنماي استفاده از پلاستيكها را در آينده بيش از پيش تثبيت و تقويت نمودند.ویژگی پلاستیکهاویژگیهای منحصر بفرد پليمرها ، آنها را در رده پرمصرف ترین مواد در جهان قرار داده است. این ویژگیها عبارتند از :1- سبکی آنها نسبت به موادی چون فلزات که مصرف پلاستیکها را در شرایط و مکانهای مختلف امکانپذیر نموده است.2- عایق بودن پلاستیکها در برابر الکتریسته که موجب استفاده فراوان از این پلیمر در صنایع الکتریکی و الکترونیکی مانند روکش انواع سیمها، کابلها، وسایل و ابزار الکتریکی، ساخت انواع مختلف کلید، سرپیچ ، پریز و ... شده است.3- به علت شفافیت برخی از پلاستیکها، می توان آنها را حتی جایگزین شیشه نمود.4- قابلیت رنگ پذیری، که به خاطر آن می توان از پلاستیکها درتولید قطعات استفاده کرد که نیاز به رنگآمیزی نداشته باشد.5- به علت مقاومت بالای برخی از این نوع پلیمرها ، قابلیت استفاده از آنها در شرایط مختلف جوی وجود دارد.6- مقاومت بالا در برابر خوردگی مواد شیمیایی، ویژگی دیگری است که کاربرد آنها را در صنایع شیمیایی، غذایی و بهداشتی میسر نموده است.7- پلاستیکها در ساخت وسایل پزشکی و جراحی، دندانپزشکی، صنایع داروسازی و ... میتوانند استفاده شوند چرا که میکروبها، باکتریها، انگلها، قارچها و جلبکها، توانایی رشد روی پلاستیکها را ندارند.8- عایق بودن در برابر حرارت کاربرد این نوع پلیمر را افزایش داده، چرا که از آن در ساخت اشیایی که در مجاورت حرارت قرارگرفته، اما خود نباید گرم شوند مانند فرمان اتومبیل، دسته ظروف، میز، صندلی و ... میتوان استفاده کرد.9- و سرانجام ارزانی، سرعت بالای ساخت و قیمت پایین مواد اولیه است که باعث استفاده گسترده از پلاستیکها میشود.پلاستيكهاي سلولزيسلولز فراوانترين جزء تشكيل دهنده سبزيجات يا گياهان است. ميزان سلولز از يك گياه به گياه ديگر متفاوت است. ميزان آن در كتان بيشتر از 90 % و در چوب معمولي 50 % است. متداول ترين منابع سلولز براي كارهاي شيميايي و تغيير شكل دادن ، كرك پنبه و مغز چوب اند.از تعداد بسيار زياد مشتقات سلولز كه تهيه شده اند فقط استرها و اترها معمولا مهم ترند.استرهاي سلولز ، كاربرد گسترده اي همچون پلاستيكهاي قالب پذيري ، فيبرهاي مصنوعي ، فيلمها ، ورقه ها و همچنين پوششها و لايه ها پيدا كرده اند. از جمله مهم ترين استرهاي سلولز ، نيترات سلولز ، استات سلولز ، سلولز استات – بوتيرات و پروپيونات سلولزند.سلولز استربيش از هزار سال پيش ، نخستين تلاش موفقيت آميز بشر در اصلاح يك پليمر طبيعي به منظور بهبود فرآيندهاي آن منجر به شناسايي و ساخت سلولز استر گرديد. سلولوئيد و پيروكسيلين دو شكل از اين رزين بودند كه تاكنون ، در بساري از قطعات قالبگيري شده و كالاهاي پوشش داده شده به كار رفتهاند.سلولز استر همچنين به Gun cotton ، مشهور است. امروزه ، از آن به ندرت در كاربردهاي پلاستيكي استفاده مي شود كه اين امر به علت اشتعال پذيري بالاي آن مي باشد. تقريبا ، در بسياري از كاربردهاي ترموپلاستيكي ، اين ماده به طور كامل با مواد ديگري از خانواده تركيبات ترموپلاستيكي سلولز ، همچون سلولز استات ، سلولز بوتيرات و سلولز پروپيونات جايگزين شده است.