تجارت الکترونیک

(( تجارت الکتــــــــــرونیـــــــــک ))
(( منابع آزمون جامع ))

- مبانی و مدیریت فن آوری اطلاعات – آقای دکتر فتحیان
- کتاب تجارت الکترونیک – دکتر پیام حنفی زاده و دیگران در صورتی که امکان خرید وجود نداشت از مباني و مدیریت فن آوری اطلاعات – آقای دکتر فتحیان مي توان استفاده كرد .
- درس مهندسی اینترنت – دکتر ملکیان
- درس شبکه های کامپیوتری -ترجمه جعفر نژاد قمی – نوشته تتنیام
- درس پايگاه داده ها – کتاب بانکهای اطلاعاتی – دکتر حق جو
- درس ساختمان داده ها – انتشارات پوران پژوهش – کاردانی به کارشناسی
- تجارت الکترونیک مفاهیم کاربردها ترجمه عباس معمارنژاد
- تجارت الکترونیک تألیف استفانوکورپر ترجمه خسرو مهدی پور رضائی
- انقلاب تجارت الکترونیک ترجمه داریوش رضوی
- کتاب تجارت الکترونیک و برنامه ریزی منابع انسانی ترجمه علی پارسائیان و پیام حنفی زاده

• TPS : سیستم پردازش تعاملات
• MRS : سیستم گزارش مدیریت
• DSS : سیستم پشتيباني كننده تصميم گيري
• ES : سیستم خبره ، هوشمند
• EIS/ESS : سیستم های پشتیبانی مدیران ارشد
• OAS : سیستم اتوماسیون اداري
• KWS : سيستم كاركنان دانشي
• GDSS : سیستمهای پشتیبانی کننده تصمیم گیری گروهی

سرفصلها

- تعریف ، تاریخچه و مفاهیم و کاربردها 14/5
- چهارچوبهای تجارت الکترونیک 21/5
- مهمترین انواع مبادلات در تجارت الکترونیک 28///5
- انقلاب دیجیتالی به عنوان محرک تجارت الکترونیک 4/6
- مزایا منافع و معایب تجارت الکترونیک 11/6
- امنیت در تجارت الکترونیک 18/6
- سیتمهای پرداخت الکترونیک 25/6
- طراحی وب سایت شامل ثبت ( تجارت الکترونیک ) 1/7
- بازاریابی الکترونیک
- امنیت SSL در سیستمهای پرداخت الکترونیک 15/7

C-CLUB باشگاه مشتریان وب سایت HSBC . COM

تاریخچه تجارت الکترونیک :
از حدود سال 1965 آغاز شد که با نوآوری هائی مانند EFT (Electronic Fund Transfer) به معنای انتقال الکترونیکی وجوه به این صورت بوده که مصرف کنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشینهای خود پرداز ( ATM) دریافت کرده و خرید را به وسیله کارتهای اعتباری انجام می دادند در دهه 1990 از EDI استفاده کردند الکترونیک دیتا اینترچینج ) به معنای الکترونیک داده ها بعد از این سیستم درون سازمانی IOS "Interorganizaetion" اتفاق افتاد به منظور خرید و فروش سهام ، سیستمهای اطلاعاتی و خدمات مسافرتی به وجود آید از سال 1999 تجارت الکترونیک از فرآیندهای B2C (بنگاه به مشتري) به فرآیندهای B2B (بنگاه به بنگاه) و ارسال 2001 از فرآیندهای B2B به فرآیند B2E (بنگاه به کارکنان) که در اینجا واژه هایی چون دولت الکترونیک ، آموزش الکترونیک ، موبایل الکترونیکی و ... گسترش داده شده است بنابراین جهش کلی فن آوری اطلاعات دو دوره را طی نموده است . و اکنون وارد دوره سوم شده است .

1974-1955 : عصر انتقال الکترونیکی وجوه ( EFT ) عصر اول

1994 – 1975 : عصر سیستمهای اطلاعات مدیریت ( MIS ) عصر دوم

نكته: مترادف بودن مبادله الكترونيك با تجارت الكترونيك

1990 به وجود آمدن شركتهاي اينترنتي به نام .com-رشد سريع برنامه هاي كاربردي در اين سال اتفاق افتاد سال 1995 به وجود آمدن بازارهاي فروش آني و آموزش الكترونيكي سال 1999 به وجود آمدن واژه هايي همچون B2B و B2C بوده است.

