نقش انتظارات معلم در پيشرفت تحصيلی دانش آموزان

از من چه توقعي داري؟

دانش آموز موفقي مي گفت که در سالهاي اول تحصيل علاقه چنداني به مطالعه و درس خواندن از خود نشان نمي داده است ، تا اين که روزي بعد از گرفتن نمره متوسطي معلم به او مي گويد: «از تو توقع نداشتم».
او مي گفت ؛ اين جمله کوتاه معلم آنچنان تاثيري در من گذاشت و چنان نيرويي در من ايجاد کرد که توانستم در کمتر از يک ترم به بالاترين سطح کلاس برسم چون فکر مي کردم اگر معلم توقع بيشتري از من دارد، پس حتما در من توانايي بالاتري ديده است.
شايد شما خودتان ندانيد که چقدر توقع و انتظاري که از يک فرد (فرزندتان ، شاگردتان يا هر کس ديگر) داريد مي تواند بر عملکرد او تاثير بگذارد!

اثر انتظار

حدود 40 سال پيش ، رابرت روزنتال ، استاد روانشناسي دانشگاه کاليفرنيا به عنوان نتيجه تحقيقات خود اظهار کرد: وقتي معلمان از دانش آموزان خود انتظار عملکرد ذهني بهتري دارند، بچه ها در جهت دستيابي به اين عملکرد پيش مي روند.
وقتي مربيان ورزشي ، عملکرد بهتري را از ورزشکاران تحت تعليم خود انتظار دارند، آنها بهتر عمل مي کنند. وقتي پژوهشگران علوم رفتاري ، انتظار پاسخ مشخصي را از افراد مورد مشاهده خود دارند، آنها نيز به همان جهت متمايل مي شوند». در مورد «اثر انتظار» پژوهش هاي فراواني انجام شده است. (تنها شايد در حدود 500 تحقيق بتوان يافت که نشان مي دهد چگونه انتظار معلم بر نحوه عملکرد دانش آموزان تاثير مي گذارد).
وقتي از دانش آموزتان توقع داريد زرنگ باشد او مثل يک دانش آموز زرنگ رفتار مي کند و وقتي از او توقع بالايي نداريد فکر مي کنيد تنبل است ، عملکرد او مثل دانش آموزان تنبل خواهد شد.
تحقيق اوليه روزنتال به اين ترتيب بود که تعدادي از دانش آموزان ، به عنوان افراد باهوشي که قدرت يادگيري فوق العاده اي دارند، به معلمان معرفي شدند. در حالي که اين «بچه هاي ويژه و باهوش» به طور تصادفي از ميان ساير دانش آموزان انتخاب شده بودند و هيچ برتري هوشي نسبت به همکلاسان خود نداشتند، در پايان ترم از تمام دانش آموزان آزمون به عمل آمد و نتايج نشان داد اين «دانش آموزان ويژه» نه تنها از نظر معلمشان عملکرد بهتري داشتند، بلکه نمرات آزمون هوشي آنان نيز به طور معني داري از سايرين بالاتر بود.
به عبارت ديگر، انتظار معلمان موجب رشد عملکرد درسي دانش آموزانشان شده بود، يعني وقتيمعلمان انتظار موفقيت فردي را داشتند، آن را مي ديدند.
يعني انتظار معلم از پيشرفت يک دانش آموز خاص از يک سو موجب احساس بهتر دانش آموز و در نتيجه بهتر عمل کردن او مي شود و از سوي ديگر، وقتي معلم درباره توانايي دانش آموزان مختلف انتظارات متفاوتي داشته باشد، به طور ناخودآگاه متمايل است که به دانش آموزانتوانمندتر، توجه بيشتري کند؛ اما وقتي دانش آموزان ضعيف تر پيشرفت مي کنند به آنان توجهي کمتر ابراز مي کند. «اثر انتظار» مي تواند نکات مهمي را براي ما روشن کند:

زود قضاوت نکنيم
همه ما در مقام والدين ، در مقام معلم و در هر موقعيت ديگري که هستيم تمايل داريم در مورد مردم سطحي ، ظاهربينانه و زودهنگام قضاوت کنيم.
نژاد افراد، جنسيت آنها و وضعيت اقتصادي ايشان ، همه بر روي انتظارات ما از آنها تاثير مي گذارند و غالبا نتيجه آن را نيز مشاهده مي کنيم. مردم ،نامهربان ، خودمحورو ناراست مي شوند؛ چرا که ما اين تصور و انتظار را از آنان داريم.
ما درباره فرزندان و دانش آموزان خود نيز همين رفتار را داريم. از آنجايي که مي خواهيم جلوي شکست آنان را بگيريم ، فقط روي شکستهاي آنان تمرکز مي کنيم.
با آنان طوري برخورد مي کنيم که گويا قرار است شکست بخورند (و اين انتظار و تصور را از آنان داريم). چقدر خوب مي شد اگر مي توانستيم به جاي اين تصور، آنان را «فوق العاده ، باهوش و موفق» تصور کنيم!
اين نظريه به ما مي آموزد که بهترين راه براي اين که با عملکرد بد مردم ، فرزندان و شاگردانمان مواجه نشويم ، اين است که هوشمندانه تلاش کنيم تا بهترين انتظار و تصور را از آنان داشته باشيم و اين تصور را نيز به هر صورتي که امکان داشت ، نشان دهيم.
اين کار نيز بسادگي انجام پذير است: سعي کنيم تا حد امکان به آنها درخصوص موفقيت هايشان بگوييم و بگذاريم بدانند چقدر از ديدن کارها و تکاليف زيباي آنان لذت مي بريم و چقدر منتظر کارهاي بعدي آنان هستيم!

به نقل از سايت: sare daily news

نقش انتظارات معلم در پيشرفت تحصيلی دانش آموزان

مطالب مشابه :

مجموعه آزمونهاي اصلاح شده براي دانشجویان داراي محدوديت حركتی

همایش دانشجویی با عنوان هنر باغی پیش روی من با سخنرانی دکتر علیرضا باوندیان برگزار شد

چگونه مي توان رعايت بهداشت مدرسه را در دانش آموزان تقويت كرد؟

نقش انتظارات معلم در پيشرفت تحصيلی دانش آموزان

خدا!!!

نقش معلم در سلامت روان دانش آموز

فهرست دانشگاه‌های ایران

آدرس ستاداسکان فرهنگیان-مدارس -مشهدمقدس