بایدها و نبایدهای طراحی ایستگاههای اتوبوس-مقاله سایت ایران شهرساز

روزانه میلیون ها نفر از اتوبوس استفاده می کنند، بنابراین احداث ایستگاههای اتوبوس شهری با رعایت کامل استانداردها و به تعداد لازم و در فاصله های مشخص اهمیت ویژه ای دارد.

از مهم ترین امکانات ایستگاهها می توان به کنترل نظافت و نگهداری از ساختار ایستگاه اشاره کرد به طوریکه با قراردادن سطل های زباله مجاور ایستگاهها و همچنین ابعاد فضایی مناسب برای قراردادن بارهای مسافران می توان محیطی مناسب فراهم کرد.

جهت برقراری امنیت مسافران در ایستگاههای اتوبوس بخصوص در مناطق خلوت در ایستگاه نصب تلویزیون های مدار بسته مرتبط با پایگاههای پلیس شهری و همچنین نظارت مداوم پلیس پیشنهاد می شود.

وجود امکان فوق به علاوه نصب تابلوهای اطلاعاتی شهر نصب دستگاههای خودکار برای دریافت نوشیدنی و مواد غذایی نصب کابین های تلفن عمومی، نصب تابلوی اطلاعات مسیر شهری و بین شهری برای کمک به نابینایان، ساخت مسیرهای مشخص به منظور عبور صندلی چرخدار و کالسکه ی نوزادان و نصب بلندگوی اعلان ساعات توقف در ایستگاهها در کنار رعایت کردن قوانین و اصول ساخت در جهت هر چه کارآمدترکردن این عنصر از عناصر مبلمان شهری کمک قابل توجهی می کند.

در ذیل بخشی از ضوابط لازم جهت ساخت ایستگاه اتوبوس ذکر شده است:

· ضوابط معین

1- ارتفاع صندلی از سطح زمین 45 سانتیمتر

2- فضای مشخص نشستن برای هر نفر 75 سانتیمتر

3- ارتفاع بلندی نیمکت 45 سانتیمتر

4- طراحی فرم مناسبی برای پشتی به عنوان ساپورت مناسب ناحیه ی کمر.

5- زوایه ی مناسب پشتی و کفی صندلی به میزان بیشتر از 95 درجه

6- شیب مناسب کفی صندلی به میزان 10 تا 15 درجه

7- بلندی صندلی نشسته- ایستاده بین 75 تا 85 سانتیمتر

8- عمق مناسب کفی صندلی بین 30 تا 40 سانتیمتر

9- حداقل ارتفاع سایه بان با موانع بالای سر 195 تا 220 سانتیمتر

· ضوابط فیزیولوژیکی

1- استفاده از فرم ها و بال های مناسب در محل نشستن به گونه ای که فشارهای عضلانی موضعی ایجاد نکند.

2- تعیین ابعاد مناسب خصوصاً در مورد بلندی محل نشستن برای جلوگیری از حالت های ایزومتریک عضلات اندام تحتانی

3- استفاده از متریال مناسب با حداقل وزن جهت تسهیل در جابجایی.

· ضوابط سیستم انسان ماشین

1- استفاده از المان ها و نمادهای استاندارد برای اطلاع رسانی مناسب

2- استفاده از فرم ها و رنگ های همسان

3- طراحی بر اساس فرم هایی که تداعی کننده ی آرامش و مقاومت باشند.

· فرم

1- طراحی بر اساس سیستم مرولار

2- رعایت تناسبات طلایی در سه نمای طرح و در نسبت اندازه قوس ها و تقسیمات فرعی طرح

3- بهره گیری از نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی و نشانه های سمبلیک برای طرح امتیاز محسوب می شود.

4- هماهنگی فرم سازه با فرم دیگر عناصر مبلمان شهری

· رنگ

- استفاده از این رنگ ها توصیه نمی شود.

1- رنگ مایه ی خاکستری و بصورت غالب در سازه

2- رنگ های تیره مثل سیاه، سورمه ای، قهوه ای و .... در سطح وسیع سرپناه.

3- ترکیب رنگ های زرد و سیاه – قرمز و زرد .

4- رنگ های چرک مثل خردلی، خاکستری های روشن

5- ترکیب رنگی سرد بدون دخالت رنگ های گرم

6- رنگ های مخصوص بخش های ویژه مثل ارتش، آتش نشانی.

- این رنگها پیشنهاد می شود:

1- رنگ های درخشان

2- رنگ های روشن

· موارد کلی قابل رعایت در طراحی و ساخت سرپناه های ایستگاه اتوبوس

1- عدم استفاده از موارد غیردوستدار محیط زیست و غیرقابل بازیافت و مواد سمی نظیر با کلیت ها و آزبست.

2- استفاده از لامپ های کم مصرف جهت تأمین روشنایی داخل سرپناه با حرارت کمتر و عمر بالاتر

3- تقسیم سرپناه به قطعات قابل مستهلک با قابلیت تعویض و غیرقابل مستهلک بصورت دائم.

4- حداکثر مقاومت در برابر خوردگی

· نیمکت:

نشیمن گاه ها معمولاً برای استفاده ی کوتاه مدت با طولانی مدت است.