2014 – 1995 : عصر اینترنت

B2E --- EC --- IOS --- EDI --- EFT

تعاریف تجارت الکترونیک :
به طور عمومی تجارت الکترونیک عبارت است از راه و روش جدید کسب و کار به صورت الکترونیکی و با استفاده از شبکه ها و اینترنت می باشد .

اما تجارت الکترونیک از دیدگاههای مختلفی تعریف می شود :

1- از دیدگاه ارتباطات :

تحویل اطلاعات ، محصولات ، خدمات یا پرداختها از طریق خطوط تلفن ، شبکه های کامپیوتری یا هر ابزار الکترونیکی دیگر می باشد .

2- از دیدگاه تجاری :

ابزاری است که کسب و کارهای مختلف را شرکا و مشتریان آنها قادر می سازد تا موضوعاتی همچون ، کیفیت خدمات ، سرعت تحویل خدمات و ... ارتقاء داده و موضوعاتی همچون ، هزینه ها را کاهش دهد .

3- از دیدگاه فرآیند کسب و کار :

به کارگیری فناوری برای خودکار سازی تبادلات کسب و کار و جریان کار است .

4- از دیدگاه خدماتی :

ابزاری است که از خواسته های دولتها ، شرکتها ، مصرف کنندگان و مدیریت درجهت کاهش هزینه های ارائه خدمات در راستای بهبود کیفیت محصولات و خدمات و افزایش سرعت تحویل خدمات و پشتیبانی می کند .

5- از دیدگاه فناوری و اطلاعات :

به آن دسته از کاربردهای فناوری اطلاعات كه به صورت سيستمي براي پشتيباني و پيش برد جريان كاري و مبادلات تجاري ايجاد شده است مي گويند .

6- از ديدگاه جامعه :

مكاني را براي افراد يك جامعه فراهم مي سازد تا بتوانند در آن مكان آموزش بيشتر ، مشاركت كنند و با يكديگر تعامل داشته باشند .

تفاوت كسب و كار الكترونيك با تجارت الكترونيك:

سايتهاي تجارت الكترونيك با پسوندهاي biz يا com است سايتهاي شبكه net است سايتهاي اطلاع رساني Info ، سايتهاي دولتي gov سايتهاي سازماني org مي باشد .

Extranet :

شبكه اي است كه به ارتباط بين چند سازمان مي پردازد.
نكته: Extranet مي تواند از طريق Internet چند سازمان را به يكديگر مرتبط سازد.

TPS          : سیستم پردازش تعاملات
MRS        : سیستم گزارش مدیریت "Management Reporting.sys"
DSS       : سیستم پشتيباني كننده تصميم گيري sys" " Decistion Support
ES            : سیستم خبره ، هوشمند "Expert.sys"
EIS/ESS   : سیستم های پشتیبانی مدیران ارشد
OAS          : سیستم اتوماسیون اداري"Office Automatiion.sys"
KWS         : سيستم كاركنان دانشي "Knowledye work"
GDSS       : سیستمهای پشتیبانی کننده تصمیم گیری گروهی

پروتكل:

مجموعه اي از قوانين و دستورالعملها به منظور كنترل گردش داده در بين نقاط يك شبكه ايستگاههاي فرستنده و گيرنده نياز به يك پروتكل يكسان دارد. معروفترين پروتكل IPو TCP

IP "Internet Protocol":

مسئوليت انتقال بسته هاي داده(DBMS)ها از يك گروه به گروه ديگر در شبكه را بر عهده دارد.

TCP "Transmission Control Protocol" :

مسئوليت تحويل داده ها را از رايانه به سرور بر عهده دارد تا مطمئن شود كه داده در شبكه مفقود نشود.

ارتباط كسب و كار الكترونيك با تجارت الكترونيك:

كسب و كار الكترونيكي گسترده و عميقتر از تجارت الكترونيك است يعني e-commerceє e-basiness است تجارت الكترونيكي خريد و فروش محصولات است اما كسب و كار الكترونيك ارا ئه خدمات به مشتريان مشاركت شركاي كسب و كاري . آموزش الكترونيكي درون سازماني ، مبادلات الكترونيكي درون سازماني .

TPS : "سیستم پردازش تعاملات" اولين سيستمهايي بودند كه با ورود رايانه ها به سازمانها شكل گرفتند و جايگزين روش دستي مانند نگهداري سوابق ، كنترل انبار ، محاسبه ي حقوق و دستمزد مهمترين تاييد سيستم هاي TPS پردازش حجم عظيمي از داده ها است . بنابراين منجر به كاهش هزينه هاي عملياتي مي شود .

