مهارت هاي برقراري ارتباط با كودكان كار و خيابان

متن ذيل خلاصه مطالب ارائه شده توسط سركار خانم قاسمي، مشاور حقوقي انجمن حمايت از كودكان بي سرپرست مي باشد كه در كارگاه آموزشي مهارت هاي برقراري ارتباط با كودكان كار و خيابان، در تاريخ 10/12/87 و در مكان تالار شهيد روح الامين دانشكده داروسازي ايراد گرديد.

بسم الله الرحمن الرحيم

موضوع مورد بحث حقوق كودك است. در اين جلسه بيشتر پيرامون كودكان آسيب ديده صحبت مي شود. كودكاني كه اغلب داراي خانواده هاي سالمي نبوده و اكثراً موضوع اعتياد را در خانواده هاي خود تجربه كرده اند. وقتي در مورد حفظ حقوق كودكان صحبت مي شود از دو جنبه مي توان موضوع را بررسي نمود. اول حفظ حقوق كودك از جهت روبرو بودن با موجودي معصوم و دوم رويارويي با طفلي بزهكار و خطرناك. اكنون كودكان كار و خيابان را بايد جزء چه دسته اي بدانيم؟ آيا اين كودكان جزء كودكان بزهكار هستند؟ آيا در زمره كودكان بي سرپرست قرار مي گيرند؟ در پيشاپيش روي ، نوع برخورد با اين موضوعات روشن تر خواهد شد.

حقوق كودك از نظر دادگستري ايران شامل دو نوع مسأله مي شود:
1) مسائل حقوقي 2) مسائل كيفري (جزائي)

مبحث حقوقي:
مسائل حقوقي مسائلي هستند مربوط به كودك كه به خاطر زندگي در جامعه مدني مطرح مي شود و در مورد وظايف اطرافيان طفل است. نظير مسأله حمايت، ايجاد پايگاه امن و معرفي خويش به عنوان حامي كودك، مسائل اجتماعي، تأمين امنيت جسمي و رواني كودك، تأمين سرپرستي و بعد مالي و ...
در مبحث حقوقي اصطلاحاتي مطرح مي شود كه لازم است در ابتدا برخي از اين اصطلاحات روشن شود:
- ولايت: شخص صاحب ولايت يا به عبارتي ولي كودك محافظ حقوق مالي كودك است. ولي قيم كودك مي تواند پدر كودك و بعد پدربزرگ و جد پدري باشد. (پدر در الويت است و در صورت عدم ولايت پدر به هر دليلي افراد ديگر از جمله جد پدري براي حق ولايت مطرح مي شوند.) ممكن است به دلايلي از قبيل ديوانگي، عدم حضور، اعتياد، عدم شايستگي اخلاقي و ... از پدر و جد پدري سلب مسئوليت شود.
نهادهايي كه در امور قضايي و حقوقي فعاليت مي كنند از اين قرارند: دادسرا، دادگاه (در دو بخش عمومي و كيفري) و دادستان.
حفظ و حمايت از كودكان به معاون دادستان و به نهادي به نام «دايره سرپرستي» محول شده است. اين ارگان مسئول رسيدگي به امور صغار (كودكاني كه ولي مشخص ندارند) مي باشد. وظيفه دايره سرپرستي تعيين قيم است. زماني كه كودك ولي خاصي ندارد يا بايد براي كودك شخص امين معرفي شود.
- حزانت: حزانت به معني نگهداري و سرپرستي كودك است. اين جزء حقوق و تكاليف پدر و مادر است. بايد توجه داشت كه حزانت از ولايت متفاوت است. (ولايت مربوط به امور مالي كودك است.) اگر براي كودك شخص مناسب براي حزانت وجود نداشت دادگاه بايد قيم تعيين كند. براي مثال حزانت كودكان طلاق قبلاً به اين صورت بود كه تا قبل از 7 سالگي حزانت وكودك با مادر و پس از آن با پدر بود. و اكنون تا 7 سالگي حزانت با مادر و بعد از آن توسط دادگاه شخص اصلح تعيين مي گردد.

