انواع قالبهاي لغزنده

الف – قالبهاي لغزنده عمودي

اساس روش اجراي قالب لغزنده عمودي ، اين است كه قالب به ارتفاع يك تا يك و نيم متر در فواصل زماني متناوب به بالا كشيده مي شود . در ضمن بالا كشيدن قالب ، عمليات بتن ريزي و آرماتور بندي نيز ادامه مي يابد و دائماً بتن از بالا به درون قالب ريخته شده و ضمن حركت قالب بسمت بالا ، بتن سخت شده از قسمت زيرين قالب خارج مي شود ( بجا مي ماند ) . سرعت حركت قالب طوري تنظيم مي شود كه بتن در زمان خارج شدن از قالب ضمن تحمل وزن خود ، جهت حفظ شكل خود از مقاومت كافي برخوردار باشد . قالب بندي لغزنده عمودي را مي توان بر اساس حركت پيوسته انجام داد و يا آن را طوري برنامه ريزي كرد كه در ارتفاع معيني متوقف شود و پس از مدت زمان مورد نياز براي تاخير در اجراي عمليات (به هر دليلي )، حركت لغزان خود را مجدداً شروع نمايد . معمولاً حركت قالب لغزان با سرعتي يكنواخت صورت مي گيرد . در صورتي كه قالب لغزان به هر دليلي توقف نمايد ، درزهايي در بتن بوجود مي آيد كه همان درزهاي اجرايي است و با درزهاي اجرايي ميان مراحل بتن ريزي در عمليات ساختماني با قالب ثابت فرقي ندارد . قالب لغزنده در امتداد قائم با سرعتي يكنواخت حركت مي كند و اين سرعت به اندازه اي است كه هر مقطع از بتن در طول مدت زمان لازمي كه براي گيرش اوليه نياز دارد ، در درون قالب بماند . روش قالب لغزنده عمودي براي سازه هاي پوسته اي با ضخامت جداره ثابت و يا متغير ( البته با ايجاد تمهيدات خاص )كاربرد دارد .

قالب هاي لغزان عمودي توسط جك هايي به بالا حركت داده مي شوند كه بر روي ميله هاي صاف يا لوله هاي سازه اي كه در بتن سخت شده كار گذاشته مي شود ( مرحله زيرين بتن ريزي ) و بعنوان تكيه گاه عمل مي كنند ، حركت مي كند . اين جك ها ممكن است از نوع دستي يا بادي يا برقي و يا هيدروليكي باشند . سكوهاي كار ( سكوهايي كه براي استقرار كارگران آرماتوربند و قالب بند و بتن ريز مورد نياز مي باشد ) و داربست هايي كه براي كارگران پرداخت كار مورد نياز است نيز به قالب لغزان متصل شده و به همراه اين قالبها ، حركت مي كند . SCAFFOLDINGS )) .

با استفاده از اين روش قالب بندي ، بسياري از داربست بندي هاي اطراف سازه ها حذف شده و علاوه بر آن نماي بهتري براي سازه بتني ايجاد مي شود . علاوه بر آن با استفاده از اين روش قالب بندي ، سرعت اجراي كار نيز افزايش مي يابد .

مهمترين مزيت قالب لغزان علاوه بر سرعت و نتيجتاً صرفه اقتصادي ( صرفه اقتصادي اين نوع قالب بعلت سرعت بسيار بالاي اجراي عمليات ، ايمني اجرا و عمليات قالب بندي ساده تر مي باشد ) ، حركت پيوسته قالب بر روي سطح سازه مي باشد كه باعث ايجاد سطح يك پارچه و اكسپوز در روي سطوح نمايان كار مي گردد . قالبهاي لغزان در اجراي سازه هاي مرتفع با ضخامت جداره ثابت و يا متغير بعنوان يكي از موثر ترين روش هاي اجرايي شناخته شده است .

