اصول و آداب سخنرانی

هدف
سخنران باید از سخن گفتن هدفی داشته باشد و بخواهد از آن منظوری حاصل کند. سخنرانی که در سخن پردازی خود هدف مشخصی را دنبال نمی کند مانند آدم بیسوادی است که در چهار راهی سرگردان باشد. آغاز سخن
آغاز یا شروع سخن باید جذاب باشد تا در همان لحظات اول روح شنونده تسخیر شود. هر سخنران باید سعی کند که شروع صحبتش خوب باشد ، اگر سخنرانی با جمله های کوتاه و پرمعنی یا با یک بیت شعر آغاز شود ، اثرش غیرقابل انکار است.
قبل از اینکه صحبت کنید باید توجه و پذیرش شنونده را به دست بیاورید. چند دقیقه اول اثر مهمی بر روی نتیجه پایانی خواهد داشت. بدین ترتیب شروع سخنرانی با خنده ارتباط با شنونده را توسعه می دهد و آنها را آرام می کند. تماس چشمی
به عنوان قسمتی از فن گفت و شنود ، تماس چشمی داشتن با یک گروه از افراد مهم می باشد زیرا به شنونده شما کمک می کند تا گوش دادن به صحبت های شما برایش آسان شود. لبخند
خنده نشانه شادمانی و سرور است. سخنرانی که با لبخندی طبیعی در پشت تریبون قرار می گیرد موفقیتش حتمی است. سکوت
استفاده کردن از سکوت های کوتاه و بجا بزرگترین هنر سخنران است ، سخنران خوب تنها کسی نیست که متوالیاً سخن بگوید بلکه آن است که گاهی عاقلانه و ماهرانه در مواقع حساس لحظه ای سکوت کند تا بدین طریق بر جذابیت سخن خود بیفزاید.
یادداشت
در سخنرانی باید تمام نکات آن قبلاً با دقت تنظیم شود و بدون مطالعه قبلی نباید سخنرانی کرد. عمل تهیه گفتار باید تا آغاز سخنرانی ادامه یابد ، چندین بار خوانده شود ، رئوس مطالب آن یادداشت و از بین آنها نکات برجسته را نگاه داشت و بقیه را حذف کرد. انتقاد
هر سخنران باید بداند که مردم و شنوندگان درباره سخنرانی او اظهار نظر و انتقاد خواهند کرد و معمولاً محاسن را نخواهند دید و بیشتر به دنبال معایب می گردند بنابراین سخنران باید آن قدرها ظرفیت و مقاومت داشته باشد که از این بابت ناراحت نگردد و برعکس سعی کند اولاً کمتر به دست بدگویان سوژه بدهد ، ثانیاً این انتقادها را برای بهتر شدن صمیمانه بپذیرد وضعیت سخنرانی
بهترین وضعیت قرار گرفتن برای سخنرانی ایستاده است که در این حالت مواردی وجود دارد که از اهمیت زیادی برخوردار است: قدم زدن
بعضی افراد به خاطر فشار عصبی عادت دارند که زیاد قدم بزنند ، آنها طول سکو را دائم راه می روند. در این حالت ، چشمان شنوندگان ، سخنران را از طرفی به طرف دیگر دنبال می کنند و این می تواند حواس پرتی فوق العاده ای را برای آنها فراهم نماید و این حرکت جنبشی عاقبت می تواند سبب گردد که شنونده به یک سستی و خواب آلودگی دچار شود.
بدیهی است حرکت در حین سخنرانی خوب است اما فقط باید به صورت یک قدم و در نقطه اصلی سخنرانی شما باشد. میز عادی یا میز مخصوص سخنرانی
پشت میز بودن تنها در چند دقیقه اول ، قابل قبول است . پس تلاش کنید به تدریج همانطور که سخنرانیتیان پیش می رود ، از پشت میز تغییر مکان دهید.
حرکات دست
بعضی از سخنرانان به ویژه در آغاز سخنرانیشان در می یابند که دچار حالت عصبی می شوند ، آنها با دست هایشان حرکات غیر قابل کنترل زیادی را انجام می دهند . گاهی اوقات دستهایشان را در پشت بدن و یا در جلوی بدن قرار می دهند، گاهی آنها را داخل جیب شلوار می گذارند و کاهی با سکه ها یا کلیدهای موجود خود بازی می کنند یا با دست بینیشان را پاک می کنند یا با خودکار بازی می کنند.
تمام این موارد اختلالاتی است که یک سخنران می تواند آنها را در کنترل خود داشته باشد . جهت مقابله با این اختلالات مهم است که دست ها دیده شوند و باید همیشه در جلوی بدن باشند ، همچنین حرکات مناسب دست می تواند ارزش آنچه که گفته می شود را افزون کند. باید ها و نباید ها
دست ها باید همیشه باز نگه داشته شوند ، اگرچه گاهی یک مشت گره شده می تواند برای تأکید بر قوت یک نکته استفاده شود ، ولی انگشتان یا دست هایی که باز هستند یک فرد صریح تر را نشان می دهد.
کف دستانتان نباید با انگشتانی رو به بالا به طرف شنوندگان باشد زیرا این عمل بر عدم قبول اشاره دارد.
انگشت اشاره که به طرف شنوندگان تکان می خورد اشاره به این دارد که شما آنها را ساکت می کنید .
یک حرکت دورانی اتفاقی با دستهایتان می تواند زمانی که با جمله ای این چنینی ترکیب شود خیلی مؤثر باشد «بگذاید شروع کنیم» و «بگذارید در مورد این نکته توافق کنیم»
حرکات دست باید طبیعی باشد بنابراین اگر شما نمی توانید دست های خود را به درستی تکان دهید فقط دست هایتان را در مقابل خود قرار دهید . ارائه
ما همه از تجربه گوش کردن به یک سخنرانی با متن عالی ولی ارائه خسته کننده ای که قادر نبوده حق مطلب را ادا کند ناراحت شده ایم . مواردی که سخنران با حالت یکنواخت و یا حالت تندی صحبت می کند بنابراین برای جلوگیری از این مورد صدایتان را تغییر دهید . گاهی بلند صحبت کنید و گاهی آرام .
بر روی لغات و عبارت مشخص و مهم تأکید نمایید ، گاهی اوقات ابتدا تند و سپس آهسته تر صحبت کنید زیرا صدای شما و تأکیدی که بر روی لغات معین انجام می دهید می تواند متن آماده شما را با روح نماید . رسیدگی کردن به فشار عصبی
شما برای اینکه سخنران مؤثری باشید ابتدا باید ترس ها ، نگرانی ها و هیجان های خود را درک کنید و سپس بر سیستم عصبی خودغلبه نمایید.
بارها هنرپیشه ها را دیده اید که وقتی خبرنگار از آنها مصاحبه می کند اعتراف می کنند که دچار استرس و فشار عصبی شده اند که این به خاطر ترشح هورمون آدرنالین در بدن است که باعث می شود ناراحتی های ناشی از فشار عصبی در بدن شود. روش های غلبه بر فشار عصبی
کشیدن یک یا دو نفس عمیق قبل از برخاستن یا به جلو برخاستن برای سخنرانی .
همچنین انجام چند حرکت ورزشی کمک می کند که هورمون ادرنالین در بدن حرکت کند و اکسیژن را به خون برساند .
همچنین اگر می لرزید دستهایتان را به هم بچسبانید و یا میز کنفرانس را بگیرید .
و مهمتر از همه تهیه برنامه و آمادگی موضوعات است .
هیچ وقت از فشار عصبی نترسید . اکثر افراد هنگام سخنرانی در می یابند که صدا و دست و پاهایشان می لرزد ولی در اغلب اوقات شنونده متوجه آن نمی شود . اجتناب از عادات نامناسب :
- اهمیت به خود
یکی از روش هایی که باعث از دست دادن شنونده می شود اهمیت دادن به خودتان است برای مثال :
خانم ها و آقایان : نکته ای را دوست دارم به شما بگویم ، من تجربه 20 ساله داشته ام و برنامه های بی شماری در رادیو اجرا کرده ام .
تعریف و تمجید از خود ممکن است شخص را اغراق آمیز جلوه دهد .
-عذر خواهی کردن :
نباید سخنرانی را با عذرخواهی شروع کرد ، مثلاً متأسفم من دیر کردم یا متأسفم من آماده نیستم یا متأسفم که وقتتان را می گیرم .
فوراً عذرخواهی کردن هم سخنران و هم مطلب او را بی ارزش می کند ، بهترین حالت این است که توسط فردی که سخنران را دعوت می کند انجام پذیرد . ساده صحبت نکردن و سخن بی مفهوم (غیر روزمره)
همیشه سعی کنید متن سخنرانی را طوری آماده کنید که شنوندگان قادر به درک مطالب آن باشند و از به کار بردن کلمات و عباراتی که برای آنها ناآشنا است پرهیز کنید .
لطیفه ها : اگر شما از توانایی لطیفه گوییتان مطمئن نیستید آن را کنار بگذارید . و این عبارت را به خاطر بیاورید «اگر شک دارید آن را کنار بگذارید» پرسش و پاسخ
زمانی که سؤالی از شما پرسیده می شود و یا شما به نوبه خود از سؤال کننده می پرسید می توانید این فن را به کار ببرید . بدین ترتیب که شما می توانید عبارات زیر را به کار ببرید :
«متأسفم من کاملاً آن را نفهمیدم» یا «می توانید آن را تکرار کنید» یا «می توانید دقیقاً آن را توضیح دهید» نکاتی که در این فن وجود دارد
اولاً سؤالات به ندرت دقیقاً به همان شکل اول تکرار می شوند و وقتی تکرار می شوند اغلب برای پاسخ دادن آسانتر می شوند .
ثانیاً بعضی از سؤالاتی که به نظر می رسند مشکل باشند سؤال نیستند بلکه اظهاراتی هستند که سخنران می تواند با آن موافق باشد یا ان را تصحیح کند .
ثالثاً و مهمترین نکته این است که وقتی سؤال کننده با تقاضا برای تکرار سؤال رو به رو می شود این عمل به سخنران مقداری وقت فکر کردن برای یافتن پاسخ را می دهد .
اگر شما پاسخ را نمی دانید سعی نکنید از خود جوابی بسازید باید بگویید که متأسفم من نمی توانم به سؤال شما پاسخ دهم یا من پاسخ را برای شما پیدا خواهم کرد . وسایل کمک آموزشی:
نقشه ها و تخته ها
در هنگام نوشتن بر روی تخته که پشت سخنران و شنوندگان است سخنران باید به جریان مکالمه ادامه دهد تا ارتباط او با شنوندگان قطع نشود . پروژکتورها ، آورهدها و اسلایدها
عکس هایی که روی پروژکتور یا اسلاید نشان می دهیم باید شامل حداقل جزئیات باشد اگر لازم است که اطلاعات زیادی روی تصاویر گفته شود بهتر است از متن های چاپی استفاده شود .
وسایل دیگر مانند خط کش و لیزر برای نشان دادن قسمتی از تصویر نیز مورد استفاده قرار می گیرد . در هنگان نشان دادن عکس یا شیء به حضار برای به دست آوردن نتیجه مشخص و مناسب ، حرکات دست بسیار مهم است و شیء را باید حداقل در بلندی شانه قرار داد .
تهیه کنندگان: سارا علومی – مریم کارنامه

اصول و آداب سخنرانی

مطالب مشابه :

اشعار برای شروع سخنرانی

آغاز با نام خدا در اشعار فارسی

اشعار زیبای فارسی برای شروع سخنرانی

شعر شروع مجلس با ذکر بسم الله الرحمن الرحیم

شروط سخنرانی