هوش،استعداد،خلاقیت

هوش،استعداد،خلاقیت

هوش به عنوان یک ویژگی اساسی تفاوت فردی را بین انسانها موجب می‌شود، هوش از مجموع ویژگیها و استعدادهایی تشكیل می شود که مستقیما قابل مشاهده نیستند.

از دیدگاه پیاژه ،هوش عبارت است از توانایىِ ایجاد كنش متقابل و كارا با محیط.زیرا محیط هر فرد وضعیت خاصى بر او تحمیل مى‏كند و، در نتیجه، رشد شناخت هر فرد هم محدود به فرایندهاى عام رشد ذهن و هم محدود به تجارب خاص اوست.وی می گوید:چهار عامل اساسى در رشد تفكرانسان تأثیر مى‏گذارد: 1) بلوغ زیست‏شناختى؛ 2) تجربه‏اندوزى از محیط فیزیكى؛ 3) تجربه‏اندوزى از محیط اجتماعى؛ 4) تعادل. ساختار جسمی كودك با بلوغ فکری ، كامل‏تر مى‏شود و مى‏تواند از محیط خود با مهارت بیشترى كسب تجربه كند

هوش عامل تفاوت انسان و حیوان است. انسان در مقایسه با حیوانات از حداقل غرایز و حداكثر هوش برخوردار است. آزمونهای هوشی قادر به معرفی تمام تواناییهای بالقوه آزمودنی ها نیستند وتنها نمونه های نسبتا محدودی ازتوانایی های خود را نشان می‌دهند .

تعریف تربیتی هوش:به اعتقاد روانشناسان تربیتی ، هوش کیفیتی است که مسبب موفقیت تحصیلی می‌شود و از این رو یک نوع استعداد تحصیلی به شمار می‌رود هوش عبارت است از توانایى یادگیرى.که برتعلیم و تربیت تاکید دارد.

تعریف تحلیلی هوش:بنابه اعتقاد نظریه پردازان تحلیلی ، هوش توانایی استفاده از پدیده‌های رمزی و یا قدرت و رفتار موثر و یا سازگاری با موقعیتهای جدید و تازه و یا تشخیص حالات و کیفیات محیط است

تعریف کاربردی هوش:در تعاریف کاربردی ، هوش پدیده‌ای است که از طریق تستهای هوش سنجیده می‌شود و شاید عملی‌ترین تعریف برای هوش نیز همین باشد. -هوش عبارت است ازتوانایىِ تفكر انتزاعى. بر توانایی افراد در زمینه استدلال کلامی و ریاضیات تا کید می کند.

روان شناسی و علوم رفتاری معتقدند که:

-هوش منفرد است.

-به ارث می رسد.انسان لوح سفید و قابل هرگونه آموزش می باشد و بوسیله هوش می تواند خود را در هر محیطی سازگار كند .

-هوش، قدرت سازگاری و انطباق با محیط است.

-هوش ،توانایی برای تفکر عاقلانه ، عمل منطقی و رفتار موثر و سازگار با محیط است.

- هوش ،توانایی برای یادگیری (جنبه ژنتیکی) تجارب و ارزشهای کسب شده محیطی (جنبه محیطی).

تفاوت هوش و استعداد

هوش با استعداد متفاوت است .استعداد : قدرت ذهن در یادگیری و انجام یک مورد خاص مثل استعداد موسقی و ورزشی .

هوش : یک استعداد عمومی مورد بحث قرار می گیرد منظور قدرت یادگیری کسب مهارت و انجام عمل در زمینه های گوناگون می باشد تعاریف مختلفی از طرف دانشمندان در مورد هوش داده شده است .

نظریات مختلف در مورد هوش

نظریه هوش كلى و نظریه چند عاملى:

1-بر پایه نظریه هوش كلى، تواناییهاى ذهنى انسان داراى یك عامل مشترك است كه اسپیرمن آن را عامل g (حرف اول general) معرفى مى‏كند.

2-در نظریه چند عاملى، چند عامل مجزا یا مهارتهایى اساسى وجود دارد كه هر فعالیتى با یك یا چند عامل از آنها درگیر است. براى مثال، ترستون بر این باور است كه هوش از شش عامل تشكیل یافته:

عامل عددى: مهارت انجام عملیات ریاضى با صحّت و سرعت.

عامل كلامى: مهارت انجام آزمونهاى درك كلامى.

عامل فضایى: مهارت به‏كارگیرى اشیا در فضاى تخیلى.

عامل روانى (سیّالىِ) كلمات: مهارت به‏كارگیرىِ سریع كلمات.