هزينه استفاده از قالب هاي لغزان با جك هيدروليك در مقايسه با ساير روشهاي متداول قديمي و سنتي كه بمنظور حركت قالب از جرثقيلهاي برجي (TOWER ) استفاده مي كنند ، بسيار كمتر است . حركت قالبهاي لغزنده توسط جكهاي هيدروليك ، امكان حركت خودكار قالب بدون نياز به هرگونه وسيله مكانيكي پرهزينه ديگري را فراهم مي سازد. اين حركت توسط جكهاي هيدروليكي فك شانه اي كه در واقع مي توان از آنها بعنوان قلب سيستم قالب لغزان نام برد ، صورت مي گيرد .

توليد اين محصول در جهان منحصر به تعداد محدودي شركتهاي اروپايي ، آمريكايي و آسياي شرقي است . شركتي بنام شركت ارس پولاد ، تنها و اولين سازنده جكهاي هيدروليكي لغزنده با فك شانه اي در ايران و خاورميانه است كه با كارهايي كه تاكنون در اين رابطه در مورد پروژه هاي ملي انجام داده اند ، افتخارات بزرگي را در صنعت ساختمان ايران بوجود آورده اند و اينجانب بنوبه خود بعنوان عضوي كوچك از مهندسان ساختمان ايران ، بهترين و صميمانه ترين درودهايم را براي همت والا و دانش فني متخصصين اين شركت ، روانه مي سازم . درود بر تمام افنحار آفرينان اين سرزمين كه نشان مي دهند ؛ ايراني مي داند و مي تواند ، هرچقدر هم سعي شود كه به وي اطلاعات داده نشود .

اين موضوع را از اين جهت بيان نمودم كه شخصاً شاهد اين بي شرافتيهاي متخصصين بيگانه بوده ام . در شركتي بعنوان مدير يك پروژه صنعتي خاص ، انجام وظيفه مي نمودم و در اين پروژه نياز به كفشورهاي بزرگ استيلي بود كه بعلت منظورهاي خاص ، مي بايست تمهيدات خاصي در آنها صورت مي گرفت . هرچه در داخل گشتيم ، چنين كفشورهايي و يا به اصطلاح اين بيگانگان GULLY پيدا نشد . بدين منظور از مشاورين اجنبي كه در فروش ماشين آلات و نصب آنها مي بايست همكاري مي فرمودند ، كمك خواستيم . اين متخصص كه در واقع پيشوند دكتر را هم در ابتداي نام خود به يدك مي كشيد ، از دانشگاه وان اشتيفان مونيخ به استمداد ما آمد . تكه برش داده شده اي از اين به اصطلاح گولي را در ساكي گذاشتند و با خود آوردند و اعلام نمودند كه گولي بايد اينگونه باشد و قيمتي هم كه براي هريك از آنها اعلام نمودند به پول ما چيزي حدود يك ميليون تومان بود . تمام قد و قواره اين به اصطلاح گولي شايد به اندازه يك پيت 15 ليتري بود كه از جنس استيل بايد ساخته مي شد و تمهيدات خاصي هم براي همان منظورهاي خاص بايد در آن صورت مي گرفت . پس از مذاكرات فراوان وقتي متوجه شدند كه براي ما خريد اين كالاي بسيار ساده به اين قيمت گزاف ، هيچگونه توجيه منطقي ندارد ، همان تكه برش داده شده گولي را درون همان ساك خودشان قراردادند و با خود بردند . بهرحال اين گولي را به قيمتي حدود يك دهم قيمت اعلام شده اين اجانب ساختيم ، ولي توجه بفرمائيد به اين موضوع كه چقدر ما را خوار و زبون و ناتوان مي دانند و چقدر از انتقال تكنولوژيهاي نوررسشان حراست مي كنند كه يك كشور جهان سومي حتي نتواند يك كف شور بسازد ! واي بر ما كه چقدر تحقيرمان مي كنند و محقرمان مي دانند .

يا در مثال اتفاق افتاده ديگر ؛ در يك پروژه كه باز اينجانب سمتي داشتم ، يك مشاور هلندي ( با نام يك شركت مشاور جلو آمد ولي من تا پايان داستان يك شخص حقيقي را بيشتر نديدم .اينجانب نام مارمولك را براي اين شخص انتخاب كرده ام ، چون هم حركاتش و هم قيافه اش و هم عملكردش شباهت زيادي به اين حيوان داشت ) نيز آمد كه ما را در ساخت يك پروژه اي كه در ايران براي اولين بار ساخته مي شد ، راهنمايي و ارشاد كند ، سي هزار يورو بعنوان پيش پرداخت گرفت و چند تا عكس و نقشه PDF از پروژه اي مشابه به ما داد و رفت و بعد از مدتي مطالبه بقيه حق مشاوره خود را نمود ولي يك نفر دست اين بابا را خواند و از پرداخت مابقي به اصطلاح قرارداد كلاه برداريش جلوگيري كرد ! و افسوس كه مشاور داخلي مان هم يا واقعاً نفهميد كه اين مارمولك چه مي خواهد بكند و يا اينكه به مصداق ضرب المثل معروف شاه بخشيده ، حالا چرا شاه قلي نبخشد و خودش را خراب كند ، زير سبيلي و بسادگي از كنكاش و باز كردن موضوع گذشت . ولي ديگر همان مارمولك سي هزار يورو را ربوده بود. واقعاً واي بر ملتي كه هم قهرمان ندارد و هم نياز به قهرمان دارد ( نقل از نمايشنامه گاليله اثر برتوليت برشت ) . بنابراين درود به تمام متخصصين ايراني كه اجانب را مايوس مي كنند . درود بشرف متخصصين شركت ارس پولاد .

علي ايحال ، ورود تكنولوژي و ساخت اين محصول (جكهاي هيدروليكي لغزنده با فك شانه اي ) در داخل كشور با قيمت بسيار كمتر نسبت به مشابه توليد شده كشورهاي ديگر ، باعث تحول عظيمي در روش ساخت سيلوها ، برجهاي خنك كننده نيروگاهها ، هسته بتني ساختمانهاي مرتفع و ديگر پروژه هاي مرتبط شده است .

از قالب بندي لغزان مي توان براي سازه هايي چون برجهاي مخابراتي ، برجهاي مراقبت فرودگاهها ، سيلوهاي ذخيره غلات يا سيمان و يا هرگونه مواد ذخيره اي ديگر ، ديوارهاي برشي ، آسانسورها ، پلكان و هسته هاي تاسيساتي ساختمانهاي بلند مرتبه ، استفاده نمود .

ب – قالبهاي لغزنده افقي

اين نوع قالب براي ريختن بتن ديوارهاي طولاني ، كف و جداره كانالهاي بزرگ ، بتن ريزي شيبها ، كف تونلها و سطح راهها بكار مي رود . بدليل اينكه اكثر قالب بندي هاي افقي لغزان بر روي تكيه گاه ثابت قالب ، مانند سنگ يا خاك انجام مي شود ، اين عمليات اصولاً عمليات تحكيم ، شمشه كشي و پرداخت كاري است . ماشين قالب لفزان معمولاً بر روي ريل يا سكوي شكل داده شده حركت مي كند . بخش دريافت بتن ماشين ناوه اي است كه براي توزيع يكنواخت بتن در تمامي بخشهاي قالب طراحي شده است . متراكم ساختن بتن توسط لوله اي انجام مي شود كه با لبه جلويي قالب موازي و كمي جلوتر از آن قرار دارد . متراكم كردن بتن سازه را مي توان با ويبراتورهاي دستي نيز انجام داد . لوله هاي بتني درجاي يكپارچه نيز ، با استفاده از روش قالب بندي لغزان افقي قابل توليد مي باشند . ساخت قسمت پوششي كامل تونل هم با قالب بندي لغزان افقي قابل انجام است .

