انواع مرخصي در قانون کار و بیمه اجتماعی
انواع مرخصي در قانون کار و بیمه اجتماعی
مرخصي عبارت است از حقي که براي کارگر در ترک کار براي روزهاي غيرتعطيل در نظر گرفته شده است.
براي همه ما پيش مي آيد که به سبب بيماري و يا کارهاي پيش بيني شده و يا پيش بيني نشده شخصي ناچاريم محل کار را براي مدتي ترک کنيم؛ در اين حالت اگر ترک کار به سبب اموري غير از بيماري باشد، نوع مرخصي استحقاقي و اگر به دليل وقوع بيماري باشد، نوع مرخصي استعلاجي ناميده مي شود.
اين حق که از ديرباز براي کارگر و کارمند به رسميت شناخته شده، در قانون کار جمهوري اسلامي ايران مورد تاکيد قرار گرفته است.
ماده ۶۴ قانون کار، مدت مرخصي استحقاقي سالانه براي يک کارگر را در مجموع يک ماه در نظر گرفته است. اين رقم به صورت ماهانه معادل ۵/۲ روز خواهد بود.
کارگران مي توانند تنها ۹ روز از اين يک ماه را به عنوان ذخيره و براي دريافت مزد اضافه در نظر بگيرند و در صورتي که در طول يک سال از اين يک ماه استفاده نکنند - به استثناي همان ۹ روز - حق آن ها در مورد بقيه روزهاي باقي مانده از بين خواهد رفت.
مشاغل سخت و زيان آور
در مشاغل سخت و زيان آور که در قسمت هاي قبل به موضوع آن اشاره کرديم، ميزان مرخصي استحقاقي افزايش مي يابد و به ۵ هفته در سال (تقريبا ۳ روز در ماه) مي رسد.
با اين حال ماده ۶۵ قانون کار تصريح دارد که حتي الامکان در مورد اين مشاغل استفاده از مرخصي بايد در دو نوبت در طول سال صورت گيرد.
ديگر مرخصي هاي استحقاقي
علاوه بر آن چه تاکنون گفتيم، قانون کار در مواردي براي کارگر مرخصي اضافه بر استحقاق وي در نظر گرفته، که ميزان اين مرخصي ۳ روز است (ماده ۷۲) و در دو حالت به کارگر تعلق خواهد گرفت:
۱ - ازدواج دائم
۲ - فوت همسر، پدر، مادر و فرزند
توجه داشته باشيد که اين سه روز مرخصي با مزد - مانند روزهاي تعطيل - در نظر گرفته شده است و از ميزان مرخصي استحقاقي کارگر کم نخواهد شد. در همين جا لازم است اشاره کنيم که تاريخ استفاده از مرخصي با توافق کارگر و کارفرما تعيين مي شود و در صورت اختلاف بين اين دو - که معمولا کمتر پيش مي آيد - مرجع رسيدگي اداره کار خواهد بود.
مرخصي بدون حقوق
مرخصي بدون حقوق، حالتي است که کارگر قرار است در آن بيش از حد متعارف کارگاه را ترک کند. در اين حالت شرايط کلي اين نوع مرخصي با توافق کتبي ميان کارگر و کارفرما و يا نمايندگان قانوني آن ها مشخص مي شود و انجام مي پذيرد. علاوه بر اين ها ماده ۶۷ قانون کار به کارگر اجازه مي دهد که در طول دوران خدمت يک بار براي انجام فريضه حج واجب از يک ماه مرخصي استفاده کند. اين يک ماه مي تواند بدون حقوق، و يا در صورت دارا بودن مرخصي استحقاقي با حقوق و يا توامان باشد.
مرخصي استعلاجي
مرخصي استعلاجي به منظور بهبود بيماري به کارگر تعلق مي گيرد. تفاوت عمده اين مرخصي با نوع استحقاقي آن در اين است که در اين حالت پرداخت کننده مزد ايام بيماري، سازمان تامين اجتماعي، و نه کارفرما خواهد بود. در اين حالت بيمار بايد با مراجعه به شعب درماني سازمان تامين اجتماعي مراحل قانوني را براي دريافت حقوق سپري کند. بر اساس ماده ۷۴ قانون کار مدت ايام بيماري که به تاييد سازمان تامين اجتماعي رسيده باشد، جزو سوابق کار و بازنشستگي کارگر منظور خواهد شد.
