محورهای پژوهش در مورد امام زمان(عج)

از نکات مفید برای هر پژوهش، تعیین «محور» و «موضوع» است. هر چه محورهای تحقیق بیشتری در اختیار باشد، هم امکان عملی پژوهش فراهم‌تر است، هم ابعاد بیشتری از یک موضوع مورد کاوش قرار می‌گیرد.

در موضوع «مهدویت» پژوهش‌های زیادی به صورت مقاله و کتاب انجام گرفته و این موضوع و اعتقاد به منجی جهانى، که در فرهنگ اسلامی جایگاه مهمی داشته است، همواره نظر اندیشمندان و محققان حتی غیر مسلمانان را هم به خود معطوف داشته است. دشمنان اسلام و تشیع و مهدویت هم به نوع دیگر به این مسئله پرداخته‌اند.

آنچه در پی‌ می‌آید، محورهایی پیرامون مهدویت و شخصیت حضرت مهدی(ع) و موضوعات مرتبط به آن امام غایب است، باشد که محققان اهل مطالعه را به کار آید و برای کار بیشتر انگیزه آفرین گردد (البته ترتیب دقیق و منطقی خاصی میان این سرفصل‌های پژوهشی نیست):

1. صفات معنوی و مقام امام زمان(ع) نزد خدای متعال و جایگاه او به عنوان حجت الهی و خلیفة الله.

2. شکل و شمایل ظاهری و نیروی بدنی حضرت مهدی(ع) و ویژگی‌های چهره و قامت و اندام او.

3. بشارت‌های پیامبران گذشته و پیامبر اسلام و امامان(ع) درباره آمدن او و حتمیّت ظهور و اصل غیبت و «موعود» بودن آن حضرت، و همگرایی ادیان و مذاهب در اعتقاد به موعود.

4. نام، کنیه‌ها، القاب و صفات شریف آن امام غایب.

5. نسب شریف امام عصر(ع) که این عناوین را دارد: انتساب او به پیامبر، از عترت بودن وی و اینکه فرزند فاطمه(س) و علی(ع) و امام حسین(ع) است.

6. خانواده او، پدر و مادرش، کیفیت ولادت و مخفی بودن آن و اعجاز الهی در این مسئله و موضوع طول عمر.

7. غیبت امام زمان(ع) ( غیبت صغرا و کبرا) و حالات او در زمان غیبت و رمز و راز غیبت و پیشینه غیبت در تاریخ انبیای گذشته و فلسفه و آثار آن، کیفیت زندگی امام در عصر غیبت، داشتن همسر و فرزند یا نداشتن؟

8. علائم ظهور، فتنه‌های جهانی و وضعیت عمومی عالم در آستانه ظهور منجى.

9. علامت‌ها و نشانه‌های نزدیک شدن ظهور در شرق و غرب جهان و روز ظهور.

10. ویژگی‌های «آخرالزمان» و مردم آن دوره، و وضع جهان از نظر افکار و عقاید و رفتار.

11. دولت‌های اسلامیِ در آستانه ظهور حضرت مهدی و وضعیت قرآن و سنت رسول خدا و بروز بدعت‌ها و تحریف‌ها و فرقه‌های باطل.

12. وضعیت عمومی مسلمین در عصر سلطه جباران از نظر دینى، معیشتى، سستی ارزش‌های اخلاقی و رواج گناهان و مفاسد.

13. نقش علما در عصر غیبت در هدایت افکار و مقابله با بدعت‌ها، علمای صالح و علمای سوء، نقش مثبت عالمان ربّانی در حرکت بدعت ستیزانه و زمینه سازانه.

14. شیعه در عصر انتظار، فضایل منتظران ظهور، اهمیّت «انتظار فرج» و انتظار سازنده و مخرّب.

15. وضعیت اقوام عرب و فتنه‌های دامن‌گیر جهان عرب، وضع حجاز و نیروهای منطقه‌اى.

16. سرزمین یمن و نقش آن در «حرکت‌ تمهیدی مهدوی» و خروج یمانی و علائمی که در این سرزمین به ویژه رخ خواهد داد.

17. فلسطین و بیت المقدس و ورود امام زمان به آن سرزمین و پایان سلطه اسرائیل.

18. وضعیت و قضایای مربوط به سرزمین مصر، مغرب، عراق، شام، اردن و بحران‌های منطقه‌اى، آشوب‌ها و زلزله‌ها در این مناطق، قبل از ظهور حضرت مهدی(ع).

19. پدیده «سفیانی» و ماهیت او، خروج او قبل از قیام امام، تفکرات و گرایش و رفتار او و فتنه‌گری‌هایش در منطقه عراق، حجاز و بیت المقدس.

20. نقش خراسانی‌ها (ایرانی‌ها) و پرچم‌های سیاه و حرکت اقوام شرق و یاری امام زمان و سید خراسانی و میزان تطبیق این پیشگویی‌ها بر حرکت اسلامی در ایران و منطقه.

21. تحرکات روم، ترک، جنگ‌های منطقه ارمنستان و آذربایجان که در روایات آمده است و پیوند آن با موج بیداری اسلامی در اروپا و غرب.