طبقه بندي تجارت الكترونيك از ديدگاههاي متفاوت :
الف- از منظر ماهيت تبادلات به 14 طبقه تقسيم مي شود :

1- B2B"بنگاه به بنگاه"
شامل تبادلات سيستمهاي اطلاعاتي بين سازماني"IOS" هستند و تبادلات بازار الكترونيكي هستند ارائه خدمات دولتي بنگاهها در اين قرار مي گيرد (B2BєG2B) تمام طرفين در گير در B2B كسب و كارها و سازمانها مي باشند .
نكته : امروزه 85 درصد حجم تبادلات تجارت الكترونيكي در حوزه ي B2Bاست.
B2B :
1- اولین روش خرید وفروش معاملات الکترونیکی است
2- بیشترین درآمد را برای طرفین دارد
3- تجارت B2B شامل و خدمات و پشتیبانی می شود
4- B2B در جائی استفاده میگردد که بخواهیم خرید و فروش عمده را به کمک تجارت الکترونیک انجام و خارج از حیطه خرده فروشان عمل کنیم .

2- B2C"بنگاه به مشتري"
B2B"بنگاه به بنگاه" : تمامي تبادلات خرده فروشي و خريداران انفرادي از طريق اينترنت در طبقه بندي B2Cقرار مي گيرند در B2C يك طرف سازمان است و در طرف ديگر افراد قرار دارند . همچنين ارائه ي خدمات دولتي به مشتريان و مصرف كننده گان(G2C) يعني B2CєG2C
1- بیشتر ین سهم در انجام تجارت الکترونیکی از نوع B2C را خرده فروش تشکیل می دهد .
2- در B2C تراکنشهایی که در درون سازمان صورت می گیرد الزاماً الکترونیکی نیستند در حالی که بخش ارتباط با مشتری کاملاً به صورت الکترونیکی است
3- در B2C وظایفی چون فعالیت اجرای فروش ، جستجوی مشتریان پاسخ به سوالهای متداول و خدمات و پشتیبانی به صورت الکترونیکی انجام می شود .

3- B2B2C
B2B2C "بنگاه به بنگاه به مشتري": در اين مدل شركت توليد كننده ، محصولات خود را به مشتريان يك شركت طرف سوم در واقع شركت سوم نقش واسطه (Intermidiat) ايفا مي كنند با اين تفاوت كه هيچ ارزش افزوده اي به محصول اضافه نكرده و تنها آن محصول را به مشتريان خود عرضه مي كند .

4- C2C
C2C: در اين طبقه خريداران و فروشندگان هر دو افراد هستند مثالهايي از C2C عبارت است از فروش ماشين و لوازم منزل ، تبليغ خدمات شخصي در اينترنت

5- C2B
شامل افرادي است كه از اينترنت براي فروش محصولات يا خدمات به سازمانها و افرادي كه در انتظار خريد با قيمت پيشنهادي هستند استفاده مي شود .

C2B :
1- بیشتر ین سهم در انجام تجارت الکترونیکی از نوع B2C را خرده فروش تشکیل می دهد .
2- دراین نوع از تجارت الکترونیک جمعی از مصرف کنندگان که خواهان کالا یا خدمات یکسانی هستند دور هم جمع می شوند و یک گروه خریدار را تشکیل می دهند و به دنبال فروشنده ای میگرند که نیاز آنها را برطرف کنند از مزایای این روش تخفیف در خرید به علت حجم زیاد خرید و کیفیت بهتر می باشد .
نکته : 1- مدیریت زنجیره تأمین در زمره ی الگوی مدل B2B می باشد
2- تجارت الکترونیک در قالب مدل B2B مشتمل بر 6 بخش است که عبارت است از:
1. زیرساختهای الکترونیکی 2. فرآیندهای الکترونیکی 3. بازارهای الکترونیکی 4. محتوای الکترونیک 5. ارتباطات الکترونیکی 6. خدمات الکترونیکی

6- P2P "نظير به نظير- peer to peer"
نكته:فناوري p2p درb2b ، c2c , b2c قابل استفاده مي باشد اين فناوري امكان اشتراك و استفاده از فايلهاي الكترونيكي را در يك شبكه فراهم مي سازد .
به عنوان مثال در c2c شبكه اي ، افراد مي توانند موسيقي و ديگر محصولات ديجيتالي را به صورت الكترونيكي مبادله نمايند .