مزاياي سلولز استر :· خواص الكتريكي خوب· استحكام ضربه اي خوب· فرآيندپذيري خوب· پرداخت سطحي عالي· پايه غير پتروشيميايي ( غير نفتي )· قيمت متوسط رزينمعايب و محدوديتهاي سلولز استر:· مقاومت شيميايي ضعيف در برابر حلالها، مواد قليايي و قارچ· نفوذپذيري و جذب رطوبت بالا· قابليت هوازدگي پذيري ضعيف در درازمدت( مقاومت پايين در برابر شرايط نامساعد محيطي درطولاني مدت )· اشتعال پذيري ضعيفكاربردهاي نوعي سلولز استر :· قطعات تلفن ، فريمهاي عينك ، قابهاي نوار صوتي ، دستگيره هاي ابزار· طرحها يا ماكتهاي ساختاري خودرو· غشاها و فيلترها· بايندر يا چسباننده ساير اجزا در پوششهاي تزييني و محافظتي براي چوب ، فلز ، لباس ، كاغذ ، پلاستيك و چرم· پروفيلهاي اكسترون.فنل فرمالدئيد ( فنوليك )فنوليكها در سال 1970 كشف شدند ، يكي از قديميترين انواع " آميزه هاي گرماسخت" مي باشند كه امروزه ، به عنوان زير بناي صنعت پلاستيك ، مورد توجه فراوان قرار گرفته اند.فنوليكها براي ساخت قطعات قالبگيري شده دقيق با نوسانات ابعادي پايين مورد استفاده قرار مي گيرند كه قرار است در محيط هاي مخرب كار كنند.مزاياي فنوليكها :· پايداري ابعادي : فنوليكها پايداري ابعادي خود را براي دوره زماني نامحدودي تحت شرايط اتمسفري نرمال حفظ مي كنند.· مقاومت خزشي : فنوليكها ، درجه ي بالايي از مقاومت را در برابر تغيير شكل در زير بار ، به ويژه در دماهاي بالاتر از خود نشان ميدهند.· درجه سختي : ماهيت شبكه سه بعدي متشكل از اتصالات عرضي فنوليكها ، آنها را به يكي از سختترين پلاستيكهاي قابل دسترس تبذيل نموده است.· خواص عايق الكتريكي عالي· مقاومت عالي در مقابل حلال و سيالات خودرو· قيمت نسبتا پايينمعايب و محدوديت هاي فنوليك :· مقاومت شيميايي ضعيف در برابر معرفهاي قليايي· مقاومت ضعيف در برابر بازها و اكسيد كننده ها· در حين پخت ، مواد فرار آزاد مي شوند و محدود به رنگهاي تيره به علت رنگ پريدگي حاصل از اكسيداسيونكاربردهاي نوعي فنوليك ها :· كاربردهاي صنعتي : تخته هاي چندلايي و تخته هاي ساخته شده از خرده چوب و خاك اره ، لنت ترمز و كلاچ ، فايبرگلاس ، سلولز ، عايق سازي با فوم ، چرخهاي آسياب و ساينده هاي پوشش داده شده ، چسبها و سريشها پوششها و لعابها يا جلاها.· كاربردهاي الكتريكي : وسايل سيم كشي ، كليدهاي قدرت ، قطع كننده ي جريان مدار ، نگهدارنده هاي زغال موتور· لوازم خانگي : دگمه ها ، دستگيره ها و اجزاي گرم شونده براي نان برشته كنها يا توسترها ، جوجه كباب كنها و اتو بخارها ، بدنه هاي تايمر· كاربردهاي خودرويي : پيستئنهاي كاليبري ترمز ديسكي ، قطعات برقي كمك ترمز ، بدنه هاي پمپ آب ، زير سيگاري ها· كاربردهاي با اهداف ويژه : ساخت بدنه هاي پمپ ، تبخيركننده ها ، اطو بخارهاپلي وينيل كلرايدپلي وينيل كلرايد در اوايل دهه 1930 معرفي شد كه به واسطه قيمت رقابتي آن، خواص فيزيكي ، مكانيكي و شيميايي آن ، توانايي فرآيندپذيري گسترده و قابل بازيافت بودن ، به يك ماده بسيار متداول در توليد مصالح ساختماني و صنعت ساختمان مبدل شد.دو گروه اصلي از رزينهاي پلي وينيل كلرايد در دسترس مي باشند: 1-رزينهاي سوسپانسيوني هموپليمري 2-رزينهاي پراكشي رزينهاي سوسپانسيوني بيش از 90 % كل بازار پلي وينيل كلرايد را به خود اختصاص مي دهند.مزاياي وينيل كلرايد· به كمك تمام روشهاي ويژه ي بسپارهاي گرمانرم ، آنها را مي توان فرآيند نمود.