خط مشی عمومی و اجرا

در طبقه بندی دیگری دو دیدگاه حرفه گرائی و سیاست مداری در انتخاب ابزارهای اجرا، مطرح گردیده است . حرفه گرایان انتخاب ابزار را امری فنی و تخصصی تلقی کرده وآن را تابع نوع وماهیت مشکل ومقتضیات فنی و اجرایی آن می دانند. درحالیکه سیاست مداران برانتخاب ابزار اجرا با توجه به نیروهای سیاسی و فضای حمایتی موجود، تأکید می ورزند. اقتصادیون که جزء حرفه گرایان محسوب می شوند اعم از کلاسیک ها و نئوکلاسیک ها، براین باورند که ابزارهای اقتصادی قادرند تا خط مشی های عمومی را به طور مؤثری به اجرا درآورند. سیاست مداران که دارای گرایش سیاسی در انتخاب ابزار اجرایی خط مشی ها هستند، معتقدند ابزارها ازنظر فنی وتخصصی قابل جایگزینی هستندو هرکدام را می توان به جای دیگری به کار برد. به اعتقاد آنان آنچه در انتخاب ابزار اجرا مهم است، سیاست های حاکم است.

دورن و فید توجه خود را به ابزارهای اجرا صرفنظر از شرایط معطوف داشته و ابزارها را در سه دسته اجباری، مختلط و داوطلبانه قرار داده اند. ابزارهای اجباری به کمک مقررات ونظارت های مستقیم، ابزارهای مختلط به کمک یارانه ها و سازوکارهای مشابه و ابزارهای داوطلبانه با استفاده از سازمان های داوطلبانه ترغیب وتشویق عملی می گردند.

در تقسیم بندی دیگری ابزارهای اجرا براساس ویژگی های آنها بررسی شده اند مانند ارشادی، تنبیهی، تشویقی، قهری، الزام آور، داوطلبانه، اجباری، اقتضایی، محدود کننده، کلی گرا و ...

لیندروپیتر مدلی برای ابزارهای اجرای خط مشی عمومی ارائه داده اند که درآن انتخاب ابزار به چهار عامل بستگی دارد. اول ویژگی های ابزار که شامل منابع لازم برای بهره گیری ازابزار، هدف ابزار، ریسک سیاسی ابزار، و محدودیت های آن میباشد. دوم سبک خط مشی عمومی و فرهنگ سیاسی حاکم بر جامعه است. سوم فرهنگ سازمانی مجری، و بالاخره عامل چهارم محیط اجرای خط مشی از نظر زمان و مکان و دیدگاه های خط مشی گذاران می باشد.

در نظریه دیگر، انتخاب ابزار اجرا براساس ویژگی های ابزار،ماهیت مساله ،تجربیات قبلی دولت در برخورد با مسائل مشابه،اولویت های ذهنی تصمیم گیران و واکنش گروه های اجتماعی نسبت به خط مشی صورت می پذیرد.

به طورکلی می توان گفت که انتخاب ابزار اجرای خط مشی عمومی تابع یک سلسله شرایط و مقتضیات درونی وبیرونی است که می توان آنها را در دو طبقه خلاصه کرد:

١) توانایی دولت و خط مشی گذاران در امر نظارت بر مخاطبان خط مشی

٢) شرایط و گرایش های مخاطبان خط مشی نسبت به موضوع

خط مشی های عمومی دراجرا دستخوش تغییرات و تحولاتی می شوند که گاهی اوقات آنها را از اهداف اولیه شان دور می سازد. علل این تغییرات دراجرا متعدد می باشند که به طور تیتروار به آنها اشاره می کنیم:

عدم مشخص بودن خط مشی - معیارهای مختلف ومتعارض اجرا - عدم انگیزه اجرا- دستورات متفاوت - عدم صلاحیت وتوانمندی مجریان - عدم کفایت منابع و امکانات اجرا - ساختارهای بوروکراتیک - گروههای ذینفوذ

با توجه به مطالب گفته شده روشن می شود که تعیین ابزار اجرای مناسب تابع بسیاری از مسائل بوده و خط مشی گذار با توجه به آنهاست که می تواند خط مشی عمومی موفقی را برای اجرا اتخاذ کند. موقعیت محیطی خط مشی ، مخاطبان آن ، شرایط جامعه از جهات مختلف ، نوع و ماهیت خط مشی، امکانات و منابع اجرائی در سازمان های مجری باید در تصمیم گیری نسبت به انتخاب ابزار لحاظ شوند و هیچ خط مشی مصوب نگردد مگر آنکه امکان اجرای آن از جهات فوق بررسی و تأیید شده باشد.

منبع:

الوانی،سیدمهدی،«خط مشی عمومی و اجرا» فصلنامه حقوق و مصلحت، شماره اول، زمستان ۱۳۸۷

خط مشی عمومی و اجرا

مطالب مشابه :

خط مشی عمومی و اجرا

عنوان خط مشی: نحوه تزریق خون وفراوردهای خونی

خط مشی

یک نمونه کامل خط مشی منطبق با اعتباربخشی بیمارستانها

دانلود نمونه سوال تصمیم گیری وتعیین خط مشی دولتی نیمسال دوم 91-92 با جواب

خط مشی (Policy)

نمونه سوال تصمیم گیری تعیین خط مشی دولتی