دیابت حاملگی

GTT وقتی مختل است که از بین FBS و سه نمونه خون دریافتی پس از تجویز گلوکز، دو جواب غیر طبیعی داشته باشیم:

نکته: در صورت بروز پلی هیدرآمنیوس و ماکروزومی به کنترل قند خون توجه بیشتری شود.

دیابت حاملگی

دیابت حاملگی نوعی دیابت است که زنان حامله به آن مبتلا می شوند. بین 2 تا 7 درصد زنان حامله دچار این نوع دیابت می شوند و به این دلیل این بیماری یکی از شایع ترین عوارض حاملگی است.

سیستم گوارش بیشتر غذای خورده شده را به نوعی قند به نام گلوکز می شکند. گلوکز وارد خون شده و با کمک انسولین (هورمونی که از لوزالمعده یا پانکراس ترشح می شود) سوخت لازم برای سلول های بدن را فراهم می کند. در دیابت حاملگی هم نظیر دیابت های تیپ 1 و 2 ( که در افراد غیر حامله بروز می کند)، گلوکز به جای رفتن به درون سلول ها و تبدیل شدن به انرژی در داخل خون باقی می ماند.

اما چرا در حاملگی چنین اتفاقی رخ می دهد؟

در طی حاملگی، هورمون ها استفاده از انسولین را برای بدن سخت می کنند و از این رو لوزالمعده باید انسولین بیشتری تولید کند. در بیشتر زنان حامله این مسئله مشکلی ایجاد نمی کند و پانکراس انسولین بیشتری ترشح می کند. ولی در صورتیکه پانکراس نتواند به اندازه لازم انسولین ترشح کند و سطح گلوکز در خون بالا رود دیابت حاملگی رخ می دهد.

بیشتر زنان میتلا به دیابت حاملگی بعد از تولد کودک بهبود می یابند. با این حال ابتلا به این بیماری احتمال ابتلا در حاملگی های بعدی و یا در آینده را افزایش می دهد.

تأثیر دیابت بر روند حاملگی

امروزه بیشتر زنان مبتلا به دیابت حاملگی کودکان سالمی بدنیا می آورند. پزشک معالج بیمار را تحت نظر گرفته و قند خون با استفاده از رژیم درمانی و ورزش و در صورت لزوم انسولین در حد طبیعی نگه داشته می شود. اما در صورتی که دیابت بخوبی کنترل نشود می تواند عواقبی جدی برای مادر و کودک به همراه داشته باشد.

در بیشتر زنان حامله مهمترین نگرانی این است که قند خون بالا سبب بالا رفتن قند خون جنین می شود. در نتیجه، لوزالمعده جنین باید برای سوزاندن گلوکز اضافی انسولین بیشتری ترشح کند. مجموعه این اتفاقات سبب می شود بدن جنین چربی بیشتری تولید کرده و وزن جنین بویژه در بالا تنه افزایش یابد.

افزایش وزن در بالاتنه جنین منجر به وضعیتی به نام ماکروزومی می شود. کودک ماکروزوم ممکن است خیلی بزرگ باشد بطوریکه در زایمان طبیعی نتواند از کانال زایمانی خارج شود. یا سر کودک در هنگام زایمان وارد کانال شود ولی شانه هایش گیر کند. در این وضعیت که "دیستوشی شانه" خوانده می شود پزشک باید برای خارج کردن جنین از رحم از مانورهای خاصی استفاده کند. زایمان طبیعی گاهی در این وضعیت منجر به شکستگی استخوانی یا آسیب به اعصاب می شود که در هر دو حالت مشکل در 99% کودکان متولد شده بدون بجای گذاشتن عوارضی دائمی بهبود می یابد. (در بعضی موارد خیلی نادر کودک ممکن است بدلیل نرسیدن اکسیژن کافی در حین زایمان دچار مشکلات مغزی گردد.) مانورهای انجام شده همچنین ممکن است سبب آسیب به ناحیه مهبلی مادر نیز شده و یا نیازمند یک اپیزیوتومی بزرگتر باشد.

به دلیل این خطرات، در صورتیکه پزشک به بزرگ بودن جنین مشکوک باشد ممکن است سزارین توصیه شود. خوشبختانه، در صورتیکه دیابت حاملگی کنترل شود، تنها در درصد کمی از موارد جنین بیش از حد بزرگ می شود.