· دامنه ي گسترده اي از انعطاف پذيري ، دارند كه اين خاصيت به موجب افزودن مقادير متغيري از نرم كننده امكان پذير مي شود.· نسبتا ارزان هستند.· غيرقابل اشتغال مي باشند.· مقاومت خوبي در برابر هوازدگي و شرايط نامساعد آب و هوايي از خود نشان مي دهند.· پايداري ابعادي مطلوبي دارند.· مقاومت عالي در برابر آب و محلولهاي آبي از خود نشان مي دهند.معايب و محدوديت هاي پلي وينيل كلرايد· به وسيله حلالهاي قوي همانند هيدروكربنهاي آروماتيك ، كتن ، استرها و حلالهاي كلردار شده ، شديدا تحت حمله قرار مي گيرد.· توانايي تحمل گرمايي محدودي دارد.· در اثر تخريب حرارتي پليمر ، هيدروكلريك اسيد توليد مي شود.· به وسيله تركيبات گوگردي ، لكه دار و رنگي مي شود.· دانسيته بالاتري نسبت به بسياري از پلاستيكهاي ديگر دارد.كاربردهاي نوعي پلي وينيل كلرايد· كاربرد در صنعت ساختمان : لوله ، لوله هاي سيم پوش باريك ، اتصالات ، ديوارپوش،دربها ، پنجره ها .· سازه هاي ساختماني تجاري و اقامتي : ورقه وينيلي انعطاف پذير و پوشش دهي كف با كاشي ، عايق كردن و پوشش دهي سيم ، نوار الكتريكي ، جعبه ها و پوششهاي بيروني كه به طور سخت و صلب قالب گيري شده اند. پوششهاي ديوار ، پرده هاي حمام ، پرده كركره يا سايه روشنهاي پنجره ، روكش ديوار ، قاب عكسها ، جدول و حاشيه چمن .· كالاهاي تفريحي و ورزشي : اسباب بازيها و كفشهاي ورزشي.· كالاهاي مصرفي : لوازم خانگي ، چمدان ، كيف دستي ، كفش ، روميزي ، نوار چسب ، جلد كتاب و دفتر و كارتهاي اعتباري.كاربردهاي ويژه در صنايع بسته بندي و صنايع پزشكي : بطريهاي مات و شفاف ، بسته بندي انعطاف پذير و سخت، فيلمهاي شفاف مخصوص پيچيدن موادغذايي، دستكش هاي طبي ، كيسه هاي ذخيره و نگهداري خون .نايلون(پلي آميد)نايلون به لحاظ تجاري در دهه 1930 از طريق شركت دوپونت ، در نتيجه كار تحقيقاتي برجسته اي كه W.H.Carothers انجام داد، روانه بازار شد. پلي آميدها ، عموما به عنوان مترادف نايلون (نام تجاري شركت دوپونت براي پلي آميدها) مورد توجه قرار گرفته اند. اين دسته از ماكرومولكولها ، غالبا پليمرهاي سنتيك خاصي مي باشند كه شامل يك گروه آميدي تكرار شونده در طول زنجير پليمري مي باشند.مزاياي نايلون· مقاومت در برابر ضربه عالي.· مقاومت سايشي عالي.· ضريب اصطكاك پايين.· خواص استحكام كششي بالا،مقاومت خزشي در حد مطلوب و حفظ خواص مكانيكي و الكتريكي در گستره وسيعي از دما.· مقاومت در برابر روغنها ، گريسها ، حلالها و بازها.· از طريق همه روشهاي ويژه ترموپلاستيكها ، مي توان اين دسته از پليمرها را فرآيند نمود.معايب و محدوديتهاي نايلون· بر اساس نوع پليمر ، جذب رطوبت بالا موجب تغييرات ابعادي قطعه قالبگيري شده ميشود.· به پايدارسازي توسط نور فرابنفش نياز دارد.· خواص الكتريكي و مكانيكي تا حد زيادي به وسيله نوع پليمر ، مقدار رطوبت و تركيب شيميايي تحت تاثير قرار مي گيرد.كاربردهاي نوعي نايلون· حمل و نقل : اين بخش به تنهايي بزرگترين بازار نايلونها را نشان مي دهد: رابطها يا اتصال كننده هاي الكتريكي ، پوششهاي سيم و چرخ دنده هاي سبك ، براي برف پاك كنهاي شيشه جلوي اتومبيل،سرپوشهاي رادياتور ، حسگرها و تزريق كننده هاي سوخت ، ابزار آلات آيينه ،تركيبي از شيشه و مواد معدني در قطعات بيروني .· لوازم خانگي : نايلونها ، نه فقط براي اجزاي تشكيل دهنده كالاهاي الكتريكي ، بلكه براي قطعات مكانيكي، ابزار آلات و كاربردهاي ديگر در ابزارهاي برقي ، ماشينهاي لباسشويي و لوازم خانگي كوچك گوناگون ، نيز از آنها استفاده ميشود.· تجهيزات مربوط به فرآيند نمودن موادغذايي و منسوجات : شامل پمپ ها ، شيرها، وسايل اندازه گيري، وسايل كشاورزي و چاپ، ماشينهاي اداري و فروش.· فيلمهاي نايلوني : از اين فيلمها در حد گسترده اي براي بسته بندي انواع گوشتها و پنيرها و نيز در كيسه هاي نچسب ويژه پخت و سرخ كردن مواد غذايي و همچنين كيسه هاي كوچك با كاربردهاي مشابه در صنايع غذايي.· پوشش سيم و كابل : از نايلونها، غالبا به عنوان يك لايه محافظ بر روي لايه عايق اوليه استفاده مي شود.· استفاده از نايلون در مصالح لوله سازي و لوله كشي و لوله گذاري : از آنها براي انتقال سيالات ويژه ترمز ،سيالات ويژه يخچالها يا به عنوان آستر داخلي براي كابلهاي انعطاف پذير استفاده مي شود.تك رشته هاي نايلون 12/6 :اين تك رشته ها كاربردهاي گسترده اي را در تارهاي پلاستيكي مسواك يا قلم مو ، طنابها و ريسمانهاي ماهي گيري، طنابهاي ضخيم و نخهاي خياطي پيدا كرده اند.پلي استارينپلي استارين، قريب به يك قرن است كه به خوبي شناخته شده استوليكن ماهيت مولكولي آن تا حدود 1920 ،مشخص نشده بود، تا اينكه در همين سال اشتاودينگر ، ساختار مولكولي اين ماده را توصيف كرد.در اواخر دهه 1930، به طور تجاري توليد شد. پلي استارين، يكي از متداول ترين رزينهاي ترموپلاستيك آمورف تجاري و اقتصادي است كه محدوده ي وسيعي از خواص متعادل فيزيكي – مكانيكي را داراست و قيمت جذابي هم دارد كه نظر فروشندگان و سرمايه گذاران را براي توليد،به خود جلب مي كند. پلي استارين به چهار نوع تقسيم مي شود:1.پلي استارين نيمه بلوري با كاربرد عمومي و چند منظوره.2.پلي استارين اصلاح شده با لاستيك.3.پلي استارين با مقاومت ضربه اي بالا.4.پلي استارين قابل انبساط.مزاياي پلي استارين· شفافيت نوري· جلا و برق بالا· انواع تاييد شده توسط اداره غذا و داروي آمريكا در دسترس مي باشند.· از طريق تمام روشهاي فرآيند نمودن ويژه ي بسپارهاي گرمانرم ، مي توان آنها را فرآيند نمود و شكل داد.· قيمت پاييني دارد.· پايداري ابعادي خوب.· صليب و عدم انعطاف پذيري خوب.معايب و محدوديتهاي پلي استارين· مقاومت ضعيفي در برابر حلال و از طريق بيشتر مواد شيميايي تحت حمله قرار مي گيرند.· در معرض ايجاد تركها و شكافهاي ناشي از تنش و محيط عمل قرار دارند.· پايداري حرارتي ضعيف.كاربردهاي نوعي پلي استارين· ظروف مصرفي تنها ، همانند بشقابها،ليوانها و فنجانها.كالاهاي ويژه بسته بندي همانند جعبه هاي كاست و قابهاي نازك و ظريف· كالاهاي مقاوم مصرفي همانند ظروف خانگي و قوطيها يا مخازن نگهدارنده ي ويژه مواد آرايشي.· بسته بنديهاي ويژه مواد دارويي و پزشكي كه به روش بادي قالب گيري شده اند.· ورقه هاي پلاستيكي در تقش پرده مقابل دوش حمام ، با سطح قابل چاپ براحتي رنگ مي شود.· كالاهاي بسته بندي فوم شده ويژه ي مواد غذايي همانند سيني ها ، مخازن قابل تعويض ، عايق بندي ساختمان و مواد به كار رفته در مصالح ساختماني و صنعت ساختمان.· كالاهايي كه در تماس مستقيم با مواد غذايي هستند و از پلي استارين جهت داده شده ساخته شده اند، همانند قوطيهاي نگهدارنده كلوچه و سبدها يا سينيهاي شكلات.پلي اتيلنمزاياي پلي اتيلن· قيمت رزين پايين.· مقاومت ضربه اي خوب .· خواص خوب در دماهاي پايين.· مقاومت بالا در برابر رطوبت و اكسيژن.· انواع ويژه موادغذايي در دسترس مي باشند.· از طريق همه روش هاي ويژه فرآيند نمودن مواد ترموپلاستيك ، به آساني فرآيند مي شوند.· مقاومت پايين در برابر تابش اشعه فرابنفش و تغييرات جوي و آب و هوايي.· در معرض ايجاد تركهاي ناشي از تنش قرار دارد.· به سختي پيوند برقرار مي كند.· قابل اشتغال است.كاربردهاي نوعي پلي اتيلن· بسته بندي : فيلمهاي بسته بندي ، محصولات بسته بندي صلب و سخت و نيمه سخت.· حمل و نقل : باك بنزينهاي خودرو.· كاربردهاي طبي : محصولات بهداشتي، سينيهاي با كاربرد پزشكي و مخازن نگهداري دارو.· كالاهاي مصرفي : اسباب بازيها ، بطريهاي كه به طريقه بادي قالب گيري مي شوند، دربهاي بطري ، كالاهاي خانگي ، ظروف آشپزخانه.· لوازم خانگي : مخازن قابل حمل ، اسباب و اثاثيه گردش صحرايي در هواي آزاد و آبياري.· صنعتي : لوله ها ، اتصالات، سطلها ، مخازن ، تجهيزات فرآيندي و كالاها و قطعات سخت افزاري ويژه صنعت ساختمان.· كالاهاي الكتريكي : عايق بندي سيم و كابل.پلي پروپيلنپلي پروپيلن در اواخر دهه 1950 به بازار معرفي و عرضه شد و ترموپلاستيك تجاري – اقتصادي خاص با گسترده ترين كاربرد است كه در جهان سريعترين رشد و توسعه را داشته است. پلي پروپيل پليمري با كاربردهاي متعدد و گوناگون است مه در ساخت الياف ،فيلمها ، لوازم خانگي تا ضربه گيرهاي خودرو مورد استفاده قرار گرفته است.مزاياي پلي پروپيلن· پليمري سبك تر با دانسيته پايين.· نقطه ذوب بالا.· دماهاي كاربرد نهايي در حدود F212 .· مقاومت شيميايي خوب در برابر هيدروكربنها، الكلها و معرفهاي غير اكسيدكننده.· مقاومت خستگي خوب.معايب و محدوديتهاي پلي پروپيلن· از طريق UV تخريب مي شود.· قابل اشتعال، وليكن انواع تجاري آن در دسترس مي باشد.· به وسيله حلالهاي كلردار شده و آروماتيك تحت حمله قرار مي گيرد.· به سختي پيوند مي دهد.· چندين فلز ، تخريب اكسايشي را سرعت مي بخشند.كاربردهاي نوعي پلي پروپيلن· بسته بندي: فيلمهاي بسته بندي انعطاف پذير ، فيلمهاي بسته بندي كه به طور دو محوري جهت داده شده اند.· پارچه : تك رشته جهت داده شده و كشيده شده، نوارهاي باريك ويژه منسوجات ، قالي بافي ، پارچه هاي طبي ايزوله شده و پوششهاي پشتي فرش بافته شده.· كاربردهاي خودرويي : اجزاي داخلي ، ضربه گيرها ،سيستمهاي خروج هوا ، اجزاي زير كاپوت.· مراقبتهاي طبي و شخصي : محصملات بهداشتي ، كالاهاي خانگي و سينيهاي با كاربرد طبي ، صافيها يا آبكشها و ظروف تو خالي .· كالاهاي مصرفي : سرپوشها ، درپوشهاي فوقاني ،اسپريها، بسته بندي صلب و نيمه صلب ، اسباب بازيها ، سخت افزار برقي ، بدنه لوازم خانگي و اجزاي تشكيل دهنده آنها ، اسباب و اثاثيه گردش صحرايي و بيرون از شهر در هواي آزاد و چمدان سفر.آثار مخرب پلاستيكهاکاربرد گسترده ی پلاستیک ها نه تنها به جهت خواص مکانیکی و گرمائی مطلوب آن هاست بلکه دلیل اصلی، پایداری و دوام آن ها می باشد. در سال 1993 تقاضای جهانی برای پلاستیک ها بیش از 107 میلیون تن بوده که این رقم در سال 2000 به 146 میلیون تن رسیده است. برای روشن تر شدن این مطلب می توان به سرعت رشد صنعت پلاستیک در پاکستان اشاره کرد که به طور میانگین 15 درصد در سال است.