مبحث كيفري (جزائي)
بحث كودك آزاري از دو راستا قابل بررسي است. اول استفاده از توانايي كودكان براي كار اجباري كه خود بر دو قسم است: سوء استفاده از ظاهر معصومانه كودك و حمل مواد مخدر توسط كودكان . دوم آزار بدني و جسمي كودك. براي اطلاع رساني و به منظور معرفي افرادي كه كودكان را تحت آزار قرار مي دهند به مراجع قضايي از جمله دادستان، لازم بود نهادي تشكيل شود. بدين منظور قانوني تصويب شد به نام" قانون حمايت از كودكان و نوجوانان" كه در 9 ماده مطرح گرديد. در يكي از اين 9 ماده اين قانون، جرم عمومي عنوان شد. يعني معرفي جرم را وظيفه عموم مردم بيان نمود. به اين طريق كه شخص بايد به دادگستري برود و شكايت مبني بر اينكه كودكي تحت آزار است، مطرح نمايد. تنها طرح شكايت راهگشا نيست و حتماً پيگيري هاي بعدي تا رسيدن به نتيجه الزامي است.

چند اقدام عملي براي حمايت از كودكان در حال آزار:
1-تلفن 123- اورژانس اجتماعي بهزيستي
2- انجمن حمايت از كودكان بي سرپرست
3- دفتر حمايت از كودكان و زنان، مربوط به دايره سرپرستي دادستان.

دفتر حمايت از كودكان و زنان دايره سرپرستي در تعامل با 123 بهزيستي هستند.
كانون وكلا نيز وكلايي را تعيين كرده و كارهايي را به آنها محول مي نمايد.
بحث اوراق قضايي: ما براي ورود به دادگستري فرم هايي را بايد بشناسيم.

فرم دادخواست
فرم موارد كيفري كه گزارش را مي نويسيم. مهر ارجاع را مي گيريم و داديار مسئول پيگيري است. تشخيص داديار يا مبني بر جرم نبودن گزارش است كه شخص مورد شكايت مجرم نيست و يا تشخسص جرم مي دهد و قرار مجرميت صادر مي شود و پس از اظهار نظر داديار، كيفر خواست صادر مي گردد. پس از صدور حكم تا 20 روز امكان تشكيل دادگاه تجديد نظر وجود دارد. پس از دادگاه تجديد نظر رأي قطعي صادر شده و به مرحله اجرا مي رسد.
فرم شكوائيه و طرح شكايت از طريق دادسرا

پرسش يكي از حضار از سركار خانم قاسمي: مردم تا چه حد با شماره تلفن 123 بهزيستي آشنايي دارند؟
پاسخ: خيلي كم، ماشين هاي اورژانس اجتماعي در سطح شهر رفت و آمد مي كنند. با اين حال بايد بيشتر اطلاع رساني شود.

پرسش: در صورتي كه كودكي زير سن قانوني دچار ارتكاب جرم شود آيا جرم به شخصي كه حزانت را به عهده دارد منتقل مي شود يا خير؟
پاسخ: مجازات براي كودكان زير سن قانوني مطرح نيست. ولي اگر جرم خطرناك باشد كودك يا به والدين سپرده مي شود يا به كانون اصلاح و تربيت. اينجا تربيت مطرح است، نه مجازات. در مورد ديه ولي كودك بايد از مال خود ديه را پرداخت كند.

پرسش: اگر كودكي به طور مسلم نياز به اقدامات پزشكي داشت، در صورت مخالفت و عدم رضايت پدر و مادر مي شود، براي كودك اقدامات پزشكي را انجام داد؟
پاسخ: خير، نياز به احراز دارد. وگرنه دچار مشكل مي شويم. موارد اين چنين بايد مقام قضايي حمايت كند.

پرسش: در رابطه با كارگروه جذب و شناسايي انجمن سفير چه نكاتي را بايد مد نظر داشت كه دچار مشكلات حقوقي نشويم؟
پاسخ: هيچ گاه نبايد نسبت به انتقال كودكي از مكاني به مكان ديگر، خودتان اقدام كنيد. حتماً بايد دستور قضايي باشد. اگر شاهد جرمي بوديم بعداً حتماً بايد با مأمور كلانتري به محل برويم.ورود به خانه اين كودكان بسيار خطرناك است و مي تواند به عنوان ورود به حريم شخصي تحت پيگيري قرار بگيرد.
ارتباط نزديك با خانواده هاي اين كودكان ممكن است مسائلي را در پي داشته باشد كه بايستي تا جايي كه امكان دارد از آن اجتناب كنيم. مانند باج گرفتن والدين از گروه به دليل بي دقتي شما در توجه به مسائل حقوقي. اگر قصد تدريس داريد حتماً اين تدريس از ناحيه ارگان ها باشد. به هيچ عنوان مسئوليت كودك را قبول ننماييد. براي مثال ممكن است والدين كودك مدعي شوند، در زماني كه شما مسئول اين كودك بوديد كودك دچار جراحت شده و به اين طريق براي شما مشكل ساز شوند. در هر صورت هر اقدامي بايد با مجوز صورت بگيرد.
توصيه مي كنم از انجمن حمايت از كودكان و زنان دادگستري استفاده كنيد و با شماره 123 بهزيستي هماهنگ شويد.

