گل راعی

گل راعی Hypericum perforatum

نام فارسي: علف چاي، گل راعي، هوفاريقون، گل شهناز

ريخت شناسي گياه:

گياهي است پايا، فاقدکرک، پايه چوبي، با ساقه ايستاده، در پايين چوبي، ارتفاع گياه بسته به شرايط محيطي تعيين مي شود. برگهاي تخم مرغي، دراز، پهن، در سطح زيرين کم رنگ، شامل نقاط شفاف سوراخ مانند با حاشيه اي سياه و به تعداد فراوان که در واقع کيسه هاي ترشحي مملو از اسانس هستند.

گل ها به رنگ زرد درخشان ،نسبتاً بزرگ و مجتمع در گل آذين وسيع پانيکولي، داراي پنج گلبرگ مي باشد.در گلبرگها نقاط ريز يا خطوط تيره که عبارتند از غده هاي ترشحي محتوي شيره قرمز مايل به قهوه اي ديده مي شود.

ميوه به صورت کپسول به ابعاد5/0-1ميلي متر و ريشه به طول 70سانتي متر مي باشد.

محل رويش:

اين گياه در نقاط خشک، مرغزارها و مراتع آفتاب گير مي رويد. در بريتانيا به وفور به خصوص بر روي خاک هاي آهکي مي رويد.
گل راعي اگر چه در زمين هاي بلير و حاشيه جاده ها مي رويد ولي علف هرز اختصاصي مزارع چايي است.

ايران: اين گياه در نواحي مختلف البرز، کرج، راه چالوس، شمال ايران، گيلان، لاهيجان، طالش، خراسان، مغرب ايران، بروجرد، کوه الوند و نهاوند مي رويد.

زمان گلدهي:

اواخر ارديبهشت تا اواخر مهرماه

زمان برداشت سر شاخه ها: خرداد تا تير ماه

قسمت مورد استفاده:

سرشاخه هاي گلدار تازه يا خشک شده گياه:

سرشاخه ها را بايد در زمان گلدهي از گياه چيد. در اين هنگام طعم آن تلخ ،کمي قابض و به طورملايم شور است.

اگر در بين انگشتان فشرده و له شود ،بوي معطر و رزيني ازآن استشمام مي شود. براي منظورهاي درماني گل را بايد زماني از گياه جداکرد که در حال طراوت يعني قبل از پلاسيده شدن باشند.

کاشت، داشت و برداشت

تکثیر این گیاه عمدتا توسط بذر و گاها توسط ساقه های رونده صورت می گیرد. بذور ریز این گیاه را بایستی در عمق کم کشت نمود و معمولا از کشت غیرمستقیم بذور استفاده می شود.

برداشت این گیاه در زمانی است که 50 درصد گل ها باز شده اند و این عمل شامل قطع پیکره ی رویشی این گیاه از نزدیکی سطح زمین می باشد. برداشت در یک روز آفتابی صورت گرفته و محصول را بایستی به سرعت در محلی تاریک خشک نمود.

گونه هاي ديگر اين تيره : 1.Hypericum androsaemum

داراي اثر درماني مسهل است و در بيماري هاي کليه و مثانه استفاده مي شود.

2.Hypericum lanceolatum

به عنوان يک گياه دارويي التيام دهنده با اثر مقوي استفاده مي شود. از پوست ساقه اين گياه نوعي گم رزين به رنگ زرد مايل به سبز به دست مي آيد. اين ماده با نام Baumeda fleursjaunes و با بويي نا مطبوع مي باشد.

3.Vismia guianensis

درخت خون که از آن نوعي شيره رزيني به دست مي آيد که اثر مسهل دارد.

4.Vismiaacuminate

در آمريکاي جنوبي مي رويد .

5.Harongamadagascariensis

نوعي ماده رزيني از آن به دست مي آيد که از آن در نواحي محل رويش جهت درمان عفونت هاي زايماني استفاده مي شود.