به فاصله کوتاهی پس از تولد، قند خون کودک ممکن است افت کند زیرا بدن وی همچنان در حال تولید مقادیر اضافی انسولین است. به همین دلیل، بلافاصله در اتاق زایمان، قند خون کودک با استفاده از خون گرفته شده از پاشنه پایش کنترل می شود. در صورتیکه قند خون پایین باشد کودک باید در اسرع وقت چه با شیر مادر و شیر چه با شیر خشک و یا آب قند تغذیه شود.(در موارد شدید افت قند خون ممکن است گلوکز وریدی به کودک داده شود.)

در این کودکان خطر ابتلا به یرقان نوزادی، پلی سیتمی (بالا بودن تعداد گلبول های قرمز خون)، و هیپوکلسمی(پایین بودن کلسیم خون) نیز بیشتر است. در صورتیکه دیابت حاملگی بخوبی کنترل نشود ممکن است بر عملکرد قلب جنین نیز تأثیر بگذارد. بعضی مطالعات نشان داده اند که میان دیابت حاملگی شدید و افزایش خطر مرده زایی در دوماه آخر حاملگی رابطه وجود دارد. و در نهایت، دیابت حاملگی خطر ابتلا به پره اکلامپسی را دو برابر می کند.

تحت نظر گرفتن جنین برای جلوگیری از عوارض دیابت حاملگی

بسته به شدت بیماری و اینکه مادر مشکلات دیگری در زمینه حاملگی دارد یا خیر، پزشک معالج ممکن است جنین را با دقت بیشتری در دو یا سه ماه آخر حاملگی تحت نظر بگیرد. پزشک به مادر آموزش خواهد داد که چگونه در سه ماهه سوم حاملگی تعداد دفعات حرکت جنین را بشمارد و در صورت برخورد با کاهش تحرک جنین بلافاصله وی را مطلع سازد.

در صورتیکه قند خون کنترل نشود و یا بقدری بالا باشد که نیاز به انسولین وجود داشته باشد و یا مشکلات دیگری وجود داشته باشد، احتمال نیاز به کنترل قلب جنین(nonstress test) یا سونوگرافی دوره ای در حدود هفته 32 وجود دارد. (این نوع از سونوگرافی "بیوفیزیکال پروفایل" خوانده می شود.) در صورتیکه قند خون بدون نیاز به تزریق انسولین در حد مجاز کنترل شود و بیمار مشکل دیگری نداشته باشد ممکن است نیازی به این تست ها تا چند هفته آخر حاملگی یا زمان زایمان وجود نداشته باشد.

پزشک معالج همچنین ممکن است حوالی هفته هلی 29 تا 33 یک سونوگرافی به منظور اندازه گیری جنین و تخمین وزن او درخواست کند. در این زمان، اگر جنین بیش از حد بزرگ باشد ممکن است انسولین تجویز شود. در صورتیکه پزشک به بزرگ بودن جنین مشکوک باشد ممکن است سونوگرافی دیگری در نزدیکی زمان زایمان انجام دهد، هر چند سونوگرافی در اواخر حاملگی چندان در تخمین اندازه جنین دقیق نیست. بسته به شرایط، ممکن است زایمان قبل از موعد مقرر القاء شود یا سزارین انجام گردد.

توجه: اگر دیابت حاملگی در نیمه اول دوران حاملگی تشخیص داده شود احتمال اینکه بیمار از قبل از حاملگی دچار دیابت بوده ولی تشخیص داده نشده است بیشتر است. در این موارد، پزشک ممکن است یک اکوکاردیوگرافی از قلب جنین درخواست کند زیرا خطر نواقص زایمانی بویژه ناهنجاری های قلبی در مواردی که قند خون درطی 8 هفته اول حاملگی بالا باشد(زمانی که بدن جنین در حال شکل گرفتن است) بیشتر است.

تشخیص دیابت حاملگی

مادر ممکن است متوجه شود که نسبت به شرایط معمول بیشتر تشنه، گرسنه و خسته می شود و یا دچار تکرر ادرار شده است ولی اینها همگی علائم شایعی در زمان حاملگی هستند و طبیعی تلقی می شوند. واقعیت این است که دیابت حاملگی اغلب بدون علامت است. به همین دلیل است که تقریباً در تمام زنان حامله بین هفته های 24 و 28 قندخون اندازه گیری می شود.