عامل استدلال: مهارت كشف قوانین تفكر قیاسى و استقرایى.

عامل‏ حافظه: مهارتِ‏ یادسپارى ‏و یادآورىِ سریع.

ویژگیهای افراد با هوش کلامی

*تمایل دارند تا بوسیله کلمات تفکر کنند.

*مهارت های پیشرفته شنوایی دارند.

* آنها غالباً می خوانند یا می نویسند.این یادگیرنده ها مهارت های شنیداری تکامل یافته ای دارند.

*آنها معمولا سخنوران برجسته ای هستند.

*آنها به جای تصاویر، با کلمات فکر می کنند.

*مهارت های فراوان دارند مثلا در :گوش کردن،حرف زدن،توضیح دادن، طنز پردازی،دریافت مفهوم و معنی کلمه ها،به خاطر سپاری و به یاد آوردن اطلاعات،قانع کردن دیگران با کمک کلمه ها و واژگان.

*حساس و دقیق بودن به آنچه در اطراف آنها اتفاق می افتد .

* در تجسم و نگهداری ذهنی قوی هستند.

*ابتکار دارند

*بصیرت یا بینش دارند

* از خود انتقاد می کنند

*پشتکار و اعتماد بنفس دارند

*انگیزش قوی دارند.

عواملی که بر هوش تاثیر دارند شامل دو دسته کلی می شود :

عوامل بیولوژیکی (وراثتی): هوش می تواند به ارث برسد . گروهی از ژن ها حامل مشخصات هوشی افراد هستند که می تواند به فرزندان آنها منتقل شود .مانند: سطح هوشی والدین .

عوامل محیطی : هوشمندی در محیطی که به آن توجه شود می تواند رشد داشته باشد . در مقابل رفتارهایی وجود دارد که می تواند هوشمندی یک فرد را بکاهد ، مانند کارهای خسته کننده طولانی .

تغذیه.دیگر شرایط دوران بارداری است.تغذیه دوران کودکی و نوزادی .شرایط و امکانات محیطی نوع ارتباط والدین با کودک .

‏

برخی از رایجترین تستهای هوش IQ:

کلمه IQمخفف Intelligence Quotient یا همان بهره هوشی است. این بهره هوشی نشان می دهد توانایی و هوش هر فرد در مقابل جمعیت جهان چقدر است.تست فوق نمره استانداری دارد که میانگین آن 100 است. در اکثر این تست‌ها نمره‌ای بین 90 تا 110 هوش متوسط فرد را نشان می‌دهد. نمره بالای 130 هوش بالا را نشان می‌دهد و نمره زیر 70 نشانگر مشکلات مغزی فرد است.

اولین آزمون هوشی كه در سال 1905 آلفرد بینه روان شناس فرانسوی آن را ساخت. آزمون استنفرد - بینه شکل تجدید نظر شده است که به فارسی نیز ترجمه شده است.

تست ریون از دیگر آزمونهای هوش است که به لحاظ سهولت اجرا معروف است.

آزمون وکسلر که آزمونی پیشرفته برای سنجش ابعاد مختلف هوش است، آزمون دقیقی است که برای گروههای سنی خردسالان و کودکان و بزرگسالان فرمهای خاصی دارد. با توجه به نمرات حاصل از اجزای آزمونهای هوشی و تعیین بهره هوشی ، افراد در طبقات مختلفی قرار می‌گیرند. و از طبقه بندی عقب مانده ذهنی ، بهره هوشی پایین ، متوسط و بالا استفاده

از آنجایی که تست‌های هوش بر اساس فهم شما از مسائل است و به معلوماتتان ارتباطی ندارد یادگیری مسائل نمی‌تواند کمکی به بالا رفتن اندازه ی IQ شما بکند. یادگیری می‌تواند به تمرینات مغزی شما کمک کند که در نهایت به فعالیت بیشتر مغز شما می‌رسد اما دانشمندان به ازتباط پیشرفت کاری مغز و بالا رفتن هوش اعتقادی ندارند.

فرق خلاقیت با هوش چیست

هوش و خلاقیت با هم تفاوت دارند. لزوماً هر انسان باهوشی خلاق نیست. افرادی که هوش پایین تر از متوسط دارند نمی توانند خلاق باشند. در واقع هوش یکی از پیش نیازهای خلاقیت است اما لازم نیست یک فرد خلاق نابغه باشد بلکه هوش متوسط و بالاتر از متوسط برای کسب خلاقیت کافیست.