7- m-commerce "تجارت بر اساس موقعيت-موبايل الكترونيكي"
در تجارت بي سيم فعاليتها و تبادلات مرتبط با تجارت الكترونيكي به صورت كامل يا نيمه كامل در محيط بي سيم انجام مي شود . مثال- افراد مي توانند از تلفن همراه مجهز به اينترنت خود براي كارهاي بانكي اقدام كند . اين گونه مبادلات را تجارت بر اساس موقعيت گويند . مخفف انگليسي آن l-commerce مي باشد."location-based.commerce"

8- تجارت الكترونيكي درون سازماني
نكته: تجارت الكترونيكي درون سازماني عموما در شبكه هاي اينترنت يا پورتالهاي سازمان انجام مي شود به طوري كه تمام فعاليتهاي داخل سازمان از جمله مبادله محصولات ، خدمات يا اطلاعات در واحدهاي مختلف سازمان ويا بين افراد آن سازمان را شامل مي شود .

9- B2E
زير مجموعه اي از تجارت الكترونيكي درون سازماني است(درون سازمان ها є b2e ) به اين صورت كه سازمان خدمات محصصولات و اطلاعات خود را تنها به بعضي از كاركنان و از طريق الكترونيكي منتقل مي كند .
EPS "بورس": اگر سود هر سهم محاسبه و اعلام شود به آن EPS مي گويند .
EDI : استفاده الكترونيكي داده ها
POS : سامانه هاي فروشگاهي
ATM : بين خريدار و فروشنده

10- شراكت الكترونيكي "C-COMMERCE"
11- تجارت الكترونيكي غير كسب و كار
12- آموزش الكترونيكي
13- E2E "بازار به بازار"
14- e-government "دولت الكترونيكي"

ب- با توجه به ماهيت برنامه هاي كاربردي :

1- بازارهاي الكترونيكي
2- IOS "سيستم هاي اطلاعاتي بين سازماني"

تاریخچه :

1- ایده تجارت الکترونیک به سال 1970 بر می گردد .
2-

EDI :
1- EDI یعنی تبادل اطلاعات تجاری از محلی به محل دیگر یا از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر .
2- نوعی ارتباط الکترونیک است که به شرکتهای تجاری اجازه تبادل داده های تجاری در قالبهای مشخص و قابل پردازش توسط نرم افزارهای کاربردی را میدهد .
3- تبادل داده های تجاری در یک الگوی استاندارد شده میان رایانه هاست .
نکته : نقش EDI سرعت دادن به گسترش تجارت بین المللی است .

اهداف بکارگیری EDI یا پیامد EDI :
می توان درخواستهای خرید یا فروش و . . . را به جای فرم کاغذی بصورت الکترونیکی مبادله کرد ، بنابراین هدف از بکارگیری EDI حذف تمامی مبادلات کاغذی یا فرآیندهای تجاری می باشد .

دو دلیل عمده برای تبادل EDI :
1- کاهش مبادلات کاغذی
2- کاهش ورود مجدد اطلاعات

هزینه های استفاده از EDI :

1- هزینه کم ذخیره و بازیابی اطلاعات
2- دقت
3- ارتباطات سریع
4- کاهش بروکراسی

نکته 1 : استانداردهای مبادله داده ها در اسناد الکترونیکی EDI بسیار زیادند ، در کشورهای مختلف ، استاندارد های خاصی وجود دارد ، استاندارد EDI اصلی استاندارد X12 است که به وسیله کمیته استاندارد آمریکا تعیین شده است .

فهرست کامل استانداردها : WWW.ARMYC.SRAOGM/
DOC/Know Base/Doc2/22

نکته 2 : مهمترین پیشترفت EDI در سطح بین المللی ، ایجاد یک ابزار استاندارد شده جهانی بنام ادیفاکت توسط سازمان ملل متحد می باشد .

ادیفاکت :
مبادله الکترونیک داده ها برای انجام امور اجرایی ، تجارت و حمل و نقل می باشد .
درباره EDI و ادیفاکت می توانی اطلاعات WWW.unece.org

EFT " انتقال الکترونیکی وجوه"
1- حرکت پول بر روی شبکه است .
2- ATM از EFT استفاده می کند .
3- تراکنشهای کارتهای اعتباری را با انتقال وجوه بین خریداران و صادرکنندگان کارتهای اعتباری به انجام می رساند .

نکته : کاربرهای تجارت الکترونیک از اوایل دهه 1970 با ابداع سیستمهای نقل و انتقال الکترونیکی وجود EFT که طی آن وجوه به صورت الکترونیکی از یک سازمان به سازمان دیگر انتقال می یافت شکل گرفت ولی با ابداع سیستم الکترونیکی مبادله الکترونیکی داده ها EDI را امکان پذیر شدن مبادله اسناد در سازمانها به صورت الکترونیکی گسترش پیدا کرد .