با این حال، درصورتیکه خطر ابتلا به دیابت در مادر بیشتر باشد و یا علائمی از آن را داشته باشد (نظیر وجود قند در ادرار) اندازه گیری قند خون در اولین ویزیت زمان حاملگی و بعد از آن در صورتیکه نتیجه آزمایش اول منفی باشد بین هفته های 24 و 28 انجام می شود. مثبت بودن آزمایش قند خون دلیل بر ابتلا به دیابت حاملگی نیست ولی بیمار باید برای تشخیص قطعی مجدداً مورد آزمایش قرار گیرد.

چه عواملی خطر ابتلا به دیابت حالگی را افزایش می دهند؟

طبق نظر انجمن دیابت آمریکا عوامل زیر خطر ابتلا به دیابت حاملگی را افزایش داده و قند خون در این موارد باید زودتر اندازه گیری شود:

·چاقی(اندکس توده بدن- body mass index بالای 30)

·سابقه ابتلا به دیابت حاملگی در حاملگی های قبلی

·سابقه خانوادگی دیابت

بعضی پزشکان عوامل زیر را نیز به لیست بالا اضافه می کنند:

·وجود قند در ادرار (آزمایش ادرار در تمامی ویزیت های زمان حاملگی انجام می شود)

·سابقه بدنیا آمدن نوزاد بزرگ (بعضی 4 کیلوگرم و بعضی 4 کیلو و 400 گرم را مرز در نظر می گیرند)

·مرده زایی بدون دلیل

·سابقه بدنیا آوردن کودک دچار نواقص زایمانی

·بالا بودن فشار خون

توجه داشته باشید که بسیاری از زنانی که دیابت حاملگی مبتلا می شوند هیچ یک از این فاکتورها را ندارند. به همین دلیل است که بیشتر پزشکان اندازه گیری قند خود را برای تمام بیمارشان در هفته های 24 تا 28 بصورت روتین درخواست می کنند. از سوی دیگر، در درصد کمی از زنان حامله ممکن است احتمال ابتلا بقدری کم باشد که اصلاً نیازی به آزمایش نداشته باشند. خصوصیات این زنان عبارتند از:

·سن کمتر از 25 سال

·وزن متناسب

·نبود سابقه خانوادگی دیابت

·نبود سابقه بالا بودن قند خون

·نبود سابقه بدنیا آوردن کودک بزرگ یا هر گونه عوارض دیگری که معمولاً همراه دیابت حاملگی دیده می شود

درمان دیابت حاملگی

درمان دیابت حاملگی به شدت بیماری بستگی دارد. بیمار باید قند خود را با استفاده از دستگاه های خانگی کنترل قند خون و یا نوارهای حساس به قند خون کنترل کند. رژیم غذایی برنامه ریزی شده می تواند کمک کننده باشد.

در رژیم غذایی، باید تعادل صحیحی میان پروتئین، چربی و کربوهیدرات وجود داشته باشد. همچنین ویتامین های لازم، مواد معدنی و کالری لازم باید تأمین شود. از مصرف مواد شیرین باید پرهیز کرد و یا مصرف آنها را به حداقل رساند. همچنین پرهیز از حذف وعده های غذایی، بویژه صبحانه، بر ثابت نگه داشتن قند خون مؤثر است.

رعایت رژیم غذایی ممکن است در ابتدا کمی نگران کننده باشد ولی اگر به آن عادت کنید دیگر چندان سخت نیست. همچنین مادر نباید خود را تحت رژیم غذایی خاص یا محدود کننده بداند. اصول حاکم بر رژیم غذایی دیابتی برای همه افراد مفید است بنابراین اگر دیگر اعضاء خانواده هم این رژیم غذایی را رعایت کنند فرصتی فراهم شده است تا همه از یک تغذیه سالم تر بهره مند شوند.

مطالعات نشان می دهند که ورزش سبک هم به بهبود توانایی بدن در سوزاندن گلوکز کمک کرده و سبب کاهش قند خون می شود. 30 دقیقه فعالیت هوازی در روز، نظیر پیاده روی یا شنا، برای بسیاری از زنان مبتلا به دیابت حاملگی سودمند است. ورزش شدید برای همه توصیه نمی شود، بنابراین برای آگاهی از میان فعالیت ورزشی مناسب و مفید بهتر است با پزشک مشورت شود. در صورتیکه قند خون با رژیم غذایی و ورزش کنترل نشود پزشک ممکن است انسولین تزریقی نیز تجویز کند. حدود 15 درصد زنان مبتلا به دیابت حاملگی به انسولین نیاز پیدا می کنند. اخیراً بعضی پزشکان به جای انسولین، داروهای خوراکی نظیر قرص های گلی بنکلامید یا متفورمین تجویز می کنند ولی هنوز در مورد مؤثر بودن این داروها تردیدهایی وجود دارد.