براساس نظریه ۷ هوش ؛ هوش افراد را به هفت نوع تقسیم می کنند:

1-هوش زبانشناختی : گوش دادن، حرف زدن، قصه گویی، توضیح دادن، تدریس، توانایی خوب نوشتن و خوب خواندن؛درک مطلب، یادآوری اطلاعات، قانع کردن دیگران به پذیرفتن نقطه نظر آنهاو...

مشاغل مربوط به این هوش: روزنامه نگاری، نویسندگی، تدریس ادبیات، مسئول روابط عمومی، وكالت و…

۲ – هوش فضایی : این نوع هوش توانایی درک پدیده های دیداری است.

راههای تقویت این هوش:ساختن پازل، خواندن، نوشتن، درک نمودارها و شکل ها، حس جهت شناسی خوب، طراحی، نقاشی،هنرهای تجسمی،دستکاری کردن تصاویر، ساختن، تعمیر کردن و طراحی وسایل عملی، تفسیر تصاویر دیداری.

مشاغل مربوط به این هوش: دریانورد،مجسمه ساز، هنرمند تجسمی، مخترع، کاشف، معمار، طراح داخلی، مکانیک، مهندس

۳ – هوش منطقی – ریاضی : هوش اعداد و منطق است. هوش منطقی، ریاضی یعنی توانایی استفاده از استدلال، منطق و اعداد. این هوش مربوط به دانشمندان، حسابداران و برنامه نویسان کامپیوتر می تواند باشد.مسئله حل کردن، تقسیم بندی و طبقه بندی اطلاعات، کار کردن با مفاهیم انتزاعی برای درک رابطه شان با یکدیگر، به کاربرددن زنجیره طولانی از استدلالها برای پیشرفت، انجام آزمایش های کنترل شده، سوال وکنجکاوی در پدیده های طبیعی، انجام محاسبات پیچیده ریاضی، کار کردن با شکل های هندسی به این هوش مربوط می شود.

مشاغل مربوط به این هوش: مهندسی، حسابداری، برنامه‌نویسی کامپیوتر، متخصص فلسفه مخصوصا فلسفه علم و مجری طرح‌های پژوهشی.

۴ – هوش موسیقی : قابلیت درک، ارزیابی و ساختن ریتمها و ملودی هاست. آواز خواندن ، سوت زدن، نواختن آلات موسیقی،تشخیص الگوهای آهنگین، آهنگ سازی، به یاد آوردن ملودی هاو... مربوط به این نوع از هوش است.

مشاغل مربوط به آن: آهنگسازی، خوانندگی، نوازندگی،نقد آثار موسیقایی و تدریس موسیقی در کودکستان.

۵ – هوش جسمی – حرکتی : عبارتست از استعداد کنترل حرکات بدن و نیز در دست گرفتن ماهرانه اشیا. ورزشکاران، هنرمندان فیلم و تئاتر و باله، رقص و یا مکانیکها و جراحان از این نوع هوش بهره می برند. رقص، هماهنگی بدنی، ورزش، استفاده از زبان بدن، صنایع دستی،هنرپیشگی، تقلید حرکات، استفاده از دست هایشان برای ساختن یا خلق کردن، ابرازاحساسات از طریق بدن شغل های مورد علاقه و... در این نوع از هوش جای می گیرند.

مشاغل مربوط به آن: ورزشکاری حرفه‌ای (از فوتبال گرفته تا پرتاب دیسک)، جراحی، مکانیکی.

۶ – هوش میان فردی: این هوش، توانایی درک سایر مردم و کار با آنهاست و مستلزم داشتن قابلیت درک دیگران و مسوول بودن در برابر حالات روحی، خلق و خوی، نیات و تمایلات آنهاست. مدیران، رهبران سیاسی و یا اجتماعی از این هوش بهره می برند. گوش کردن، همدلی، درک خلق و احساسات دیگران، مشورت، همکاری با گروه، توجه به خلق و خو ،انگیزه ها و نیت های مردم، رابطه برقرار کردن چه از طریق کلامی چه غیر کلامی،اعتماد سازی، حل و فصل آرام درگیری ها، برقراری روابط مثبت با دیگر مردم از این هوش هستند.

مشاغل مربوط به آن : مشاور مدرسه، مشاور خانواده، مدیر روابط عمومی ‌یک شرکت، معلمی، پزشکی، مددکاری و فروشندگی.