افزایش بی رویه ی تولید و عدم زیست تخریب پذیری بسپارهای تجاری به خصوص پلاستیک های مورد استفاده در بسته بندی (مانند بسته بندی مواد غذایی)، صنعت و کشاورزی، توجه عام را به مشکل انباشتگی عظیم آلودگی محیطی که ممکن است برای قرن ها باقی بماند، جلب نمود. زباله های پلاستیکی از طریق خاک کردن، سوزاندن در دمای زیاد و بازیافت دور ریخته می-شوند. به دلیل ماندگاری این زباله ها در محیط اطراف ما، امروزه گروه های بسیاری به مسئله ی تاثیر زباله های باقیمانده بر طبیعت – شامل تاثیرات مخرب آن ها بر روی حیات وحش و زیبایی شهرها و جنگل ها- توجه نشان می دهند. مواد پلاستیکی باقیمانده در طبیعت یک منبع مهم آلودگی زیست محیطی هستند که تهدیدی برای حیات به شمار می روند. به علاوه در اثر سوزاندن پلاستیک های پلی وینیل کلرید، آلاینده های آلی پایدارتولید می شوند که به فوران ها و دیوکسین ها معروف اند. محاسبه ی میزان زباله های پلاستیکی در کشوری مانند پاکستان آماری معادل 32/1 میلیون تن در سال را نشان می دهد که این میزان پلاستیک در زباله های جامد به راستی قابل توجه است. زباله های پلاستیکی در تمامی مراحل تولید و پس از مصرف به وجود می آیند و در واقع هر محصول پلاستیکی یک زباله محسوب می شود!زیست تخریب پذير یعنی چهواژه زیست تخریب پذیر به معنی موادی است که به سادگی توسط فعالیت موجودات زنده به زیر واحد های سازنده خود تجزیه شده و بنابراین در محیط باقي نمي مانند.استانداردهاي متعددی برای تعیین زیست تخریب پذیری یک محصول وجود دارد که عمدتا به تجزیه 60 تا 90 درصداز محصول در مدت دو تا شش ماه محدود می گردد.این استاندارد در کشورهای مختلف متفاوت است.دلایل زیست تخریب پذیرنبودن پلاستیکهای معمولیدلیل اصلی زیست تخریب پذیر نبودن پلاستیک های معمول ، طویل بودن طول مولکول پلیمر و پیوند قوی بين مونومرهای آن بوده که تجزیه آن را توسط موجودات تجزیه کننده با مشکل مواجه می کند.سرعت های تجزیه مواد مختلف درطبیعت :کاغذ--------------2-4 هفتهبرگ درخت..............................................۳-۱ ماهپوست پرتقال --------------------6 ماهپاكت شير -----------------------5 سالكيسه پلاستيكي-------------------10 تا 20 سالظروف پلاستیکی...................................۵۰ تا۸۰ سالقوطی آلومینیومی.................................۸۰ سالقوطی حلبی....................................... ۱۰۰ سالبطری پلاستیکی نوشابه....................... ۴۵۰ سال
بطری شیشه ای................................. ۵۰۰ سال
یونولیت................................................هرگزپلاستيكهاي زيست تخريب پذيربرخی از پلاستیک های مصنوعی مانند پلی استر پلی یورتان، پلی اتیلن با آمیزه ی نشاسته زیست تخریب پذیر می باشند. این قضیه موجب افزایش توجه به بسپارهای تخریب پذیر گردیده و سبب گسترش تحقیقات جهانی برای بهبود تخریب پذیری این محصولات و یا تولید محصولات جایگزین جدید شده است. این جایگزین ها باید قابلیت تخریب در حداقل یکی از سامانه های زیر را داشته باشند:تخریب زیستی ، تخریب نوری ، فرسایش محیطی ، تخریب گرمای.در دهه ی هشتاد میلادی دانشمندان شروع به تحقیق برروی طراحی پلاستیک هایی نمودند که در مقابل حمله های میکروبی آسیب پذیر باشند و در محیط های فعال میکروبی تجزیه گردند. این مواد به گونه ای طراحی شدند که تحت شرایط محیطی یا شهری و صنعتی تخریب پذیر باشند. به دلیل تشابه ویژگی های این پلاستیک ها با پلاستیک های متداول، مصرف پلاستیک های زیست تخریب پذیر (پلی استرها) به نام های پلی هیدروکسی آلکانوآت ، پلی لاکتید، پلی کاپرولاکتون، پلی استرهای آلیفاتیک، پلی ساکاریدها و هم بسپار یا آمیزه ی آن ها به طور موفقیت آمیزی در سال های اخیر رواج یافته است.زيست پلاستيك ها (زيست بسپارها) كه از رشد دادن ریزجاندار ها و يا گياهاني كه از نظر ‍ژنتيكي مهندسي شده اند، به دست مي آيند احتمالا حداقل در برخي از زمينه ها مي توانند جايگزين پلاستيك هاي مصرفي كنوني شوند. از قابليت هاي كليدي پلي هيدروكسي آلكانوآت خاصيت زيست تخريب پذيري، زيست سازگاري قابل توجه و قابل توليد بودن از منابع تجديدپذير است. علاقه ي جهاني نسبت به پلي هيدروكسي آلكانوآت ها زياد است چراكه آن ها به عنوان جايگزين بسپارهاي مصنوعی مانند پلي پروپيلن، پلي اتيلن به كار مي روند و در موارد گوناگون براي بسته بندي، ابزار پزشكي، وسايل بهداشتي شخصي يك بار مصرف و كاربردهاي مربوط به كشاورزي از آن ها استفاده مي شود.موارد استفاده ي پلاستيك هاي زيست تخريب پذير‌:پلي گليكوليك اسيد : رهايش كنترل شده دارو، چندسازه هاي كاشتنی در بدن.پلي لاكتيك اسيد : بسته بندي و پوشش دهي كاغذ، فيلم هاي كود گياهي .پلي كاپرو لاكتون : موارد مصرف طولاني مدت مانند سامانه هاي رهايش آهسته ي دارو .پلي هيدروكسي بوتيرات : بطري، كيسه و نيز به عنوان داربست در مهندسي بافتپلي هيدروكسي والرات : كاربردهاي زيست پزشكي، پوشش فيلم و كاغذ.پلي وينيل الكل : بسته بندي و كيسه هاي محلول در آب در كاربردهايي مانند ماده شوینده ی لباس شويي .پلي وينيل استات : چسب ها، كيسه هاي پلاستيكي .با این حال تولید پلاستیک ها با استفاده از منابع طبیعی مختلف، باعث سهولت تجزیه آنها توسط تجزیه کنندگان طبیعی می گردد. برای این منظور و با هدف داشتن صنعتی در خدمت توسعه پایدار و حفظ زیست بوم های طبیعی، تولید نسل جدیدی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت بر اساس فرآیندهای طبیعی در دستور کار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است.به طور مثال دولت امریکا طی برنامه ای بنا دارد تا سال 2010، تولید مواد زیستی را با استفاده از کشاورزی و با بهره برداری از انرژی خورشید با درآمد تقریبی 15 تا 20 میلیارد دلار انجام دهد.در این بین تولید پلیمرهای زیستی جایگاه خاصی دارند. تولید اینگونه پلیمرها توسط طیف وسیعی از موجودات زنده مثل گیاهان، جانوران و باکتری ها صورت می گیرد. چون این مواد اساس طبیعی دارند، بنابراین توسط سایر موجودات نیز مورد مصرف قرار می گیرند .برای بهره برداری از این پلیمرها در صنعت دو موضوع باید مورد توجه قرار گیرد:الف) دید محیط زیستی: این مواد باید سریعاً در محیط مورد تجزیه قرار گیرند، بافت خاک را بر هم نزنند و به راحتی با برنامه های مدیریت زباله و بازیافت مواد از محیط خارج شوند.ب) دید صنعتی: این مواد باید خصوصیات مورد انتظار صنعت را از جمله دوام و کارایی را داشته باشند و از همه مهم تر، پس از برابری یا بهبود کیفیت نسبت به مواد معمول، قیمت تمام شده مناسبی داشته باشند.