آیا دیابت بعد از زایمان هم باقی می ماند؟

فقط درصد کمی از زنان مبتلا به دیابت حاملگی بعد از زایمان دیابتیک باقی می مانند و به عقیده محققین بیشتر این زنان قبل از حاملگی دچار دیابت تشخیص داده نشده بوده اند. برای اطمینان، باید حدود 6 تا 12 هفته پس از زایمان قند خون اندازه گیری شود. این آزمایش باید ناشتا انجام شود(مثل بسیاری از آزمایشات خون بیمار حداقل 12 تا 14 ساعت چیزی نخورد. به عبارت دیگر شام زود صرف شود و صبحانه هم خورده نشود).

آیا ابتلا به دیابت حاملگی خطر ابتلا به دیابت را در آینده افزایش می دهد؟

حدود دو سوم زنان مبتلا به دیابت حاملگی در حاملگی های بعدی نیز به این عارضه مبتلا می شوند.

تعداد کمی از مطالعات نشان داده اند که حدود 50% زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا می شوند طی 5 سال اول بعد از زایمان دچار دیابت تیپ 2 می شوند. وجود شرایط زیر خطر ابتلا را افزایش می دهد:

·چاقی

·قند خون بسیار بالا در دوران حاملگی (بویژه اگر بیمار به انسولین نیاز پیدا کرده باشد)

·تشخیص دیابت در اوایل حاملگی

·مقادیر مرزی قند خون در آزمایشات بعد از زایمان(قند بالا ولی نه به اندازه ای که تشخیص دیابت داده شود)

پزشک معالج به بیمار توصیه خواهد کرد که چند وقت یکبار باید آزمایش قند خون بدهد. این زمان در صورتیکه آزمایشات بعد از زایمان طبیعی باشند معمولاً هر یک تا سه سال است. پایین نگه داشتن وزن، رژیم غذایی سالم، و ورزش می توانند بسیار کمک کننده باشند. همچنین ممکن است لازم باشد بیمار از مصرف قرص های ضد بارداری که فقط پروژسترون دارند خودداری کند. در زنانی که به تازگی دیابت حاملگی داشته اند، خطر ابتلا به دیابت حاملگی تیپ 2 افزایش می یابد.

در کودک نیز احتمال چاقی در سنین کودکی یا بزرگسالی و نیز ابتلا به دیابت افزایش می یابد. کمک به کودک برای داشتن یک تغذیه خوب، نگه داشتن وزن در حد مناسب، و تحرک فیزیکی کافی بسیار مهم است. در صورت ابتلا به دیابت حاملگی این مسئله را حتماً به متخصص کودکانی که کودک خود را پیش او می برید اطلاع دهید.

دیابت حاملگی با GDM

دیابت حاملگی با GDMعبارت است از بروز هر درجه ازعدم تحول گلوگز در طی دوران حاملگی، زنانی که قبل از حاملگی مبتلا به دیابت بوده اند در این دسته قرار نمی گیرد.

علائم GDM عبارت است از اضافه وزن زاید،هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) کتواسیدوز دیابتی، فشار خون حاملگی و اضطراب.

GDM در طول ماه دوم و سوم بارداری، تشخیص داده می شود در بدن مادر نیاز به انسولین در نیمه اول حاملگی کاهش می یابد و ممکن است دو سوم مقدار معمول، نیاز به انسولین داشته باشد این به خاطر مصرف گلوگز توسط جنین است اما در نیمه دوم حاملگی به خاطر تغییرات هورمونی و ترشح هورمونی آنتاگونیست انسولین از جفت، نیاز به انسولین 100-70 درصد افزایش می یابد و در بعضی باعث بروز مقاومت به انسولین می شود زنانی که مبتلا به GDM می شوند بعد ازحاملگی در معرض خطر ابتلاء به دیابت نوع 2 قرار می گیرند. GDM در صورت عدم درمان می تواند در جنین باعث ماکروزومی، دیسترس تنفسی(عفونت ریه) هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) هیپوکلسیمی (کاهش کلسیم خون) و هیپربیلی روبینی (افزایش بینی روبین خون) شود.