۷ – هوش درون فردی: هوش درون فردی یعنی هوش درک کردن خود و استفاده از خودشناسی برای انتخاب هدف‌های زندگی. کسانی که هوش درون فردی دارند بسیار مستقل و فردیت یافته‌اند. افردی که چنین هوشی دارد، می تواند به راحتی احساسات خود را درک کند و آنها را از میان انواع بسیار متفاوت حالات عاطفی درونی تشخیص دهد و این خودشناسی را برای غنا بخشیدن و هدایت زندگی خویش به کار می گیرد. مشاوران، دانشمندان و افراد دارای مشاغل آزاداز این هوش برخوردارند. تشخیص نقاط ضعف و قوت خود، درک و بررسی خود، آگاهی از احساسات درونی، تمایلات و رویاها، درک نقش خود در روابط با دیگران از این هوش می باشند.

انواع دیگر هوش:

هوش طبیعت(محیطی)

گاردنر وقتی که نظریه هوش‌های هفت‌گانه‌اش در تمام دنیا سر و صدا کرده بود، دریافت که نظریه‌اش یک چیزی کم دارد و آن هوشی بود که آدم‌های عاشق طبیعت دارند؛ کسانی که می‌توانند طبیعت را بفهمند، در آن کار کنند و از آن لذت ببرند.

جهت پرورش آن: گیاه پرورش دهید. کوهنوردی ،عکاسی،رفتن به دل طبیعت و...

هوش هیجانی:

هوش هیجانی نوعی دیگری از هوش است. این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویشتن و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیم‌گیری‌های مناسب در زندگی است.

1- مهارتهای درون فردی

2- مهارتهای میان فردی

3- سازگاری

4- كنترل استرس

5- خلق عمومی

افراد با هوش هیجانی بالاتر احتمال کمتری دارد که از الکل و مواد مخدر استفاده کنند.افراد با هوش هیجانی بالاتر از شبکه های اجتماعی شان رضایت بیشتری دارند و به نظر می آید که حمایت اجتماعی بیشتری دریافت می کنند.افراد با هوش هیجانی بالاتر به نظر می آیند که به شکل موفق آمیزتری از دعوا و مشاجرات بین شخصی دوری می کنند

هوش معنوی

هوش معنوی : هوش معنوی زمینه ساز انسان برای دستیابی به معنای زندگی است .انسان برای انتخاب تشخیص راه درست از غلط، و یا عرفان صحیح از کاذب، ابزاری نیاز است، که مهمترین آن "هوش معنوی" است، . نقش باورها، هنجارها، عقاید و ارزش ها و... را در بر می گیرد.

هوش مالی

هوش مالی: این هوش در زمینه کسب موفقیت در بازار کار نقش مهمی دارد .بیشتر پول درآوردن : ازپول خود حفاظت کردن،پول خود را بودجه بندی کردن.پول خود را تقویت کردن.اطلاعات مالی را بهبود بخشیدن و...در این هوش جای دارد.

هوش عاطفی

هوش عاطفی همدلی است : درك اینكه اطرافیان شما چه احساسی دارند . هوش عاطفی یك نوع مهارت اجتماعی است.همراهی با مردم , مدیریت عواطف و احساسات در روابط و توانایی ترغیب و رهبری دیگران.

هوش عاطفی یا هوش اجتماعی شامل ٤ مهارت است

١-خودآگاهی ( شامل : خود ارزیابی, اعتماد به نفس )

٢- خودگردانی ( شامل :خویشتن داری و قابل اعتماد بودن , وجدان , سازگاری ,انگیزه پیشرفت و ابتكار )

٣- آگاهی اجتماعی ( شامل : همدلی ,آگاهی سازمانی و انگیزه خدمت )

٤- مهارت های اجتماعی (شامل : توان تاثیرگذاری ,رهبری , مدیریت تعارض)

هدف از تقویت هوش عاطفی , آگاهی از احساسات و تربیت آنها برای غلبه بر موانع زندگی است.

هوش مصنوعی

هوش مصنوعی چیست ؟« هوش مصنوعی، دانش ساختن ماشین‌‌ ها یا برنامه‌های هوشمند است. » هوش مصنوعی، مطالعه روش‌هایی است برای تبدیل کامپیوتر به ماشینی که بتواند اعمال انجام شده توسط انسان را انجام دهد.

هوش،استعداد،خلاقیت

مطالب مشابه :

هوش، حافظه، خلاقیت

خلاقیت در کودکان

هوش،استعداد،خلاقیت

مقاله پرورش خلاقیت دانش آموزان

هوش و خلاقیت

ابتکار و خلاقیت و هوش عمومی

مقالات مرتبط با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان