مروری بر مجلس تعزیه شهادت امام حسین علیه السلام ( زمینه مازندران)

سراینده این شبیه نامه میرزا محمدعلی فاخری مازندرانی می باشد که

تاریخ تحریر آن سال 1282 هجری قمری است.

در ابتدای مجلس ، مانند سایر نسخ تعزیه مجلس با مناجات امام (ع) آغاز

می گردد. بلافاصله پس از آن گفتگویی نسبتا طولانی بین امام(ع) و حضرت

زینب(س) انجام می شود

قطع شد نسل من از بیداد و طغیان یزید

با وجود آنکه من زاده پیغمبرم

این همه سهل است دادم من تن به این بار بلا

لیک ترسم از اسیری زنان و دخترم

پس از انجام این گفتگو ، رباب علی

اصغر را خدمت امام(ع) آورده و از امام طلب آب می نماید

چاره ای فرما به غیر تو ندارم هیچکس

زودتر ای شاه فریاد علی اصغر برس

در این قسمت از نسخه با کمال تعجب مشاهده می شود که مطلب علی

اصغر ناتمام رها شده و دوباره گفتگوی امام (ع) و حضرت زینب(س) آغاز

می گردد در این قسمت امام (ع) خواهرش را به صبر و تحمل دعوت می

نماید

صبر کن در ماتمم ای خواهر محروم من

دل مرا سوزد به تو بر بی نوا کلثوم من

بعد از این، ام کلثوم خواهر دیگر امام(ع) وارد صحنه شده و گفتگویی مختصر

نیز انجام می گیرد. حضرت سکینه(س) که گویا شاهد این وداع و وصیت

بوده مقابل امام(ع) آمده و پدر را از میدان رفتن باز می دارد

بیا در خیمه بنشین ای پدر جان

دل زار مرا بابا مسوزان

پس از ادای مطلب سکینه ، ابن سعد وارد صحنه شده و مقابل امام(ع) هل

من مبارزی بی رحمانه می گوید

العجل تعجیل کن بگذار پا در رزمگه

تشنه خون است تیغ و نیزه و خنجر ، حسین

باز می گویم بیا کن بیعت سلطان یزید

تا شود محفوظ خونت از دم خنجر، حسین

با شنیدن صدای بدمحل ابن سعد دغا ، امام زین العابدین(ع) جهت یاری پدر

بزرگوار خود از بستر بیماری بر می خیزدو سلاح بر دست می گیرد

تیغ را گیرم سوی میدان روم

همچو اکبر نیز من قربان شوم

که در این لحظه امام(ع) به خواهربزرگوارش جناب ام کلثوم امر می نماید تا

حضرت سید الساجدین(ع) را به خیمه بازگرداند

ایا کلثوم افکار غمینم

بگیرو بر به خیمه عابدینم

پس از بازگرداندن امام سجاد(ع) به بستر بیماری، امام حسین (ع) نزد او

رفته و آخرین وصایای امامت را برایش بیان می دارد و سپس مطلب کفن پوشی امام آغاز می گردد

هر که او گردد شهید او را کفن باشد ضرور

مرگ من نزدیک شد آور کفن اندر حضور

نکته جالب در این نسخه این است که از کهنه پیراهن امانتی حضرت زهرا

(س) خبری نیست بلکه یک کفن بسیار ساده و سفید برای این مطلب

منظور شده است

بیکسی گوید مپوش و مرگ می گوید بپوش

خواهرم گوید مپوش و مادرم گوید بپوش

اهل بیتم گرچه می گردند زین غم دل دو نیم

لیک پوشم حال بسم الله الرحمن الرحیم

در این قسمت مانند نسخ دیگر شهادت امام(ع) ، موقع سوار شدن امام ،

جبرئیل برای رکاب گیری حضور امام (ع) نازل می گردد و امام (ع) را بابت

سوار شدن یاری می نماید و پس از آن هنگام وداع امام(ع) فرا می رسد

اول درد است یاران الوداع

ای سکینه طفل نالان الوداع

بعد از خداحافظی مختصری با حضرت زینب(س) و سکینه خاتون(س) امام

(ع) راهی میدان نبرد گشته و ضمن اتمام حجت با اشقیاء ، طلب آب می

نماید

ای گروه بی حیا سوی فراتم ره دهید

کز عطش جان همه طفلان من بر لب رسید

ولی از سوی لشگر سیه بخت کوفی اجابتی حاصل نمی آید لذا امام(ع)