نوزادان متولد شده از مادران مبتلا بهGDM اغلب وزن بالائی دارند به خاطر اینکه در دوران جنینی به طور غیر طبیعی در معرض مقادیر بالای انسولین قرار می گیرند که خود یک هورمون محرک رشد است این نوزادان مدت کوتاهی پس از تولد دچار هیپوگلیسمی می شوند زیرا در حالی که در بدنشان انسولین تولید شده به طور ناگهانی رسیدن گلوگز به آنها قطع شده است.

علاوه بر این در زنان مبتلا به GDM میزان عمل سزارین و نیز میزان بروز پری اکلامپسی مسمومیت ناشی از بارداری تشخیص داده شود لذا بهتر است این وضعیت با تست های غربالگری بین هفته ی 24 تا 28 حاملگی تشخیص داده شود البته زنانی که در معرض ریسک بالای ابتلا به GDM دارند زنانی که گلیکوزی قند در ادرار دارند و زنانی که سابقه ی خانوادگی GDM دارند در اولین معاینه و هر چه زودتر آزمایش قند خون بدهند که اگر منفی بود باید دوباره در هفته 28-24 حاملگی آزمایش بدهند FBS قند خون ناشتا بیشتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر یا BS 200 میلی گرم در دسی لیتر عیار تشخیص GDM است که در صورت عدم وجود هیپرگلیسمی این تست باید دوباره در یک روز دیگر تکرار شود.

تغذیه در دیابت حاملگی GDM

هدف از تغذیه درمانی در GDM فراهم آوردن کالری و تغذیه ی کافی برای رشد جنین و نیز جلوگیری از هیپرکلیسمی وکتونمی است دیابت حاملگی تا حد زیادی با رژیم غذایی، ورزش متعدد و کنترل وزن درمان می گردد و به ندرت نیاز به انسولین پیدا می شود.

رژیم معمول در GDM حاوی 35-30 کیلوکالری به ازای هر KG وزن بدن است پروتئین به میزان 25-20 درصد کل کالری کربوهیدرات 40-35 درصد کالری به خصوص از نوع نشاسته ای و فیبر و چربی 40-35 درصد کالری روزانه را تشکیل می دهد.حداقل دریافت 250 گرم کربوهیدرات در روز برای جلوگیری از بروز هیپوگلیسمی لازم است. یک توصیه عمومی است که مصرف کربوهیدرات ها در هنگام صبحانه محدود شود. بعضی از زنان فقط30 گرم یا کمتر کربوهیدرات را برای صبحانه تحمل می کنند مقادیر بیشتر در بقیه روز بهتر تحمل می کنند استفاده از وعده های غذایی کوچک تر و بیشتر 4-6 وعده در روز باعث می شود قند بدون نیاز به انسولین تزریقی کنترل شود.

دریافت چربی اشباع(روغن جامد و چربی حیوانی) به بروز GDM کمک می کند و دریافت چربی غیر اشباع PUFA مثل روغن های مایع گیاهی و مغزها و ... در این رابطه اثر حفاظتی دارد.

ورزش منظم هوازی به خصوص بعد از غذا به کنترل قند خون کمک می کند انجام پیاده روی توصیه می شود در GDM ورزش مفید است که بالا تنه را درگیرکند و به پایین بدن فشار نیاورد.

اگر قند خون با این اقدامات کنترل نشود انسولین تزریقی مورد نیاز است فقط انسولین مصرفی باید از نوع انسانی باشد تا از احتمال تشکیل آنتی بادی انسولین در مادر جلوگیری شود.

بعد از زایمان تقریباً 90 درصد مبتلا به GDM به حال طبیعی برمی گردند ولی با این حال این زنان بعداً تا 60 درصد احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را دارند که البته این احتمال با نرمال نگاه داشتن وزن کاهش می یابد. زنانی که مبتلا به GDM می شوند 6 هفته بعد از زایمان باید به منظور تشخیصی دیابت غربالگری شوند.

راهنمای اداره دیابت قبل و حین بارداری

دیابت آشکار

قبل از بارداری فرد به آن مبتلا است و قبل یا در شروع بارداری تشخیص داده شده است.