نیمکت ها و صندلی های خیابانی با استفاده ی کوتاه مدت در گروه بدون پشتی و با استفاده ی بلندمدت در گروه نیمکت های با پشتی قرار می گیرد.

بطور کلی نیمکت ها و صندلی هایی که برای استفاده ی طولانی مدت است باید راحت تر باشند بنابراین از دسته و پشتی در آنها استفاده می شود (مانند صندلی پارک و بازار). ولی نیمکت ها برای استفاده ی کوتاه مدت می توانند ساده تر و چندمنظوره باشند که این دسته بیشتر در تکمیل فضاهای معماری و اکثراً کاربرد زیبایی شناسی و تزئینی دارند و کمتر به راحتی آنها فکر شده است.

· جانمایی:

می توان برای نشستن و نشستنگاه چند حالت زیر را قائل شد:

1- رودررو برای ایجاد ارتباط، مکالمه و صحبت

2- شیت به شیت بدون هیچ تماسی

3- نشستن در کانون توجه و فعالیت مانند میدان ها، تفریح گاهها، بازارها و فروشگاهها

4- نشستن برای مقاصد خاص مانند سرپناه ایستگاه اتوبوس یا کافه تریاها

5- نیمکت و صندلی که بصورت تکی کنار درختان قرار می گیرد و فضایی کاملاً خصوصی ایجاد می کند.

همواره باید در مکانیابی محل های نشستن دقت فراوانی مبذول داشت تا ضمن فراهم کردن آسایش کاربر، از ایجاد مزاحمت های سایر افراد جلوگیری شود. بدین منظور معمولاً مکان هایی انتخاب می شود که دارای خصوصیات کلی زیر باشد:

1- تا حد امکان از باد و سایر عوامل جوی در امان باشد.

2- از مناظر محیطی بهره مند گردد.

3- حداقل منظر دوسویه داشته باشد.

4- به افراد گزینه های مختلفی برای انتخاب ارائه دهد مانند: آفتاب، سایه، آرامش، فعالیت.

5- در ترکیب با سایر مبلمان ضروری با نزدیک آن ها باشد.

- با مکانیابی صحیح و مناسب نیمکت ها در فضاهای باز شهری، کف خیابانها و یا در حاشیه پیاده روهای عریض مخصوصاً در نقاط پررفت و آمد می توان علاوه بر فراهم کردن امکان رفاه عابران زیبایی خاصی به مناظر خیابانی بخشید. بدیهی است که تلفیق این نوع مبلمان با فضای سبز و گیاهان، جذابیت محیط را دو چندان خواهد نمود. البته قابل توجه است که این نوع منظرآرایی تنها در مکانهایی مطلوب است که فضا به اندازه ی کافی در اختیار باشد و مزاحمتی برای عابران ایجاد نشود.

- یکی از بهترین روش های جانمایی نیمکت ها استقرار آنها در مکان های تعریف شده و اختصاصی می باشد.

در واقع با تعریف جایگاه مخصوص برای نیمکت ها و انواع مکان های نشستن به آنها هویت بخشیده و بر کاربری آنها تأکید می شود. از طرف دیگر یکپارچگی طرح تأمین شده و اجزای آن (به عنوان مثال انواع مبلمان) بصورت لکه های آزاد و بدون ارتباط در محیط پراکنده نمی باشند.

تعبیه ی این جایگاهها بسته به ابتکار و خلاقیت طراح می تواند با تغییر بافت، جنس مصالح، رنگ، حذف یا اضافه کردن لبه، تغییر ارتفاع و .... صورت پذیرد.

- از مسایل مهمی که همواره باید در چیدمان انواع مختلف مبلمان در کنار یکدیگر در نظر داشت رعایت فاصله ی مناسب آنها از هم است. به عنوان مثال استقرار سطل زباله در مجاورت نزدیک فصل نیمکت از نظر ایمنی و اصول بهداشتی مناسب نیست.

معیارها

عواملی که در طراحی صندلی باید مدنظر قرار گیرد، عبارتند از:

1- راحتی

2- دوام

3- جذب گرما

4- ریختن راحت آب از روی آن

5- مراقبت کمتر (تعمیر و نگهداری آسان)

6- مقاومت در برابر تخریب

7- سادگی فرم و ثبات در ساخت

بایدها و نبایدهای طراحی ایستگاههای اتوبوس-مقاله سایت ایران شهرساز

مطالب مشابه :

خطوط اتوبوس تندرو BRT تهران

اطلاع رسانی زمان رسیدن اتوبوس از طریق پیامک

معماری ایستگاه اتوبوس (تصویری)

71/ دانش شهری 6 / کاربرد GIS در مکان‌یابی ایستگاه های آتش‌نشانی

برنامه های ویژه نوروزی در تهران قدیم

اتوبوس و مترو در تورنتو

بایدها و نبایدهای طراحی ایستگاههای اتوبوس-مقاله سایت ایران شهرساز

معماری ایستگاه اتوبوس!

ایستگاه های بی آر تی و مشکل عبور و مرور

طراحی ایستگاه اتوبوس