افات نباتی برنج

مگس خزانه Ephydra afglianica

این حشره مهمترین آفت برنج در خزانه است ودر برخی از سالها باعث از بین رفتن بسیاری از خزانه ها گردیده و منجر به تجدید کشت می شود.

مشخصات ظاهری:

حشره بالغ دارای سر عریض و چشمهای کوچک و به رنگ قهوه ای تیره است. تخم ها بیضی کشیده و تخم های تازه به رنگ روشن است . شکل لاروها تقریبا استوانه ای و شفیره به رنگ قهوه ای و صفحه پشتی قفس سینه دارای لبه مشخص است که در هنگام خروج حشره بالغ شکاف برداشته و بازمی شوند.

علائم خسارت عمدتا در خزانه و به صورت زردی و سپس پوسیدگی گیاه ظاهر می گردد.

زمستان گذرانی به صورت تخم در داخل خاک است . در مناطق شمالی فعالیت لاروها در خزانه ها از اوایل تا اواسط اردیبهشت ماه شروع می شود. و پس از انتقال به بستر اصلی فعالیت در مزارع اصلی آغاز می گردد.

نحوه خسارت :

لاروهای مگس به یشه گیاهچه ها حمله می کنند و با تغذیه از آنها باعث زردی و پژمدگی آنها گردیده و پس از تکمیل رشد در همان جا به شفیره تبدیل می گردد.

مبارزه:

دیازینون 60% به نسبت 1.5 تا2 در هزار در یک نوبت استفاده می شود. همین طور اگر خزانه در زیر پوشش های پلاستیکی تهیه گردد، مسئله ای به نام مگس خزانه در کار نخواهد بود.

-------------------

کرم ساقه خوار برنج Supressalis chilo

رنگ پروانه ماده زرد وشن تا مایل به قهوه ای که در بخش میانی بالهای جلویی یک لکه کوچک تیره رنگ به چشم می خورد. پروانه نر تیره تر از ماده هاست و اندازه آن کوچک تر است. تخم ها به صورت دسته جمعی و با یک لایه از پوشش مومی هستند که در ابتدا به رنگ لیمویی روشن دیده می شوندو نهایتا سیاه می شوند. لاروهای نوزاد به رنگ کرم و بالغ متمایل به قهوه ای یا خاکستری است. رنگ شفیره قهوه ای مایل به قرمز که در مراحل اولیه نسبتا روشن است

زمستان گذرانی به صورت لاروهای کامل در داخل بقایای برنج و ساقه علفهای هرز اطراف مزرعه صورت می گیرد.. و در مناطقی مثل میانه و اصفهان با ایجاد کانال در ریشه های قطورتر در داخل آن زمستان را می گذرانند. از اواخر فروردین لاروهای داخل ساقه و یا ریشه به شفیره تبدیل می گردند . دوره شفیرگی در این نسل 10 تا 15 روز طول می کشد و سپس پروانه ها ظاهر می گردند. شروع فعالیت پروانه با اواخر مرحله خزانه و اوایل انتقال نشا همزمان است. فعالیت پروانه ها معمولا از اواسط اردیبهشت آغاز می شود .

آفت ساقه خوار 2 تا 3 نسل دارد که تخمگذاری نسل اول در خزانه و اوایل انتقال نشا به مزرعه شروع می شود و تا پایان نشاکاری ادامه دارد . هفته اول و هفته دوم اوج تخم گذاری است است. پس از گذشت 8 تا10 روز از تخم گذاری لاروهای نوزاد نوزاد ظاهر و به طور دسته جمعی به طرف غلاف بگ حرکت می کنند و پس از مدتی ساقه را در همان محل سوراخ کرده و در داخل آن شروع به تغذیه می نمایند. علائم خسارت در این نسل با زردشدن و خشکیدگی برگ میانی ظاهر می گرددکه به آن اصطلاحا Death heart گویند. بوته های آسیب دیده در این مرحله از رشد برنج (مرحله پنجه زنی) اغلب با ایجاد پاجوش جبران می شود.لاروهای این نسل تا مرحله ساقه دهی فعالیت دارند و در اواخر خردادماه تا اوایل تیرماه به مرحله شفیگی می رسندو پروانه های نسل جدید از هفته اول تیرماه از شفیره خارج می شوندو به تدریج روی برگ ها می نشینند. تعداد کل تخم یک پروانه تا 450 عدد ممکن است برسد. فعالیت این لاوها با خوشه دهی همزمان هستند . هرچه لاروها بزرگتر باشند تعداد آنها در یک ساقه کمتر است. در مرحله خوشه دهی و یا تشکیل دانه در صورتیکه ساقه مورد حمله قرار بگیرد دانه تشکیل نگردیده و خوشه سفید می گردد به این حالت White head می گویندکه جبران ناپذیر است.