رقم توپاز يکي از معروفترين ارقام گل راعي در اروپا است که جهت توليد دارو در مقياس صنعتي از آن استفاده مي شود.در ايران نيز شرکت دارويي زردبند با تهيه بذر رقم توپاز و مطالعات متعددي که بر روي سازگاري و همچنين اثر شرايط اقليمي کشورمان بر روي آن انجام داده و به اين نتيجه رسيده که رقم توپاز را مي توان در مقياس وسيع جهت توليد دارو مورد استفاده قرار داد.

گل راعي به عنوان داروي ضد افسردگي:

مشکلات و مسائل دنياي ماشيني باعث شده که روز به روز افسردگي در ميان افراد بيشتر شود. متاسفانه اين پديده به صورت خفيف، متوسط و يا شديد در افراد مسن و ميان سال و در بسياري از جوانان نيز ديده مي شود. افسردگي مي تواند بسياري از عوامل زندگي از جمله فعاليت هاي روزانه، خوراک، لذت هاي زندگي تفکرات خوب ،تحرک، سلامت جسم وروان، تحصيلات و ... را تحت تاثير قرار دهد و در نتيجه فرد افسرده نمي تواند به خوبي از زندگي خود بهره مند شود، به طوري که افسردگي مي تواند از طريق اختلالات هورموني باعث يائسگي زودرس، مشکلات قاعدگي، چاقي، لاغري، مشکلات پوست، ريزش مو و ... شود.
خوشبختانه افسردگي قابل درمان بوده و شخص مي تواند با درمان هاي دارويي و غير دارويي درمان شده و به صورت فردي طبيعي، فعال وخوش بخت درآيد.

براي درمان انواع افسردگي ،ساليان درازي است که از انواع دارو هاي ضد افسردگي شيميايي استفاده مي شود ولي چون درمان افسردگي گاهي چندين ماه و يا چندين سال طول مي کشد، بنابراين مصرف کنندگان اين داروها هميشه از عوارض آن ناراضي و نگران هستند؛ به همين دليل در دو سه دهه گذشته تحقيقات وسيعي بر روي گياهان دارويي ضد افسردگي، آرام بخش و ضد درد صورت گرفته و تعدادي داروي موثر و داراي حد اقل اثرات جانبي به بازار هاي جهاني عرضه شده است که مي تواند در بسياري از موارد، جايگزين دارو هاي شيميايي ضد افسردگي شود.

قدمت مصرف اين گياه در درمان افسردگی، بيش از دو هزار سال پيش است و نزد بيشتر اقوام و ملل جهان به عنوان بهترين داروي بيماري هاي عصبي مورد استفاده بوده تا اينکه در حدود يک قرن پيش، براي اولين بار در آلمان از آن فراورده صنعتي تهيه شده و سپس در حدود سه دهه قبل از بيشتر کشورهاي اروپايي و امريکا محصولات زيادي از آن به بازار آمد. در حال حاضر بيش از50 کار خانه دارو سازي جهان از گياه علف چاي، دارو هاي مختلف افسردگي تهيه مي کنند.

در ايران نيز براي اولين بار در سال 1378 از عصاره اين گياه دارويي به شکل قطره و با نام هايپيران، منطبق با استاندارد جهاني و با کيفيتي برابر با انواع خارجي تهيه و به عنوان داروي رسمي ايران شناخته شد.

با توجه به اين که به طور اساسي و به علت شرايط آب و هوايي، گياهان دارويي ايران داراي مرغوبيت خاصي مي باشند، لذا گل راعي ايران داراي بهترين کيفيت بوده و داروي ساخته شده از آن نيز از کيفيت و استاندارد بالايي بر خوردار است.

بهداشت پوست:

اثر قابض و ضد عفوني کننده گياه موجب گرديده که از آن در درمان عوارض پوست هاي چرب استفاده شود.

معمولاًپوست صورت اگر چرب باشد، پس از پاک کردن از مواد آرايشي بقاياي آن در منافذ پوست که حالت باز شده دارند، باقي مي ماند وآن ها را مسدود مي کند. براي نظافت کامل اين گونه پوست ها، جوشانده 50 گرم سر شاخه ها ي گياه رادر يک ليتر آب تهيه کرده و بر روي پوست صورت اثر مي دهند و آن را پاک مي کنند.