تعریف تجارت الکترونیک : ( عمومی )
1- انجام تجارت از طریق اینترنت ،نه تنها خرید و فروش بلکه سرویس دهی مشتری و همکاری با شرکاء تجاری است .
2- انجام تجارت با بکار بردن هر نوع شبکه های الکترونیکی برای انجام خرید و فروش و فعالیتهای دیگر می باشد .

تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه کلارک" 1997 – Clark"
هر نوع مبادله اطلاعات مربوط به امور تجاری از طریق ابزارهای الکترونیکی ، فنی تلفن و نمابر می باشد

از دیدگاه اتحادیه اروپا "2001 European union "
هر شکلی از مبادله تجاری که در آن طرفین ذینفع به جای تبادل فیزیکی یا تماس مستقیم فیزیکی بصورت الکترونیکی تعامل کنند .

تعریف جامعی از Ecommerce :
تعامل سیستمهای ارتباطی (communication ) سیستمهای مدیریت اطلاعات ( MIS ) و امنیت که به واسطه آنها امکان مبادله اطلاعات تجاری در رابطه با فروش محصولات و یا خدمات میسر می شود .
واژگان کلیدی :
1- مشتری" Customer " :
کسی است که در قبال دریافت خدمات یا کالا یا اطلاعات از فروشنده پول دریافت می کند .

2- فروشنده "Seller"
کسی است که در قبال ارائه خدمات یا کالا یا اطلاعات به مشتری از او پول دریافت می کند .

3- مصرف کننده نهائی"End user" :
به آخرین مشتری که کالا ، اطلاعات و خدمت را برای استفاده خود و نه برای فروش از فروشنده می خورد .

4- مصرف کننده "Consumer":
کسی است که اطلاعات کالا و خدمات را از فروشنده خریداری کرده و از آن در جهت تولید و فروش محصول دیگری استفاده می نماید و یا از اطلاعات خود در جهت ارائه خدمت به مشتری استفاده می کند .

5- واسطه Broker"" :
کسی است که کالا یا اطلاعات را از فروشنده دریافت می کند و به مشتری می فروشد و در این میان مقداری سود می کند .

6- معامله "Transaction":
هرگونه مبادله اطلاعات کالا یا خدمات معامله نام دارد .

7- تجارت Business" " :
هر گونه معامله ای که به دریافت پول منتهی می شود تجارت نام دارد .

8- کالا" " Good :
هر چیزی چه فیزیکی و چه غیر فیزیکی که در معامله مبادله شود کالا نام دارد

انواع زبانهای برنامه نویسی :
زبانهای سطح بالا ، زبانهای سطح پایین
زبانهای سطح بالا :
1- آلگوریتمیک : شامل فرتون ، کوبول
2- شیء گرا : شامل اسمالتاک ، c ++ ، جاوا
3- اسکریپتی V.B ویژوال بیسیک ، PERL

زبانهای سطح بالا
زبانهای غیر رویه ای :
1- تابعی شامل ML ، LSSP
2- منطقی شامل PROLOG

سطح بالا مسئله گرا :
1- عددی ( مثل MATLAB )
2- سمبلیک ( مثل MATHEMATIC )
3- نشوی ( مثل LATEX )

زبانهای سطح پایین – مثل اسمبلی

انواع شبکه های کامپیوتری :
1- از لحاظ فن آوری
2- از لحاظ گستردگی جغرافیایی

از لحاظ فناوردی :
1- بخشی یا انتشاری ( Client – Server ) ( Brcad Cast )
یک کانال مخابراتی وجود دارد که بین تمام کامپیوترهای شبکه به اشتراک گذاشته می شود .

2- شبکه های کوچک و محلی بیشتر از نوع Client server هستند
3- Peer to peer ( همتا به همتا – نظیر به نظیر ) : بین تک تک کامپیوترهای شبکه مسیر ارتباطی مستقیم وجود دارد شبکه های بزرگ و گسترده از نوع نظیر به نظیر می باشند .
از لحاظ گستردگی جغرافیایی : محلی ( LAN ) بین شهری یا شهری ( MAN) ، گسترده ( WAN)

تجارت الکترونیک

مطالب مشابه :

خلاصه کتاب تجارت الکترونیک ۱تألیف: دکتر پیام حنفی زاده