دیار قمشه

موقعیت جغرافیایی قمشه

قمشه(شهرضا)

شهرستان قمشه با موقعیت خاص جغرافیایی بر سر راه پنج استان کشور یعنی استان های چهارمحال و بختیاری،یزد،اصفهان و کهکیلویه و بویر احمد قرار گرفته است.

مساحت شهرستان 3984 کیلومتر مربع،جمعیت حدود145000 نفر و میانگین ارتفاع از سطح دریا حدود 1856 متر است.قمشه شهری است با دو هوای متفاوت؛هوای کوهستانی و هوای کویری،کم اب با خاک حاصلخیز.

پیشینه ی تاریخی قمشه

قمشه از جمله شهر های قدیمی سپاهان(اصفهان)است و نام آن در اکثر نقشه های قدیمی آمده است.بررسی های تاریخی و وجود آثاری از گذشته های دور،نشان می دهد قبل از ورود اسلام این مکان به صورت قریه ای آباد بوده است.وجه تسمیه ی آن این است که در فارسی کهن به شکار گاه(کوم)گفته می شده است و به این منطقه(کوم شه)به معنی(شکارگاه شاه)که رفته رفته به صورت مخفف یعنی(کمشه)و در نهایت به(قمشه)تبدیل شده است.

از اسار تاریخی شهر می توان به سد قتلغ اشاره کرد که حدود800 سال پیش دایر بوده و خرابه های آن باقی است.

مسجد جامع و قسمتی از بازار شهر از میراث فرهنگی دوران سلجوقی است.

سایر آثار تاریخی قمشه عبارت اند از:

امامزاده شاهرضا،مسجد نو،مسجد خان،بقعه ی سیده خاتون،بقعه ی امامزاده سید علی اکبر(از زمان آل بویه)

شاه بویه،کاروانسرای مهیار،کاروانسرای امین آباد،کاروانسرای ملک و...

امامزاده شاهرضا(ع)

ساختمان اولیه ی مقبره ی شاهرضا متعلق به عهد شاه اسماعیل اول(905-930)است.این امامزاده با وسعت زیادی در شمال شهرضا واقع است که دارای کاشی کاری های معرق زیبا در ایوان ها و گنبد و مناره ها است و دارای رواق های زیبایی چون رواق امام خامنه ای است.این امامزاده ی جلیل القدر برادر امام رضا(ع)می باشد.

امامزاده شاه سید علی اکبر(ع)

بنای این امامزاده از آثار دوران صفویه است که لوح سنگی واقع در دیوار شمال مقبره تاریخ بنای بقعه را به دوره ی شاه عباس اول یعنی(998ه.ق)می رساند.در مورد نسب این امامزاده عده ای او را از فرزندان موسی بن جعفر دانسته اند و برخی او را حسینی و از اعقاب عبدا...بن باهر بن زین العابدین پنداشته اند.

امامزاده محمد و ابراهیم

این مکان مقدس بارگاه امامزادگان محمد و ابراهیم از بناهای آل بویه است.گنبدمخروطی شکل و ایوان زیبا که دارای گچبری های منحصر به فرد می باشد از خصوصیات بارز این بنای تاریخی است.

مسجد جامع

این بنا مربوط به دوران سلجوقی است.در عهد صفوی قسمت هایی به آن افزوده شذه و در آن کتیبه های ارزشمندی به خط کوفی می باشذ.این بنا در بازار سر پوشیده واقع است و دارای شبستان زیبایی است.

مسجد نو

این مسجد که در دوران سلجوقی و پس از مسجد جامع بنا گردیده است دارای جذابیت هایی به شرح ذیل می باشد:

1-شبستان وسیع و زیبا با ستون های سنگی.

2-مناره های بلند آجری.

3-تنوع آجرچینی در طاق های ضربی شبستان.

4-منبر سنگی یکپارچه که همزمان با ساخت این مسجد در محل قرار داده شده است.

کاروانسرای ملک التجار

این بنای ارزشمند با قدمتی بیش از یکصد سال در جنب امامزاده شاهرضا واقع است و هم اکنون نیز پذیرای مسافران است.