جوشانده مذکور از پيدايش چين در پوست صورت جلوگيري مي نمايد و باعث طراوت آن مي شود.

آثار فارما کولوژي:

در مطالعات اوليه نشان داده شده است که عصاره گياه علف چاي انواع ايزو آنزيم A,B آنزيم مونو آمينو اکسيداز (MAO) را مهار مي نمايد. در نتيجه اين اثر ميزان واسطه هاي شيميايي سروتنين، نوراپي نفرينو دوپامين در هسته هاي مغزي افزايش يافته، موجب بهتر شدن خلق و بر طرف شدن افسردگي مي شود.

حداقل دو مکانيسم براي اثر ضد افسردگي گل راعي پيشنهاد شده است که عبارتند از : تعديل فعاليت اينتر لوکين و وقفه برگشت سروتونين به عصب.

موارد منع مصرف و نکات قابل توصيه:

در بيماران حساس به گياهان دارويي توصيه نمي شود.

عوارض جانبي:

عوارض آلرژيک و فتو درماتيت در بعضي بيماران گزارش شده است.

مقدار مصرف ونحوه استعمال:
روزي سه مرتبه هر بار يک قرص با يک ليوان آب ميل شود.

مصرف در حاملگي و شير دهي:
در موارد حاملگي و شير دهي توصيه نمي شود.

اثرات درماني:

آرام بخش، مسکن، ضد اضطراب، مفيد در بيماري هاي ميگرن، پرخوابي، مشکلات و دردهاي دوران قاعدگي، ترس و دلهره، شب ادراري کودکان مي باشد.

عصاره اين گياه مي تواند ميزان اکسيژن سلولي را افزايش دهد.
در دوران قبل از قاعدگي به دليل بروز تغييرات هورموني، نوساناتي چون خلق و خو، دردهاي ناحيه کمر، دل درد، اسپاسم و سردرد بروز مي کند. استرس و اضطراب از جمله عوامل تشديد کننده اين عوارض است.
شربت گياهي هايپيران داروي مناسبي براي کاهش هيجانات روحي و تغييرات خلق و خوست.

نکاتي که در مورد اثرات ايده آل اين دارو واکثر دارو هاي گياهي بايد در نظر داشت اين است که حداقل 2-3 هفته پس از مصرف نبايد انتظار اثر داشت چون دارو هاي گياهي دير اثر بوده و اثر آن ها به طور اصولي پس از يک ماه ظاهر مي شود و به تدريج به حداکثر مي رسد، به علاوه مقادير مصرف نوشته شده در راهنماي داروهاي گياهي، بايد به دقت رعايت شود و همچنين داروهاي گياهي را بايد به طور منظم و مرتب مصرف کرد، چرا که مسئله مقدار، مدت مصرف و نظم در مصرف دارو از شرايط اصلي اثر بخشي داروهاي گياهي است.

آمارهاي تحقيقات کلينيکي نشان داده که رعايت مصرف صحيح هايپيران ،بيش از 90 درصد اثرات ايده آل و مثبت به جاي گذاشته است.با توجه به بي ضرري هايپيران وداروهاي مشابه آن اين دارو در ليست داروهاي OTC (بدون احتياج به نسخه) قرار گرفته و در همه جاي دنيا مي توان آن را از داروخانه ها خريداري کرد.

همچنين مصرف طولاني هايپيران بدون مشکل است.

گل راعی

مطالب مشابه :

لیست داروهای با اسامی مشابه که ممکن است در داروخانه اشتباها به جای هم پیچیده شوند.

ليست دارو (کد - اسم تجاري - ژنريك - قيمت )

ليست كل سوالات مصاحبه ازكاركنان درحاكميت باليني

ذاروها ی چربی سوز

درمان افسردگي با داروهاي گياهي

نرم افزار داروخانه (طرحی نو بباید...)

درمان افسردگي با داروهاي گياهي

درمان گیاهی افسردگی

گل راعی (علف چای، هوفاریقون)

گل راعی