شیوه های برقراری ارتباط صحیح با کودکان - برقراری ارتباط موثر با کودکان و نوجوانان
شیوه های برقراری ارتباط صحیح با کودکان
شیوه های برقراری ارتباط صحیح با کودکانارتباط، فرآیندی کاملاً پیچیده است که طی آن کودک اطلاعات بسیاری را از شما دریافت می کند و چیزهای زیادی می آموزد، بنابراین یکی از پایه های صمیمیت و برقراری ارتباط، انتقال درست اطلاعات است و شما باید قادر باشید در کوتاهترین زمان و با بهترین و مؤثرترین شیوه های ممکن، اطلاعات مورد نیاز را به کودک انتقال دهید.
برقراری ارتباط موثر با کودکان و نوجوانان
● نحوه انتقال اطلاعات می تواند به صورتهای زیر باشد:
▪ کلماتی که هنگام صحبت کردن به کار می برید.
▪ لحن و طنین صدایی که استفاده می کنید، بلند، آهسته، خشن یا زمزمه وار
▪ حرکات و اشاره های دست
▪ حالتهای مختلف صورت
▪ نحوه ایستادن
اکثر ارتباطات ما از طریق کلامی و زبانی صورت می گیرد، این در حالی است که براساس تحقیقات انجام شده، مهارتهای کلامی تنها حدود ۱۰ درصد انتقال اطلاعات را به عهده دارند، یعنی اگر هنگام برقراری ارتباط فقط به صحبت کردن بپردازیم و از زبان برای انتقال احساسات و اطلاعات کمک بگیریم، ارتباط ما ارتباطی کاملاً ضعیف خواهد بود، زیرا حدود ۳۰ درصد اطلاعات از طریق مهارتهای فرازبانی مانند لحن و طنین صدا و آهنگ کلام و حدود ۶۰ درصد آن از طریق مهارتهای غیرکلامی مانند حالت نگاه، حرکات چشم و اشاره دست و صورت منتقل می شود که بیشترین درصد را به خود اختصاص می دهد و مؤثرتر است.
بنابراین، کودک نیاز دارد ببیند، گوش کند و نسبت به اطلاعاتی که دریافت می کند واکنش نشان دهد و به منظور ایجاد ارتباط با طرف مقابل تشخیص دهد کی و چگونه این مهارتها را به کار برد.
● زبان بدن
همان طور که گفته شد در امر ارتباط، مهارتهای کلامی درصد کمتری از عمل انتقال را نسبت به سایر مهارتها به خود اختصاص می دهند، بنابراین با توجه به میزان تأثیر حرکات و حالتهای مختلف صورت و استفاده از زبان بدن در ایجاد ارتباط بسیار مهم است.
لحظه ای جلوی آیینه بایستید و خود را در آن نگاه کنید. چه قیافه ای به خود می گیرید؟ اخم آلو د، گرفته، خندان یا خسته و ناراحت؟ هنگامی که با چهره ای خندان و رفتاری ملایم به کودک خود نزدیک می شوید او با اشتیاق بیشتری پذیرای پیامهای شما خواهد بود.
کمی به طرز برخورد و حالتهای بدنی خود بیندیشید آیا هنگام صحبت با او با حالت ایستاده و سلطه جویانه بالای سرش می ایستید و با او سخن می گویید یا اینکه خم شده و با وی در یک سطح قرار می گیرید و سپس صحبت خود را آغاز می کنید؟
برای درک بهتر این مطلب موقعیتی را در نظر بگیرید که با یکی از دوستان خود در حال صحبت هستید و این در حالی است که او ایستاده و شما دوزانو روی زمین نشسته اید. بی تردید از گوش کردن یا صحبت کردن با فردی که حالت برتری نسبت به شما دارد احساس ناراحتی کرده و آن طور که باید در برقراری ارتباط موفق نخواهید بود. این دقیقاً همان احساسی است که کودک در این مواقع نسبت به شما دارد، پس سعی کنید هنگام صحبت تا حد امکان خود را هم سطح و هم قد او قرار دهید تا بهترین و مؤثرترین ارتباط را داشته باشید.
● توجه به کودک
توجه و مراقبت کامل شماست که به کودک نشان می دهد او را دوست دارید و به وی توجه می کنید. حتی زمانی که او در منزل نیست و بیشتر وقت خود را در مدرسه سپری می کند نیز به چنین توجهی نیاز دارد و شما باید در این خصوص بیشتر تلاش کنید تا پیامهای محبت آمیز خود را درست به او منتقل کنید.
شیوه های توجه و مراقبت شما از کودک به مرور زمان و به طور نامحسوس با رسیدن به سن بلوغ و تغییر نیازهای او، تغییر خواهد کرد، به طوری که در پنج سالگی هنوز علاقه خواهد داشت او را در آغوش گرفته و ناز و نوازشش کنید. کودکان هنگامی که از سرشادی و لطف به آنها نگاه می کنید یا آنها را روی شانه هایتان می گذارید و موهایشان را ماساژ می دهید، غرق در نشاط می شوند. بخصوص مواقعی که علایم تأیید و تصدیق را درباره رفتارشان از سوی شما دریافت می کنند.