پرسش: آيا نمي توان از راهكارهاي كشورهاي پيشرفته كه در اين زمينه موفق بوده اند استفاده نمود؟
پاسخ: اگر منظور بررسي باشد مانعي ندارد. ولي در مورد اجرا، نه. زيرا فرهنگ ها و نوع هنجارها بسيار متفاوت است. براي مثال در كشور ما تنبيهي كه با عرف تناقضي نداشته باشد جرم محسوب نمي شود و در نتيجه تنبيه هاي بدني متعارف، سيلي زدن و ... جرم محسوب نمي شود. در صورتي كه در برخي از كشورهاي پيشرفته حتي نوازش كودك در صورت عدم تمايل كودك نيز جرم است. مي بينيد كه عرف جامعه ما و جوامع ديگر با هم بسيار متفاوت است. ما مي توانيم قسمت هايي از قوانين آنها را كه با قوانين ما سازگار است استفاده كنيم.

پرسش: آيا براي محلي كه جهت تدريس كودكان درنظر گرفته شده مجوز قضايي نياز است؟
پاسخ: اگر از مسئولان آن مكان مجوز برگزاري كلاس ها را داشته باشيد و رضايت نامه كتبي از والدين بگيريد، به صورتي كه از خودتان سلب مسئوليت شود مانعي ندارد. همان فرم برائت از اسقاط مسئوليت براي خودتان كافي است و نيازي به دخالت قضايي ندارد.

پرسش: اغلب چه مواردي است كه به 123 يا دايره سرپرستي گزارش مي شود؟
پاسخ: حقوق كار، به كار گماردن افراد زير 15 سال را ممنوع اعلام كرده است. ما مواردي را جرم مي دانيم كه از كودك بهره كشي و از قدرت آن سوء استفاده شود و كودك مجبور به جرم گردد. و اگر نه كار كردن در كارگاههاي مختلف براي كمك خرج خانواده بودن جرم نيست. صدمه جسماني و رواني به صورتي كه سلامت كودك را به خطر بيندازد جرم است. شكنجه جسمي و روحي كودكان و ناديده گرفتن سلامت بهداشت و روان كودك نيز جرم محسوب مي شود.
اين موارد با فرم هاي شكايت خيلي راهگشا نيست. اقدام كردن از طريق انجمن حمايت از زنان و كودكان دادگستري به نتيجه نزديك تر است.

پرسش: آيا مي توانيم كودكان افغاني كه مادران ايراني دارند را نيز تحت پوشش خدمات انجمن مان قرار دهيم؟
پاسخ: اگر خدمتتان جنبه خيريه دارد و از بحث حقوقي جداست و مسأله تبعه و غيرتبعه بودن مطرح نيست مشكلي پيش نمي آيد.

مهارت هاي برقراري ارتباط با كودكان كار و خيابان

مطالب مشابه :

فرم نمونه شکوائیه ها

45 ... نمونه فرم های آماده شکوائیه (موضوعات کیفری) با فرمت Word

فرم نمونه شکوائیه ها

نحوه تنظيم دادخواست (نمونه فرم)

نمونه فرم دادخواست: هتك حرمت اشخاص شكوائيه افترا و هتك حرمت شكوائيه توهين و فحاشي .نوع فايل ارتشا

نحوه تنظيم دادخواست (نمونه فرم)

مهارت هاي برقراري ارتباط با كودكان كار و خيابان

نمونه فرم های دادخواست و شکواییه

نحوه تنظيم دادخواست حقوقی و کیفری و دادخواست های خانواده (نمونه فرم دادخواست)