مبارزه

می تواند بیولوژیک ، مکانیکی یا شیمیایی باشد.

* در مبارزه زراعی در صورتیکه پس از برداشت محصول زمین به خوبی شخم بخورد ومحصول دوم مثل شبدر در کاهش آن تاثیر خوبی دارد.

* از بین بردن علفهای هرز اطراف مزرعه در هنگام آماده سازی مزرعه دراواخر اسفند و یا اوایل فروردین

در مبارزه بیولوژیک

* از زنبور تریکو گراما استفاده می شود که آن را در مرحله تخم کنترل می کند (به صورت تریکو کارت در اختیار کشاورز قرار می گیرد)

* استفاده از فورمون های جنسی که نتیجه خوبی دارد

مبارزه شیمیایی

* گرانول 5 یا 10 % دیازینون به میزان 30 یا 15 کیلوگرم در هکتار سه هفته بعد از نشاکاری یا بعد از نسل بعدی

* پادان 4 % به میزان 30 کیلوگرم در هکتار

* کارتاپ گرانول 4% که به مقدار 30 کیلوگرم در هکتار در 4 تا 5 روز قبل از نشاکاری است .

-----------------------------------------------------------------

کرم ساقه خوار زرد برنج inscertulus trypozya

پروانه ای به رنگ روشن مایل به زرد که د نیمه دوم هریک از بالهای جلویی یک لکه کوچک تیره رنگ دیده می شود. پروانه نر کوچکتر از پروانه ماده است . شکم در ماده دوکی شکل و نسبتا ضخیم و در نرها از ابتدا به طرف انتها به تدریج باریک می شود. تخم به صورت دسته جمعی روی برگ گیاه برنج و در نزدیک غلاف می نشیند. در ابتدا سفیدرنگ و با کرک هایی روی آن پوشیده شده است . رنگ تخم ها به تدریج تیره تا کاملا سیاه می شود. سر و پیش گرده لاروها قهوه ای تیره و بقیه قسمت زرد مایل به سبز است . شفیره سبز و در داخل پیله سفید قرار دارد و به تدریج به رنگ تیره در می آید.

علائم خسارت: لاروهای نوزاد به سمت پایه برگ ها حرکت می کند و از همانجا وارد غلاف می شود و در اثر تغذیه پارانشیم یک نوار طولی بی رنگ را به وجود می آورد و سپس ساقه را سوراخ کرده و وارد آن می گردد. با تغذیه از داخل ساقه آن زرد شده و سپس از بین می رود. این لارو 6 تا 7 سن لاروی دارد و سپس به شفیره تبدیل می گردد و شفیگی در داخل ساقه صورت می گیرد. پروانه ها معمولا در غروب پرواز می کنند و شب پواز نیستند. زمستانگذرانی آن به صورت لارو در داخل ساقه و یا طوقه و یشه برنج است .

مبارزه :

* از بین بردن بقایای کلش برنج پس از برداشت

* خرمن کردن سریع محصول بعد از برداشت

* گرانول 5 یا 10 % دیازینون به میزان 30 یا 15 کیلوگرم در هکتار سه هفته بعد از نشاکاری یا بعد از نسل بعدی

کارتاپ گرانول 4% که به مقدار 30 کیلوگرم در هکتار در 4 تا 5 روز قبل از نشاکاری است

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

کرم ساقه خوار نیشکر Nonagroides sesamia

بالهای جلویی به رنگ طلایی به قرمز آجری که در حاشیه خارجی دارای یک ردیف لکه پیوسته سرتاسری است . شاخک نخ وش است. تخم تازه به صورت دسته جمعی و به رنگ لیمویی روشن هستند به تدریج به رنگ تیره تغییر پیدا می کند. لارو نوزاد به رنگ صورتی و لارو کامل سرش به رنگ قهوه ای تیره است . شفیره قهوه ای روشن است که در مراحل آخری به قهوه ای تیره تبدیل می گردد.

خسارت بدین صورت است که لارو نوزاد در هفته اول به طور دسته جمعی در غلاف بسر می برد . سپس به طرف پایین ساقه حرکت می کند . پروانه نسل اول از اوایل فرودین ظاهر و تخم ریزی می کند و لاروها تا اواخر اردیبهشت در داخل ساقه مانده و سپس در بخشی ازساقه که در بالای آب قرار دارد تبدیل به شفیره می شود. در اواخر خرداد نسل دوم ظاهر می شود . نسل بعدی در دهه دوم مرداد ظاهر و در اوایل شهریور روی برنج تخم ریزی می کند .