نحوه خدا حافظ ی هنگام رفتن به مدرسه نیز تأثیر خاص خود را دارد، به طوری که این احساس را در کودک ایجاد می کند هنگام نبودن او در خانه نیز به یادش هستید و به او فکر می کنید این موضوع برایش بسیار خوشایند است.
آنها وقتی می خواهند توجه شما را به خود جلب کنند اغلب از این جمله استفاده می کنند«مامان، بابا منو ببین» یا به روشی زیرکانه تر با نشان دادن نقاشیها و کتابهایشان از شما می خواهند به آنها توجه کنید.
اینکه آنها از شما توجه و مراقبت می خواهند ادعای زیادی نیست، زیرا به تأیید و رضایت شما نیازمند بوده و همین توجهات شما در دوران کودکی است که میزان اعتماد به نفس آنها را در آینده رقم می زند، بنابراین وقتی به سوی شما می آیند در صورت امکان دست از کار بکشید و تمام توجه خود را به آنها معطوف کنید.
● انتقال درست پیامها
کاملاً از جا برخیزید و به سوی او بروید. اگر از فاصله دور یا از اتاق دیگر وی را صدا بزنید، ممکن است به دلیل وجود سر و صدا در محیط، نتواند پیام شما را به طور کامل دریافت کند، علاوه بر اینکه بسیاری از اطلاعات دیگر مانند نگاه کردن به صورت شما، که نشانگر میزان عصبانیت، جدی یا عادی بودنتان است و حرکات و اشاره های مورد نیاز دیگر را از دست خواهد داد.
ابتدای پیام خود را با نام او آغاز کنید. بسیاری از افراد هنگامی که نام آنها را بیشتر از سایر کلمات به کار می برید، بسیار خوشحال می شوند، زیرا می فهمند پیام مورد نظر برای آنهاست و آنان مخاطب شما هستند. اگر نامشان را در آخر پیام ببرید ممکن است متوجه نشوند شما با چه کسی کار دارید و محتوای پیام را از دست خواهند داد. بی تردید جمله «سارا، لطفاً بیا اینجا کارت دارم» بسیار مؤثرتر از «لطفاً بیا اینجا، کارت دارم سارا» خواهد بود. پس برای اینکه به نحو مناسب پیام خود را منتقل کنید ابتدای هر پیام، کودک را به نام صدا بزنید.
از جملات امری مثبت استفاده کنید. کودکان جملات مثبت را بهتر می پذیرند تا اینکه با جملات منفی به آنها امر و نهی کنید.
به طور مثال اگر به کودک خود بگویید چه کاری از او می خواهید انجام دهد، بهتر پاسخ خواهد داد تا اینکه او را از انجام آن نهی کنید.
مثلاًً استفاده از جمله «سارا، لطفاً لباس رو سر جالباسی آویزون کن» بسیار مؤثرتر از «سارا، لباستو روی زمین نینداز» است.
به کودک فرصت پاسخ دادن دهید. کودکان اغلب چند ثانیه نیاز دارند تا بتوانند آنچه را به آنان گفته اید در ذهن خود پردازش کنند و سپس واکنش نشان دهند، پس این فرصت را از آنان نگیرید.
جملات ساده به کار ببرید. کودکان اغلب فقط سه مورد از یک جمله را به خاطر می سپارند. به عنوان مثال «سارا، لطفاً لباست رو دربیار، او نو سرجالباسی آویزون کن، بعد بیا اینجا» پاسخ بسیار خوبی در پی خواهد داشت، در حالی که جمله امری «سارا، لطفاً لباستو در بیار، اونو سرجالباسی آویزون کن، تکالیفتو انجام بده، وسایلتو جمع و جور کن، بعد بیا اینجا» برای کودک بسیار طولانی و مشکل به نظر خواهد رسید.
منظور خود را واضح بیان کنید. در این مورد بهتر است انتخابهایی پیش روی او بگذارید، زیرا قدرت انتخاب به استقلال فکری کودک بسیار کمک می کند. مثلاً بگویید: «سارا، دوست داری برای شام خوراک لوبیا درست کنم یا ماکارونی؟»
اما اگر واقعاً می خواهید کاری را به او امر کنید هرگز سؤال نکنید، چون بعد از آن بلافاصله منتظر «نه» گفتن کودک باشید. مثلاً اگر بگویید «می خوای الآن بری بخوابی؟» خواهد گفت: «نه».
● در آخر اینکه
حدود ۱۵ سال بعد را در ذهن خود مجسم کنید. اگر آن موقع از کودکتان که حالا برای خود کسی شده، بپرسید کدام جمله های شما را که در دوران کودکی به او می گفتید بهتر به خاطر دارد، خواهد گفت: «دوستت دارم»، «چقدر تو خوبی!» و...
پس سعی کنید همیشه با کلام محبت آمیز و رفتار ملایم با او ارتباط برقرار کنید و به احساساتش احترام بگذارید، زیرا پیامهای محبت آمیز و زیبای شما برای همیشه در ذهنش ماندگار خواهد بود.
روزنامه قدس
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها
,