22. قوم یهود و نصارا در عصر ظهور و احتجاج امام زمان با یهود و مسیحیان و نقش عیسای مسیح در این میان و رابطه نزول حضرت عیسی با ظهور حضرت مهدی(ع).

23. نحوه شروع قیام امام زمان، آغاز ظهور، حوادث مرحله به مرحله آن نهضت جهانی تا استقرار کامل و نهایى.

24. یاران امام زمان (یاران خاص و یاران عام)، سپاه او، ویژگی‌های اصحابش و تعداد و صفات آنان، جنسیت و قومیّت اصحاب او و نقش‌هایی که بر عهده خواهند گرفت و کیفیت ابلاغ حکم به آنان.

25. دشمنان حضرت مهدی(ع) و خروج کنندگان بر ضد او و مخالفان حکومتش (چه عناصر به ظاهر مسلمان و چه از دیگران).

26. کیفیت خروج و جهان گشایى، حرکت فرهنگی یا نظامى؟ ساختار سلاح‌ها و نحوه غلبه بر سلاح‌های مدرن.

27. علت درگیری و مخالفت گروه‌هایی با آن حضرت، فتوحات وى، قلمرو کشور مهدوى، نحوه اداره جهان در عصر امام زمان.

28. حکومت جهانی حضرت مهدی(ع)، نظم نوین جهانى، کیفیت اداره جهان با یک حکومت و دولت، ویژگی‌های حکومت مهدوی و جایگاه قسط و عدل در آن نظام، رشد اقتصادی و فرهنگی و فکری بشر در دوره ظهور و حضور، وفور نعمت‌ها و افزایش برکت‌ها و شرایط رفاهی و معیشتى مردم.

29. خروج دجّال، ماهیت دجّال و صفات او و پیروانش، واکنش مردم و پیروان امام به حرکت‌های دجالانه، و سرانجام دجّال و دار و دسته‌ اغواگر او.

30. مدّت حکومت امام زمان و سرانجام وی و پایان دوره امامت آن حضرت، وفات و کیفیت شهادت آن حضرت.

31. موضوع «رجعت» و بازگشت صالحان و امامان حق به دنیا در تداوم حکومت مهدوى، اثبات و امکان رجعت و نمونه‌های آن در عصر پیامبران پیشین، رجعت چهره‌های شاخص حق و باطل.

32. خروج یأجوج و مأجوج و فتنه‌گری‌هایشان و بالاخره شکست و نابودی نهایی آنان.

33. علامات قیامت و نزدیک شدن رستاخیز پس از دولت و حکومت حضرت مهدی(ع) و امامان دیگر، خروج «دابّة الارض» و مسخ و گرفتاری مجرمان.

34. عقیده شیعه و اهل سنت درباره امام زمان و خصایص آن حضرت در روایات فریقین.

35. پیشگامان عرصه مهدویت پژوهی در تاریخ اسلام و تشیع و آثار تألیف شده در این موضوع و کتاب‌شناسی خاص مهدویت و امام زمان.

36. سوء استفاده‌های شیّادان از احساسات و عواطف دینی و مذهبی مردم نسبت به امام عصر، و بروز فرقه‌ها و مذهب‌های باطل و دکان‌داری هواپرستان با سوء استفاده از اعتماد مؤمنان.

37. مدعیان دروغین مهدویت در طول اعصار و قرون، و مذاهب ساختگی بر پایه این عقیده دینی و نقش استعمار و بیگانگان در پیدایش این فرقه‌ها، مثل بابی‌گرى، بهائیت، قادیانیّه و ....

38. انگیزه استعمار از دامن زدن به فرقه‌های باطل و حمایت مالی و سیاسی و تبلیغاتی از آنان.

39. قالب‌ها و روش‌های نو در تبیین موضوع مهدویت برای جامعه امروز و بشریت معاصر.

40. تصور غربیان (اروپا و آمریکا) از موضوع امام زمان و شیوه‌های مقابله آنان با این تفکّر شیعی و اسلامی و لوث کردن آن و آمیختن به خرافات.

41. آسیب شناسی آداب و سنن و شعائر مرتبط به امام زمان و خرافه‌زدایی از سیمای حقیقت مهدویت و انتظار.

42. بازتاب مسئله مهدویّت در رسانه‌های غربى.

43. تولیدات سینمایی هالیوود و موضوع امام زمان و منجی در آثار هنری غرب.

44. سایت‌های خاص مهدویت و روش بهره‌گیری از این امکان برای نشر تفکّر مهدی‌باورى.

45. نقش انتظار در عصر حاضر و وظیفه منتظران و زمینه‌سازان در عصر غیبت.

46. کیفیت پیوند میان انقلاب اسلامی و انقلاب جهانی حضرت مهدی(ع).

47. شباهت‌های موسی و مهدی8 در حرکت نجات‌بخشی و ابعاد فوق عادی در دو حرکت.

48. ابعاد غیر مادی و فوق بشری در موضوع امام زمان و تکیه آن به قدرت غیبی خدا (از ولادت، تا غیبت، ظهور و تشکیل حکومت).

49. شبهه شناسی در باب موضوع مهدویت و پاسخ آن شبهات و سؤالات.

50. انعکاس مهدویت و انتظار در اشعار شاعران و آثار ادبى.

51. شباهت‌های ظهور امام زمان و قیامت کبرا.

52. ...