دیابت حاملگی

پس از هفته 28-24 بارداری تشخیص داده می شود. در صورت تشخیص دیابت حین بارداری، اگر طی 2-1 هفته قند خون با رژیم غذایی کنترل نشد(120hpp>2 و 95FSB>)، باید انسولین برای کنترل قند خون تجویز شود.

دیابت کلاس A1

گلوکز پلاسمای ناشتا زیر 105 میلی گرم در دسی لیتر و گلوکز 2 ساعت پس از غذا زیر 120 میلی گرم در دسی لیتر است. با رژِم غذایی کنترل می شود و مراقبت بارداری آن همان مراقبتهای معمول است.

دیابت کلاس A2

گلوکز پلاسمای ناشتا بالای 105 میلی گرم در دسی لیتر و گلوکز 2 ساعت پس از غذا بیش از 120 میلی گرم در دسی لیتر است. در مراقبت های بارداری همانند دیابت آشکار برخورد می شود. درمان با انسولین توصیه می شود.

قبل از بارداری

-کنترل قند خون و اجازه بارداری حداقل سه ماه بعد از طبیعی شدن قند خون و HbA1c (کمتر از 6 درصد)؛

-در صورت مصرف داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون، قطع این داروها از سه ماه قبل از بارداری و کنترل قند خون با انسولین؛

-تأکید بر مصرف اسید فولیک؛

-مشاوره چشم پزشکی و بررسی تیروئید و کلیه و قلب در تمام بیماران مبتلا به دیابت و دارای علائم بالینی.

در صورت وجود هر گونه آسیب در organ End با متخصص مربوطه مشورت شود.

بارداری

نیمه اول بارداری

-بستری در بیمارستان و کنترل نمودن قند خون با تجویز انسولین تحت نظارت پزشک متخصص غدد؛

-مشاوره تغذیه؛

-ارزیابی عملکرد کلیه با اندازه گیری BUN، Cr و پروتئینوری 24 ساعته و در صورت لزوم تکرار آن در طول بارداری؛

-سونوگرافی و تعیین سن بارداری؛

-کنترل آلفا فتو پروتئین در 18-16 هفته بارداری، در صورت اثبات افزایش سطح AFP سرم، ارزیابی جنین توسط سونوگرافی هدف دار جهت بررسی نقایص لوله عصبی انجام می شود؛

-انجام سایر مراقبتهای دوران بارداری؛

نیمه دوم بارداری

-سونوگرافی دقیق از جهت نقص لوله عصبی و سایر آنومالی های جنینی و اکوکاردیوگرافی قلب جنین در هفته 22-20 بارداری؛

-ارزیابی سلامت جنین از هفته 28 بارداری با شمارش حرکات جنین؛

-ویزیت هفتگی برای مانیتورینگ غلظت گلوکز و بررسی از نظر بروز پره اکلامپسی از هفته 28 بارداری؛

-سونوگرافی جهت ارزیابی رشد جنین از هفته 32 بارداری و تکرار آن هر 3-2 هفته یکبار؛

-ارزیابی سلامت جنین مطابق پروتکل های ارزیابی سلامت جنین؛

-بستری در بیمارستان از هفته 34 بارداری و در صورت رضایت مادر.

ختم بارداری

در صورت بروز فشار خون بالا و یا عوارض دیگر مادر در بیمارستان بستری شود و با توجه به شرایط وی و جنین بارداری ختم شود(نیاز به NICU براساس سن بارداری و وضعیت جنین متفاوت است).

اگر سن بارداری نامشخص است پس از بررسی تست های مچوریتی ریه و گلیسرول فسفات بارداری در حدود هفته 38 ختم شود.

در صورت اطمینان از سن بارداری، در هفته 38 یا بیشتر بارداری ختم شود.

زایمان

در صورت بروز زایمان زودرس در مادر دیابتی از بتامیمتیک ها به علت اثرات منفی آنها روی قند خون نباید استفاده کرد و داروی انتخابی در این حالت سولفات منیزیم است.

در زایمان زودرس برای تسریع مچوریی ریه جنین در صورت تحت کنترل بودن قند خون مادر، می توان با احتیاط از کورتیکوستروئیدها مطابق پروتکل استفاده کرد و تا 72-48 ساعت پس از تجویز آن قند خون بطور مرتب کنترل شود.