کاروانسرای امین آباد

قدمت این بنای ارزشمند به دوران صفویه باز میگردد و از خصوصیا بارز آن نقشه ی هشت ضلعی و طاق ها و قوس های ضربی یسار است.کاروانسرا در مسیر ارتباطی آباده قرار گرفته و هنوز نیز به عنوان استراحتگاه مورد استفاده است.

کارخانه ی ریسندگی و بافندگی هفت دست(نوین)قمشه

این بنا به سبک کارخانجات ریسندگی اصفهان در زمینی به مساحت 45هزار متر مربع توسط مهندسان آلمانی ساخته شده است و از سال 1315 ورد بهره برداری قرار گرفته و به نوبه ی خود برگی از تاریخ معاصر این خطه می باشد.

برج های کبوتر

با قدمتی در حدود 200 سال در مسیرهای ارتباطی قمشه-آباده و قمشه-اصفهان به صورت پراکنده در تمامی روستاهای اطراف قابل مشاهده است.

بازار بزرگ چهارسوق

یک گنجینه ی ارزشمند از مجموعه ی تیمچه ها،سراها،کاروانسراها،حمام ها،مسجد و چهارسوق به جا مانده از دوران سلجوقیان است.بازار قمشه از جمله بازار های فعال سنتی می باشد که مورد توجه بازدید کنندگان از دورترین نقاط کشور است.

مسجد خان

قدمت این بنا به دوره ی قاجاریه باز می گردد و نحوه ی آجر کاری عرقچین زیر گنبد و همچنین شبستانی با ستون های زیبای آجری در ضلع شمالی از مشخصات این مسجد تاریخی می باشد.

صنایع دستی و هنر های سنتی

سفال و ظروف کاشی

خاک گنجینه ی خاطرات خفتگان است.سفال بازآفرینی تخیل و تفکر پیسینیان است.سفال جام جهان نمایی است که می توان گذشته و حال را با هم در آن دید و دستان هنرمند سفالگر آیینه پرداز این تصویر است.

هنر سفالگری در قمشه قدمتی دیرینه دارد و سفال قمشه سالیان سال دست به دست و شهر به شهر گشته و در نظر هنر سنجان و هنر دوستان خوش نشسته و ستایش همگان را برانگیخته است و چرخ تمدن نه تنها آن را از رونق نینداخته،بلکه بر ظرافت و تنوع آن افزوده است و آن چه دست آورد هنرمندان این دیار است در ایجاد انواع سفال از قبیل سفال های ساده،لعابدار،سفید و رنگی با طرح های مینیاتوری چشم نواز متجلی است.نمونه های بدیل و دل انگیز سفال قمشه ارمغانی گرانقدر و رهاورد خاطره آفرین گردشگران این دیار است.

فرش

قالی بافی در قمشه دارای قدمتی دیرینه است که در سبک های داری و زمینی رایج می باشد. از لحاظ نقش فرش های داری بافی اقتباسی از طرح های گردشی و لچک وترنج اصفهان و زمینی دارای طرح های هندسی است و به نقشه ی سید میرزا معروف می باشد.در حال حاضر دو شیوه ی رایج بافت فرش،در قمشه مرسوم است؛یکی یلمه ای که دارای اصالت بیشتری است و دیگری قمی.خوشبختانه در سال های اخیر گامی جدید با دیدگاهی نو به وجود آمده کهتلفیقی است از طرح های اصیل هندسی در بافت فرش های دارای رنگ های صددرصد گیاهی.این فرش ها هم اکنون در حال تولید و ارسال به بازار های اروپا و آمریکا می باشد.از برجسته ترین هنرمندان فرش در قمشه و ایران می توان از استاد علی خدادادی نام برد که با بافتن قالی مشهور بوستان به شهرت جهانی دست یافته است.از دیگر صنایع دستی قمشه می توان به انواع گلیم،جاجیم،نمد،گیوه و... اشاره کرد.