در هر دو بخش، مخصوصاً بخش دوم، استفاده از مهندسی تولید مواد برای دستیابی به اهداف مورد انتظار ضروری است.تولید پلیمرهای تجدید شونده با بهره برداری از کشاورزیتولید پلیمرهای تجدید شونده با بهره برداری از کشاورزی ، یکی از روشهای تولید صنعتی پایدار می‌باشد. برای این منظور دو روش اصلی وجود دارد: نخست استخراج مستقیم پلیمرها از توده زیستی گیاه می‌باشد. پلیمرهایی که از این روش تولید می‌شوند عمدتا شامل سلولز ، نشاسته ، انواع پروتئینها ، فیبرها و چربیهای گیاهی می‌باشند که به عنوان شالوده مواد پلیمری و محصولات طبیعی کاربرد دارند.دسته دیگر موادی هستند که پس از انجام فرآیندهایی مانند تخمیر و هیدرولیز می‌توانند به عنوان مونومر پلیمرهای مورد نیاز صنعت استفاده شوند. مونومرهای زیستی همچنین می‌توانند توسط موجودات زنده نیز به پلیمر تبدیل شوند که مثال بارز آن پلی هیدروکسی آلکانوات‌ها می‌باشند. باکتریها از جمله موجوداتی هستند که این دسته از مواد را به صورت گرانولهایی در پیکره سلولی خود تولید می‌کنند. این باکتری به سهولت در محیط کشت رشد داده شده و محصول آن برداشت می‌شود.
رهیافت دیگر جداسازی ژنهای درگیر در این فرآیند و انتقال آن به گیاهان می‌باشد که پروژه‌هایی در این زمینه از جمله انتقال ژنهای باکتریایی تولید پلی هیدروکسی آلکانوآت به ذرت انجام شده است. نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که علی‌رغم قیمت بالاتر تولید پلاستیکهای زیست تخریب پذیر ، چه بسا قیمت واقعی آنها بسیار کمتر از پلاستیکهای سنتی باشد؛ چرا که بهای تخریب محیط زیست و هزینه بازیافت پس از تولید هیچ گاه مورد محاسبه قرار نمی‌گیردتولید پلاستیکهای زیست تخریب پذیر پلی هیدروکسی آلکانوآت[align=right]تقریبا تمامی پلاستیک‌های معمول در بازار از محصولات پتروشیمی که غیر قابل برگشت به محیط می‌باشند، بدست می‌آیند. راه‌حل جایگزین برای این منظور ، بهره‌برداری از باکتریهای خاکزی مانند Ralstonia eutrophus می‌باشد که تا ۸۰ درصد از توده زیستی خود قادر به انباشتن پلیمرهای غیر سمی و تجزیه‌پذیر پلی هیدروکسی آلکانوات هستند. پلی هیدروکسی آلکانوآت ها عموما از زیرواحد بتاهیدروکسی آلکانوات و به واسطه مسیری ساده با ۳ آنزیم از استیل-کوآنزیم A ساخته شده و معروف‌ترین آنها پلی هیدروکسی بوتیرات می‌باشد.

در خلال دهه ۸۰ میلادی شرکت انگلیسی ICI فرآیند تخمیری را طراحی و اجرا کرد که از آن طریق پلی هیدروکسی بوتیرات و سایر پلی هیدروکسی آلکانوات ها را با استفاده از کشت E.coli تراریخته که ژن‌های تولید پلی هیدروکسی آلکانوات را از باکتری‌های تولید کننده این پلیمرهای دریافت کرده بود، تولید می‌کرد. متاسفانه هزینه تولید این پلاستیک‌های زیست تخریب پذیر ، تقریبا ۱۰ برابر هزینه تولید پلاستی
منبع:http://mokhs.com

پلاستیک چیست؟

مطالب مشابه :

كاهش قيمت مواد اوليه توسط پتروشيمي

ظروف گیاهی در تسخیر مافیای پلاستیک

پلاستيك

پلاستیک و روز بدون نایلکس

تحلیل بازار مواد پتروشیمیایی در نقاط مختلف جهان (هفته منتهی به 31 اردیبهشت ماه 1387)

تعرفه عوارض محلی روستای کهنه

پلاستیک چیست؟

کیسه های پلاستیک بلای جان محیط زیست شهری

بررسی مشکلات استفاده از ظروف یکبار مصرف پلیمری و کیسه های پلاستیکی

چشم انداز کامپوزیت های چوب پلاستیک