مبارزه

* درهنگام برداشت محصول لازم است محصول از محل طوقه برداشت شود و بلافاصله خرمن شود.

* آب تخت زمستانه

* با توجه به اینکه نسل اول روی لویی می نشیند با حذف این گیاه از جمعیت این آفت کاسته می شود.

* استفاده از زنبور تریکو گراما

* گرانول 5 یا 10 % دیازینون به میزان 30 یا 15 کیلوگرم در هکتار

---------------------------------------------------------------------------------------------

شب پره تک نقطه ای برنج Unipuncta mytimna

طول بدن ماده کمتر ولی عرض آن بیشتر از پروانه ماده می باشد. رنگ بدن قهوه ای خاکستری یا زرد خاکستری است . بالهای رویی به رنگ خاکستری مایل به زرد تا قهوه ای روشن بوده و یک لکه کوچک سفید رنگ در روی آن مشاهده می شود . این شب پره دارای شاخک های نخی است.تخم ها زردرنگ ، شفاف و دارای نقش های مشبک تیره رنگ است . لاروها به رنگ زیتونی تیره هستند. سر لاروها دارای رنگ قهوه ای مایل به سبز و در اطراف شیارهای سر و پیشانی حاشیه تیره رنگی قرار دارد .شکم خاکستری تا تیره رنگ است و در انتهای بدن نیز 4 عدد خار وجود دارد.این حشره زمستان را به صورت لارو و ندرتا شفیره در خاک می گذراند. پروانه ها شب پرواز می باشد و تخم ها را به صورت دسته های 20 تا 80 عددی در محل چسبیدن برگ به ساقه می گذارد . لاروهای نسل اول از پارانشیم بین رگبرگ های سطح فوقانی برگ ها تغذیه می کند . دوره نشو و نمای لارو به طور متوسط 30 تا 32 روز است. حداکثر پروانه های نسل اول در گیلان در مردادماه و نسل دوم در شهریور ماه است. این آفت از شاخ و برگ برنج تغذیه می نماید . لاروهای نسل اول آن پانیکول را مورد حمله قرار می دهد و براثرتغذیه از گلوم و گلومل و حتی خود دانه موجب ریزش دانه می شود

مبارزه:

* چون شب پرواز است و نسبت به نور گرایش دارد با استفاده از تله های نوری آنها را شکار نمود

* ایجاد گودال در مسیر حمله لاروها

* پخش طعمه مسموم و یا گرد پاشی

* سوزانیدن و ازبین بردن علفهای هزاطراف مزرعه در خرداد ماه

* استفاده از سموم فسفره و کلره

* استفاده از مگس خانواده Tachinidae و زنبور پارازیت تخم Telenomus minimus

*

---------------------------------------------------------------------------------------------

کرم برگخوار سبز برنج diffusa naranga

پروانه های ماده دارای رنگ روشن بوده و لکه های تیره رنگی در ابتدا ، وسط و انتهای بال جلویی آن وجود دارد. پروانه نر به رنگ قهوه ای مایل به قرمز هست.تخم کروی شکل است و داای شیارهای عمودی منظم است ، رنگ آن زرد و به تدریج تیره رنگ می گردد. لاروها دارایرنگ سبز علفی بوده و یک خط سبز تیره تر از رنگ بدن در طول وسط پشت و دو خط روشن مایل به سفید در دوطرف قرار دارد . شفیره ها سبز نگ و به تدیج به رنگ قهوه ای در می آیند.

این آفت زمستان را به صورت شفیره در غلاف ، بقایای گیاهی و یا وی خاک می گذرانند. پروانه های ماده پس از جفتگیری تخم خود را روی برگ قرار می دهند . تخمها در اواخر اردیبهشت ماه در مدت 5 تا 6 روز تفریخ می شوند. لاروها با تا زدن رگبرگ اصلی بگی که پهنک آن خورده شده است ، محفظه ای ایجاد می کند و در آنجا تبدیل به شفیره می شود. لاروها در ساعات خنک روز و یا در هنگام شب از برگ ها تغذیه می کند به طوری که تمام پارانشیم برگ را می خورد و تنها یک رگبرگ باقی خواهد ماند. دوره شفیرگی در اردیبهشت ماه 4 تا 6 روز است .