قصد یورش به فرات می نماید و خود را به فرات می رساند

می روم سوی فرات و هر چه آید بر سرم

سوخت از تاب عطش از پای تا سر پیکرم

یکی از ویژگی های این نسخه این است که سراینده نسخه ، کتاب لهوف

سید بن طاووس(ره) را جهت منبع مورد استفاده قرار داده است چون سید

در این کتاب عنوان می نماید که امام(ع) جهت رفع عطش به فرات یورش

برده و خود را به آب می رساند ولی در همین حین یکی از اشقیاء فریاد بر

می دارد و امام (ع) را خطاب می سازد که لشگر به سوی خیمه گاه یورش

برده و جان زنان و کودکان در خطر است

تو به فکر آبی خوردن باشی و در خیمه گه

بهر غارت روی بنهادند اینک سپه

لاجرم امام(ع) تشنه لب از فرات باز می گردد

نشد مقدر ما آب خوردن ای داور

شده است قسمت ما آب خوردن از کوثر

با بازگشت امام(ع) بسوی خیمه گاه ، مجددا وداعی مختصر بین او و خواهرش انجام می پذیرد

در این حین شمر از راه رسیده و هل من مبارز می خواند و امام(ع) را به

نبرد دعوت می نماید

نیست از فضل تو منکر هیچکس از لشگرم

لیک از حکم یزید از کشتن تو نگذرم

با شنیدن صدای هل من مبارز، امام مظلومان(ع) نیز صدای هل من ناصر

سر می دهد که ناگهان زعفر جنی و لشگرش به پای بوس وی می آیند

وقت همت آمده ای جنیان

گاه رحمت آمده ای جنیان

در این نسخه نیز مانند سایر نسخ روز عاشورا امام(ع) به زعفر اذن جهاد

نمی دهد و زعفر باز می گردد

بدان نیست رخصت از این کار زارت

تو برگرد رو سوی دیارت

پس از ترخیص زعفر، مجدد ابن سعد وارد میدان گشته و لشگر را از جنگ

تن به تن با امام(ع) بر حذر می دارد . در کتاب مقتل لهوف نیز بدین موضوع

اشاره شده است

شجاعت ارث حسین آمده ز جد و پدر

جدا جدا منمائید جنگ ای لشگر

امام(ع) رجزی غرا می خواند و سوی لشگریان یورش می برد

در اکثر نسخ تعزیه، جبرئیل نازل می گردد و امام(ع) را از جنگ دلیرانه منع

می سازد ولی در این نسخه هاتف که در صحنه نمی باشد و غائب است

این کار را بر عهده دارد

اگر به قوت بازوی خویش جهاد کنی

به یک دقیقه تمام جهان ز بیخ کنی

و در اینجا امام مظلوم(ع) شمشیر غلاف کرده و از اسب بر زمین می افتد .