با متخصص داخلی در خصوص تبدیل انسولین طولانی اثر و تبدیل آن به انسولین کوتاه اثر در روز زایمان مشاوره شود.

محل زایمان براساس دستور عمل سطح بندی خدمت مادر و نوزاد تعیین شود. به متخصص نوزادان- کودکان برای بررسی وضعیت نوزاد اطلاع داده شود.

پس از زایمان

توجه به هرگونه علائم دال بر بروز عفونت در مادر در دوران پس از زایمان و درمان سریع آن

ترخیص بیمار با مشاوره متخصص داخلی- غدد و با توجه به کنترل قند خون بیمار

آزمایش ها و تست های تشخیصی

در دیابت کلاس A1 هر هفته FBS و hpp2 اندازه گیری شود. در دیابت کلاس A2 حداقل هفته ای یک بار قند چهار نوبته کنترل شود: صبح ناشتا، 2 ساعت بعد از صبحانه، 2 ساعت بعد از شام(اگر بیمار دستگاه گلوکومتر دارد بهتر است هر روز قند خون کنترل شود.)

HbA1c هر سه ماه اندازه گیری شود.

در بیماری که مبتلا به فشار خون بالا بوده و یا سابقه جنین IUGR و یا مرده زایی دارد، ارزیابی سلامت جنین از 26 هفتگی شروع شده و از سونوگرافی داپلر برای بررسی مقاومت عروقی جفت استفاده شود.

اگر دیابت با رژیم غذایی تحت کنترل است(کلاس A1)، ارزیابی سلامت جنین را می توان از 36 هفتگی شروع کرد.

هنگام آمنیوسنتر L/S ratio بیشتر از 2 برای اطمینان از مچوریتی ریه جنین کافی نیست بلکه علاوه بر آن باید فسفاتیدیل گلیسرول نیز اندازه گیری شود. فسفاتیدیل گلیسرول 3% فسفر لیپیدهای مایع آمنیوتیک را تشکیل دهد(تشخیص وجود فسفاتیدیل گلیسرول در فسفولیپیدهای مایع آمنیوتیک نشانگر این مسئله است.)

در طول بارداری اگر قند خون کنترل نباشد، بیمار باید بستری شده و با مشاوره متخصص غدد، نوع تغذیه و انسولین دریافتی تنظیم گردد.

اگر بیمار آسیب عروقی ندارد هر 2-1 هفته یکبار تا 28 هفته و سپس هفته ای یکبار تا انتهای حاملگی ویزیت شده و در هر ویزیت علاوه بر مراقبت های معمول بارداری، بیمار از جهت کتونوری و گلوکزوری چک شود.

نحوه Screening دیابت در طول بارداری

از تمام خانم های باردار در سن حاملگی 28-24 هفته GCT(Glucose challenge test) به عمل می آید و اگر جواب غیر طبیعی(BS>140 mg/dl) بود، GTT (Glucose tolerance test) انجام شود.

در خانم های در معرض خطر(سابقه نوزاد ماکروزوم، سابقه IUFD، افراد چاق بالای 90 کیلوگرم، سابقه فشار خون بالا، سن بالای 30 سال، سابقه دیابت در فامیل درجه یک، سابقه آنومالی جنینی و گلوکزوری مکرری GCT در اولین ویزیت انجام می شود:

اگر جواب طبیعی باشد، GCT در هفته 28-24 حاملگی تکرار می شود.

اگر جواب غیر طبیعی باشد، GTT انجام می شود، که در اینصورت اگر GTT طبیعی باشد، GTT در هفته 32 تکرار می شود.

GCT: گلوکز پلاسما یک ساعت پس از مصرف 50 گرم گلوکز خوراکی بدون توجه به ساعت شبانه روز و یا آخرین وعده غذایی مصرف شده، اندازه گیری می شود.

GTT: تست تحمل 3 ساعته 100 گرم گلوکز خوراکی پس از 12 ساعت ناشتا بودن.

دیابت حاملگی

مطالب مشابه :

خط مشی تزریق انسولین

دیابت حاملگی

ليست كل سوالات مصاحبه ازكاركنان درحاكميت باليني

دیازوکساید DIAZOXIDE

راههاي تزريق دارو در احياي قلبي- ريوي - مغزي

چک لیست ارزیابی بخش دیالیز

راههاي تزريق دارو در احياي قلبي- ريوي - مغزي