مبارزه

* از دشمنان طبیعی مثل زنبور پارازیت شفیره از خانواده Ichneumonidae بوده و یک نوع پارازیت تخم به نام Trichograma rhenena

* از سم کارباریل با فرمولاسیون 85%WP به میزان 2 تا 3 کیلوگم در هکتار استفاده کرد

* از سم تری کلروفن به میزان 1.2 کیلوگرم در هکتار استفاده کرد.

--------------------------------------------------------------------------------------------

سرخرطومی ریشه برنج sinuaticollis hydronomus

سوسکی است با بدن کشیده ، تخم مرغی ، سیاه رنگ و روی آن دارای پولک های خاکستری روشن است. شاخک ها باریک و در نزدیک به انتهای خرطوم به آن متصل بوده و دارای رنگ قرمز متمایل به زرد است . لاروها بدون پا بوده و سفیدرنگ است . شفیره به رنگ شیری بوده که به تدریج قهوه ای روشن و سپس به رنگ قهوه ای تیره در می آید. تخم ها سفید شیری و به تدریج تبدیل به سفید شفاف می شود. پس از گذشت 8 تا 10 وز لاروها به وجود می آید و پس از 18 تا22 روز تبدیل به شفیره می گردد . دوره شفیرگی 8 تا 10 روز استو اولین نسل آن در اواسط مرداد ماه ظاهر می گردد. این سرخرطومی ها در اواسط شهریور ماه پس از مهاجرت به قسمت ریشه جفتگیری نموده و در اواخر همین ماه شروع به تخم ریزی می نماید. لاروهای نسل دوم بیشتر از نسل اول است و در روی ریشه و داخل طوقه بسر می برد، حشرات بالغ شبها از برگ و روزها در پای بوته از ساقه تغذیه می نماید.

زمستان را به صورت لارو در عمق کم مزارع برنج بسر می برد . حشره ماده پس از جفتگیری در اوایل تیرماه تخم های خود را قسمت ریشه برنج می گذارد.

برای مبارزه

رعایت تناوب زراعی

شخم عمیق بعد از برداشتمحصول

استفاده از سم تیودان به نسبت 2 در 1000

استفاده از سم نواکرون به نسبت 2 در 1000

---------------------------------------------------

زنجره برنج Viridis cicadella

دارای بدن کشیده ، باریک و سبز رنگ است ، چشم ها بزگ و به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری و شاخک ها مویی شکل است . بالها غشایی و نیمه شفاف و در قسمت انتها بطور خفیفی دودی بوده و ابتدای بال رویی سبز رنگ می باشد. طول بالش از بدن آن بیشتر است ، رنگ شکم سبز رنگ است.

این حشره ، زمستان را به صورت تخم زیر پوست درختان میوه و در جاهای مرطوب به سر می برد. زنجره با استفاده از خرطوم خود از شیره نباتی تغذیه می کند و عوارضی از قبیل اختلالات فیزیولوژیکی ، لکه های زرد یا قهوه ای روی برگها ، حالت سوختگی در برگ و انتقال بیماری ویروسی را ایجاد می کند.

--------------------------------------------

شپشه دندانه دار برنج surinamensis oryzaephilus

از مهمترین آفت انباری می باشد . حشره کامل سوسکی با بدنی کشیده است . لارو حشره دراز و کشیده است و در پشت هریک از حلقه های بدن دو لکه تیره متقارن وجود دارد . این حشه از مواد گوشتی و فرآورده های گیاهی تغذیه می کند ولی خسارت چندانی ندارد. طول عمرحشره کامل طولانی است بین 6 ماه تا 3 سال است . طول دوره رشدی حشره از تخم تا حشره کامل در شرایط مساعد حدود 28 روز است و 3 تا 4 نسل در سال دارد و در مناطق گرمسیر تعداد نسل آن به 6 تا 8 نسل در سال می رسد.

برای مبارزه

* برای ضدعفونی انبار های خالی می توان از تکیبات فسفره مثل اکتلیک به میزان 1 تا 2 گم ماده موثره برای هر متر مربع به صورت محلول پاشی استفاده کرد

* استفاده از قرص های حاوی فسفات آلومنیم و منیزیم به میزان 5-6 قرص به ازا هر تن محصول یا 1-2 قرص به ازا هر مترمکعب فضای باز

افات نباتی برنج

مطالب مشابه :

آفات مهم برنج

افات مهم برنج

افات نباتی برنج

نحوه بر طرف کردن انواع لکه ها

ترک پوست، ازبین بردن ترک پوست

نکات خانه داری 1