در این قسمت موضوع حمله لشگر به خیام و جمله معروف امام(ع) که

(( ای شیعیان ابوسفیان اگر دین ندارید و از روز واپسین نمی هراسید لااقل

آزاده باشید)) اجرا می گردد که این قسمت هم از لهوف اقتباس شده است

دارم به شما یکی تمنا

تا جان من است بر جا

پا بر در خیمه نا گذارند

اموال مرا برون نیارند

در کتاب لهوف ، سید بن طاوس معتقد است که قاتل عبدالله بن حسن(ع)،

حرمله می باشد. در این نسخه هم موضوع بدین نحو جلو می رود بدین

صورت که حرمله برای کشتن امام(ع) به سوی قتلگاه می رود و در آنجا با

عبدالله بن حسن(ع) روبرو می گردد

عبث آمدی سوی من ای صغیر

کنم حال سیرابت از آب تیر

کنم پاره پاره ز خنجر تنت

به خاک سیه می دهم مسکنت

و پس از سر بریدن عبدالله(ع) از صحنه بیرون می رود. ابن سعد به شمر

حکم می نماید که به قتلگاه رفته و سر حسین را جدا نماید

برو تو شمر بکن بر امیر خود امداد

سر حسین جدا کن زخنجر فولاد

در این نسخه امام(ع) نمازی نمی خواند فقط فرصتی از شمر گرفته و

مناجاتی مختصر با حضرت احدیت می نماید که در جواب مناجات امام(ع)

هاتف مجدد ندا می دهد

ببخشم به تو شیعیان آنقدر

که از من تو راضی شوی سر به سر

شمر دست به کار گشته و با خنجر به امام(ع) نزدیک می گردد در این

نسخه مکالمه ای بین شمر و امام(ع) به صورت مصرع انجام نمی گیرد و

بسیار ساده و سریع و شاید بتوان گفت غریبانه امام(ع) به شهادت می

رسد

صد شکر که به مطلبم رسیدم

با تیغ سر از قفا بریدم

اسامی شبیه خوانان این مجلس عبارتند از :

1- امام حسین(ع)

2- امام سجاد(ع)

3- حضرت زینب(س)

4- حضرت ام کلثوم(س)

5- سکینه خاتون(س)

6- عبدالله بن حسن(ع)

7- رباب

8- زعفر جنی

9- ابن سعد

10- شمر

11- حرمله

12- هاتف

شرح بقلم امیرحسین کریمی علویجه

مطالب مشابه :

مروری بر مجلس تعزیه شهادت امام حسین علیه السلام ( زمینه مازندران)

حرمله می باشد. نسخه مکالمه ای بین شمر و امام(ع) به صورت مصرع انجام نمی گیرد و .

خروج مختار

((خلاصه ای از نسخه تعزیه (( خروج مختار مختار : منت خدای را که بود فرد کردگار. باشد کریم و دادگر

نسخه شمر و منقذ تعزیه حضرت علی اکبر (ع)

گر به گهواره حسین اصغر بی شیر نداشت*هدفی حرمله بهر زدن تیر نداشت*یاحسین کشته نمی گشت اگر

حرمله چگونه توسط مختار کشته می شود؟

حرمله چگونه توسط مختار کشته می ۲- در بعضی نسخه‌ها: «جزار» دارد که به همان معناست.

سرنوشت حرمله بن کاهل اسدی

از حرمله بن کاهل اسدی چه خبر؟ عرض کردم: 2- در بعضی نسخه‌ها: «جزار» دارد که به همان معناست.

حرمله چگونه توسط مختار کشته می شود؟

از حرمله بن کاهل اسدی چه خبر؟ عرض کردم: 2- در بعضی نسخه‌ها: «جزار» دارد که به همان معناست.

مبارز سه گانه

حرمله : السلام ای حجت حق ، وی امام و هم نسخه تعزیه شبیه

دانلود چند تعزیه بکندی 92 بسیار زیبا

برچسب‌ها: تعزیه طفلان مسلم گلخطمی چوپان, حرمله بی نیاز, تعزیه حضرت علی اکبر نسخه

نسخه شمر ابن ذوالجوشن

گوگ تپه خالصه - تعزیه خوانی عاشورا - نسخه شمر ابن ذوالجوشن متن مکالمه حرمله

نحوه به هلاکت رسیدن حرمله

از حرمله بن کاهل اسدی چه خبر؟ عرض کردم: ۲- در بعضی نسخه‌ها: «جزار» دارد که به همان معناست.

برچسب :
نسخه حرمله