ج – قالبهاي رونده

قالبهاي رونده يا قالبهاي بالارونده ، قالبهايي هستند كه پس از هر بار بتن ريزي از سطح بتن فاصله گرفته و بصورت خزنده ( با فشار جك و يا با استفاده از كارگر و جرثقيل ) جابجا مي شوند . اين قالب ها معمولاً براي اجراي ديوارهاي بلند كاربرد دارند . در اجراي سنتي ديوارهاي بلند لازم است كه دو طرف ديوار داربست بندي شود ، اما در شيوه قالب هاي رونده ، قالب هر مرحله به بتن مرحله قبلي اجرا شده ، تكيه كرده و قالب همانند يك صخره نورد به سمت بالا صعود كرده و مراحل فوقاني ديوار را به اجرا در مي آورد ؛ بدون اينكه نياز به داربست جانبي داشته باشد . هر مرحله از اجراي ديوار بدين ترتيب ادامه مي يابد. به اين روش اصطلاحاً ليفت (LIFT) مي گويند . در اين قالبها از دو سري قالب استفاده مي شود و در هر مقطع يك سري قالب بر بالاي قالب سري قبل استقرار مي يابد . بدين ترتيب كهدر حدود 50 تا 70 سانتي متر از بالاي قالب ، سوراخي كار گذاشته مي شود و قالب توسط جرثقيل بلند شده و پاي آن در سوراخ مذكور توسط بولت محكم مي شود و قالب توسط جك در وضعيت شاقول شده تثبيت مي گردد . سوراخ ليفت اول در ليفت دوم نيز ايجاد مي شود تا در اجراي ليفت سوم مورد استفاده قرار گيرد و به همين ترتيب تا انتهاي كار .

د – قالبهاي پرنده

اصطلاح قالب پرنده به سيستم قالب بندي گفته مي شود كه اجزاي آن به يكديگر متصل شده و يك واحد بزرگ را تشكيل مي دهند كه به آن عرشه مي گويند . اين سيستم براي قالب بندي دال بتني در ساختمانهاي چندين طبقه مورد استفاده قرار مي گيرد . بعد از اينكه بتن هر طبقه ريخته شد و مقاومت لازم را كسب كرد ، قالب پرنده ( بدون اينكه اجزاء آن از يكديگر جدا شوند ) از بتن جدا شده و بصورت افقي به سمت بيرون ساختمان حركت داده مي شود و در بيرون ساختمان بالا كشيده مي شود تا در موقعيت جديد ( طبقه يا دال بعدي ) براي يك دال ديگر مورد استفاده مجدد قرار گيرد . اصطلاح قالب پرنده يا قالب عرشه پرنده ، از آنجا گرفته شده كه اين قالب بسمت بيرون ساختمان حركت داده مي شود ( پرواز مي كند ) و به سمت بالا كشيده مي شود تا در تراز طبقه بالاتر مورد استفاده قرارگيرد . هر واحد قالب پرنده از اجزاي سازه اي مختلفي از جمله ؛ خرپاها ، تيرها ، تيرچه ها ، و رويه فلزي يا پلاستيكي تشكيل و مونتاژ مي شود تا چندين بار مورد استفاده قالب بندي دالهاي بتني ساختمان قرار گيرند . اين قالب ها را مي توان براي نگاه داشتن تيرها و شاه تيرها ، دال ها و ساير اجزاي سازه اي نيز مورد استفاده قرار داد .

در مباحثي ديگر در آينده راجع به اجزاي قالبهاي لغزنده ، چگونگي هدايت قالبهاي لغزنده ، چگونگي اجراي بازشوها در قالب لغزنده و ديگر مسائل مربوط به قالبهاي لغزنده ، مطالبي را به اطلاع علاقه مندان خواهم رساند .

انواع قالبهاي لغزنده

مطالب مشابه :

انواع قالبهاي لغزنده

تجهیزات

تجهیزات نجات

تجهيزات نجات:

روانكاري در صنايع آسانسور و پله برقي

آشنایی با تجهیزات امداد و نجات "

" آشنايي با تجهيزات امداد و نجات "

آشنايي با تجهيزات امداد و نجات

دستور العملهای کلی کار با جرثقیل

همه چیزدرباره کمباین غلات