مشاهیر قمشه

این شهر از نظر مذهبی و فرهنگی از دیرباز کانون اجتماعات و مباحث عقیدتی و دینی و جایگاهی برای علما و دانشمندان بزرگ بوده است و بزرگی و عظمت آن در علم و دانش و فلسفه و حکمت به قدری است که آن را یونان نیز می خوانند؛از جمله علما،فضلا،شعرا،حکما،هنرمندان،فلاسفه و دانشمندانی که از خود آثاری به جا گذاشته و می گذارند می توان از این بزرگان یاد کرد:

ابوبکر قومسی معاصر،صاحب بن عباد،ملا مصطفی قمشه ای،آقا محمد رضا قمشه ای،حکیم نصر الله قمشه ای،حکیم اسدالله قمشه ای،حکیم فرزانه ی قمشه ای،استاد آشفته ی قمشه ای،استاد پریش قمشه ای،استاد ریحان قمشه ای،حکیم صهبای قمشه ای،میرزا مهدی قمشه ای،ملا مرتضی قمشه ای،ابوالمعارف حکیم زاهد قمشه ای(اولین معلم رسمی قمشه)،استاد احمد مجیری،آیت الله سید حسن مدرس(سیاستمدار معروف و مبارز مشهور)

امروزه بسیاری از استادان و روسای دانشگاههای معتبر کشور و علمای حوزه و مراکز علمی خارج از کشور از اهالی این دیار میباشند.در ضمن فعالیت های دانشگاهی و تاسیس آنها شامل دانشگاه آزاد،دانشگاه پیام نور،آموزشگاه فنی و حرفه ای دختران و پسران،دانشگاه جامع قمشه و همچنین انتشار دو هفته نامه به نام های شهرضا و فرهنگ و دو ماهنامه به نام های آوای شهرضا و راه شهیدان،داشتن کتابخانه ی علامه طباطبایی با بیش از3000 جلد کتاب،کتابخانه ی شهید همت،و...جایگاه فرهنگی این دیار را مستحکم تر کرده است.

انجمن خوشنویسان،هنرستان هنرهای زیبا،سفالگری،انجمن های ادبی،انجمن نمایش،خانه ی ریاضیات،خانه ی نجوم،خانه ی فیزیک،پژوهشسرای استاد طاهر،آموزشگاه موسیقی ماهور و نکیسا،هیئت رهپویان وصال،برگذاری نمایشگاه های مختلف،برگذاری جشنواره ی سالیانه ی سمنو و ... از جمله فعالیت های دیگر فرهنگی هنری مذهبی رایج در این شهر می باشد.

قمشه نیز به نوبه ی خود در دوران زرین هشت سال دفاع مقدس نقش خود را با تقدیم 750شهید،160 آزاده،1800 جانباز،6000رزمنده و 40نفر فرمانده ی گردان و تیپ و لشگر ایفا کرده است.

وضعیت کشاورزی

شهرستان قمشه از نظر تولید انواع محصولات کشاورزی یکی از قطب های مهم تولیدی در سطح استان می باشد که کشاورزان آن علی رغم وجود محدودیت های زیادی از نظر منابع آبی و امکانات کشاورزی از کشاورزان برتر استانی و ملی هستند.عمده ی محصولات زراعی شهرستان عبارت اند از:

گندم(35000)جو(20000)آفتابگردان(3500)ذرت(50000)تن در سال و عمده محصولات باغی شهرستان عبارت اند از:

انار(15000)تن در یال وگردو،بادام،پسته،انواع گل های زینتی،سبزیجات و میوه های گلخانه ای

وضعیت صنعتی

قمشه دارای10منطقه ی صنعتی مصوب،جمعاً به مساحت 5000هکتار و همچنین250واحد فعال با اشتغال بالغ بر 5000هزار نفر در زمینه ی تولید محصولات شیمیایی،غذایی،نساجی،فلزی و ... می باشد.5 معدن فعال در دیار مشغول به فعالیت می باشند.از مهمترین شهرک های صنعتی این شهرستان می توان به شهرک بزرگ2000هکتاری رازی،منطقه ی صنعتی خرم،پاتله و شهرک صنعتی سپهرآباد اشاره کرد.

دیار قمشه

مطالب مشابه :

فروش فرش خاطره کاشان

رونمايي از ریزبافت‌ترین فرش دستبافت جهان در گالري فرش عظيم زاده

فرش ایرانی؛ نماد زندگی ایرانی

تاریخچه فرش ترکمن

مشخصات کلی قالی بافی منطقه ملایر

یادی از ارباب حسن تفضلی؛ حتی كوچه ای هم به نام او نيست!

شهرستان کاشان

دیار قمشه