مرخصي ايام بارداري
يکي از انواع مرخصي هاي استعلاجي، مرخصي ايام بارداري است که بانوان باردار در مجموع مي توانند از ۶ ماه مرخصي ايام بارداري استفاده کنند که حتي الامکان ۴۵ روز از اين مرخصي بايد پس از زايمان مورد استفاده قرار گيرد.دوران اين مرخصي جزو سوابق خدمتي و بازنشستگي منظور خواهد شد.
در سال ۱۳۸۱ ( ۲۹ دي ماه) مصوبه اي توسط هيئت وزيران به تصويب رسيد که بر اساس اختيارات ماده ۱۹۱ قانون کار، برخي از بندهاي قانون کار را براي کارگاه هاي با کمتر از ۱۰ نفر کارگر، به صورت موقت به حالت تعليق در آورده و يا در آن ها تغيير ايجاد مي کرد.
يکي از مواردي که در اين تغيير اعمال شد، کاهش ميزان مرخصي براي اين کارگاه هاست. به اين ترتيب که مرخصي استحقاقي به ۲۱ روز در سال براي مشاغل عادي و ۲۴ روز براي مشاغل زيان آور کاهش يافت. کارگر فقط مي توانست ۵ روز مرخصي را در سال ذخيره کند و در مواردي که ۳ روز مرخصي اضافه براي کارگران در نظر گرفته شده، اين ميزان به يک روز کاهش يافته بود.
اين مصوبه از زمان تصويب براي ۳ سال لازم الاجرا بود که در سال ۱۳۸۴ براي مدت ۳ سال ديگر تمديد شد. با به پايان رسيدن دوران تمديد، اين مصوبه مجددا تمديد نشد، و با منقضي شدن دوران آن در مورخ ۱۷/۱۰/۱۳۸۷ خود به خود از درجه اعتبار ساقط شد و در حال حاضر ديگر قابل اجرا نيست.
خراسان - مورخ پنج‌شنبه 1389/05/07 شماره انتشار 17610
مطالب مشابه :
مقررات مرخصي :
آخرین مقررات استخدام به ویژه قانون مرخصی های این قانون نصف ساعات کار مقرر
انواع مرخصي در قانون کار و بیمه اجتماعی
بر اساس ماده ۷۴ قانون کار مدت ايام مرخصی, قانون کار, » دانلود سوالات آزمون وکالت 92
جدول حداقل حقوق سالهای 90 الی93و پاره ای از قوانین کار
صراحت ماده 51 قانون کار= ساعات کار مدت زمانی مرخصی استفاده نشده -محاسبه سال 92. 4871250.
تشریح و نحوه محاسبه حقوق ومزایای کارگران مشمول قانون کار
به استناد ماده 34 قانون کار کلیه به استناد ماده 64 و66 قانون کار مرخصی استحقاقی
آيين‌نامه مرخصي‌هاموضوع ماده (84) قانون مديريت خدمات كشوري و تبصره‌هاي آن
قانون مديريت خدمات كشوري و تبصره‌هاي آن مرخصی مطالب مفید کار گروه
انواع مرخصی در قانون کار را بیشتر بشناسیم.
به موجب ماده ۷۰ قانون کار مرخصی کمتر از یک روز کاری جزو مرخصی‌های 92/12/01 - 92/12/07; 92/10
قانون خدمات کشوری 2
ماده 88- کارمندان دستگاههای اجرائی سالی سی روز از مرخصی کاری ماده 92 - کارمندان قانون کار
میزان حداقل حقوق و مزایای سال 1390
قوانین کار *- میزان مرخصی بخشنامه حداقل مزدکارگران مشمول قانون کار سال 1390و جدول مزد
آیین نامه اجرایی مواد 84، 86، 87، 90، 91 و 93 قانون مدیریت خدمات کشوری
آیین نامه اجرایی مواد 84، 86، 87، 90، 91 و 93 قانون ها، مرخصی های کار موظف
برچسب :
قانون کار 92 مرخصی